12 Ocak 1931 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2
Muharriri: Eml 'aguet Fransızlar niçin Libe- ral değ illerdir? 19 uncu fasıl Sıkı sıkıya hükümdarcı kal-Jsaya ve krallığa itaata davet mış bükümdarcılar olduğumuzledilmiş insanların ahfadıdır. Ka- cihetle, hükümdarlık Cumhüri- yeti yapıyoruz. Yani bir hükâ-İveccüh beslenirse beslensin, Ka- met intihap ediyoruz. İşte cum-|tolik kilisesi bir liberalizm mek- huriyetçilik bu, Fakat bu hükü- met bir defa; tayin edilince ko- layca zahnederiz, yahut zannet- mek isteriz ve yahut ta zannet- meğe razı oluruz ki bu hükümet 15 üncü Luinin veya Deli Pet- ronun bütün salahiyetlerini ha- izdir, Bu, pek te cumhuriyetçi- Hik değildir, fakat Fransızlığa niçin pek uygun olduğunu pek güne Kimi ü testanlar bu iki asır zarfında unu da düşününüz ki, üç)liberal idiler veya (olduklarını po asırdanberi çok merkeziyetçi bir zannediyorlardı. Bu tabiidir. stası memleketiz. Hususi surette ya- pılması mümkün olan birçok iş- ler Fransada Devlet tarafından, Devletin memurları tarafından yapılmaktadır. Fransada her yer den fazla memur vardır ve bi- nacnaleyh, Devlet sadece teşek- külü itibarile her hususta bü- yük bir ehemmiyet, nüfuz ve kudret sahibidir. Sayısız mik- tarda verilecek mevkileri, dağı- tılacak lütufleri, vadedilecek lü- tuf ve mevkileri vardır. Bu sebeple! Fransız sadece maddi menfaati ilcaatile kolay- ca şu o muhakemeyi | yapmağa mecbur oluyor: “Devleti zaptet- mek, onu kendisine hesretmek,, “Ah, eğer ben hükümet olsay- dim.,, Çaresi? Çaresi ekseriyeti haiz olacak bir fırkaya aza ol maktır. Zıra Fransada Devlet, ekşeriyeti haiz olan | fırkadır. Bu sebeple fırkalar sadece Dev- letin fethini istihdaf eden © ve fethedince de onu kendi men- faatlerine istismar gayesini ta- kip eyliyen sendikalardır. Zira hükümet mevkiine geçmekten maksat budur ve hükümet mev- kine geçince hiç bir fırka Dev- letin nufuzunu azaltmağa çalış- maz ve her zamandan (ziyade etatist ve anti-liberal olurlar. Monteskiyönün dediği “Cüm- huriyet paylaşılacak bir şeydir.,, Devlet, paylaşılacak bir şey ad- dedildiği zaman, sadece dostlar arasında paylaşılır. Bu pek tabi- idir, fakat sebebi şudur ki, çok merkezi olan, dağıtılacak mev- gilere ve ihsaslara pek fazla malik bulunan, çok fazla kuv- vetli, çok fazla büyük, çok fazla zengin olan Devlet bakikaten ele geçirilip paylaşılmağa değer bir şey olmuştur. Eransada Dev- let, her kudreti o veren mavi boncuktur. Bunun üzerine atıl- mamak için Fransızların çok meziyetli olmaları lâzımdır; ba- husus ki oraya erişmek için ne fazla meharete, ne fayla cesarete ihtiyaç yaktur. Şunu da ilâve ediniz ki Fran sızların dini terbiyesi dört sene- denberi onları etatizme meyyal kılmıştır. Brunetiere, Taine, Mon- tesguieu ile beraber bende o fikirdeyim ki, Hristiyanlık adam haklarının birinci temelidir, Bunu| inkâr edilmez bir hakikat adde- Fakat, Hı de ilâve etmek lâzımdır. Fran- sızlar katolik veya protestandır- lar. Takriben yüz senedenberi az çok tazyike, zülme; izacata msruz olan katolikler oldukça liberal oldular veya liberalizme meyilleri vardır. Hükümette ol- mıyanlar dalma böyledir. ması tolikler hakkında ne kadar te tebi addedilemez ve Adam Hak ları beyannamsi ile papanın fet vası arasında hiç bir münasebet yoktur. kitabı mükaddes eti ve Pa: panin fetva imkânsızdır. İki asır zulma uğrayan pro beralizmi temsil eden tadan Calvin hi sidir. ri ayıran ve uhrevi işleri hakları ve Adam