22 Ekim 1948 Tarihli Sebilürreşad Dergisi Sayfa 8

: 280 ÇO S DAi SEBİLURREŞAD . gıleruu elde etmesmde ona ondeılık edeu Mo]la dünyaya degısen bit ü &esâ softası denilebilir mi? Yırmı üç yıl fetva makamina seıef veren p zembilli nüftü Mevlârla Ali Cemalı’yı hatırlar miı, ki Yavuz Sultan Selim gibi: ölüm iki duda— ğinmn kımıldanmasına baglı müthiş. bır hüküm- ' darın karşısına çıkar — Verdiğin emir; ::erıate aykuıdır İrade- ni geri olmazsan hal'ine fetva veririm! Diye direhirdi. Hoca, evinin penceresmden -Çaşağıya 'bir zenbil sarkıtır, halktan- ıstıyenler soracaklarıni buraya yazıp atarlar, zenbil gece içeriye çekilir vi sabahleyin sual sahipleri fetvalaı 1nı ahp gıderlerdı u zat; medres Nin aşıladıgı salâhet ve me- dent cesaretin -ki Ziya Şakir isterse ona taas- sup diyebilir- Vcanlanmış bir timsalidir. Saltanat makamının hiçbir dünyevi siyasetine âlet olma- ' Emirülmü'mininin. hatalarını şeriat Hsa- mış, niyle ıslahtan korkmamıştır. Faziletleri sâyısız- | dir. Bir tanesinden. bahseyım ki, Ziya Şakirin; ihtira ve tezvirat ihtira eden aklı, bır kerecik net âlimi olmadığına göre Baron fon Hammer'in böyle bir vâkıayı uydu.'rmamış oldugu muhak- * , kaktır!. Ö devırde, Iı'a.n ile 1pek tıcaıetı yasak edil- mişti. Dört yüz kadar tüccar. (galiba gâyrimüs- lim ve ecnebi) emre karşı geldiklerinden mal- larının musaderesıyle idama mahkum oluyor- Lar. Işı haber alan müfti; padışahın karsısına dikili, — Bunlarm katilleri şer'an çaiz degıldır i bastırıyor, hükümdarla aralarında soyle bu münakaşa geçiyör : Padısah — Padişahıri ıradesme karşı gel- . mişlerdir. Ikesınde sözünü. yurutemıyen hü- kumdarm devletı zeval g arı sabit degıldn Musaademz vâkidir. Çünkü: ipek- ten öşür alınmak i mmemiurlar tâyin olun- muştur. Bünların tayını izne delâlet eder. Pachsah — Sen artık devlet 1slerme karı- şıyorsun. Benim, memleket tedbirlerime- ka- usmak vazifen değildi “Hoca — Vazi emdır Bu işi ahıretınıze ta- allük edeı bundan ötürü müdahaleye Hakkı- z vardır. damları serbest - bırakırsanız u âl ne güzel, Akysivtakdnde; büyük günah. işlemiş ; olur ve alm-ette ceza görürsünüz.” "i © koça Yavuz da. tacirleri serbest bı.raktmyor 'hayata delalet eylemıstır B tekrar sarkıtılır, / zayıfhgınm açığa vurduğu -bir devirdir. ulur. | n iradenize karşı geldıklerı “yüz cevırdıgı işitilmiş şey değildir. ı leıden degıldıı' Bu. türlü ahvalde padısahlarm buzuru mutlaka lâzımd. Cilt4, Sayı 48 Dıyor, 'Selâm bile verineden çekıhyor, ama ' Medrese mathsulü bu hoca, zulüm vasıtası mazlumları kürtarmış; memata değil, Başka hiç kimse olmayıp, tek bu "adamı ye-' tıştırmıs olsa medreseye cehalet ve tağssup yu-: vası demege msanın dili nasıl varır? . HLA Ista.nbulda olduğ za.man ayrıca Haı emeyn— de dahi cenazesine gaip namazı kılman Ebüs-. - süud; ehli -bid'at âlimi mıdır üftizyüs-sakleyn Kemal Pasazade, tefsir- j cı, kelâmcı, fakih, tarihçi olduğu kadar da içli: * şairdir. Medreseden çıkmadı da nereden peyda oldu? S Daha oncelere bakarsak, devletın ilk idari teşkilâtını kuran Kara Halil -sonraki Halil Pa: şa-, zamanının hem meşhur bir âlimi, ve değerli bir şairdi, aynı zamanda pek hâzik doktoru olan . Sinani Germiyani (sevhı) fakih ve kelâmcı Hı- zır Bey, filozof Sinan : Paşa, Taşköprülü zade, - Keşf-üz-Zünun gibi bugün dahi yalmz bizce de- - -— ğil, bütün dünyaca en mühim ilmi eşerin _t müellifi Kâtip Çelebi, hem kazaskeı .hem şair” Baki; sayısı tükenmez büyük- Türk âlimlerinin - yetiştikleri tek yerih adı medresedir, hepsi de < eh]ı sünnet bılgınlerıdır . T Bırkaç tane de, Osmanh F.İmpîgı*atorluğu——_ 'nun ihhitat devrinden örnek gösterelim: (Yine, - .(_<Baron fon Hammer»in tarihinden: ,Cilt 'î',.sâ— v Uçuncu Mehmet devri; devletm karısık ve Padi- şah cüretli değildir, vezirler arasında birbirini çekememezlik yüzünden türlü entrikalar hüs:7 küm sürmektedir. Düşmana hârb açılması mü- .: :- 'zakereoluniıyor -Koca Sinan Paşa devleti hâr- -be sokuyor. Tac-ut-Tevarıh müellifi; Hoca Sas deddin Efendi; padışaha cesaret tavsıye eyh- - yor ve ordunun başını geçmesi ıcap eylediği ın— n de israr ediyor : ' — Birf Osmanlı Pachşahının duşmandan Vezirler; harbin idaresinin bir vezire bu'a- kılarak padişahın gıtmemesmı ısteyınce yme ho— .canın sesi gurluyor Ş; paraların ıstıhdam olunacağı iş-