TARİHİ TEFRİKA Yazan: Son Her hı;lu mahfuzdur. Yemenden gelen lurken 31 Mart hadisesi çıktı :56 Yemen valisi Mahmut NEDIM heyetle konuşu- İstanbul sokaklarındaki silâh sesleri ve gürültüler bu heyet azasını hayli ürküttü Yirminci madde: — Bilümum kaçakçılığın men'i için vilâyet sa- hillerinin icabı vechile kat'i surette muhafazası esbabının istikmali. Hatime Yemen vilâyetinin ıslahatı hak- kında şimdiye kadar verilmiş olan lâyihaların bir kısmı şahst menfa- atlerden, bir kısmı da malümat fu- nışluk ve safsatadan ibaret olub fi ve ıslahatı vilâyet noktai nazarından zerre kadar bir ehem- miyeti haiz olmaktan belki tenafürün teşdidini intaç etmiştir. Vükelâyı devlet ile vükelâyı mille- tin bu vilâyetin ıslahatı hak- kındaki hüsnüniyetlerine emni- yetimıı berkemal bulunduğu- etmekte bu- lunıın muhuebm nihayet ve- rilmek ve senelerdenberi — ça- Tışıldığı halde muvaffak olunama- yan ıslahata bed ve mübaşeret 0- lunmak ancak yukarıdaki saydığı- mız mevaddın icrasile hasıl olaca- ğından, muktedir ve her vechile şayanı vüsuk ve itimad zevattan bizler ile istişare edilerek intihab ve tayin edilecek memurlar marife- tile mezkür maddelerin biran ev- vel mevkii tatbike konulması ve bu vilâyetin elyevm bulunduğu helâki mühakkaktan kurtarılması tahtı elzemiyettedir. Islahatı mezküre- nin balâdaki şekilde icrası için lâ- zım olan para şayanı istisgar bir derecede görünür ise de şurası mu- hakkaktır ki mezkür maddeler tat- bik mevkiine | lup da neticelen- diği anda Yemende elyevm mevcud bulunan askert kuvvet dörtte, bel- ki de beçte bir dereceııne inecek ve ilmekte olan ayda yirmi, otuz bin liradan istiğ- na | gibi mahallince de mebaliği kesire tasarruf edıleceğı ve tahsilâtın yoluna girmesi ciheti- le de vilâyet bütçesinden varidatın artacağı ve bunlardan başka her i- ki tarafdan vukubulmakta olan bin lerce nüfusun telefatına nihayet ve rilmiş olacağı ve hini hacette Ye- menden pek büyük bir kuvvet ter- tibile muharebelere sevkedilehile- ceği tabit bulunduğund. D P muktazi mebaliğ herhalde çok gö- rülmektedir., , 11 Mart 326 “Bu lâyihayı biz, Yemen mebusla- ti imzalatmıştık. Buıün belki garib gömldıılecek bazı lar varsa, b 1 O Za- manki vaziyeti nazarı mbıre ala- rak muhakeme etmek icabettiğini söylemek isterim. Bu lâyihanın ihtiva ettiği mevad tatbik edilebilmiş olsaydı, Yemen de rahat, hattâ bu kıtadan cidden istifade de edebilirdik. Yemene başka türlü sahib olabilmemiz im- kân ve ihtimali yoktu. ında da işa- Lâyihanın baştarafı ret ettiğimiz vechile bir müddet ev vel hükümetin talebi üzerine İmanı Yahya lıtuıbulı, anlaşma zemini bulmak için bir heyet göndermişti. Bu heyet İmam Yahyanınm kain pederi Şeyh Sadülşarki, akrabasın- dan Seyid Abdullah bini Ibrahim ve Seyid Mehmed Şami'den mürek- kebdi. Fevkalâde ikram ve iltifat gören bu heyet hükümet tarafın- dan Nişantaşında bir konakta misa- fir edilmiş, vükelâ vüzera ile görüş türülmüş, İttihad ve Terakki rüesa- sı ile de temas ettirilmiştir. Ca Kâmil davet ettiği bu heyet Istanbula geldiği sıralarda Kâmil paşa sadaretten çekılııu._ y_eruıı Hüseyin Hilmi pa- şa gelmişti. Ayasofyadaki meclisi mebusan binasında