10 Ağustos 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
Hergün Son Posta'nın Resimli SON POSTA ü I * Kör Olsanız! *! Fethi Beyin Yeni Fırkası M. Zekeriya Paris büyük elçimiz Fethi yin yeni bir fırka teşkil Etmek Üzere Tolduğu haber Veriliyor. Bu fırka Halk Fırka- &ı gibi Cümhuriyetçi ve Lâyık olacak, " fakat bu' iki esaslı noktadan gayri işlerde Halk Fırkasına nisbetle daha ziyade #ola mütemayil bulunacaktır. Fethi B. henöz fırkasını feşkil etmemiştir, programını heşretmemiştir. Bu — sebeple yeni fıtkanın siyast mahiyeti hakkında henüz mütalea be- Yanına imkân yoktur. * Huükukü Esasiyenin en basit kaidelerindendir ki tek fırka ile tam demokrasi olamaz. Demokrasi ile idare edilen Memleketlerin hepsinde birkaç a vardır. Tek fırka tek fikir ve tek sınıflı bir cemiyette olabilir. Bir fikrin ve bir sınıfın hâkim olduğu yerde o fikir veya sını- fin tegallübü var demektir. Bir fikrin tegallübüne misal olarak İtalyayı, bir sınıfın te- gallübüne misal olarak ta Rus- Yayı alabiliriz.Bu iki memlekette ikinci — bir fırkanın faaliyet göstermesine imkân yoktur. * Tek fırkanın hakimiyetini mazur gösterebilecek ikinci bir sebep te bir cemiyetin mühim inkılâplar geçirmekte olmasıdır. İnkılâp birçok sınifları ve birçok kimseleri hoşnut etmi- yebilir. İnkılâp, senelerce alı- şılmış birçok müesseseleri de- Biştirdiği için bazı sınıfları rencide edebilir. İnkılâbın — yaşıyabilmesi ve muvaffak olabilmesi için mu- vakkaten bir fırkanın tehakkü- mü teeviz edilebilir. İnkılâp gayri tabii bir vaziyet ihdas eder. İnkılâp bitince bu gayri tabillik kalmaz, ©o vakit tek fırkanın diğer fırkalara da ya- şamak imkâmı vermesi zaruret kesbeder. * Demokrasi muhtelif fikirle- rin çarpışmasını ister, Yalniz bir fikrin ve bir zümrenin hâ- kim olduğu yerde hayat du- rur. Cemiyet hareketsiz ve rakit bir hal alır. Bu durgun- luğun devamı cemiyeti ölüme sürükliyebilir. Fethi Beyin*îkinci bir fırka tesisine teşebbüs etmesi artık inkılâbın sarsıntıdan korkma- diğinı ve tabii halin avdet ettiğini — göstermesi — itibarile Çok dikkate ve teşekküre şa- yandır. Bilhassa bu fırkanın biraz daha sola mütemayil glimaıu sevinilecek bir hadise- . İnkilâbın tam olması de- mokrasinin bütün unsurlarile Cemiyetimizde teessüs etme- Sini istilzam eder. Yeni fır- kalar tesisi imkânlarınm gö- Tünmesi — tam — demokrasiye doğru gittiğimizi gösteren en | büyük delildir. Onun biz bu fırkanın teşekkülünü memnuniyetle kar- gılarız, K a e eli Yonluk malzeme istikrazı işini helleden Alman mümessili dün Berline hareket etmiştir. * Efgan Sefiri— Ankara- şehrimize gelmiştir. * İrak Kıralı Faysal — Londra'dan Almanyaya hare- ket etmiştir. * Romanya'da — Meb'us- lar yakında İstanbula gezmiye geleceklerdir. Makalesi: 1 — Otuz , kör ve dilsiz olsanız, sonra otuz yaşında birdenbire =lı. kulağınız açılsa ve Hüseyîrîaşalar