12 Kasım 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 10

— ve yokluk içinde bir devlet barp etmek Sanki genç kurmay subayı, is- tikbalde, yapacağı büyük işler için Afrikada ataj yapıyordu. Musatafa Kemal aşiretleri kendisine cezbet- ti, mukavemeti tanzim etti; İtal- yanları mütemadiyen ve muvgf- fakiyetle yendi. Fakat Belkan harbi zuhur edince ana vatana döndü. Balkan harbinde Atatürk (Bin- başı Mustafa Kemsl) Gelibolu ya- rımadasında yani iki sene sonra büyük muharebeler idare edeceği darülharekâtta — «Bahrisefit ku- vayi mürettebesi komutanlığı bi- rinci şube (harekât şubesi) müdür- lüğünüz ve sonra Bolayır mınta. kasında mürettep kolordunun kur- may başkanlığını ifa etti. Balkan harbinden sonra Sofya- ya ateşemiliter oldu. ATATÜRK KOMUTAN Büyük harp başladığı zaman Sofya ataşemiliteri bulunan Yar- bay Mustafa Kemal, cephede bir kıta komutanlığına tayin edilme- sini istirham etmiş ve Tekirdağın- da teşkil edilmekte olan 1 uncu tümen komutanlığına tayin edil miştir. Atatürk bir ay içinde tü. meni teşkil etti Maydos'a geldi. Atatürk büyük komutan vasıflarını bu tümenin ve tümeni ile | başında herkese isbat etmiştir. CONK BAYIRI ZAFERİ İngilizler Seddülbahir ve Arı- burnun& çıkarma yaptıkları zaman 19 tümen Bigalı'da ordu ihtiystı bulunuyordu. Düşmanın çıkarma yaptığını haber alır almaz 19 tü- men komutanı hiçbir emir bekle- meksizin tümeni ile birlikte Arı- burnunr hareket etti. Çok mühim bir nokta olan Conk bayırı'nı düç- mandan envel tnttn; iaarruz ede- rek düşmanı geri attı, ANAFARTALAR ZAFERİ Mustafa Kemal 26 nisandan 8 ağustosa kadar Arıburnu mintaka- sında tümeni ile taarrnz ve mü- dafaa muharebeleri yaptı. 10 ma- yıs 915 te albay olmuştu, Düşman Arıburnu ve Seddülbahir mınta- kasından ilerlemek ihtimali olma- dığını görünce yeni getirdiği kuy- vetlerle ve behemehal katı netice kazanmak -âzmliyle yeniden Ans- fartalar sahasına büyük kuvvetler- le çıkarma yabtı, 9/9 ağustos 1915 te (Anafartalar) grubu komutanı olan albay Mustafa Komal, iki tümenle (7. ve 12 nci tümenler) taarrezetti. Düşmanın ilerlemesini menetti, Ve mükemmel bir defütart za- feri kazandı. 8 Ağustosta düşman Conkbayırı hattıbâlasinın bir kısmını zapet- mışti. 10 Ağustosta Albay Mustafa Kemal baskın taarruzında yani topçu hazırlıksız taarruz ederek Conkbayırını istirdat etti. Albay Mustafa Kemal (Ansfar- talar) da altı tümen yani iki ko- lordulnk kuvvete knmandâ etmiş tir. Mart aylarında ekseriya mühim bir takım değişiklikler olur. Eski den sene başı olan Mart, belki de baharın ilk ayı olduğu için bu değişikliklere sahne olmaktadır. Ebedi Şef ve büyük miili kahrs- manımız Atatürk “Mustafa Kemal, için de 1916 senesinin mart ayı böyle olmuştu. Büyük kumandanın garb hudutlarımızdan şark cephe: sinde vagife alması bu ayda vu kua gelmiştir. Anafartalar kahrs- mani Çanakkalenin cihanşumul zaferini kazandıktan sonra Edir- nede toplanan 11 ve 13 nci piya- de tümenlerinden ibaret 16 ıncı kolordunun başına büyük bir is- tikbal ve fevkalâde tezahürat ile gelmişti. Bütün Edirne halkı, Ba- baeski - Edirne şoşesinden şehre giren Mustafa Kemal'i “Yaşasın Arıburnu ve Anafartalar kahra- manı Mustafa Kemal!, yazılı tâ- kizaferler altından geçirerek em- salsiz alkışlarla karşılamışlardı. Albay Mustafa Kemal 14 ikin- cikânubdan 27 şubata kadar Edir- n6'de kaldı ve tatbikat manevra- ları ve barp oyunları ile gecell gündüzlü meşgnl oldu; maiyetini yetiştirmek hususunda bizzat çok uğraşan ve zevk duyan mümtaz bir kumandandı. Bu sırada Atatürk Enver Paşadan aldığı bir telgraf üzerine 16 nci kolordu kumandan- daulığını deruhte etmek üzere Diyarbakır'a hareket etti. Diyarbakır'a büyük müşkülâtla gidilebildi. Burada, vaziyet bak- kında aldığı haberler hiç de mem- nun edici mahiyette değildi. Der- sim isyan halinde idi, Üçüncü or- dunun sol yanındaki Ogbat müf. rezesinin Sigi'ye çekildiği bildiri- liyordu, Mustafa Kemal yeni gir- diği cephede karşılaştığı bu nazik ve buhranlı vaziyetler içinde mü- essir tedbirler almak ve nisan içinde Diyarbakır'da toplamağa başlıyacak olan ikinci ordunun iaşe ve nakil vastalarını tedarik ve temin etmek için gece gündüz çalışmıya başladı. 16 ncı KOLORDU KOMUTANLIĞI Mustafa Kemal, 1916 yılının 22 martında Diyarbakırda 16 kolordu komutanlığına tayin edil- di ve General oldu. 16 kolordu (Bitlis - Muş - Fırat) hattında 80 kilometrelik bir cephe tutuyordu. 1916 yazın, Türklerin Erzu- ram'u geri almak için büyük bir taarrnz yapacaklarını, bu maksat la Diyarbakır mıntakasında ikinci orduyu toplamakta olduklarını biliyordu. Ruslar bu plânı bozmak ve ikinci ordu toplanmadan evvel üçüncü orduyu kat'i surette mağ- lâp etmek maksadiyle üçüncü or- duya taarruz etmeğe karar vermiş lerdi, Fakat bu taarruzun inkişafı esnasında (Bitlis - Muş) bolgesin- deki Türk kuvvetleri (16 kolordu) Ruşların sol kanat gerisini tehdit edebilirdi. 308 — Servetifünun — 2412