da bir Yemen komisyo- nu teşekkül etti. Piyade reis ferik Fend paşa (1) evvelce Yemen he- yeti teftişiye reisi olduğu için bu heyete dahildi. Esasen heyet azâsı hep evvelce Yemende bulunmuş ze- vattan muı-ekkd'ıdı. Bu meyındı biyei iye reisi Ah- med İzzet paşa ile merhum Ali E- miri efendi de vardı. Zannederim — Yemenden gelen heyetle birkaç defa toplanıp müza keratta brlundu ar fakat o ıırnda S Ç CT e EA Müştak beyin kain l 31 mart hâdisesi çıktı. Bu hâdise Yemenden gelen he- yeti şaşırttı. İstanbul sokaklarında ki bu patırdı, silâh ve top sesleri bünları hayli ürküttü; — Biz, dağlarda, çöllerde ateşi gördük ama, şehir sokaklarındaki bu hal aklımıza yatmadı. diyorlar- Yıldız sarayının eteklerine ka- dar dayanan ateş dalgasından ziya- de, bu, anarşiye alışmış insanları yıldırnn, İstanbuldaki başsızlık Sultan Hamid, otuz üç senedir adı dillerde gezen — padişah palas pandıras tutulub atılınca, Yemenli- Hiler afallamışlardı. — Ne oluyoruz, şimdi kime derd anlatacağız? Diyorlardı. Onları yeni vaziyete alıştırmak hayli müşkül bir iş olacaktı. Bunlar, böylece İstanbulda ken- dilerini emniyette göremiyorlar- ken, dahiliye nazırı Talât bey de; — Yemen ıslahatını bana bıra- kım, ben bu işi iyice mütalea edib matlüb neticeye isal edeceğim, söz veriyorum, diyordu. Talât beyin bu sözü bir bakım- dan umıdbahş ıdı çun.ku konııs- yonlara, ele- re düşen işlerin çıkmızlnra saptı- ğını bin bir tecrübe ile öğrenmiş- tik. Bu defa da işin böylece sürünce- mede kalacağından bihakkın kor- kulabilirdi. Ancak Talât beyin de söz ver- diği vechile Yemen işini ciddiyetle üzerine alıb biran evvel neticelen- direbileceğinden nasıl emin oluna- bilirdi? Bir kere vakit bulabilecek mi idi, sonra da acaba ötekinin be- rikinin sözüne kapılarak şaşırmı- yacak mı idi? Gördüm ki ikisi de oldu: Talât bey daha bu işle uğraşma- ğa vakit bulamadan, bir gun beni çağırtmıştı. : — Ayol, dedi, dün bana Y MİLLİYET CUMARTES! 2 MART 1935 _IHARICI HABERLER Londra andlaşması etrafında Parisle Londra arasında - görüş beraberliği var Sir Con Saymen Paristen döndü. Berline gittikten sonra derhal Moskovaya gitmiyecek Bay Laval B. Antoni Eden'le konuşurken LONDRA, 1 (A. A.) — Sir Saymen, Paristen tayyare ile buraya döndü. Berlin seyyahati LONDRA, 1 (A. A.) — İyi hab.er a- lan mahfeller. Sir Saymenin B. Hitlerle görüştükten sonra Londraya döneceğini ve öteki bakanlara şahsan raporunu bil- direceğini söylemektedirler. Sonra, ka- bine Sir Saymen'in derhal Moskovaya gidip gitmemesi veya Fransa bakanlarile yeniden temasa geçip geçmemesi lüzumu hakkında bir karar verecektir . Ingiliz Bakanmın Prag'a da gitmesi muhtemeldir. Pariste konuşulanlar PARIS, 1 (A.A.) — Matbuat, Sir Say men ile Bıy Laval'ın dünkü görüşmele- rinden bahsederek Londra ile Paris ara- sındaki görüşlerin birliğini kaydetmek- tedirler. maten g; i şunları y “Londra'nın programı aynen baki lnıl- maktadır. Geriye, programdaki muhtelif tekliflerin hangi uluslarla ve ne gibi bir sıra takip edilerek münakaşa edileceği- nin halli kalıyor.,, Berlin'de açılacak olan görüşmelere Sovyet Rusya'nın alâkasına temas eden n | ,gazete şunları ilâve