26 Eylül 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6
6 Sayfa Fethi Bey Pariste iken, İs- tanbul'da Hakkı Paşa sadra- zam olmuştu. Bir sonbahar günü, İstan- bul'da, kara bir haber bomba gibi patladı: İtalyanlar Tarab- kusu işgal ettiler. Ordunun vaziyetini, Trab- lustaki halimizi bilmiyen halkta büyük bir galeyan ve harp arzusu —uyandı. Matbuat ta bu —mücadele — temayüllerini teşvik eder surette, “ebedi düşmanımız İtalyanlar,, tabirile şiddetli neşriyatta bulunuyordu. Halbuki, Mahmut Şevket, Trablusta bulunan kolordunun mühim bir kısınını Yemene sevketmişti. Yalnız denizde değil, karada da gayet zayıf bir balde bulunuyorduk. Trab- las, düşman karşısında, açık bir göğüsten başka bir şey değildi ve her düşman sün- güsü bu göğüste derin yaralar açacaktı. Bu veziyeti herkesten iyi /— FETHİ BEY KİMDİR? Fethi Bey Gönüllü Olarak, .Paris'ten Tunus Yolu 'İle Trablus'a Gitti... bilen Mahmut , Şevket, muka- wemetin ve müdafaanın aley- hinde idi, en küçük bir mw vaffakiyet bile ümit etmiyor- du. Neticesini evvelden gayet iyi tahmin ettiği bir sergüzeşte atılmak istemedi. Fakat, halk, ordu galeyanda idi, hükümetin icap eden ted- birleri almış olmaması birinci kolordu — zabitleri arasımdaki hoşnutsuzluğu arttırdı. Mıhmul"'uŞevkel. İstanbul kıtaatını teftiş etti ve zabitlere Trablustaki — vaziyeti — anlattı, İtalyanlarla harp etmemizin imkânsızlığını izah etti. Pariste bulunan Fethi Bey, memleketin vaziyetini büyük bir alâka ile takip ediyordu. Trab- kusta — veba çıktığımı ve bu uzak, bikes vatan p: n büyük. bir ıstırap içinde duğunu öğrenmişti. İ Fethi B. İstanbula mektup | yazdı ve Mahmut Şevket Pş. ya | | girmek te bir SON POSTA bir teklifte bulundu: Trablusa gönüllü olarak gitmek - isti- yordu. Fethi Beyin Trablusa gön- derilmesi fikri, bütün cemiyet ve hükümet mahafilinde büyük bir memnuniyetle karşılandı. Herhangi bir — muvaffakiyet ümidi —olmamakla — beraber, Trablusta vaziyeti Fethi Beyden daha iyi idare edecek hiç kimese — olmadığı — kanaati vardı: “Bu işi olsa olsa Fethi idare eder. ,, dediler. Mahmut Şevket Paşa muva- fakatini bildirdi ve Fethi Bey derhal yola çıktı. Hatta Fethi Bey yolda iken İtalyanlara harp ilân edilmişti. Fethi Bey için Trablusa mesele — idi. Tunus tarikile girmiye çalıştı ve muvaffak oldu. ( Arkası var ) İltihat;lar Divanı Âlide Hesap Veriyorlar.. Harp Esnasında Türkiyeyi Rüşvetle Satın Almak İstemişler... Yapılan Sulh Teklifleri Ciddi Değil Mi İdi?... üzerine (Bern ) sefirini darbal | murahhasınız Muhter Beye, buraya çağırdım ve kendisin- | sulh meselesine dair görüşmek Reis, bugünkü celseyi tak- rirdeki yedinci sual ile açmıştı. Bu sualde, harp seneleri i- | den şifahi izahat aldım. Sefi- çinde düşmanlar — tarafından hükümetimize — yapılan — sulh tekliflerinin — reddedildiğinden bahsolunuyor ve “bilhassa Rus- yanın mağlübiyetinden sonra yapılan sulh - tekliflerinin hü- kümet tarafından reddedilmesi bugünkü meş'um ve feci ne- ticenin husulüne zebep olduğu,, iddia ediliyordu. Sabık Hariciye nazırı Ah- met Nesimi Bey hugün daha sakindi ve bu suale verdiği cevap hayli uzun oldu. Sabık nazır, etrafına bir göz gezdir- dikten sonra söze şööyle baş- ladı : — Hariciye nazırlığında bu- lunduğum zaman hiçbir. İtilâf hükümeti tarafından böyle bir sulh teklifi karşısında kalma- dun. Umumi harp esnasında İsviçre, birçok şüpheli adam- ların faaliyet sahnesi haline