25 Kasım 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3
ve yeni dille: > Dile benden ne dilersin?... içimizde isteyeceğini şaşırma »söyliyen acaba haç kişi bulu - p küçükken mahallemizde Yangın olmuş. Ateş bizim evi dit ediyormuş. Anam yangın kurtaracak eşyadır diye bula birkaç tane soba odunu ile im lâzemlıği çıkarmış... birdenbire hayata en lâ- ve değerli şeyi seçmek mecbu- Yeti imleri apışıp kalıyor: ş Gene ba sü- Alar ia çoban masalı yazmış #0 çoban gibi külâhını havaya a- İD tutuncaya kadar geçen zaman- K okuyucularının neler dileye « aflerine sığınırım: Hiç i yürekten gelen değerli bir , bir dilek sayamadım. Bu is- in hepsini (çok fukara) bul Bir adam, âli ve mevhum bir vetten bir şey isleyeceği za - bütün kudretlerin üstünde ka im şeyleri istiyorlar... Doğru- ümitsizliğe düştüm... Bilirim ço gücümüz kısadır. Lâkin a kblada dolaşır sa - v. Ya aldanmışım, i bana cevap vermemiş - ci » Canım! İsteye isteye insan va. Our tarifesile Terkos suyunu mu is 2... Kimseyi azarlamak had - değildir. Fakat gözüme ilişen noktayı yazmadan geçemedim. iy kele Sultan 'Azizin pek sev- Birgün Sultan Aziz dama oynar in yemiş istemiş... Ona da sor - — Ibrahim! Sen ne istersin?. Damacı Ibrahim beklemediği bu karşısında afallamış ve: >— Efendimiz iğde isterim... de- > Nedir o iğde?.. >> Efendimiz, biz fıkara çocuğu nöw Elimize beş para verirlerdi. a rr bakkaldan iğde alır yerdik... ü ümden beri pek severim > e Pekâlâ! Mbrahime iğde m saat sonra, büyük bir tep- İçinde iri taneli birkaç okka iğde işler. Padişah emretmiş: | — Ye bakalım... Bir tane de ağzına almış. Lâkin kabukla biraz tozdan ibaret yulamamış, tükürmüş ve tepsi iğde içinde büsbütün işti- kapanan hele birkaç tanesini tuktan sonra dili damağı kurü- İbrahime sormuş: > Ibrahim be! isteye isteye bu- mu istedin?. Vakanın alt tarafı nasıl bitiyor g# bilmiyorum. Fakat benim oku “ular da rahmetli damacı Ibra - Efendi gibi yemiş diyince iğ İzler n gibi davrandılar. Halbuki lar: Fahir, miskin, kör ve kı ii çoban: İk Ah Hızıra rastgelsem, ah Hı- | Yastgelsem! diy söylenip da- karşısına Hızu > pe vi İşte Bani geldim, La- ir tek şey iste! ölen düşünmüş: Gözünün açıl li, zengin olmasını ve kısırlı K reşmesii isteyecek amma üç ör. Ne yapsın? “> Bir çocuğum olsun da altın su içtiğini göreyim! demiş... erkes hayatında azçok (Hı - * görür. Hüner ondan istene - Miş Yeyi bilmektedir. Eğer umma Aluz Bir dostunuzun yükseldi; Zengin olduğunu görürseniz etmeyin! O Hızırdan isteye- bilen bir adammış. Varsa iz siz de isteyin! FELEK İZLİK VE SIHHAT u kokusuz ve dumansız ŞE ÖKONOMİ Lâstik - Deri Ticaret odasının çarşamba toplantısında görüşülecek Ticaret ve sanayi odası medlisi, ö- sümüzdeki çarşamba günü toplanacak- tar. Bu toplantıda belli başlı işler ara sında lâstik - deri meselesi de görüşü- lecektir. Alâkadarların büyük bir ehemmiyet verdikleri bu iş, ayrılan bir kamisyo- mun hazırladığı raporla halledilmiş sa- Çünkü, raporda öne sürülen teklif lerden