14 Ocak 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

İlFETEK A — Gezgin yazıları — Sallantı! Bu mektubumda biraz buradan, bi- yaz da oradan karıştıracağım. Çüni memleketten haber aldım: Yer sallan- imiş, Yüreğim kabardı ve meraklan- İdim. Sevmediğim şeylerin başında bu lenilen âfet gelir: Ne zaman neden geldiği ve ne yapaca-. ğı belli değildir. Ben bundan kırk sene kadar evvel- hini pek az hatırlarım, Küçücük idim. Evde bakır güğümlerin devrildiğini görmüştüm. Ondan sonra hatırımda BE kalan yegâne şey bir iki ay bahçede halılarla yaptığımız çadırda yatmak olmuştu. Aklımın erdiği tarihlerde bir ke- ve daha Istanbulda zelzele olduydu » sönirtm - on on beş senelik bir şey. O zamandan da aklımda Beyazıttahi eski maliye binasının bacaları düş - müştü. Fen bilginlerinin düşündüklerine göre Asyanın ortasından, Anadolu ve Marmaradan, Ahdeniz kenarları ve I- talyadan geçen bir çizgi üstüne dü - şen yerler ara sıra sallanırmış. Çün- kü buraları hâlâ oturmamış bir mo - loz tabakası üstünde imiş. İnsanlar, ne düğünü bilemedikleri | kavvetler harşısında daima mânalar, ifadeler a- rarlar. Halk tabakası aşağı doğru in- dikçe bu mâna vermek mübalâgala- fer, yukarıya çıktıkça normalleşir ve nihayet sade bir korkudan ibaret ka- er, İçinizde cesur adamlar vardır ya! Zelzeleden korkmam diyen varsa eli- ni kaldırsın! Babam merhımdan işittim. Büyük zelzele olurken Yenicami minaresi - emet — Çekilin altından, diye bağırmış. Bu bir cesaretten ziyade şaşkınlık o- ol ir. Bu lâfı uzatmıyalım, Hepinize geç- miş olsun, Tanrı bir daha göstermesin. ... Burada türlü türlü kadınlar görü- yorum. Görmemek kabil değil; bir ta- mesi var: Her gün çeliresinde başka bir mâna ile ortaya çıkıyor. Kaşlarını ol- temizlemiş. Her gün başka siziyor, tabii kaşların çizgisi yüzün ifadesi de değişiyor. Hi sak Jah Si Sapları lir tene daha ver: beyaza yakın sarı, Almanca, üre ve Fransızca güzel konuşuyor. Çirkin ve cüretli. Kâh çok şık, kâh ii Her hesle görüşüyor. Girkin şey. Bana sor- salar mutlaka: — Casustur, derim. Hem Alman pa a kaçmış olan Alman- ları olmalı. si üçü İha sağl var: Yedi ğim lokantaya geliyor. Gözleri çipil ve yüzü sönmüş (çocuk balonu gibi, Dişleri ve kaşları yok. Yaşı elli ile altmış arası. Yanında çengel burunlu hara saçlı bir herif var, Gençler gibi İ giyiniyor ve lokantanın bar kısmın - daki yüksek iskemlelere tüneyor, Ri- bayete göre bu bir (unvan) sahibi (ledi) imiş, Yanındaki de kocası. A- dama acıyorum. Kadın çantasından aynasını ve boya takımını çıkarıp yü- zünü pudralamaya başlayınca, adam- cağız hemen başını öte tarafa çeviri- yor. Çünkü yaradana kurban kadın o kadar çirkin ve soğuk ki; nun kocası olmak halkın merhametini celbeden bir vaziyettir. ... Delimi ne? deriz. Halbuki onlar alışmışlar hoş görüyorlar. Bakınız şu herife! Başı açık, sırtında palto yak! Cehet pantalon. Elinde içi ve dışı kürk lü, dirsehlerine