etmektedir: “Her hıngı bir teşebbüsün Şark Lo- kırnoıu pro;eıının merkezi srkletini de- den ve tesirini zayıfl dan çekinir gibi görünen Sovyetler, bu hususlarda yeni malümat eide etmek ar- zusundı dular. Şark andlaşması projesi birinci plânda kalmaktadır.” Pöti Parizyen şunları yazmaktadır: “ İngiltere, Sovyet Rusyanın uluslar âhengine kat'i olarak girmiş olduğnnu ve Avrupada onun teşriki mesaisi olma- dan muhım ve rnustnkar hır şey yapıla- Bu - nunla beraber, itere halkında Sov- MKSTT TC SAA Macaristanda sıı tedbirler BUDAPEŞTE, I. A.A., — Neşr edıleıı bır emırname ile bütün UT mi içtimalar ve siyasal t ürler Alâkadarlar, bu tedbırm geçici oldugunu ıoylıyarlar .A.; Bay Laval sefirimizle tü gorıışm? PARIS, 1. A.A. — Dış işleri bakanı B. Laval, Türkiye Elçisi B. Sac'? kabil etmiştir. Kayseride Atatürk heykeli dün büyük merasimle açıldı — KAYSERİ, 1. A. A. — Büyük Önder Atatürk'ün Belediye tara- fından askeri kiyafette heykeltraş Kenan Ali'ye yaptırılan heyke- lin açılma merasimi — bugün saat 14 de Cümuriyet meydanında ya- ptldı. Şehir baştan başa donan- mıştı. Daha sabahtan meydan on binlerce halk ile dolmuştu. Şehir- de büyük bir canlılık göze çarpı- yordu. Her dükkân ve ev bugünün şerefine süslenmişti. Saat 14 de lediği çok özlü sözleri hal rekli alkışlariyle karşılandı kelin üzerinden bayrak alı At onbinlerce halkın “Yaşasın türk, yaşa, varol, Buyuk JÇ sesleri ve halkın bu esnadaki den ve candan gelen tezahürü â büyüktü. Halkevi Başkanı, ** türk'ün büyük şahsiyetinin la metini uzunca anlattı ve BĞ dı. Şehir ve gençlik namına söylevler söylendi. Atatürk' ün b | artık Cümhuriyet meyd! da ki- JA dahi P BŞ İ Bd e mıştı. Vali ve kolordu kumandanı yerlerini aldıkdan sonra merasime başlandı. Çok güzel bir kaide üze- yet Rusyaya karşı bazı çekingenlik he- nüz mevcut olduğundan, İngiliz hükü- met adamları bunu gözönünde tutmağa mecburdurlar.,, (Eko dö Pari) gazetesi şöyle düşün- mektedir: “Fransız ve İngiliz hükümetleri 3 şu- | batta Londrada yapılan tekliflerin biribi- ! rinden ayrılmazlık prensipine bağlı kal - maktadırlar. “Bır taraftan İngiltere, bir taraftan orta ve şark Avrupası müttefikleri veya şerikleri arasında tercih yapmak vaziye- tinde olacak olan Fransa, garp hava ant- laşmasını elde etmek için ne şimali şarki antlaşmasını bırakmalıdır ve ne de şimali şarki antlaşması yıpmakığçin garp hava v LONDRA, 1 (A. A.) — Londra sefiri vaııuıııle, Sovyet hukumetı Sır Sıymo- nin için kat'i olırık teyıt etmiştir. Deniz meselesi Japonya yeni bir teklif yaptı * Üç devlet arasında) '_yernî bır uzlaşma plâni-: LONDRA, 1. A.A. — Bahriye makamatının İngiltere - Amerika ve Japonyanın bahri tezler arasın- aid bazı resimler gösterdiler, me- ğer bir cennetmiş orası... Bağlık, bahçelik... münbit topraklar, bere- ketli bir arazi... sonra San'a bayağı bir Avrupa şehrine benziyor, dört beş katlı koca koca evler, apartı- manlar, meydanlar... — Pek mi beğendiniz? dedim. — Doğrusu ben Yemen deyince bir harabezar tasavvur ediyordum, da bir uzlaşma plânı vücuda ge- tirmeyi derpiş etmekte olduğunu bildiren şayialar — ayrıca şunu da bildirmektedir : Japonya, İngiltere