kunduracılar ve İğetikçiler mem- mun olmamışlardır. Lâsük sanayii ile uğraşanlar, raporda alınması / İstenen tedbirleri, ülkede © yeni iaelleren bu lere uğratılması muhtemeldir. Alınacak yeni vapurların dövizi Vapurculuk şirketinin Italyadan a- lacağı yeni vapurlar için, serbest dö- viz müsaadesi istediğini yazmıştık. Oğrendiğimize göre, şirketin bu müracaatı kad! edilmemiş, alınacak ge mi bedellerinin Clearing yolile öden- mesi izm geldiği bildirilmiştir. Vapurları satacak şirket, Clcaring «sası üzerinden anlaşmaya taraftar de- gildir. Bumun için başka bir gekil ara sılacaktır. Tütün eksperleri nizamnamesi çin ayrılan komisyon, aralıklı toplantı. Br mik mizamnamenin - esaslarını hazırlamaktadır. Liman şirketinde yeni idare Liman şirketindeki muvakkat idare heyeti ay başıma kadar vazifesine de vam edecektir. ##İEK Birinci kânundan itibaren de liman idaresi çalışmağa başlıyacaktır. Eski şirketin mahkemeye inti- kal eden hesapları üzerindeki tetkik - ler de, yeni idareye verilecektir. Liman idaresi kadrosu, umum mü- 'dürün Maliye vekâletince — tayininden sonra belli olacaktır . Poliste terfi ve tayinler Emniyet müdürlüğünde merkez me- murları ile komiserler (o arasında bazı terfiler yapılmıştır. Fatih merkez me- muru Mebmet Ali Bey texfian Beya- t vilâyeti emniyet müdürlüğüne, ikin- Gi şube ikinci kısım merkez memuru Cemal Bey terfinn Siirt vilâyeti emi - yet memurluğuna, Usküdar kazası bi - rinci komiseri Ali Rıza Bey Zongul dak vilâyeti birinci komiserliğine, Fa- &h kazası birinci komiseri Salih Bey Mardin birinci komiserliğine naklen, Sirkeci istasyon ü komiseri Bur- ban Bey ikinci komiserliğe terfi ederek Gümüşhane ikinci komiserliğine tayin rar Memurlar için yardım sandığı Gümrük memurları için bir biriletir. me ve yardım sandığı kurulması karar. haşıl, izammmsi hazırlanmış - ale tasdik için vekâlete gön derilecektir. BORDA (İş Bankasından alınan cetveldir) 23 T. Sani 934 AKŞAM FİYATLARI ASTAKRAZLAR TAHVİLAT, dahili 9425 $ Rihim 780 97 $ Am. Mümessil en Reji kuponsez ie Manş e hai Telefon Tramvay iy Hisse zis9 1550 Balya > ya Şire Heyriye Şark m, ecza ÇEK FİYATLARI Prağ Belgrat Moskova Berlin Vasyeva Londra Paris Milâso Nüyork pet! MİLLİYET PAZAR 25 TEŞİ TEŞRINISANI > MAHKEMELERDE Karakolda Dayak er : | Bir üçüncü komserin mu- hakemesi yapılıyor Küçükpazarda ü yapan Nedim efendinin karakolda a- dam dövmek suçfe duruşması yapıl. maktadır. Nedim efendiye üç kişiyi karakolda dövmek suçu isnat edilmiştir. Nedim efendi suçumu üzerine almamaktadı Kunduracı Abdürrahman efen minde biri şahit olarak (dinlemiştir. Abdürrabman efendi: — Ben karakolun önünden geçiyor. dum. İçeride üç kişinin dövüldüğünü gördüm demiştir. Muhakeme şahit ge tirilmesi için başka güne bırakılmış. tar. Ölçüler kanununa muhalefet Bakkal Şemsettin (o efendi adlı biri ölçüler kanunura mruhalif hareket ede- rek kullandığı terazi için vektinde be. yea ven vermediğinden muhakeme al SR amk duruşmada Bursada oldu- ğunu söyliyen