haklarını te Calvinin idare ile di idarenin O mülki günahları imleri bir idari - istipdat, bir de dini istipdat tesis etti, ve hıristiyan şarak Roma deyrine avde! etti, hatta budu'da geçti, hü en müstebidane hükümetin mi salini kurdu. Fransız protestanları, Calvi nin çocuklarıdır. Bundan bi kalmamış olması imkânsızdır. — Fakat Calvin, sadece Cal. vindir. miyetini ve milletin istibdadını isterlerdi. İlk defa sözt söyliyen, prote rından Jurieu'dür: “ rekâtını müdafaa yegâne kudrettir.,, — Bitmedi — Kadın tayyareciler Loşangles 10( A.A yareci Mis Cooper ile yere inmişlerdir. rekoru kırmışlardır. Hava kazası bir Ne Londra; 10 (A.A) —Lort Şan- key yuvarlak masa konferansı- nın merkezi komitesini Makde- nalın konferansın gelecek haf- taki heyeti umumiye içtimaında Hindistanın idaresi hakkındaki hükümet projesini tevdi: eyliye- ceğinden haberdar etmiştir. Londra 11 (A.A) — Edim- Bununla beraber bunlar, Ki- lise tarafından her şekilde ve|konferans (o azasından burg belediye meclisi Hindistan Bhopal her tarafta itaata davet edilen|mihracesine fahri hemşeri unva- Romaya veya papaslarına, Ver-İnını vermiştir. Halbuki Fransızlar asırlarca ile idare edildiler, Bundan bir iz kalmış olmaması Fakat, buna rağmen onlar Ca- Ivinin, yeni istipdat ve anti Ji- adamın çocuklarıdırlar. Bazı hususlarca. ve bilhassa bizi işgal eden nok- iyanlığın ak- Zira dünyevi ve uhrevi işle- dev- letten ayıran ve böylece vicdani sis eden hiristiyanlıktır. Halbuki telakkisi mülki ittihadı, imtizacı, birbirine karışması idi. günah ve cürüm yaptı. Aynı hükümet tarafından icra edilen lâsa dünyada dünyada görmek bahtiyarlığına nail olabileceğimiz iz — Pardon! Fakat protestan- ha hale ürik © mışlardır.. Fakat çoğu belediye lez min vazettiği marhi dinlemiye- Şu itibarla ki milletin bâki- olarak bu hesap vermeğe mecbur olmıyan — Tay- us Trout 73 saat 40 dakika uçuştan sonra motorun işlememesinden dolayı Bunlar kadın tayyareciler tarafından kazanılan Madrit 10 (A.A ) — Küçük e motorunun sakatlan- den düşmüştür. Pilot ile bir yolcu ağır surette yara- lanmışlardır. “Hint konferansı Ekmeknarhı Tezyit edilmiyecektir Belediye encümeni © ekmek narhıyle iştigal etmiş ve cadde- lerdeki fırıncıların fazla masraf- -İları dolayısıle narha ilâve yapıl- ması şeklindeki tekliflerini ret etmiştir. .İLâfta kalmazsa tİ Belediye encümeni son gün- lerde muhtelif esnafın belediyeye karşı aldıkları lâvübali vaziyetle - İmücadeleye karar ver: Yeni ahkâmı cezaiye kanu- nunun şiddetli maddeleri süratle tatbik edilecektir. İ o Gülcemal Kazaya uğrayan Gülcemal vapurundaki postayı dün gelen Konya vapuru getirmiştir. ize fidanlıkları Şehrimiz ticaret odasına ve- rilen malümata nazaran Rizede ziraatçılar tarafından muhtelif tarzda fidanlıklar vucude geti- esnafı müme: Dün içtima eden daimi encümeni et mesel ehemmiyetle tetkik ve müzake-|temin edecek re etmiştir. “Yangın ve facia Tahkikat raporu ikmal edildi Yangında kast var mı? Et Meselesi Belediye nihayet bu işle meşgul oluyor, fakat bir şey yapılmadı belediye |etiik-leri iİvesaiti saire Urla yolunda 7 karşı- sında bulunan yağ fabrikasının yangın tahkikatı ikmal edilmiş tir. Jandarma bölük kumandanı İzzet beyle ikinci numume kara- e kolu serkomiseri Yaşar beyler rilmiş ve bilhassa narınç fidan-|(0lU dal -İları yetiştirilmiştir. İzmir hava- beli raporlarını tanzim et isinde limon ve portakal bah-|mişlercir. e ii çeleri vücade - getirmeli Yangında kast | eseri