28 Kasım 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

RİHİ TEFRİKA: 16 İttihat ve Terakki! (BAHAEDDIN ŞAKIR BEYIN BIRAKTIĞI VESIKALARA GORE) Her hakkı mahfuzdur. ihat ve Terakki Yazan: A.C. bir taraftan kök- İ leşirken, bir taraftan da eski darenin enkazını temizleyordu. i Me Selânikten nereye bir heyet Mderilmişse orada kendi başları li Salışanların hizmetleri boşa gi ve bu yüzden büyük karışık- hasıl oluyordu. Paristeki ha- « Merkezle Selânikteki — dahi « X€z meşrutiyetten evvel biribi- ik bir surette bağlı olan iki ilât değildi. Her iki merkez. “day, ayrı istikametlerde memleket de çalışıyordu. Her iki tara- kendi adamları vardı. Meşru- ilân edilince bu hâdimlerden merbut olanlar ekseriyetle ina kalmış ve Selâniğe merbut Molar ise ön arraya geçmişti. ivleş- ei müteakip Selânik tarafım Anadoluya gönderilen zevat iin Milliye çalaşğin “şe Buna misal olarak Erzincan gönderilen bir mektubu aşağı- ercediyoruz. Bu mektupta de- “yordu ki : yemi merkez mebusu Vehip rabzonda teşkilâtta buluma- P& beraber Ezzincana geldik. Tra iskele olmak münasebetile sık bir çok kişiler geldiler. Bir şey- Taptrk diyerek geri döndüler. leri yerleri tanımayan adam- İki göndermek iyi neticeler ver- Mor: Teşkilât umumun efkârı Muvafrk olamıyor. Trabzonda iz bir iki kişi müstesna olmak » Vehip beyden evvel üç ki “, Yından yapılan teşkilât işleri Vehi öyle ümit ederim ki fev- e olacaktır. Mutasarrıfı, Müf-| İ bizzat ben tahlif ettirdim. Bu if işlerini, Paristen vaktile yaz- miz talimat dairesinde yaptım. | an elbiseler giydik, maskeler | İş rdik, bu vaziyet bir çok kimee- ağlatacak kadar tesir yaptı. Mü | vene eden pek çoktur. Bunların alini tahkik etmek için © biraz bi bey Ki i tariki 'ehip bey Kigi tarikile iki gün We buradan har . Manas- evrak vesaireyi ha- topçu mülâzimi Fedai Sa- ehdi, Ermeni fedailerinden üye fendi, Serfiçe idadi mektebi | bira rü ve Erzurum müftüsünün deri Saip efendi de Erzuruma Bitkiler, iy rahimarda redif livası olan ve in. Bahaddin Şakir beyin Er. | Berk, da bulunduğu esnada bura Mw kumandanlığını o yapan şagi paşa Karahisar ahalisi fından kaldırılmıştır. İstipdat İk, Finin en insafsızlarından olan Adamım burada bulunması meş- $ Jet idaresinin tahammülü hari- hiiç olduğundan kendisine kırk ayrıl. bildirilecektir, tekaütlüğü de gelmiştir. Dok ahaddin Şakir bey Erzincan- kaçtıktan sonra © Hayreddin Müş ize hep ahret sualleri sor. | ise burüda Erzurum isyanın. açardım dokunan © ülemadan şevket efendiye eziyet yapan Merk efendi vardır. Bu adamın Yep €2i umumi vasıtasile * başka kağ Bakli muvafık olacaktır. Mün- Sıçan Erzincan o mutasarrıflığı ka, Vilâyeti dahilinde Merzifon raf; 1 Necmi beyin tayini pek e olacaktır. Kendisinin pek Mu, 3 ve çalışkan bir zat Vek ik ettim. olduğu hip bey Erzincanı umumi mer- Ken, muhabereye mezun tuttu. dai ini merkezi umumi tarafın» alebe gitmeğe memur oldu. BERLİTZd Türkçe, Fı ANKARA Konra ca desi | etmezse o halde ikinci Vehip bey oraları biraz tanıdığı i- çin onun intihabı münasip oldu. Geceleri saat sekize kadar uy- kusuz, gündüz de tahlif ileayak- ları biribine dolaşacak kadar yor- gundur. İttihat ve Terakki bir taraftan memleketin her tarafmda bu su- retle şubelerini tesise | çalışırken diğer