12 Ağustos 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2
2 Sayıfa SON *POSTA -— i Yeni- FırkalankaradaGünün Halk Arasında Meselesi... Nasıl Karşılandı? İhsan Kaya B. (Rumelihisa- rında Mollafenari — sokağında kâfi olmadığı için diğer fırka- ya olan ihtiyaç ve zarüret aşikârdır. — Serbest Cümhuriyet fırka- sının halen tasavvur edilen pro- gramı hakkile tatbik edilirse aziz vatanımız için çok iyi neti- celey ve semereler elde edile- cektir. — İnhisarların — kaldırı- ması; söz, fikir, vicdan bürri- yetlerinin temini; tesir ve keyfi nüfuzların Adliye'de yer bula- mıyacağı hakkındaki teminat; balkın kazancını emen vergi- lerin azaltılması V.S. Türkiye'- nin bugün içinde bulunduğu sisteme göre yeni ve matlup lr. Kalbimizde hararetle yaşat- tığımız hissiyatımızın tatbikatta yer bulacağı fikrini hürmetle karşılarız. * Zeynep H. (Edirne kız mu- allim mektebi mezunu) — Bu güzel fikirlerin yal- nız arzu halinde kalmıyarak bilhassa hüsnü niyetle tatbik edilmesi yeni fırkayı kuvvet- lendirecektir. * Fatin B. (Şehremini hastane caddesinde) — Serbest Cümhuriyet Fır- kası'nın programının esas hat- larını okudum. Fırka, karakteri itibarile bir merkez - fırkasıdır. Cemiyetin tutunan ve yaşıyan şart ve | kıymetlerinin ifadesi olan bir Ankara, 11 (H.M) — An- kara'da Serbest Cümhuriyet Fırkasının teşkili günden güne artan bir alâka ile takip edil- mektedir. Maamafih burada bu mesele hakkında yeni hiç bir haber yoktur, Bütün ma- lâmat (Yalova) dan gelmekte bütün nmazarlar (Yalova) ya initaf etmektedir. Denilebilir ki Ankara ehem- miyetini kaybetmiştir. Garip Şey Yolsuzluğu Haber Vermek Kabahat Mi? Şehremaneti İstinye ile Mas- lak arasında bir yol yaptırı- yor. Biz bu yola ait bir yo- suzluğu Emanet müfettişlerinin tahkik ettiğini yazmıştık. | — Bu tahkikat derinleştirilmiş ve bir kâtibin amele yevmiye- lerini fazla göstererek — bir miktar para ihtilâs ettiği tes- bit olunmuştur. Kâtip efendi bu işi yapmak için sahte mühürler kullan- mıştır. Bundan başka yola döşenen (380) metre mik'abı taş hak- kında datahkikat yapılmaktadır. Şurası gariptir ki bu yolsuz- luğu Emancte baber veren yevmiyeli bir memura şimdi iş verilmemektedir. Bir Karar Ve Bir Müracaat Ticaret odası “4,, üncü sınıf tüccar olarak kaydedilen esna- fın cemiyetlere Oda alâkadar vermiştir. ile fırka tabii ve sevimli bir fır- | cemiyetlerden bazıları bu karar kadır. Yeni fırka ne sağ, ne de sol bir fırkadır. O, Türkiye'nin | bugün için istihdaf etmek iste- diği merhalelerin bir timsalidir. Halk fırkasına nazaran yeni fırka daha soldur. Çünkü : 1 — Hürriyetçidir. 2 — Halkın vergi yükünü azaltmak ve inhisarları kaldır- mak itibarile halkçıdır. 3 — Adliyeye serbesti te- min etmek istemesi dolayısile adaletçidir. 4 — Tesbit ettiği diğer esaslara nazaran müsbet, yani ilmi siyasetçidir. Hasılı: Bu fırka sağ değit muhakkak ki, nisbeten soldur. üzerine İktısat Vekâletine mü- racaat ve oda kararına itiraz etmişlerdir. Radyo Mukavelesi Radyo şirketile Filips rad- | yo şirketi arasında yapılan 6 senelik mukavele kükümetin tasdiki için Ankaraya gönde- rilmiştir. Tasdikten sonra yeni mukavelenin tatbikine başla- nacak ve Radyo idare ve neş- riyatında bazı değişiklik ola- caktır EKMEK ve FRANCALA FİATLARI Şehremanetinden: Ağustosun 12 1aci ah gününden itibaren ekmek on Ui ve francala oa sekiz buçuk kuruştur. aydedilmeleri | | icap edeceğine dair bir karar DAHİLİ HABERLER —« Serbest Cümhuriyet Fırkasında «« Program Hazırlıyanlar Kimlerdir? Yalova, İ1 (H.M.) — Fethi Beyin teşkil — ettiği Serbest Cümhuriyet Fırkası'nın - prog- ramı