Nasıl Kaçmıştı ? Şark — isyanının elebaşıları arasında bulunan' Hüseyin paşa oğullarından — Nadir, — İsmail, Mustafa ile babaları Hüseyin paşanm firarı hakkında Kay- seriden şayanı dikkat malümat verilmektedir. Bu — malümatı aşağıya yazıyoruz: Kayseri (Hususi) — Bundan dört sene evel şarkta patlıyan isyan, millete(20)milyon paraya, bir çok can ve kana mal oldu. İsyandan sonra Hüseyin Pa- şa ile oğulları Kayseri'de ikamete memur edildiler. Mem- leketlerine dönmek için yap- tıkları birçok müracaatlar ka- bul edilmemişti. Bu sırada Kayseri valisi Ankara'ya gitmişti. Vekâlette iktısat müdürü Süleyman Bey kalmıştı. Polis müdürü de Hay- mı Bey namında biri idi. Hüseyin B. ve oğulları işte böyle bir vaziyette firar et- mişlerdir. Bunların firarında eski polis memurlarından Yu- suf efendinin malümatı olduğu söylenmektedir . Alâkadarlar hakkında ka- nunun — tatbik edilmesi icap etmez mi? Azılı Bir Adam Kumkapıda oturan Balıkçı kör Niko, Lânga'da manavlık yapan Yani efendiyi sebepsiz olarak çakı ile vurmuş. Vak'ayi haber alan polisler kendisini yakalamak istedikleri zaman dil uzatmış, karakolun camlarını kırmış, kalem odası- nın sobasını devirmiş, polisle- rin apuletlerini , kopartmıştır. Niko, mahkemeye verilmiştir. î_u gün Yapılacak Müzayedeler M Büyükadada —Anaros — sokağında 1-2,? mumaralı bahçeli evin ihalei evve- llyesi için 1616 ya kadar İstanbul 4 Üncü lera dairesine bizzat veya bilve- kâle müracaat. Dosya No, 5079-928 H Galatada Borsa ham altındaki dük- kânların tamiri münakasası. Şehrema- meti encümenl, S, 14,30 W Satılık evler, Emniyet sandığında 8. 1416 (© Satılık emlâk, Emniyet —sandığında &. 14-16 W Yedikulede İmraham İlyas bey ma- ballesi İstasyon sokağında 16-20 No, hi satılık ev ve dükkân. Defterdarlıkta 8. 14,850 ? . Birüsibire zöllei ' &b şaşırırsınız . Hayatın borası içinde apıs şıp - kalırsınız. 3 — İnsanlarla münasebe- tinizde riayet kayıtları bilmediğiniz için iki- de bir sizi utandıracak gaflar yaparsınız. ——— ' ua aa BUGÜNÜN TELGRAF HABERLERİ BirHakikat Arkarada Yeni Fırka Hakk_ında 'Yeni Fırka | Merakla Malümat Bekleniyor Umumi His Çok Müsait Ankara 9, (H. M.) — Yeni fırkanın teşekkül edeceği bu- rada malüm değildi. (Son Pos- ta) tarafından yazılan haberin telefonla —aksetmesi — üzerine vaziyet anlaşıldı. Azami ferah hissi uyandırdı. Fakat yeni firkanın progra- mının belli olmayışı dolayısile lehinde ve aleyhinde birşey söylenmemekte, İstanbul gaze- Maamafih bu fırkayı ihtiya- cın doğurduğu kanaati umu- midir. Yeni fırka hakkında bu- rada bulunan vekillerin de malümatları yoktur. Onlar da merak içindedirler. Londra Sefiri De Gelecektir Deniliyor Bir rivayete göre Londra sefiri Ferit Bey de harici siya- setten çekilerfl dahili siyase- teleri merakla beklenmiektedir. | te atılacaktır. İstanbul Gazeteleri Yeni Fırkayı Nasıl Karşıladılar... Serbest