Şemsettin efendinin bu mazereti kabul edilmemiş, 10 lira para cezası ve 200 kuruş masrafı vermesine karar verilmiştir. Fakat bu ceza tecil olunmuştur. Saf petrol mu idi, ham petrol mu? 81 bin liralık gümrük kaçakçılığı yapıldığı iddiasile neft sanayi şirketi aleyhine açılan © davaya dün tekizinci ihtisas mahkemesinde başlamılmıştır. Dünkü celsede suçlu olarak, şirke. Hin müdürü Yeşua Behar efendi bazır bulunuyordu. Yoşua Behar 'efendinin, sorgusu e sonra, kararname okundu. Kararnamede, Çankaya vapuru ile Ro- manyadan getirtilen saf petrolların ham olarak gösterildiği ve o yolda beyanna- me verilerek 81 bin biralık gümrük ka- çakçılığı yapıldığı yazılıydı, Yeşua Be- har efendi, kaçakçılık kanununun 20 ci maddesile mahkemeye gönderilmişti. kararnamesinden sonra, hâkim Atıf Bey suçluya ne diyeceğini sordu. Yeşua Behar elendi, böyle bir hâdisenin olmasına ikin olmadığını, gelen petrollarım memsirlsrın » kimyahanece kontroldan geçiril- diğini « kain dedi kiz Saf petrolün ham olarak gös- terilmesinde bizim &iş bir istifademiz yoktur, Sef petrolu doğrudan doğreyii piyasaya çıkarıp satarız. Halbuki ham tasfiyeden peirolu, Bunun için de ayrıca istihlâk. vergisi ödemek lâzrmde.,, Müddekimumi , şahitlerin çağırıl - malarını, ehli vukuf tayin edilerek bu işin tetkik olunmasını istedi. Suçlu vekilleri bazı isteklerde bu - b yününe bıraktı, Salı günü mahkeme nin bu husustaki kararı bildirilecektir. Posta Başmüdürlüklerinde değişiklikler Pota ve telget başmüdürlüklri olmuş” rasında yeni bazı değişiklikler tur. Adana başmüdürü Al Emveri Bey avin Hikmet Beyin şimdilik baş müdür vekili sefatile işlere bakması hakkında bir bayurulta gelmiştir Ankara başmüdürü Naim Bay zir Daysüdürlüğüme 13 tanbul başmüfettişi İbrahim Bey Anka ra başmüdürlüğüne tayin — edilmişler. dir. Yeşilhlâl cemiyetinin yılıx toplantısı 6 birincikânun 934 perşembe günü toplanacağı bildirilen Yeşil Hilâl cemi- yetinin yıllık toplantısı yer meselesi do- tayısile 29 teşrinisani 934 perşembe gü- nü saat 16 da yapılacaktır. Istanbul Matbuat Cemiyetinin yıl- lik kurultayı dün 14 te cemiyetin yeni binasmda toplandı. Kurultay reisliğine Bürhan Cahit Bey seçildi. İdare heye- tinin öz türkçe ile yazılmış bir yılık iş raporu okundu. Bundan sonra ge - çen yıl ölmüş olan gazeleci arkadaş « lardan Kemal Ahmet Beyin hâtırasını bazı geçen meseleler di. Bu arada cemiyete eni Kaba bularak satın almak işi ile geçen ka- rultayda vazifelendirilmiş olan heye - tin raporu okundu. Bu raporun cemiyete lokal olabile- çek bir bina tedarik etmek İşi ünerin- de uzun müz cereyan etti Neticede bina işinin alâkadar he- yetle müştereken çalışmak üzere ida- re heyeti tarafından bitirilmesi husu- sunda karar almdı. | MAARIPTE Nutuktaki Oz Türkçeler Talebeye öğretilmesi için Mekteplere tamim edilecek Relsicumhur Hazretlerinin son mu- tuklarında kullandüdarı öz türkçe keli melerin mekteplerde talebeye öğvetil - mesi kararlaştırılmıştır. Nutuk icinde geçen öz türkçe kelimeler. birer