bu akşam, yabutj yarın Anadolu ajansı vasıtasile gaze- telere verilecektir. Programı Hazırlıyanlar Yeni fırkanın — programını hazırlamak için aktedilen içti- malara iştirak edenler şunlar- dir : Ağaoğlu Ahmet (Kars) Sa- lih Bey (Bozok), Nuri Bey (Kütahya), Tahsin Bey ( Arda- han), İbrahim Bey ( Bilecik ) ve diğer bazı meb'uslardır. Fırkanın ilk müessis azaları bunlar sayılabilir. Fırkaya girmeleri kak olundmeb'nılaıdm bazıla- rı wllhl a: Ağaoğlu Ahmet (Kars), Sa- lih (Bozok), Kılıç Ak (Gazi- ayintap )» Yunus Nadi ( Muğ la), lakkı Tarık ( Gire- son), Mehmet Asım (Ardıhan) Necmettin Sadık (Sivas) Ha- san Canip (Rize) Recep Zühtü (Sinop) Nuri ( Kütahya) Akço- raoğla Yusuf, Nuri (Muğla) Osman zade Hamdi, İbrahim (Bilecik ) Nafi * Atuf ( Erzu- rum ) Aziz (Erzurun) Ali Münif ( Adana) Kadri (A- dana) Celâl (İzmir) Haydar (İstanbul) Edip Servet (İstan- |bul) Cemil (Tekirdağı) Fuat (Rize) Ali (Afyon) Mazhar lMüfı't (Denizli) Necip Ali muhak- | (Denizli). ... Yeni Fırka Hakkında Fikirler (Baş tarafı 1 inci sayfada| bazı devlet adamlarına fikir- lerini sorduk, aldığımız cevap- ları neşre başlıyoruz: HÜSNÜ BEY (KONYA ) Konya meb'usu Hüsnü 'Bey diyor ki: — Ben Halk fırkaşının meb'- usuyum, Fırkamı değiştirmiye hiç niyetim yoktur. Bu, herşey- den evvel bir kanaat mesele- sidir. OSMAN ZADE HAMDİ B. (İZMİR) Osman zade Hamdi B. diyör ki y — Hiçbir şeyden haberim yölürKendi tünimi : Benitde ' si- zin gibi gazetelerde gördüm. Demek öyle münasip gör- müşler, fakat, programını gör- meden yeni fırka hakkında si- ze birşey söyliye "i kö mem, (Hamdi B. neş'eli görünüyor, bol kahkay halar atıyordu. ) R MAHMUT BEY (SİİRT) Siürt meb'usu Mahmut Bey | esaslı bir cevap vermedi : — Ayrupa hadiseleri hak- kında başmakale yazıyorum, isterseniz size de okuyayım.. dedi ve güldü. CELÂL SAHİR B. (ZONGULDAK) Zi ldak meb'usu C. Sahir B. dedi ki: — Milli ancak sevindirebilir. Yalnız, âli teşekküllerin, memleketin muhtelif köşelerinde anlayışlı bir fikir mücadelesi yerine, şuursuz. ve şahsi merfaatler üzerine kurulmuş bir intikam ve muhasame doğurmamasını göz —önünde — bulundurmak, üstüne titrenecek bir noktadır. |GALİP KEMALİ B. NE DİYOR? Sabık sefirlerden Galip Ke- maji B. şu fikirdedir: *Yeni bir fırka teşkili hak- kında Fethi Beyin ,tasavvurunu gazetelerde büyük bir mem- nüğlyetle okudum. Şüphesizdir 3 Fethi Bey bu tasavvyuronun evkli — fil koymadan evel Reisicümhur Hz. ile istişare etmiş ve bu firkanın tamamile cümhuriyet prensiplerine sadık olmak şartı. esasisile mecliste lüremu kat'i olan kontrolün teessüsüne çalışacağı tebeyyün etmiştir. Şârasını da kaydede- rim ki, vaktile Romanya dev- | leti, intizam ve tealisini sırf müteveffa kıral Şarl'in mem- | lekette biri Hberal, öteki de konservatör olmak üzre iki fırka tesisine meydan — ver- miş olmasına medyundur. Kı- ral Şarl'in hemen yarım asır devam eden müddeti sal- tanatında Ramanya'da — hiç murakabeyi ciddi | ve kuvvetli bir hale getirecek | her nevi vaziyet millet hakimi- | candan — tara ftarlarını * yetinin Son Posta'nın Resimli Hikâyesi: 1 — Hasan B. — Ey... Fethi Bey, sen fırkanda neler yapacaksın? Bana birer birer anlat bakayım da şöyle külâbımı önüme iğip bir düşüneyim? 