Cümhuriyet fırkası | halefet bugün iktidar mevkiin- hakkında Cümhuriyet gazetesi baş makale tır. haber sütununun mütalâa İsmet * “Fethi B'ğ"" bugül l paşa tarafından id?r: olunan halk fırkası ile idare tarzı iti- barile bazı noktai mazar fark- larını tecelli ettire gelmiş olduğu zaten malüm bir keyfiyettir. Kendisinin. memleket idare- sinde sarih bir moktai nazar göstermeyi ve bu maksatla yeni bir fırka teşkilini tercih etü(ğl anlaşılmaktadır;, Milliyet) gazetesinden: “Vaziyeti yalnız memleket menafi cephesinden görerek tenkıt edecek, yalnız hakikatın yürümesini i: ecek bir mu- | de bulunanların çekineceği bir kuvvet olamaz. Çünkü onların hedefi de il kendisidir,, Baloyn gittiği zaman Yalo- vada nasıl gezdiğini anlatmak- tadır. Yarın: “Türkiye Cumhuriygtinin İs- tanbul — vilâyetinde — yaşıyan vatandaşlar dünden beri payan- sız bir sevinç içindedirler. Vatandaşları sevindiren hadise çok ehemmiyetlidir. İçü ile ölçülemiyecek de- recede büyüktür. »e Esasen bütün mlgıel Bk“ bürriyyetperverane İrşadı çok- lanbeyrşi' azi Mustafa Kemal hazretlerinden bekliyoruz.., ster İnan, İster İnanma! Bu Kadın Bir Sene Evvel Evlenmiştir. Fakat, Kocası Kocalık Vazi- fesini — Yapa- madığı İçin Ayrılma Da- vası -Açmıştır. edeceğiniz | z K A 4 — O halde çocuklara karşı neden sabırsızlanıyor. ve becerik- sizlikleri karşısında kızıp çıkışı- Düşününüz ki o da birçok muammalarla çevrilidir. Çocuk- 'h»' karşı müsamahakâr olunuz. Niçin Teşkil Ediliyor ? Fethi fırkasının teşek- külüne slîîyep idari, mali ve siyasi sahalarda görülen yanlış- lıklar olmuştur. Yeni fırka hükümetin — bilhassa bu üç sahadaki — siyasetine — muha- lefet edecektir Hükümetin mali siyaseti ta- dile muhtaçtır. Şimendifer si- yu:tğı kısa vadeli istikrazlarla a) için memleketi ağ ğiııııl yüE.ıltııu sokmuştur. Bııs:: mukabil ü gelecek ser- mayeye karşı fevkalâde kıskanç davranılmış, emniyet verilme- miş ve memlekete sermaye girmesine imkân bırakılmamış- tir, x Yeni fırka ecnebi serma- resine, hüsnü niyete dayanan ir müsaadekârlık gösterecek- tir. Fethi B. fırkası kısalı va- deli istikrazlar yerine —uzun vade, ve büyük bir istikraz aktine taraftardır. Yeni fırka hükümetin inhi- sar siyasetine de muhaliftir. Yeni fırka hükümetin da- hili siyasetine de — muhaliftir, Siyasette şiddet gösterilmesi memlekette fena akisler yap- makta olduğu kanaati vardır. Fethi Bey matbuatın bilâ kaydü şart serbest olmasına, ve vatandaşların içtima, söz hürriyetlerinin tahdit edilme- mesine taraftardır. Komünizm Bu İşe Ehemmiyet -Veriliyor 1 Ağustos — münasebetile öteye, beriye beyanname ya- ıştırıp — dağıtan komünistler akkında — tahhikat — devam ediyor. bul zabıtasından başka, Ankara ve İzmir polisleri de ayni mesele etrafında ciddi surette — çalışiyorlar. Zabıta, şimdiye kaca>, bir hayli maznun yakalamıştır. Bun- ların arasında