olup Ka dallardan stilde olmadığı tesbit — edilememiştir. Tahkikatın bu safhası © muzlim edebileceklerdir. Körfez şirketi Halkın istirahatı- il nıdüşünmiyor -İ Körfez şirketi Yalılar öih tltine çok küçük vapur işleti için Yalılar halkının çoğu tfam vayla gitmek & mecburiyetinde kalmaktadırlar. Uskumru geliyor Dün İstanbuldan Konya va- purile külliyetli miktarda Us- kumru gelmiştir. Evelki gün Us- - İkumru bir liraya satılıyordu. Belediye nerede? Kasaplar Et satmıya başla rek bildikleri fiatte satmakta ılinat ediyorlar... marifeti Bnrnavada camii kebir ma- hallesinde Hasanın © kahvesine sarhoş olarak gelen Ömer oğlu Hakkı, Ali oğlu Mehmet ve Gi- ritli Rıfat kahvenin © camlarını|T. kırmak âüretile içeriye girerek müşteritere dayak atmak İste- mişler ve gelen zabıta memur- larına da hakarette bulunmuş lardır. Mtecavizler derdest edil- mişlerdir. AŞK GECELFR: filmi- nin unutulmaz mübdiası Bu gün saat i 3 5 7,15 ve Filminde ALBER REJAN sında Her hafta DIKKAT: tesi, havanın bozukluğu hasebile lık Fransızca sözlü komedi. İ Sarhoşların |3. lindan yeni edilmişti mecli: bulunmaktadır, Fabrikanın gortaları mecmuu 65 bin liradır. Yangının ika ettiği zarar 30 bin lira tahmin edilmektedir. si- ise Bu yangını itfaiye şitap eden en mmm Kaymakamlar | iki haydut! arasında Yeni liste âli tasdika iktiran etti Kaymakamlar arasında Dahi- M. meclisi liye vekâleti mühim bir tebed- dülât listesi tesbit etmiş ve bu liste tasdiki aliye iktiran etmiş- tir. Yalnız kararname edilmeden evvel bu zevatın teb- dil ve nakilleri için sarfı lâzım gelen harcirah ve yevmiye tah- sisatı mevcut bulunmadığından keyfiyet Dahiliye vekâletinden arzedilmiş ve 930 senesi bütçesinin harcirah fas- bir tahsisat talep istihsal Dahiliye vekâletinin bu talebi dahi muhtemeldir. ve bütçe encü- menlerinde tetkik edilmektedir. sisat verilmesi İşinin bu hafta de meclis heyeti umümiyesine sevkedilmesi ayın nihayetine doğru da tahsi- Bu t Dahiliye vekâletine tebliğ ve MARIBEI 9,30 da Tehlikeliovu © « Müttehem kalkmız > mümessili ANDRE ROAN ile birlikte HAMRA i. Milli K. Sinem görülecektir Temawen söziü vs şarkılı Fransizca film tayyare bu hafta gelmemiştir.Bun: erineilâveten diğer iki filim gösterilecektir. OTOMOBİL SATICISI; Sen Granye tarafından bir kıl MİKİ MANS Bir kısımlık musiki ko; son ibdar olan postasile Pariste! İstanbula gelen «Honks Movyeten> gaze: vekâlet tarafından alâkadar ma- hallere havaleleri verilecektir. bilâfında hareket eden kasaplar Encilmene celbodilen kasap |, klanda ahkâmı lerile yapılan mü- zakere müsbet bir netice verme- miş, esnaf narhı tezyit için nok tai nazarlarında israr etmişler- dir. Belediye encümeni bunu ka- | koyun etine 85, kasapların iste- bul etmiyerek bugün öğleye ka-|dikleri 95 kuruştur. Fakat yine dar belediye mukarreratına muta | yüzden satıyorlar. vaat için esnafa mühlet ver- miştir. Yine usrarda | devamldiyor, kasaplar 120 ye satıyorlar. takdirde — Belediye ile et ihtiyacını ve mukarrerat kanuniyenin tatbikinde sürat ve şiddetle ha- reket edecektir. ( Not): Belediyenin son narki Kuzu eti için belediye yüz Alsancak itfaiye otomobili efra- dının geçirdikleri feci kaza tah- kikatına gelince; Alsancak gece nöbetçisi olan polis efendi Al- sancak itfaiyesi geçerken elile tehlike işareti verdiği halde oto- mobilin durmadığını ve azami şür süratle yangın mahalline şitap ederken feci kazanın vuku bul- duğunu söylemiştir. Diğer taraf- tan belediye fen