liste halinde mekteplere tamim edilecekeir. İlk tedrisat muallimleri 4 üncü kadrosu Maarif müdürlüğü, Istanbul ilk ted- risat muajlimlerine dair yaptığı dör düncü kadroyu tasdik edilmek üzere Maarif vekiletine göndermiştir. Bu dördüncü kadroda bazı ilk mek- tep muallimleri muhtelif yerlere tayin edilmişlerdir. POLİSTE Elmas Kaçakçılığı Emniyet müdürlüğü kaçakçılık bürosu tarafından elmas kaçakçılığın- dan suçlu olanların dün geç vakte ka dar sorgularıma devam edilmiştir. Tutuşan baca Karagümrükte Çarşamba sokağın- da Cevdet Beyin fırmmm bacasından ateş çıkmış ise de söndürülmüştür. Merdivenden düşen çocuk Tütüncü Ferit Beyin çırağı 11 yaş- Tarımda İlyas ismindeki çocuk Tak - simde Talimhane 1manına gaze - te götürdüğü sırada ayağı kaymış ve merdivenlerden yuvarlanmıştır. İlyas baygın bir halde Çocuk hastahasine kaldırlmıştır. Yankesici Tramvay ile pena bel caddesin « den geçmekte olan ve Beyazıtta otu - ran Arşak Efendinin cebinden yanke sicilik suretile 15 lirasını çalan Piç A- gop zabıtaca yakalanmıştır. Zorla şarkı söyletmek istemiş Üsküdarda oturan cazbant Musta- fa Efendi Taksimde Av lokantasında- i şarkı söyleyen kızlardan birinden ğu şarkıyı tekrar etmesini iste- miş. Şarkının tekrarlanmadığını gö - rünce su şişegini sahnenin tavanına fırlatmış ve bu yüzden lokantada ka- rışıklık olmuştur. Mustafa Efendi ya- kalanmıştır. Başvekil Hz. nin hareketi geriye kaldı Başvekil İsmet Paşa ile Dahiliye Bakanı Şükrü Kaya Beyin bugün şeh- rimize gelerek Trakyaya gitmelerinin geriye kaldığı haber alınmıştır. Ruam mücadelesi Vilâyet ve belediye baytar müdüri- yetlerince © yapılmakta olan mankafa savaşına devam edilmektedir. Adalardaki savaş bitmiştir. Bugün Beykoza gideceklerdir. Savaşm bu ay sonunda bitmesi mihtemeldir. Esnaf cemiyetlerinde yeni seçimler Son günlerde, bir çek esnaf cemi - yellerinin seçimleri yapılmıştır. Ekmek yapıcıları cemiyeti © seçiminde, Rüştü, Kemal, Katanoş, Habip, Hamit, Ke- nan efendiler seçilmişlerdir. Bakkaller cemiyeti © seçiminde de Şevki, Raşit, Şevki, Muharrem, Ibra- him, Emin ve Eyüp efendiler kazanmış lardir. Gazetecilerin kurultayı Dün toplandı, meslek işleri görüşüldü, rapor dinlendi, hesaplara bakıldı nişletmek için bir nizamname projesi hazırlayan heyetin faaliyeti mevzuu be Lr heyetin bu iş üzerinde çalışmağa devam etmesi ve işin ikmal edilmesi kararlaştırıldı. Kurultay ga - zeteciler için toptan yaplırılan sigor - yetinin teşebbüslerde bulunmasını mu vafık gördükten sonra cemiyetin bir HABERLERİ BELEDİYEDE | Tramvay ücretleri | Ve tarife Halkın ihtiyaçlarına göre yeniden yapılacak Yeni tramvay ücret tarifesinin ha- zudanmasma yakmda başlanacaktır. Nafıa baş müfettişi yeni tarife hak - kında şimdiden tetkikler yapmakta - dır. Bu tetkikler bitmeden evvel üc - retlerin indirilip indirilmiyeceği hak- 'kında bir şey söylemek kabil değildir. Yeni tarifede şehrin ökönemi vazi- yeti, yaşayış pahalılığı, kömür ve elek trik fiyatı ve Tramvay şirketinin ame