kadar uzun eldiven, ayı pencesine dönmüş ve bir şemsiye. A deli İngiliz dese birisi!, Şemsiyeyi alıyorsun, neden şapka giymi, 2. Kürklü eldiven giyecek kadar ü san neden ceketle geziyorsun? ... Bir aya yakındır. buradayım. Bir mühim futbol maçı neden görmediği- mi merak edenler vardır. Gideceğim ama inat ediyorum: Şu İtalyanlara galip gelen İngiliz milli takımına ye- di oyuncu veren (Arsenal) takımının bir oyununu bekliyorum. Geldiğim ilk günlerde yerimizi yadırgadık. Oyle şeyleri düşünemedim. Ondan sonra da (Arsenal) Londrada değil (Liverpol) da oynadı. Hep beklediğim o.. Yakın- da birinci sınıf İngiliz takımlarının bir maçını yazmak fırsatını bulacağımı u- muyorum. ... Bizim gazetede Akagündüz dos - #amaz, yeni türkçenin eli bayraklısı olarak etrafa çatıp duruyor, O çatış- ları bir şey aklıma getirdi. Osmanlıca- ya veda eder etmez ortada ne eser, ne de o eserlerden şöhret ve kuvvet almış adam kaldı. Demek düne kadar edip, marharrir, müellif dediğimiz «- 'damlarla artık benim gibi eseri ve şöh Teti olmıyanlar hep müsavi olekık. Os- manlıca ortadan kalkınca, Osmanlısa yazılmış eserler turfa sayılır ve onu yazanlar da hor görülmeseler bile ar- tık dühilik, üstatlık gibi eskiden al » dıkları payeler ortadan kalkar. Yeni dil cereyanı » dediğim gibi - Osmanlı- ca yazarak şöhret bulmuş olan bütün yazıcıları bizim pereseye indirdi. Şim di hep bir hizada hazır ol vaziyette - iz. Bunu ben harpten sonra o mark kıymetinin sıfıra — inmesine ve eski mark milyenerlerinin dilenciye dön- melerine benzetiyorum. Bunun tasa * m bana düşmez, ÖKONOMI Türk-Yunan Ticaret Anlaşması Müşkülât nizamname mad- delerinin yanlış tatbikinden geliyor Türk - Yunan tcaret anlaşmasında tuzlu balık ihracatına sit bazı hüküm- İerin tatbiki hakkında Türkofis, alâka- dar tacirlere yeniden tebligat yapmış. tar. Nizamnamedeki tuzlu balık ihracına uyan maddelerin yanlış tatbik edildiği ve şikâyetlerin bundan ileri | geldiği anlaşılmıştır. Yunanistana tuzlu balık ve konser- leri mala mukabil ne ithal edecekleri evvelden tayin edemedikleri takdirde ib- racat kıymetinin yüzde ellisi nisbetinde kimyevi gübre, fahmi nebati ve pamuk ipliği ithal edebilmeleri İkünden halletmiştir. Bu madde ile, ih- racat işi daha çok kolaylaşmış olmak. tadır. Diğer taraftan, bir kaç parti ihraca- ta ait takas beyannamelerinin birleşti- rilerek ithalâtn hep birden yapılamıya- cağı ve ithalâtm malın ihraç © edildiği gümrükten başka bir gümrükte kabul edilmiyeceği yolunda, itilâfnamede hiç bir kayıt ta yoktur. Bu hususlar tama- mile tüccarın isteğine bırakılmıştır. Laiyanın ayırdığı susamyağı kontanjanı Italya hükümeti susam yağı ve ne bati yağların ithalini kontenjana tabi tutmağa karar vermiştir. Memleketimiz için 1935 yılına ayrı- lan kontenjan miktarı, 2 kental susam yağı, 31 kental de nebati yağdan iba- retür. Almanyaya idhal edilecek yumurtalar Alman