taraftan da istipdat enkazını | temizlemeğe başlamıştı. Sey ahvali ve iktidarsızlığı görülmüş olam valilerin bir listesini yaparak İstanbula yollamıştı. Bu listede i- simleri yazılı olan valiler azledile- rek yerlerine olunacaktı. Bu listeye yalnız Ma- Hıfzı paşanın ismi ko- nulmamıştı. Çünkü Hıfzı paşa ken- diliğinden istifa edeceğini bir vası- ta bulup söylemi Halbuki arda- dan haftalar geçtiği halde OHıfzı paşa istifa etmemişti. Bunu üzeri- ne Manastır valisi de azlolunacak valiler srrasma geçirilmişti. Bu aralık Mekke emirliğine de birisinin tayini lâzimgeliyordu. Bu- nun için bir çok Şeriflerin isimleri sayılıyordu. o Selânikteki umumi merkez Şerif Abdullah © paşanın veraseti dolayısile emirliğe tayini muvafık olduğunu yazıyor ve di- yordu ki: “Eevvelâ emarete Şerif Abdul- lah paşanm tayini terviç edilmeli, şayet rahatsızlığı yüzünden kabul derecede veraset hakkını haiz olan Şerifler- den Şerif Hüseyin ve Haydar bey- ler hakkında tahkikat yapılması ve bunlardan hangisinin omeslek ve meşrep, nüfuz ve hamiyet noktala- rından mukaddes maksatlarımızla tercihi lâzımgelirse ona göre tayin ettirilmelidir. Şerif Hüseyinin sonra Mekke e- miri olduğu ve umumi harpte Os manlı devleti aleyhine kıyam ett ği ve nihayet Hicaz kralı malümdur. İttihat ve Terakki cemiyetinin başma dert açan adamlardan biri. si de Drama ve havalisi Metropoli- di Hrizostomos idi. Bu adam hak- kında meşrutiyeti müteakip cemiye te verilen bir raporda deniliyordu olduğu Yunan - Rum e- n Rumelinde tevessüüne yalnız iştirak etmek ve mefsedet çıkarmak suretile değil, hemen bil- fiil şekavet etmek suretile de gay- ret ederdi. Onun yüzünden Abdül hamit devrinde umumi memurlar büyük müşkülâta maruz kalırlardı. Bununla beraber, Rum eşkiyası- na bilfül iştirak ettiği kal'i vesika. larla sabit olduğundan kendisi memlekette oturmak üzere Drama- yı terke mecbur edilmişti. Fakat meşrutiyet ilân edilince siyasi cü rümler erbabmın mazhar olduğu umumi aftan oda ade etti ve gene Dramaya geri döndü, Hrizo: tomos gidelidenberi > Dramadaki Rumlar tam bir sükünet içinde ya- İ sıyorlardı. Halbuki o geri geldik. | ten sonra ahval gene rengini değiş- tirdi. Ondan beklenilen bütün ma- | zarratlar âtiyi tehlikeye düşüre- cek kadar kendisini © göstermeğe başladı. Metropolit kiliselerde aha- liye şimdiye kadar Rumların bir tabanca taşıyorlarsa bundan sonra iki tabanca taşımaları lâzımgelece- ğini, Osmanlı devletini teşkil eden milletler içinde Rumların yemeğe | konulan tuz kadar elzem oldukl rmı, tuzsuz taamın lezzeti olma- yacağı gibi, bu o memlekete şeref (Bitmedi) YENİ AÇILAN LİSAN KURSLARI sızca, "İngilizce, İtalyanca, Almanca v 8. ayıt Muamelesi Başlamıştır. Tecrübe Dersi & V..canendir. İSTANGUL 373. İsi DAVET Hanımefendi, Tesisatı Elektrikiye Şirketi Taksimde 15 de ve Basta Pişirme dersine sizi davet eder. yünü saat 640 GEREDE EAA daimi o Elektrik © sergi verilecek olan Elektrikle SATİE (sı muktedirleri tayin | Sovyetlerde Moskoa spikeri Aleksejeva Propaganda işlerinde radyoların dan en çok yararlık gösteren mil- letlerden biri Sovyet Rusyadır. Bu. nun için Sovyetler beş, alt sene i- | çinde biribiri ardına yeni, yeni rad. yo istasyonları meydana getirmiş ve bunlardan pek iyi | çıkarlarını