yerli komünizm maznunu mevcut olduğu gibi yabancı ve hatta rivayete gö- re bir de kadın vardır. Vali muavini Fazlı Bey de dün akşam geç vakite kadar ile D şubenin tahkikatıni - takip et- miştir. Komünistlerin İstanbul mer- kezinin meydana çıktığı ha- berleri henüs kat'i bir şekil almamıştır. Yeni Tevkifler Zabıta, bugün, komünistlikle Dedikodu Sevinç — Günlerinin Hçü eli sal | eye konmak üzere dar çok haber yeldi kâ dedikoduyu üren tehir ottik, özür dileriz. Fethi B. Fırkası Neler Yapacak “Bu haberlerin — baş tarafi V1 fnci toyfada, meb'usluklardar “Girine nam- zetliğini koyduğu zaman müşkü- lâta maruz kalmıyacak, bilâkis müzaheret görecektir. Bununla beraber Fethi Be- 'yin bu teşebbüstü İsmet Paşayı biç memown etmemiş diyenler de vardır, Filhakika İsmet Paşa ğenifu'kının kendisine muhalif ir cephe —almasını kendi #iyasetinin beğenilmediği şeklinde telâkki etmiş olması ihtimalide mevcuttur, Fırkanın Programı Hazır Fethi B.- tarafından yapılan farkanın — programı — hazırdır. Fakat henüz neşredilmemiştir. Binaenaleyh bu dakikada hak- kında söz söylenemez. Bununla beraber umumi hatları malüm- dur. “Serbest Cümhuriyet, fırkası cümhuriyetçilikte ve lâyiklikte Halk fırkası ile ayni düşünce- den ilham alacaktır. Fakat, idari, iktısadi ve siyasi naza- riyelerde ve bu nazariyelerin tatbikinde —hükümetten sarih surette ayrılacak, açık tab'rle muhalif vaziyette bulunacak, tenkitler yapacaktır. Programın Esası Çok Mühimdir Teferruata gelince : Serbest Cümhuriyet Fırkasının: 1 — İnbisarları kaldırmıya, 2 — Vergileri azaltmıya 3 — İntihabı tek dereceli 'yapmıya 4 — Ticari, iktısadi ve mali sahalarda ıslahat icrasına, ddî_faılHl::ılm ıiyııctı:e de lunmıya çalışacağı söylenmektedir. Ti Fakat bütün bunlar bir ri- yayetten ibarettir. Esas ve teferruat ancak program neş- redildiği zaman görülecektir Yeni Fırkanın Azası Serbest Cümhuriyet fırka- sının şimdiden 65 aza temin ettiği söylenmektedir. Bu aza- dan birincisi Kars meb'uesu Ağaoğlu Ahmet Beydir. Ayrıca — İstanbul — meb'usu Tevfik Kâmıl, Yozgat meb'usu Salih, Erzurnm meb'usu Azız, Gümüşhane — meb'usu Hasan Fehmi, Erzurum meb'usu Nafi, Rize meb'usu Fuat, Yozçat meb'su Osman, İzmir meb'usu Osmanzade Hamdi, Malâtya meb'usu Hilmi, Sinop meb'usu Refik İsmail, Denizli meb'usu Mazhar Müfit, Haydar Rüştü ve İbrahim Beylerin isimleri söylenmektedir. Fakat biz derhal ilâve ede- lim ki bu dakikada kat'iyetle isim zikri mevsimsizdir. Bek- lemek lâzımdır. Hakimiyeti Milliye Ne- Diyor? A_nkğnı_q('relefon) — Ti ye gazetesi, yeni fırkanın - teşekkülü hakkında diyor ki: — Memlekette siyasi, idari iktısadi bir takım yapılacak işler vardır. Yeni grupun — ga- yesi, bu işleri daha mâzbut bir şekilde murakabe etmek olacaktır. alâkadar olmak üzre yeniden bazı kimseleri daha tevkif etmiştir. Tevkif — edilenler polise getirilmişlerdir.