hükümeti, son kânun ayı i- çerisinde ithal olunacak yumurtaların 100 kilosu için 25 mark muvazene ves- mi almağa karar vermiştir. Bu resim evveke 100 kilo 1 markt, Türkolisin (o bildirdiğine göre, Al- manya son kânun ayı için Türkiyeye bin kental yumurta kontenjanı ayırmış- tır. Yunan şaraplarının satısı azaldı Atinadan gelen son haberlere göre, başına den buraya yapılan ihracat ta çok düş- müştür, Avusturya ve Polonya pazarları da Yunan şaraplarına tamamile kapanış bir vaziyet almıştır. Türk kömür'eri için yeni mahraç Ingiliz kömür şirketleri ile Polonya geçenlerde er ml hem fiat ve hem dö ih- we miktarı bakımından bir birlik kar- şısında kalmışlar ve ihtiyaçlarını başka memleketlerden tedarik için teşebbüsler» de bulunmuşlardır. Oğrendiğimize göre, garp memle- ketlerinin bazı tanınmış firmaları da Türk kömürü almak için şebrimizde â- lükadarlara müracaatta bulunmuşlar - Bu firmalar, fiat ve nümune istiye- rek esaslı iş yapılabileceğini de bildir. mişlerdir. Alâkadarlar, kömür ihracatı. mızı çek yakından alâkadar eden bu tek- lllerin, iyi bir sona bağlanacağını um- maktadırlar. * ANKARA, 13 (Telefgnla) — Mem- leketimizin — ihtiyacından? artık olma- dığı halde dışarıya /|oçikarılan gübre mila her. yil artmakta olduğundan Türk gübresinin memleketimizden dı sarıya çıkarılması bakanlar heyetince (iş Bankasından alınan cetveldir) 12 İkincikânun 935 AKŞAM FİYATLARI 1STIKRAZLAR TAHVILAT hatikrmamn dalhli 423 1983 Ergani | (97 ğ Rühmm ue Kuponsuz O 206700 $ An. mümessili 5140 O 2830 An takili i, 10 4678 MM 270 ESHAM hası Nama 10 $ Reji kuponu Ka rai $$ 7 7 Müneşla 98 Ş Terkon 1878 Türkiye Cumhu. Şimenle 1305 nt Bankası © 6423 e dey. © 1280 Şen akan SD $ Şeri deyi E7S0 Anadol Balya is Şir. Hay ÇEK FİYATLARI Franuız F, 1203 $ Prağ 140924 Londra 618,25 (> Belarat 345842 3,2848 $ Moskova 10,92,25 Nüyork 79,50,42 $ Berlin 197,75 248,12 | Varşova 410,5 Atina 83,66 | Budapeşte 42513 Brüksel 339,38 $ Madrit 5,8030 Amsterdam O İİTAB a 7840 Sofya, 63,16,28 $ Viyana 4 NUKUT (Satış) Kuruş Kuruş İRİ ssveri MİLLİYET PAZARTESİ 14 İKİNCİKANUN 1935 eg Türk Cerrahi Kurumu kongresi, dün saat 16 da Şişli Çocuk hasta- nesinde toplanmıştır. Kongreye Dr. Bay Kemal riyaset etmiş ve muh- telif tıbbi mevzular üzerinde görü şmeler olmuştur. Toplantı iki saat kadar sürmüştür Bu arada, konuş ulan mevzuları alâkadar eden Film- ler de gösterilmiştir. INHİSARLARDA Afyon Görüşmesi Murahhaslar bugün tek- rar toplanıyorlar Iran Afyon inhisarı nasma şehri- mize gelen , uyuşturu- cu maddeler inhisar idaresi arasın daki görüşmelere bu gün devam edi- İecektir. Oğleden sonra yapılacak top Jantıya Türk » Yugoslav müşterek bü- rosundaki Yugoslav murahhas Bay Mihailoviç *te iştirak edecektir. Afyon satışmda Türk - Yugoslav - İran anlaşmasını temine matuf olan bu görüşmelerin yakında neticelendi. rileceği umulmaktadır. B. Ali Sami Ankaraya gidiyor Uyuşturucu