ve Amerika- dan mütekabil bahri proğramları- nı birbirlerine bildirmek üzere bir toplantı yapıl ve ayni da 1935 ve 1936 seneleri zarfında şımdıkı kuvvetlerden fazla inşaat teklifinde bulunmuş- — Gene öyle bilin alda nız, size gösterilen resimlere kapıl- mayın, bence dilber resimler var- yap tur. Japonya, muahede mucibince in- lduğu hadde yakın dir ki asıllarını görünce i tüyleri ürperir. Vaktâ Yemende bil- hassa cebel kısmında toprak çok munbıttır Her r şey yetışıı' Zateıı İlıe San'anın dört beş katlr muazzam apartımanlarına gelince, bu nokta- da aldanmış olduğunuzu görüyo- rum. Çünkü bu koca koca evler pek dıçuıdın göründükleri gibi değil- clır, yani Avn.ıpı ıpartnnınlırı- n mıkdarda ve dıger iki deyvletten ziyade cüzütamlar inşa etmiş ol- dugundan Japonyanın teklif et- Yunanistanda Kra'iyet aleyh.nde yapıla- cak büyük nümayiş ATI.N.A, 1 (Mıllıyet) -— Pııır gunu yet partileri taraftarlarına mukabele olınık uzere ya- pılacak miting umumi istirahati ihlâl e- decek bir şekil alacak olursa bu mitingin Y menedı! ğini Başbakan ö Basbalan Etai liyet urıftarlırı reisini de çağırarak kra- liyet lehinde her türlü nümayişlerden çe- kinmesini tenbih etmiştir. Pazar günü Selânikte yapılacak mi- tingde nutuk söylemek — üzere işçi ve çiftçi partisi başkanı Papanastasyu Se- laniğe gidecektir. Atinada İngiliz tayyareleri ATINA, 1 (Milliyet) — Dün Tatay tayyare istasyonuna bir ' İngiliz askeri tayyare bölüğü gelmiştir. Ingiliz harp tayyareleri bugün Atinanım üstünde u- çuşlar yapacaktır, Venizelosa suikast davası ATINA, 1 (Milliyet) — Venizelos suikastı davasına dün de devam olun - Dünkü muhak de şahit ola- rak dinlenen adli tıp doktoru Yorgiyadis Venizelosun hâdise gecesi bindiği oto- . mobilde bulunan fişek kovanlarının suç- lduğu sist. 1936 lulardan Fasula'nın ıılıhuıdın çıkmıı ol- ih d duğ *GY“ ı' ni ıyetmcle dört devlet 5.5.:4 nisbetinde müncer olacaktır. Harici küçük haberler: — * Tıynıu gızeteıme göre, Sıyım Knr etmek Türk—Alman ticareti BERLİN,1.A.A. — — Almanyadaki , Türk tıcırot odası senelik toplantısını na b Arazı l . Oda reisi bir nutuk söyliye- lüce bu ünbit ve Üai 3 Yerine k olan 11 y Şi " iki !:io- rek Almıııyı ile Türkiye arasındaki ti- toprağı ışlehııeıını bilemeyince, bu- :;ınl’rem Anada İsviçrede cari mübadelenin mes'ud inkişafından radan çıkacak mahsulâtı :ev_ket— bahsetmiştir. ;î'g'd:“mîğli?“ğ’â?âîâ Görele belediyesinin Malatya Fırka kaza zaten burada değil mi? bir lütufkârlığı kongresi — İyi ama, dedi, böyle bir cen- neti ne diye bir imama kaptıralım? Talât bey bizim ıslahat lâyiha- muuzı kastediyordu. Kaptıran kim, dedim, bu cennet zannettiğiniz fakat bugünkü halin- de bir harab dır. Oradan istifa- GÖRELE (Milliyet) — Kasa- banın tam orta yerinde şerefli bir mevkii olan meşhur belediye gazi- nosunun yeniden ve tadilen yapı- larak belediyece Haziranda idman ğına verileceğini duyduk. demiz şöyle dursun mütemadiyen Oraya veriyoruz, para ve can veri- yor, bu gidişle de mütemadiyen ve- recegız Ciddi bir ıslahat isteyişi- mizin sebebi ondm hıkkıle istifa- de edebil başka bir şey değildir. — Ama bu teklif edilen ıslahat Yemene nim bir muhtariyet veri- yor gibi... — Başka çare yok. Size bir Ye- men seyahati teklif etmiştim. Re- simler üzerinde hüküm verileceği- ne gidib oraları görmüş olsaydmız, siz de bu ıslahat lâyihasınınm altma tereddüd etmeden imzanızı atardı- nız, MALATYA (Milliyet) Cümhu- riyet Halk Fırkası Kaza kongresi açıldı. İdare hey'etinin faaliyet ve hesabı katiye ait raporları söz bir- Tiğiyle kabul edildi. 