heyeti de kaza mahallinde tahkikatta bulunmak- tadır. Maamafih | harap olan köprüye tehlike fenerinin vaz- zedilmemiş olması mucibi mesu- liyet gö: i Bir evi basarak paraları aldılar fakat tutuldular Ödemişin Keraz nahiyesinin! Geren köyünde müsellâh bir) baskın vuku bulmuştur. Mustafa oğlu Mustafa ve İslâm Mehmet oğlu Ali namında iki şahıs köy- den zengin tanınan Koca Mus- tafa oğlu Mehmedin evine gece vakti müsellâh bir baskın yapa- rak silâhlarının tehdidi altında ev sakinlerini tehdit etmişler ve ellerine geçirdikleri para ve kıy- mettar eşya ile ev sahibinin si- lâhını alarak firar etmişlerdir. Derhal hâdiseden haberdar edi- len jandarma mefrezesi iki hay- dutu ele geçirmişler ve adliye: ye teslim etmişlerdir. Bunların gaspettikleri para ve eşya bine iade olunmuştur. Tapu işlerinde dek retle çalışanların tekaütleri Tapu işlerinde ücretle istih- dam edilen memurların bu hiz- metlerinin tekaütlük hizmetle- rine zammedilmesi hakkında bir kanun projesi tanzim edilmiş ve Şurai Devlete verilmiştir. — Bir kaç gündenberj Şurai | Devlet tanzimat dairesi bu projeyi tet- kik etmekle meşgul bulunmak- tadır. Kanun vaktile memuriyet ya- pıpta bilâhare herhangi bir su- retle tapu ve kadastro işlerine giren ve oralarda ücretle çalı- şan memurların bu çalışmaları- nın tekaütlerinde hesap edilme- sini temin etmektedi — ii 1 (A.A) — Bahriye nezaretinin tahtelbahirlere karşi! müdafaaya ve münakalât yolla" rının muhafazası için iki bin tonluk bir kruvazör inşasına ait Nafia vekiletinden hir mütehassıs İstoniyor İzmir şelirini, Karşıyakayı ve Burnovayı tehdit eden muhtelif derelerin muvakkat etütleri ;.. idaresince yapılmıştı. Fakat bu muvakkat etüt kâfi gelmediğin. den enharı sağıre talimatname- sine tevfiken bir o mütehassısın acilen İzmire | gönderilmesinin Nafıa vekâletinden rica edilme- sine dün Vali Kâzüm © Paşanı riyasetinde şoplanan $u tetkik komisyonunca karar verilmiş ve keyfiyet Naha ve Dahiliye ve. kâletlerine bildirilmiştir. İngiliz Sanayi Panayırı 1931 senesi şubat ayının on altısından 27 sine kadar devam edecek olan İngiliz sanayi pa- Bayırı hakkında şehrimiz ticaret odasma mufassal malümat rilmiştir. Panayıra iştirak edeçeklere gösterilecek teshilât hakkında bir talimatname gelmiştir. Kanlı kavga İkinci kordonda İlyas eledi nin tütün mağazasında amele ve Tepecikte Alsancak kulesinde mukim İbrahim oğlu Seyfittin ve) Şükrü oğlu İpazel ve zevcesi Sütkiye hanim aralarında bir münazaa olmuş, İpazel seyfitüini ağır surette cerhetmiştir. Kumar oynarken Karşıyakada Zafer sokağında Hüseynin o kahvesinde Yanyalı İbrahim, Giritli Mehmet ve diğer! İbrahim kumar oynarlarken der. dest edilmişlerdir. Pantalon ve hırsızı İkinci sipahi pazarında 97 numarada Şimcil efendinin mi- ğazasından Sait oğlu Yakup 70 pantalon sirkat etmiştir. 45 liraya elbise Ayni zamanda bedava mühim bir piyangoya iştirak hakkı veriliyor Bir Kümunüsuniden İtiba ren terzihanemizde elbise imal ettirecek hanım ve be lere birer numara verilecek bu numaralar Nisanın birinci günü Koter huzurunda pi yango çekilecektir. Birinciye: 20 lira kıyme tinde bir omega #nafi İkinciye: 15 lira kıyme tinde bir takım elbise ime İlyesi, Üğtünetiye: 10 lira kıyme #inde bir şapka, Dördüneüye: 5 lira kıyme- tinde bir gömlek, Beşinciye: Lüks bir boyun bağı. Arzu buyuranlara bu mü kâfatların nakten bedelleri verilir. İzmir Halimeğa çarşı") plân tetkik eylemekte olduğu söylenmektedir. Zaman terzihanesi