maddeler inhisarı w - mumi müdürü Bay Ali Sami, gelecek hafta içerisinde, bakanlıkla temas et- mek üzere Ankaraya gidecektir. Bay Ali Saminin bu seyahati, idarenin pi- yasadan afyon alımına başlaması işi- lede By Saylav seçimi Hazırlıkları Müntehibi sani namzetleri için yoklamaya başlandı Yeni saylay seçimi hazırlıkları da- ha faal bir tadır, Jatihap teftiş zife taksimi yapılmış ve heyetlen her azaya, şehrin bir kazası teftiş mamta- kast olarak verilmiştir. Fırka vilâyet idare heyeti de, fır- ka yoklama tal matnamesi smıcibince, yoklamalara başlamıştır. İkinci müntehip seçimine bü ayın yirmisinden sonra başlanacağı mu - hakkak addediknektedir. Istanbuldan bu sefer 17 saylav çıkacağı anlağıl - maktadır. VİLAYETTE Maliye müsteşarının çalışması Maliye bakanlığı müsteşarı Bay Fa- ik, dün de İstanbul maliye işleri üze- vinde çalışmıştır. Milli emlâk idaresine de giderek işlere balımıştır. Yanan Adliye binasının yığıntısı Ynan adliye binasının o yığımtısının kaldırılması işi bir müteahhide veril. Müteahhit bu işi tamamen yapma- dığından mukavelesi © kaldırılmıştır. 3 bin lira dipozito akçasına da el konul. muştur. Bu paranm bir kısmı irat yazılacak, geri kalanı ile yıkmtı o kaldırılacaktır. Bu para yetmezse müteahhitten geri kalanı alınmak için hukuki yollardan gidilecektir. BELEDİYEDE Sinemalardan Alınan vergiler —— İç işler bakanlığı alınan resimleri ağır buluyor Aldığımız malümata göre ie işler ge alınmakta olan Darülaceze resminin, Me kin gazino ve emsali müesseselerden alınmasını da- ba muvafık bulmaktadır. Bu hususta tetkikat yapılmaktadır. Sinemalardan alınan resimlerin ağır olduğu anlaşılmıştır. Ter«os mülürlüğü Evveleo yazdığımız gibi belediye fen işleri müdürü Bay Yusuf Ziyanın, bele- diye sular idaresi müdürlüğüne geti - rilmesi tahakkuk etmektedir. diki müdür Bay © Kastelkonun müddeti bitmekt ğ Çocuklara oynanacak piyesler Tepebaşı tiyatrosunda perşembe ve cuma günleri çocuklara mahsus, ço- cuk edebiyatından seçme piyeslerin oy- nanması kararlaştırılmıştır. Bu butusta tetkikat o yapılmakta. dir. Tik sezonda 50 piyes temsili muva- fik görülmektedir. Temsiller çok ucuz Gatla oynanacaktır. Balkan konseyinin Neticeleri lantısma rak eden Trabzon saylavı Hasan Sa- ka dün akşam Ankaraya gitmiştir. Hasan Saka kendisile görüşen bir mubarririmize şunları #öylemiştir: — Atinada bütün meseleleri komuş- tuk ve ballettik. Aramızda tam bir anlaşma oldu. Nisanın birinde de Ankarada topla- na cağız. O zaman bu meseleler üze - rinde daha etraflıca görüşmemize do- vam MAARIFTE Göz hastalığı salgın değil Mekteplerdeki göz o muayeneleri bitmiştir. Bu hususta muayene yapan beyet bir rapor hazırlamıştır. Evveles zannedildiği gibi mekteplerde göz has talığı salgın bir şekilde bulunmamış- Kültir bakanının tetkikleri Kültür bakanı Bay Abidin Ozmen dün rahatsızlandığı için akşama ka - dar olelden çıkmamıştır. Kültür