1935 bütçesi ise 10,000 lira olarak tespit edil- dikten sonra idare hey'eti ıeçııııı Memlekette içtimai hıyatm en yapıldı. ön safında yürüyen ocaklı g Bir d berı Istanbulda bu- için bu en müsait binanın boylo lunan Abdi Karakaşın yerine Sü- bir id ü ine mal ed leyman Kığılı seçilmek suretile es- ğini çok yerinde bir sevinçle kar- karşıladık... Yeni belediye reisimiz bay Riza Gugunun gençliğe karşı gösterdi- ği çok samimi ve lütufkâr iltifat- larına şükranla borçlu alan gençler belediye gazi çok bir salon haline getirerek memle- ket ihtiyacıma tekabül edebilecek bir mükemmeliyette hazırlaya- klardır. el L A **.î.ır.:'*ç ki idare hey'eti ibka edildi. Vilâ- yet kongresine gidecek üç mümes- sil de seçildikten sonra kongra yü- ce Önderimize bağlılık duygu ve tezahurleriyle kapandı. Avusturyada milli sosya- list kurumları VİYANA, 1. ALA, — Yukarı Avustur- ya emniyet müdürü Kont Reverta, Te- legraf gazetesine verdiği bir beyannat- 'ta ulusal sosyalst teşkilâtlarının yüzde saksennin fcMildikknnı ıoyhuug(ır. ug“ıj'mh' AM £ Ş rine konan Atatürk'ün heykeli bü- yük bir Türk bayrağına sarılmıştı. Vali ve Belediye Reisi heykelin a- çılmasına Kolordu Kumandı Ge- neral Ali Hikmet Ayerdem'e bı- raktı. General ÂAli Hikmet heyke- keline Vilâyet, Kolordu, dea Halk Fırkası, Halkevi, İş Be Banki Demiryolları ve Sümerbank fından çelenkler konuldu. BM sonra geçit resmi başladı. A’ıg miz, mektebliler, Atlı ıpol':w yakcılar alkışlar içinde 8 Geçit resmi bir buçuk saamll' la sürdü. Kayseri büyük M günü yaşıyor. Tezahürler “'g lin kordelasını keserken kısa söy- | kın heyecanı devam ediyor. i | Fransanın Suriye fevkalâde komseri Şehzimizaen geçti bir ay sonra Ankaraya gelecek Fri Suriye fevkalâde | Bay Wlartel dün akşam Toros ekspresile şehrimize gelmiş ve Haydarpaşada ken- disini sali namına belediye turizm şu - besi müdürü Bay Kemal Ragıp, polis müdürü namına Bay Nail ve Fransız se- fareti erkânı karşılamıştır. Komiser şe- hirde ancak bir buçuk saat kadar kalmış ve akşam ekspresile Parise hareket et- miştir, Verilen habere göre Bay Martel Suri- yeye ait bazı işler hakkında Fransa hü- kümeti ile görüşmek üzere Parise git- mektedir. Bir müddet sonra tekrar Su- riyeye dönecektir. Br muharririmiz kendisile görüşmüş- tür, Bay Martel deımştır ki: — Ben her sene iki defa Pnrııe zıde- rim, Bu sene de mutat sey V K ee Şehir ve Belediye Akşehırde eglencell istifadeli konferanslâ! AKŞEHİR, (Milliyet) — mız belediyesi daimi encümet lerinden ve çocuk esirgeme * mu başkanı Bay Nadir Tıhl" Ğ darli oğlu tarafından (Bel ılâ leri ve en iyi ifa tarzı) nami da Cümhuriyet Halk Fırkast lonunda bir konferans vi halkm da iştirak ettiği bu rans bütün belediye memur, ve ameleleri gelmiştir. M sevinçle karşılanan bu