gelmişti. Bu adamlar ekseri- yetle gerek Almanlara, gerekse İngilizlere casusluk — ederek para kazanmak yolunu tutmuş- lardı. Gazetelerde, Türkiyenin İs- viçreye hususi memurlar gön- derip münferit sulh teklifin- de bulunduğu, yahut Türkiye namına hafeket eden bazı kimselerin —itilâf — devletlerile sulh müzakerelerine — giriştiği ve bu müzakerelerin bitmek üzre olduğu hakkında haberler intişar etmiştir. Halbuki bu baberler tamamen — yalandır, uydurmadır. İşte, bu şüpheli adamlardan mühtelif tarihlerde — münferit sulh — yapmamız hakkında iki tavassut teklifi hatırlıyorum. Bunlardan biri nazarı dikka- timi celbetmişli. Çünkü bir maliye mütehassısı (Bern) sefi- rimize müracaat ederek, Sadra- zam paşaya —mahsus olmak üzere bazı şeraitle tavassut teklifinde Bbulunmuştu bunun rimiz bana dedi ki: “ Bu teklif hiç ciddi deti istediğini — söylemiş.. - Muhbtar| Bey de bunu derhal hükümete bildirmiş, fakat hükümet ver- ğildir. Bundan — maksat, rüş- | diği cevapta İngiliz murahbasile vet mukabilinde Türkiyeyi satın almaktır. Çünkü bana bu tek- lifi yaptıktan sonra şahsıma mahsus olarak bir takım da tuhaf vaitlerde bulundu. Bu vaziyet karşısında eğer teklifi yapan adamın yaşı müsait ol- saydı kendisini tokatlıyacaktım. Sadece kovmakla iktifa ettim.,, Ahmet Nesimi bey biraz düşündü — ve izahatına şöyle devam etti : — Mesele müttefiklerimizs karşı sadakat gibi mühim bir işi alâkadar ediyordu. Söyle bir meselede bir takım gayri resmi adamların sözlerini din- liyerek müzakerata — girişme- nin hiçte caiz olamıyacağını tabil takdir edersiniz. Rusların mağlübiyetinden sonra harp esirlerinin vaziyetleri hakkında İngiliz. murahhaslarile (Bern) şehrinde müzakere cereyan edi- yordu. Buradaki İngiliz. murahhas- larından biri, bizim oradaki Hal Ve Tiyatro Meselesi Belediye hesabına hal ve tiyatro inşa edecek olan şirket dün belediyeye müracaat et- miştir. Kendisine derhal plânı hazırlaması dirilmiştir. Bu suretle bu iş için teklilname verenlerin miktarı on mücsse- seye baliğ olmuştur. Şirket plânları bir hafta içinde beler diyeye verecektir. görüşmemesini bildirmişti. Sabık Hariciye nazırı bun- ları söyledikteu sonra bilhassa şa noktayı - ehemmiyetle ilâve ettir — Fevkalüde mühim - bir zaruret — olmadıkça mlııfıı-ıtl sulh teşebbüsüne girişmek çok müşkül ve çok tehlikelidir. Ahmet Nesimi Beyin bu iza- hatı karşısında bütün arkadaş- lar adeta kulak kesilmişlerdi, sözünü hiç kesmeden merakla dinliyorlardı. Fakat ben, bu uzun cevap silsilesinin birbiri üstüne yığılan | * cümleleri arasında Dazı haki- katler seçmiye çalışıyor ve hatta seçer gibi de oluyordum. Sabiık nazır, şu - ifadeleri arasında “ müttefiklere karşı sodakat, meselesinden bahse- diyor. Ben kendi kendime: *“Yoksa, dedim, münferit sulh işinde sedakat denilen perinin kurbanı mı olduk?,, ( Arkası var | Bir Belediye Aza Namzedi Darülbedayi müdürü Suphi B. Halk fırkası tarafından şe- hir meclisi azalığına namzet gösterilmiştir. Suphi B. memur olduğun- dan intihabı kazanırsa Darül- bedayi müdürlüğünden istifa mecburiyetindedir. buçukta Etibba muhaden—ğt v;: taavün cemiyetinden : Önünüzdeki cuma günü saat on aylık içtimaı umumi aktedile- Son Posta'n Bilmecesi Halledilen Bilmecemiz Yeni Bilmecemiz 12345678 9101l Aşağı : 1 — Satışa çıkarılan (7) 2 — İşaret kelimesi (2) tecasür nidası (2) 3 — Simitte bulunur () proje ) 4 — Caka (3) isim (3) 5 — Askeri