bilmişlerdir. Bugün de yapıları | "itmemiş olan bir sürü radyo istas- | »skova'da inşası bitmek üzere bulunan radyo yonlarıntn bitirilmesi için susamığ- ça uğraşınyor. Sovyet radyolarının merkez evi Moskovada yapısı bitmek (üzere | bulunuyor. | Çarlık kurumunda Rusların yüz- de ikisi yazıp okumak bilirken şimdi öteki milletler sırasına giren Sovyetler radyoda pek çok ulusları geride bırakmıştır. | Sovyetlerde ilk radyo sesi bundan tam on yıl önce işitilmişti. İlk kon- ser programı 1924 yılında Sehabo- i i “ üyük Moskova radyosu anteninin uzaktan görünüşü lovo postasından yayılmış ve bu is- tasyonun bir kilovatlık güçlükteki yayımınmları 1928 ze kadar sür- rüştür, İlk işe başlayan radyo kum panyasının adı “Radiperedatschea, | idi. | Programın çoğu herkesin girdiği tiyatrolardan konser ve varyete sa- lonlarından alınıp radyo ile yayılı. | yordu. | Sovyetlerde 1932 yılında radyo İdekniği büyük adımlarla ilerlemiştir. | Sonra radyolar halk komiserliğin- ce yürütülmeğe başlanmıştır. Bun- dan sonra Sovyetler kültür dolu ya- yımlarını bütün yabancı dillerle ve 2 Kânunusvve! Pazar 823 Khz. BÜKREŞ, 364 m. 8: Dini neşriyat. 12: Dini musiki, (kore. 0: Öğlm kan: , 1330) Haberler, 13,45. Haber. ler, 1480: Plâk. mahinler. 17JS: Romen musikisi. 1730: Köylüye konferans 18: Hafif, seyeli musiki, Jean Marco orkestra Haberler, sözler, 234 23,30: Plâk. 24: Sözler, 24,05: Dans müsikisi. Kiz, LEİPZİG, 382 m. Hafif musiki, 18,15: Sehubertin eserlerin n piyane kanseri. 19: Mikrofon sözleri, 1930 'anlazi musiki parçaları, 20,20: Spor haberler 20,30: “Lacht hinweş die Sorgen zviahen heutund morgen,, onluğu meticesi. 23/45: Dans musik 78 MOSKOVA, 1714 m 1118: Şarkalı telif dillerle v, 832 Khr, MOSKOVA, (Sil 1830: Çocuk programı. Zi: Radyo temeli 636 Kiz. BELGRAT, 437 m 20: Piyano » Keman lar. 21: Mü meşriyat. 23: Radyo piyesi, Z3: Hi orkeştrazı. ROMA - NAPALI 18: Şarkalı konser. — “La Gioeomde BARI, özler ve plâk. 21,45: perdelik melodram B4l, Kir, BERLİN, 19; Çift piyano ke 10,10: Banda 20,30: Şarkılar, 20,40: Spor haberleri “Bağdat berberi, çisimli operadam 22301 7 inci Alman saheserlerinden 23110; Haberler, 23,30: Dans musikisi 3 Kânunuevvel Pazartesi 823 Ks. BÜKREŞ. 364 m 13; Haberler, Plâk, 28,45: Borsa 1415: Haberler. 1440: Plük. W 18/10: Sehubertis ederlerinden seri, 181 Haberler, IIS: o Radyo örkestrası 20: Konfaranı 2020: Plâk. 2 arkalı © piyamo ko: Kahvehane musikisi Pik. 23,405 19 uncu mış musikisinden parçalar. Filipin Prisdlin 0: Ha 2 opata orkestrasının konte 2430: Çingene orkestrası, 24,15: Ke #F RANFURT, 251 m. Sözler. 21.30: Orkestra kon. 7815; Haberler, Sper, 23, 24: Karışık halk musikisi 852 Kia, MOSKOVA 5: Haberler. Oda mnsikini. Gece konseri. im e 18,55: Kolkozlar için kon (Stalin) 361 m li. 22,30 Dana parça- Kuzılordü- vr. 22 — Sözler, 21,30: nakil. (Bari). Yumanistana mahsus meşriyat. Roma,i Campariden maklen karışık 22,45: Konfor Varyeta, 18,30: Plak. 1905: Spor. 19,430: Duo i 20,20: Yeni şari Dana musikisi, 23: Haberler, 23,20: konseri 4 Kanunuevvel Salı 823 Kh. BÜKREŞ, 484 13: Radyo orkestrası. (Dame parçaları, hafif havalar. Hı Haberler, 14,50: Orkesiranım hafif havalara devamı. 18: 19; Haberler. 