2 — Fethi B. — Evvelâ memleketi şu in- hisar belâsından kurtaracağım ve her türlü ticarete tam bir serbestlik temin edeceğim. kü aya davet etmeyi itiyat edinmişti. Ağustos 12 Fethi B.in Yerine'£ ethi B.in Tenkit- Münir B. Gidecek| İerini Başvekil | Orta Ankara, 11 (H, M.) — Paris büyük — elçiliğimizden ayrılan Fethi beyin yerine, geçen gün ismi bildirilen (Vasıf) beyden başka bir namzet daha vardır. Bu namzet te Bern sefiri Münir beydir. Bu dakikaya kadar her iki namzetten biri tercih edil- miş değildir. Fırtına Gece Şiddetli Yağmur Ve Dolu Yağdı İstanbul ve civarı dün gece oldukça şiddetli bir fırtına geçirmiştir. Hava akşamdan çok berrak ve serindi. Fakat gece tam saat üç bu- çukta rüzgârın istikameti an- sızın değişti. Ortalığı siyah bir yağmur bulutu kapladı. Bu sırada birbiri arkasına de- vamlı şemşekler çakıyordu. Birdenbire çok siddetli bir yağmur boşandı, biraz sonra da ceviz büyüklüğünde dolu düş- miye başladı ve yarım saat kadar korkunç bir şekilde devam etti. Dolu, dün gece birçok cam- ların kırılmasına da sebep oldu. Fırtına bilhassa şehrin çukur ve yoküş eteklerine tesadüf eden kısımlarını feci bir hale getirmiştir. Selin önünden taş ve topraklar yokuşların altında aşılmaz — birer yığın teşkil etmişlerdir. Fımdıklı ve ;de tramvay yolunu böy- b yığıllar Kaplamış, bu yüzden bu sabah kışmen - tramvaylar işliyememiş, halk işine kısmen yayan gitmiş, kısmen de oto- mobillere - müracant — etmiştir. Bebek - Eminönü; Ortaköy - Aksaray ve Beşiktaş - Fatih tramvayları saat ona kadar hiçbir sefer yapamamış bulu- nuyorlardı. Yolun öğleye doğru açıla- cağı ümit ediliyor. Fırtına, Ayrıza, birçok kire- mitlerin uçmasına, tahta per- delerin devrilmesine de sebep olmuştur. İki Amelenin Kavgası sürüklenen Yorgi ile Mustafa isminde ! iki amele. kavga etmiş, Mus- tafa tornavida ile Yorgi'yi başından yaralamıştır. Nasıl Karşılıyor?” Memleketin siyasi hayatında yeni bir fırka doğdu ve dabi teşekkülü resmi bir şekil ak madan bükümeti tenkide baf ladı. Hükümet gazeteleri hadi” seyi, hadise olarak yazdılafı Fakat hakkında kat'i cephi alarak mütalca beyan etmedi" ler. Vaziyetin inkişafını bekler meyi muvafık buldular. Bugün vaziyet kismen te' nevvür etmiş, gazetelerde dt mütalealar başlamıştır. Bu mü” taleaların en canlısı ve saribi MİLLİYET refikimizdedir. vt Siirt meb'usu Mahmut Beyit imrzasını taşımaktadır. Mahmut Bey Ankaradan telefonla diktt ettirdiği yazısında diyorki: “Fethi Beyefendinin — tem kitlerine cevap vermek münr kündür. Ancak bu noktadâ lüzumundan fazla isticale d€ lüzum yoktur. Şüphesiz ki S rası gelince hükümet gerek matbuatta, gerek meclis kür” süsünde bu tenkitlere cevaf verecek ve bugüne — kadaf takip - ettiği politikasmı müf dafaa etmesini bilecekür. — | Bugün, — Başvekil — Paşanut || Ankaraya — avdetleri — üzerini || kendilerini gördüm. Yeni - fırki İ hakkında düşündüklerini sor dum. — Mutat — tebessüm — vf neşesile şu sözleri söyledi: ı — Fethi — Beyin, —müstakil bir fırka teşkil etmesi, siyasi hayatımızda büyük bir tekâmül safhasıdır. İntişar eden mektubuma gö re “Serbest Cümhuriyet,, *fıf” kası daha ilk anda, hüküme” tin siyasetini ve icraatını ta$” vip etmiyen bir istikametli olduğunu göstermektedir. Anla” şılıyor ki, eskiarkadaşımla bir yük meseleler özerinde ciddi münakaşalar yapacağız. Siyasetini — inanarak eden fırkamızın ve hükümetinit vereceği cevapların efkân W mumiyeyi tamamen tenvir ** bihakkın ikna edeceğine asl? şüphem yoktur. Bugün, —derhal böyle bif münakaşaya girişmeyi lüzut” suz bulurum. Çünkü münaka$? mevzuları, umumi ve ana larile anlaşılıyorsa da Serbesi Cümburiyet fırkası liderinif daha sarih ve mufassal olarâii Pazar Ola Hasan B. ve Fethi B. | 3 — Fethi B. — İkincisi, millete tam bir hürriyet vereceğim. Millet istediğini söyliyecek, istediğini yazacak, istediğini yapacak. masın! 4 — Fethi B. — Vergileri azaltacağıt” Hasan B. — Bunların hepsi iyi, hoş çok rica ederim, söylediklerin amiı dıda KF