Jeye vermekte olduğu ücret esas tutu- lacaktır. Bunlar henüz bilinmediğin - den tarife komisyonu, henüz işe başla mamıştır. Komisyon bir haftaya kadar toplantılarına başlıyacaktır. Dün elek- #rik şirketinde İbrahim Beyin reisliği altnda bir komisyon toplanmıştır. Bu komisyonda her hatta tramvay araba- Jarınm başlangıç ve bitim noktalarım- dan ilk ve son hareket tarifeleri üze- rinde görülmüştür. Bundan maksat mevsime ve şeh - rin ihtiyacına göre bir gidiş geliş ta» rifesi yapmaktır. Bu tarifede halkın sabahları evlerinden çıkma ve akşam- ları evlerine dönme ve geceleri sine- ma, tiyatro gibi eğlence yerlerinin da- ğüma zamanları gözününde bulundu. sulnuş ve buna göre tarifede lüzum görülen değişiklikler yapılmıştır. Hal talimatnamesi Belediye, Kartal ve civarmdaki sebze müstahsillerile temasa geçmiş - tir. Yeni şehir muvakkat hali için ta- İimatname yapılırken, sebzecilerin de fikirleri alınacaktır. Müstahsiller ara- . sunda kooperatif yapılması için ayrıca tetkikatta bulunulmaktadır. Gazi köprüsünün projesi i köprüsünün projesi, Nafıa direktifi dahilinde yapıl- gönderilmiştir. Projenin bu defa tas- dik edileceği ümit edilmektedir. 1935 senesi ilk aylarında köprünün müna- kasası ilân edilecektir. Patlayıcı ve yakıcı maddeler Patlayıcı ve yakıcı maddeler hak- kında belediyenin yaptığı talimatna- menin tatbilkma başlanmıştır. Talimat mameye göre, 87,5 kiloluk seyyar ma sa altı ile benzin satan mücsseselere yeniden açılmak için müsaade edilmi lerine göre müesseselerinde değişik - lik yapacaklardır. Afyon mukavelesi için Belgratta top'antı Türk - Yugoslav afyon mukavele - sinin iki tarafça şa zade Ziya, İktısat Vekâleti müşavirle- rinden Huldi Beyler Belgrada za için aym birinde yala çıkacakla, ip lerinden Bedri Bey Ankaraya giteniştir. Başmüfettiş Selim Sırrı Bey de Anka- radan istanbula gelmiştir. * Almanyanın Istanbul vis konsolos- luğuna tayin edilen Mösyö Savken İs- tanbula yelniştir. * Sıhhiye vekâleti müsteşarı Hüsa- mettin Bey Istanbulda bulunduğu üç gün zarfında sihhi müesseseleri teftiş etmiş ve evvelki güz Cenevroyo hare- kot etmiştir. * Şehrimizdeki Yugoslavya konso- losluğu 2007 numaralı kanunla alöka- dar Yugoslar tebaasının süratle kon. solosluğa müracaatlarım bildirmekte - dir. * Cumhuriyet Halk Fırkası Alem- dar nahiye kongresi yarmki pazartesi günü akşamı sast 21 de nahiye merke- zi olan fırka vilâyet merkezindeki sa- Ionunda yapılacaktır. * Soy adı alanlar — Soy rim Jar şehrimizde çoğalmaktadır. Bak Istanbul şabesi para ii Ge Bey de Töre soy adı almıştır. * Gözlükçü doktor Hakkı Hayri B. de sile ismi olarak kendisine (Tan) nn Beri * Avrupada tetkik seyahati yap - makta olan Japon sefareti ataşemili- teri kumandan Yoşinaka dün İstanbu la gelmişitr. ise Yenidil sava ı — Öz Türkçe ile — Yeni dil çalışmalarile beaber gazetelerimizde öz türkçe ile yazıl mış yazılar görülm, başlandı. | Birçok yazarlarımız iyi, tatlı dene- meler yaptılar. Okuyucularına hem yazılarını sevdirdiler, hem