19,15 dolin, sayan eserlerinden gazetelerden çok radyolarla yapma ya girişmişlerdir. 1934 yılının başında Sovyet rad- tasyonları 67 yi bulmuştur. işliyen 67 gönderici postanın güçleri 1500 kilovat tutuyor, Bun- lardan biri dünyanın en büyük pos- talarından biri. Yalnız bunun gücü 500 kilovattır ve Rus teknis- yenleri tarafından yapılmıştır. İkin- ci güctee olan 100 zer kilovatlık beş posta vardır ki her birisi Av- rapanın en uzak yerlerinden kolay- lıkla dinlenebilir. Üst tarafı otuz, yirmi ve onar kilovat güçlü posta- lardır. Ve iyice işitilirler. Sovyet Rusyada iki buçuk mil- yon abone yazılıdır. Bir evde orta olarak 4 dinleyen bulunacak olsa on milyon kişinin radyo dinlediği anlaşılır. Son zamanlarda konuşmaların a zalıp konserlerin o çoğaldığı göze çarpan Sovyet istasyonlarının bir kaçında Türk dilile de program ya. pılmaktadır. Radyoları bu kadar az bir kurumda böyle ilerleyen ikin ci bir ulus gösterilemez. Turgut MİTHAT >. Plik | tra konseri, 23,25: Kahvehane konseri 223 Kla. VARŞOVA, 15 m. 18: Vilnadan oda — Konferans 1835; Plâk. Orkestra kom Edebir 18,45. eri. 19,85: Sözler. 20,30: Opera il, Offenbaskım (Center — Hoffmann) operam. 22,35: Haberler. 21451 Çingi kestrası. 24,30: Bae 1195: FRANKFURT, 1.15: Okonami. 19550: Hukuki bahisler (5: Neşeli hafif musiki, 20,45: Günün kısa i: Haberler. 21,10: ha) isimli opera tem: ru ZAlBı Gece musikâi 175 Khx. MOSKOVA, 1714 1830, Kırlordu programı Çi 19,30: Kolkor kadınlarına pi Kalkozlara 30: Yemi musiki. yak: komer. 2050 H. yanadan nl ROMA - NAPOLİ - 18,10: Hafif, neşeli pl BARİ, 84l Khe. BERLİN, 357 m. 19,0: Yeni operet parçaların. 20,40: Haber: 5 Kânunuovvel Çarşamba 823 Kiz. BUKREŞ, 344 m. 13: Plâk; 13445: Boren — Plük. 1418: Har 22: Chepinin eserlerinden yancn konfarana. 22,40: Chopinin viyolonsel 19,40: Çiçekle mak 21,10: Suara sit sözler, Dans parçalarile hafıf BiZ Kiz MOSKOVA, (Stalin) 361 m 15,30: Yeni musiki. 19/30: Karışık konser, 22: Dans mus S4 Kh 20: Plâk. 20,10 2030. Sözler. 20,40: Reklâmlar Haberler. 21,10: Milli neşriyat lerinden piyane konauri, 5: Plâk. NAPOLI - BARI Sösler ve plâklar. “RİGOLETTO,, ZE H ROMA - (yaylı sazlı Brveknerin rinden 23,10: Haberler, Piük ke 6 Kânunusvvel Perşembe 823 Kür, BÜKREŞ, 364 m. 15; Haberli öle, 13,451 Haberler, 14, Sı Haberler. 14,40: Plâk. 18: Radyo tras. 19: Haberler, 19,155 Ori 20: Konferans. 20,20: Ko Die Mecistersinger von di Wagmerin opera temsili, 23 abarı Kiz. LEİPZİG, 832 m. 18,25: Koyun çobanları ler 19/05: Asker saati, 19,25: Milli neşriyat. “Ra- dele, isimli bi ik Felix Bal Yas, Z3i Haberler. 23/20: Siyasi hikâş HUDAPEŞTE, 580 m. Ruhi akşam ko: 2550: Malk mu : Kh. MOSKOVA, 1714 m. 1730: Karışık konser. 20,30: Beynelmilel popüler konseri. 22: Yabancı dillerle neşriyat. 832 Klır. MOSKOVA, (Stalin) 361 m. 1730: Çocuk programı, 19,30: Senfonik kon 686 Kir. BELGRAT, 437 m. 18: Radyo orkesirne, — Si din kunrtet takımı, Zi; Haberler. Zi, meşriyal, 23,440: Kora konseri, 2181 ler, ROMA « NAPOLİ - BARI 8: Şarlak konseri — Sözler. ,45: Karışık komser. Sonunda kal 241 Khz. BERLİN, 357 m. 18.30: Karışık koro kı 2040: Barr 823 Kk. BÜKREŞ, 384 m. berler. 14,40: Plâk. Halif musiki, 18» Radyo kestrası, 19: Haberler. o 19,15: Ra irası, 20: Konferans, 20.20: Opera korosu. 