baka- müddet meşgul pi Bay Recep Pel Peker gitti Cumhuriyet Halk Fırkasr genel kâ- tibi Bay Recep Poker dün akşamki trenle Ankaraya harek: ———ş—————— Atlı Or klubünün kış gezindileri et etmiştir. yapılmıştır. havanın soğuk olmasına ANKARA, 11 (Hususi) — Atlı spor kulübü kış mıştır. Ve Bugün ilk biniş Doktor Çiki'nin idaresinde Çok muntazam ve zevkli olan rağmen dokuz Bayan, kırk altı Bay Biniş Y. Balgat köyü vali, iştirâk etmiştir. “Çiftlik - Akköprü yolu ile kulüpte Arazinin karlı fakat don olmayışı binişin zevkini bir kat daha «., | MAHKEMELERDE | Sahte yüz Liralık yapanlar Dün kalpazanların muha- kemelerine başlandı Geçen sene sahte 100 liralıkların pi- yasada dolaştığı görülmüş, zabıta der- geçmiş ve kisa bir müd - bu paraları piyasaya ver. mekten ve sürmekten suçlu O olarak Irakli, Vasil Zarasi, o Kleanti, Kozlo- veski Kastantin, Mehmet (| Şerafettin, manifaturacı İbrahim, Tamaş oğlu Pa- nayot, Raşit oğlu Rahmi, Kavaf Ab- dullah ndir adamları yakalamıştı. « Bunlardan yapılan tahikikatta da bu paraların Yunanistanda bulunan, Kas- taki Zakopulos, Paminonda, Eftim, Am- dirya, Parapulos, Mişel oğlu Minos ad- lı sdamlarm — kurdukları bir kalpazan kumpanyası tarafından basıldığı ve an cak 14 tanesinin piyasaya sürülebildi - ği anlaşılmış, birinci partide adları ya- zalı olan 9 kişi adliyeye verilmişler. dir. Adliyede yapılan ilk tahkikatta Yu- manistanda bulunan Kastaki Zakopulos ile beş arkadaşının yakalanmasına İm kân olmadığından şimdilik haklarında- ki takibatın o durdurulmasma, adliye ye verilenlerden Irakli ile kavaf Abdul. İahtan başkasının suçları olduğu an - laşılmadığından haklarında muhakeme yapılmasına Kizum olmadığma, Abdul lah ise sahte parayı bilmiyerek almak- tan, fakat sahte olduğunu O öğrendik- ten sonra bile bile Selânik © bankasına vermekten suçlu olduğundan omun da suçunun af kamımile affedildiğine ka- rar verilmiş, yalnız. Irakli mahkemeye sevkolunmuştur. Dün ağır ceza mahkemesinde İrak- Binin muhakemesine başlanılmıştar. I- rakli mahkemede: — Ne böyle söhle para ( aldım,'ne verdim, ne gördüm, ne sürdüm. Ne a Kam var, ne münasebeti, bir şeyden haberim yek demiştir. Reis Bay Sundın: — Peki polisteki itirafına ne der sin, orada her itiraf etmiş, o hem,de birçok malümat vermişsin? Tarzmdaki sorgusuna dat | © — Ben poliste bir şey dememişim, yazmışlar, ben imza koynmşum, günkü orsda 30 gün mah- pus kaldım ve çok dayak yedim demiş- ör. İ © Bundan sonra mahkemeye tevdi e rın parasını almak için Mısra gütüği zaman kendisine Jakopulosun: yabatın ikinci gününe bırakılmıştır. Sevgilisini öldüren çocuk Tahtakalede çalıştığı mağazanın i sevgilisini öl. Suçlu Leon Baharın daruş- Ağır ceza salonu mevcut mahkeme salonlarından en büyüğü olmasına rağ- men bu mahkeme reisi Bay Suat ta muhakemenin iyi gö- ülekilmeni için heriçtek hacmi Dünkü muhakemede 18 şahit din- bir İkısmı Raşel ile Leonun