konf! lar seri halinde verilecek ve V dern şehrimizin imarı), a de sıhhat), (Şehirlerde ehli ğ 3 5i - birini yapryorum. — Istanbul yolunu tercih edişinizin hususi bir sebebi var mıdır? — Bu yolu tercih edişimin sebebi bu- | nun daha kısa olmasıdır. Bu suretle bir hafta kazanmış oluyorum. Bir aya kadar tekrar Suriyeye dönerken Ankaraya uğ- rayacağım. Ve Türkiye ricalini ziyaret edeceğim. e Aükerkda maniar edecek? — Pek uzun bir müzakere mevzuu yoktur. Aramızdaki dostluk ve iyi kom- şuluk münasebatını takviye edeceıım. mı y bakımı) mevzuluıylıı dev”"" | cektir. Bi Bay Nadir konferansında teker bütün belediye memur! leri üzerinde işlemiş ve (B“ı hasebeci olsaydım) veya (Zi lediye memuru olsaydım) V' zifat amelesi olsaydım) bu işlerin en güzel öı'nekla'ıııi p lemiş ve dinleyicilerine köl istifade ve neşe gecesi geçir Muhasebeyi bir insan boğa?z “Fransa ile Türkiye Suriyelilerin Türkiyede ve Türklerin de Suriyedeki emlâklerinin, mallarını sureti tasfiyesine dair olan mukavelenamenin tatbikatına dair bazı meseleleri görüşe- ceğiz. — Hudut mesaili var mıdır? —Hudüt için hakkında — görüşmeyi icap ettirecek bir mesele yoktur. Halkevi Başkanı Ankaraya gitti Istanbul Halkevi — Başkanı Bay Refi Celâl Bayar dün akşam Ankaraya git - ınıqm' Bay Refi Celıl Bıyır Anlnndı sigor' ve hafta sonunda dönecektir. ELESE miz sar'e Ambalâj gibi sarılan ince kâğıtlar Muhtelif şeylere sarılmak suretile bir — nevi ambalâj vasıtası olarak hariçten ge- len ince kâğıtların sigara kâğıdı evsafını haiz olup olmadıklarını tesbit için nümu- ne almıp muayene ettirilmesi gümrükle- re bildirilmiştir. Sigara kâğıdı yerine kul- lanılabileceği böyle y ile anlaşı- lan ince kâğıtların da girmesine müsa- Tei Halkevleri arasında AKSARAY, 1. A.A. — Nıidı Hılk- evi musiki ve spor komitesinden bir yet bir maç yapmak ve mıuııurs ver- mek üzere şehrimi: “misafir olmuştuı. Balıkesir şehir mezarlığı BALIKESİR, (Milliyet) — Ken- tin civarındaki — mezarlıklara ölü gömülmesine nihayet verildi. Bele- diyenin artık muntazam bir mezar- lığı vardır. Bu mezarlığa bu sene çam fidanları dikilmektedir. Me- zarlık şehrin şimal tarafında ve 100 metre uzaktadır. /— ren gezen ve düşünen bir ) , arması ve belediye otoritesi © da nafi ve kalörili mevat nı ve yani randumanlı n ğ yıpılmumı ve muhasebe " hususta eli titremesini ıöyı meşhur (Lafayeti) misal ola” ve termiştir. Halkın vergı borcunu bir bahçenin çi etmiştir, Zabitai belediye larına ayaklara kollara ve tanzifatçıların şehir | en emektar ve en gıyı'elillı’il mil bir eleman oldugunll rek vazifelerini anlatmış V mektar insanların prılı.k doktoru olduğunu ıoyle saat devam eden bu tu sına alkışlar arasında nihâ miştir. & KK Antalyada ;ehır “ı B ANTALYA, (Milliyet) 7 talyada imar faaliyeti ilerlemektedir. Yeni b"% si ve meclisi memleketiN Mmünevverlerinden w.’?ılw gındgn bu heyet şehrin .dl# si için her fırsattan istif | tedir. Yolların beton | - çin uğraşılmaktadır. Ş“ndyoı kümet civarında klll maktadır. Tecrdıe yol arzuya muvafı # başlı diğer uddeler « ifrağ edilecektir. Yeni beledıyemn Ki Nafıa Vekâletince bir !G"* disi gönderilmiştir. derııbn'şelaldeph“"