21 Senfonik konsere dair, 21,10: Senfonik koncet MELİ BİLGİLER Havalar gittikçe radyo dinleme- ğe daha müsaitleşmektedir. Yazm sıcak aylarında alınması güç olan bazı uzak ve kudreti az istasyonlar şimdi kolayca almabilmektedir. Bunlardan bir çoklarınm dalga uzunlukları yekdiğerlerine pek ya, kın olup evvelce bulunmayan biri si havanın müsait olmasmdan di ğerile birlikte alındığı için her iki merkezin de lâyıkile dinleemiyece ği pek tabiidir. Bu tarzda biribi: ni taciz eden merkezlerin çoğu 206 ile 300 metre arasında çalışmakta. dır.1000 ile 2000 metre arasında ça lışan yüksek dalgalarda da üstüste gelen epeyce merkez bulunup taci- zata sebebiyet veriyorlar, Bu va- ziyette olup tulü mevçlerinin fazla yekdiğerine yakın olan merkezleri din etecek makine bugün mevcut olmadığından dünya piyasasında satılan aletlerde kabahat buluna- maz, Meselâ Kahire istasyonu ayni va- ziyette bulunuyor. Bu istasyonla ay ni dalgada Brüksel merkezi de nep- riyat yapmakta olduğundan gece yarılarına doğru Brükselin taciza- tına uğruyor. Şimdilik erkence saatlerde taci- zat hissedilmeyecek kadar az oldu- ğundan henüz tahammülün harici. ne çıkmamıştır. Rennes istasyonu kuvvetlendi Fransanm Rennes postası 15 T, evvelden itibaren 40 kilovat kud- retle çalışmağa başlamıştır. ) 33,30: Şürler, 28, konser, 24: Sözler. 24,05 Dana “Plâk.,, Khr. LE 18.20: Şarkılar. 1850, Ökenem Amele grevi hakında. 19.20: mm sporu, 21: Hal li dean 18,15: Çingene orkestra Sözler, 20.25: Boruha cal ye üstüne radyo, 2150: seri, 22,381 Haberler: 22, opara orkestra. 2420 ı Haberler. 2110 lü.) 225 Ha 18,30: Mizah, — 1923 lar için konser ( neşriyat 532 Ks, MOSKOVA, (Sislin) 361 si. 17: Bizetnin "KARMEN, eperasını Mouko va oporasmdan nakil 685 Kir, BELGRAT, 43 Tan. 20: Konferans — Plâk. Haberler. 215 Mül nakil, 23: Hal ROMA - NAPOLİ özler. 19,50: Kalkan alı.) 22; Eemebi dillerle BARI musiki. — Sözler La belle Rivetta, Sonru habarlar, B4l Kk, BERLİN, 457 m. Makı Regerin eserlerinden pi yane keman k 8 Kânupuswvel Cumartesi 13: Plâk, 3,48: Plâk. 16: Mektep » kös 19: Haberler, 18,16: mı. 201 Konferana. 20,201 orkestrası. 225 Kon 23, 223 Kha. VARŞOVA, 145 m. 18 Dans musikisi, 18,50: o Konferans. 18: Föyeği Viyolanssl ile parçalar. 19,451 ler. 20: Piyano refakatile şarkılar, 20,20; Konlerana. 20,30: Konser. 2045: Sözler 71 Popüler 181: sönler. 211 Arruya bi 2,0 Spor haberleri, 1948: Hafif musiki. 20,30: Sasr halk şarkı ları, 215 Haberler ve snara dair sözler, 2118 Şarkılar, 21,30; Bestherenin as den sam fenik konsar. 23,20: Haberler, 23,80: Haberler. 24 Dans musikisi, 1 den 3 çe kadar gece mu sök 175 Kis, MOSKOVA, 1714. 18,30: Kuzılardu içi yat, 18,30: Kolkos iler Senfonik konser. 22: yabancı dil lerle hayriyat. 832 Khx, MO 204 Radyo Wi 686 Khz. BELGRAT, 43 Tm. 18; Keman konseri. 19: Koro konseri, 2050: aberler. 21,10: Milli seşriy musikisi 23: © Haberler. 2320: A, (Sinlin) 361 e Ki, 27; Dans ve hafif msi ROMA - NAPOLİ - BARI 18,103 Orkastrn, — Sözler. — Plik. 21481 841 Khz. BERLİN, 357 m. 15: Hafif orkestra konseri. 18,20: Radyo tera sil. 20; Cembel ve heman konseri, 20,25: Şar- kılar. 20,40: Aktüalite, 21; | Haberler. 21,10: Marşlardan plâklar. 21,30: Mi yat, 220 Plâk konseri. 23: Haberler. 23,30: Dans mu- sikini,