nişanlı ol. duklarını söylemi, . Günün zam m 2) Sarreplebisitinden so :- ra karışık vaziyet Sarre plebisiti dün yapıldı. Ver- sailles andlaşmasının on sene isti- rahatte bıraktığı mühim bir mese- le böyle kargaşalık bir şekilde bit- miş oluyob.. Bu satırları yazdığı - mız sırada henüz plebisite dair &- sashı malümat almış değiliz, Zaten neticenin ancak bu günden sonra ve hattâ belki de yarın anlaşıla - cağı tahmin edilmektedir. Fakat reyler ister üç namzetten Alman - yaya, ister Fransaya, ister Uluslar derneğine yani Statuko'ya veril- miş olsun, mesele bununla bitmiş olmuyor. o Asıl mühim nokta bu reylerin tefsirindedir. Evet maale- sef açık, sarih rakamlar bile dip - lomatların elinde tefsire müsait bir şekil almaktadır. Versailles muahe desini yapanlar ve yazanlar işi kes- &rip atmamışlardır. Yalniz plabi- siti prensip olarak kabul etmişler. dir. Bilâhara bu prensibi itmam e- den 34 üncü madde “reylerin KO- MUN VEYA SANCAK itibarile veril i tasrih etmiş 39 uncu madde ise, “Eğer Uluslar derneği Sarre havzasının TAMAMINI VE- YAHUT BIR PARÇASINI Alman yaya ilhaka karar verirse,, diyerek Sarre'ın bir bütün olarak şu veya- hat buraya verilmesi ihtimalini de parçalamıştır. Şimdi vaziyet ne oalcak? Reylerin verilmesi ve tayini şek- li bu maddelerin sarahati dahilin- de yapılmaktadır. Şimdiye kadar alınan telgraflara nazaran, Sarre- da bulunan 83 dairenin her birisin- de bir çok yerlere muhtelif sandık: Tar konması, ve toplanan reylerin © dairelerin merkezlerine getirile. rek birbirlerile | karşılaştırılması, ve bundan sonra her kısma ait san- dıkların Sarrebrük'a nakli ve ora» da sayilması lâzimdir. Bu suretle 83 (Bourgmestrerie) & Ya bir yerde Almanyaya rey ve rilmiş, öbür tarafta Fransa kazan- mışsa? Ya ortada da Siatuko'cular ekseriyeti elde etmişlerse? O zaman vaziyet ne olacak? Sarre bu üç namzet arasında par - çalanacak mı? | Fransa hududundaki yerlerin Fransaya, Almanya hududundaki yerlerin Almanyaya ilhakı ve orta. da Statuko'cuların kazanması tak- dirinde mesele yoktur. Fakat mesele gelişi güzel şura- da Almanya, burada Fransa ka - zanirsa, ve Fransadan Sarre'daki Fransa topraklarına gidebilmek i- çin Hitler bayrağı altındaki ara - ziden geçmek icap ederse ne ola - cak? O zaman zavallı Sarre'ın yama- kı bir hırkaya döneceğinde yeni ye- ni propagandalara, karışıklıklara meydan vereceğine şüphe edile - mez. Sonra bir nokta daha var. Me - Er ee li 49u Almanyaya, yüzde #7 si Fransaya, yüzde 4 dü de Uluslar derneğine, yani Statuko'nun muhafazasına rey verecek olursa o zaman ekse- riyet nasıl aranacak? O yer Al- manyaya mı verilecek yoksa yüz- de 51 bir ekseriyetle Almanyanın karşısına Işin içinde bunun gibi ka- V Aoldelar Onun için son sözü söyliyecek olan Uluslar derneğidir. Fransa ve Almanya iki iddiacı şeklinde bir mahkeme nin huzuruna çıkmışlardır. Işte o kadar. Mümtaz FAİK l Karaköyde tünel binası