de ye - ni sözleri öğrettiler. Bu sözler ya- vaş yavaş yurttaşlar arasında ya - yıldı. Konuşmamıza yer etti. Fa - kat öbür yanda öyle yazarlarımız var ki tarama dergisinde ne kadar söz varsa onları yanyana istif edi- yorlar, Öz türkçe yazı diye ortaya koyuyorlar. Bizim ötedenberi bildiğimiz ta- nınmış bir söz vardır: Yazı, dü; eleri anlatmağa ya rar. Yazıda düşünce en önde gelir. Fakat birçok yazarlarımız böyle yapmıyorlar, Yazıya göre düşünce ler buluyorlar. Düşüncelerini keli- melerin içine tıkıyorlar. Anlatmak istediklerine göre söz bulmuyor - yorlar, ellerindeki sözlere göre an- Tatacak düşünce arıyorlar. Onla - rın gözünde sözler birer kalıptır. Ve düşünceler bu kalıbın içine s0 - kulmağa yarar. İ Bunlar di likleri biçimde yazsalar ve zor, işitilmemiş söz bu lacağız diye uğraşmasalar daha i- yi yaparlar. A Böyle yazıları okurken insana © öyle geliyor ki, bunlar önceden 0s- ' manlıca ile yazılmış, sonra sanki bilmece yapar gibi sözler, dergide aranarak birer birer yerli yerine yerleştirilmiş. Bu biçim yazı yaz- mak elbette öz türkçe yazı yaz - maktandaha kolaydır. Evet, ük önce oldukça zorluklarla karşıla - şacağız. Fakat yaza, yaza buna da elimiz yatacak, tek yabancı söz kullanmadan düşündüklerimizi öz türkçe ile okuyucularımıza anlata- bileceğiz. İ Yeni alfabe çıktığı sıralarda da böyle yapıyorduk. Ünca eski yazı- larla yazıyor, sonra bunu yeni bi « çime çeviriyorduk. Amma doğra - dan doğruya yeni biçimde yazıyı öğrenenler, böyle yapanlardan da- ha çabuk yazar, daha kolay okur. oldular. Bundan ötürü yeni sözler orta ya alacağız diye canımızı sıkıntıya Evet, dil bilginleri - . miz bunu yapapbilirler, bu iş onla- rın işidin Dil işile ortaya yeni sözler atarlar; bu söz- ler yurttaşlar arasında tutmalıdır ve tutacaktır. ! Biz de biliyoruz ki birçok sözle- rin türkçede karşılığını kolaylıkla leri olu orta kullanmaları doğru o- lamaz. Kaldı ki elimizde bir söz. lüğümüz de yoktur. i Söz gelişi diyebilirim ki: Ben bir dül bilgini değilim; dil işinden çok antamam. Bundan ötürü öz türkçe yazı yazacağım diye dergi- deki sözleri biribiri ardınca sırala- yamam. Bu sözlerin yerleri, daha Belirmemiştir. Bunu dil işlerile uğ- raşanlarımız lardır. Son zamanlarda birçok yeni söz ler çıktı. Bu sözleri bu işin anla - yanları, bilginleri söylediğinden ça bucak öğrendik. Ve kullanmağa başladık. Bu sözlerin artık değiş - miyeceğine inanunız vardır. Bun - ları bütün yurttaşlar bellemeli ve anlamalıdır. Amma ben ortaya bir söz atarsam bunu ancak benim sa- yılı okuyucularım görürler ve gö - rüp geçerler. Unuturlar... Benim kullandığım bir söz karşılığı yeri- ne başka bir yazıcı başka bir söz düşen iş yeni sözler ortaya atacak yerde büyüklerimizin dil bilginle- rimizin kullandıkları sözleri yazı- larımız arasında geçirmek bunları bütün yurt içine yaymaktır. Yurt- taşlarımız varsınlar yüz söz beile- sinler. İkinci yüz söz bunlar öğre- tilince ortaya atılır. Mümlaz FAİK Bedava heykeltraşlık z dersleri