rütbe (7) 6 — Kalın kumaş (3) 7 — Vapurlarda bulunur (7) 8 — Vermk (3) Erkek ismi (3) 9 — Güç olmıyan (5) yüz geri kaçmak (5) 10 — Nota (2)Kamer (2) 11 — Son (7) C BORSA | İstanbul 24 Eylül 1930 — Kapanan fiatlar — NUKUT 1 Altın s4,— | 20 Leva 3lş— 1 Mecidiye — S9,— | 1 Florin 82,50 1 Bankenet 240,50 | 20 Koren — 1M4— 1 İstezlim — 2032,— u:_vuııryı # Sü— 1 Dolar Z— a 20 Fransız fr. 1675 | 1 B :E W lüret —— NS | 1 pengo — 3750 20 Belçika fr, 116— | 50 bey üpüi 20 Drahmi — S&,— | 20 Dinar 715 20 İsviçre fr. 820,— | 1 Çernoveç - Ş Kuruş | Adet S: Şt . MS8Z | UT Flerini,17,80 hd a ı",.._. .x v T.L.Dolar Ö47 71 im g 1 » m Pezeta 4,37.80 1 , a Blzik 1,98,25 Ti w Zlotl — K— bun H'zı&g 1 w w Pengo —— 1 Leva 65,80 Lym Dinat —— BelediIenîn Kambiyo htiyacı Belediye bu sene içinde itfaiye için dört motopomp alacaktır. Belediye bunun için lâzım olan hambiyo müsaadesini Da- hiliyeden — istemiş, orası da kambiyoya ihtiyaç — gösteren işler için bir liste talep et- miştir. Deniz Gezintisi Eyüp fukaraperver cemiyeti menfaatine 25 eylül peşembe saat 18 de Seyrisefainin Ka- lamış vapuru Köprüden kal- kacaktır. 1 — Müuhtelif eğlenceler, 2 — Mükemmel ve mutedil büfe. Biletler vapurda sati- maktadır. Dr. Horhoroni Beyoğlu Mektep sokak No, 35, muayene sababhtan akşama kadar İ m Frifr22 0,1,50 Lan eee ea ee — e a CA A AAA ıi —e —— A e e e ee Ö —— Andre Lüge ile Jetta Gudali Metro Goldvin Mayer hesebi 12 çevi viği güzel bir film göreceğiz. Karilerimiz Andre Lügeyi pek iyi hatır- larlar, ç Geçen sene Fransız tiyatro- sunda Piyera ile beraber bir- çok temsiller veren bu genç ve kıymetli san'atkâr münev- verlerin muhitinde büyük bir alâka uyandırmış ve burada bulunduğu müddetçe perestiş- kârlarının haklı — takdirlerine mazhar olmuştu. San'atkârın sahnedeki kud- retinden istifade ederek onu sesli filimde çalıştırmak istiyen Metro Goldvin Mayer şirketi Paristeki ajanları vasıtasile Lü- hur piyesinden muktebes şarkılı bir filimdir Anadoluhisan Küçüksu mesiresinde| 26 eylül cuma günü 16da milli W orta oyunu heyeti temsiliyesi FERHATİLE ŞİRİN Tarihi oyun mevkli temaşaya konacaktır. Geçen hafta maha- lefeti hava dolayısile tehir edilen bu oyun yağmur yağmadığı su- rette muhakkak oynanacaküır, Viktor Haçikyan H. ve M. B. tarafından (Zeybek rakısları) tekmili Fransızça sözlü ve ) Sinema Sütunu Andre Lüge İle"__]îtta Gudal.. |Bir Büyük Sesli Filim Artisti#l_)aha Yakında Komedi Fratısez san'-| geyi angaje etmiş ve Holivuta | ı [ ) Andre Lüge Ve Jetta Gudal.. u akşam MELEK sinemasın Geçen sene Madam Pierrat ile alkışladığımız komedi Fransez artistlerinden (ANDRE LUGUET)i YEŞİL HAYAL filiminde takdim edecektir Metro - Goldwyn - Mayer tarafından tertip edilmiş tekmili FRANSIZCA SÖZLÜ bir filimdir İlâveten: FOX NEWS halihazır sesli ve sözlü dünya göndermiştir. Bu Fransız aktö- rü Jetta Gudalle — Holivutta sesli ve sözlü bir filim çevir- miştir. Filmin Fransızca ve İngilizce kritikleri harikulâde- dir. Jetta Gudalin kim oldugunu söylemiye bacet var mı bil- miyoruz... Maamafih karilerimizin ha- fızalarına bu güzel kadını ha- tırlamaları için bir parça yar- dım edelim. Jetta Gudal; geçen sene Opera sinemasında reji- sör Fred Niblonun çevirdiğ Aşk — Zambağı filminde Vil yam Boytla oynamış ve çok muvaffak olmuş bir san'at- kârdır. VİLLİ FRİTSCH ve .HARVEY tarafhından a Mevsimla ea böyük Viyana opert Pek yalaında ELHAMRA Si
