14 Ekim 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Yeni gümüş paraların bu hafta basılmasına başlanı- yor. Bir kısmı Gumbhuriyet bayramına yetiştirilecek. Kral Aleksandr Harp ve sulh Bahsi Li Yirmi sene evvel Habsbourg veli- ahtı Ferdinand'a karşı bir Sırpk tara İmdan atılan kurşunun umumi, e sebep olduğu... hatırlayanlar, e ya'daki suikastın de ayni meticeye mke cer olmasından korkuyorlar. Bir defa şümul ve ehemmiyeti ne olursa olsun, siyasi bir etin bir harbe, müncer olması icap etmez. Öyle olsaydı, düm lamazdı. Se YEP iyük berkin sebebini Saray Bosna cinayetine aiftemçi ler yanlışlık olur. * Büyül le Franta » Prusyâ © #nuharebesinden ve bilhassa 1890 dan sonra beynelmilel münasebetlerin aldığı cereyanı tabii bir neticesi idi. 1570 den sonra Bis- mark, harbin Almanyaya temin ettiği hegemonyayr muhafaza için Şark im- içi bir itilâf, yap de İtalya da kombinezona iştirâk et ten sonra (o Almanya ve müttefiklerile boy ölçebilecek mukabil bir zümre teş» hili mümkün değildi. Bismark'ın 1890 senesinde iş başın- dan çekilmesinden sonra Alman impa- ratorluğu ile Rusyanın arası açılıyor. Rusya, 1870 senesindenberi siyasi yal- mızlık içinde bulunan Fransaya doğru meylediyor. Nihayet 1894 © senesinde Fransa - Rusya ittifakı imzalanıyor, Bundan on sene sonra İngiltere, “Splen- did iselation,, siyasetini bırakarak Av- rupa işlerine karışıyor. Fransa » İngik tere itilâfi yapılıyor. Üç sene sonra da © zamanki beynelmilel hayatım bir bar rikası meydana geliyor: İngiltere Rus- ya ile de anlaşıyor. 1907 itilâfı imzala Mayor, Avrupa iki zümreye ayrılıyor ve kuvvetlerde aşağı yukarı bir muvaze- ne meydana geliyor. Her iki taraf ta silâhlanıyor. Asabi bir hava içinde en ulak bir hâdise, ehemmiyetli milel bir mesele şeklini alıyor. Kazara bir Alman Fransız £ hududunu geçse, Almanyanın Fransayı istilâiya başladı. İı zannediliyor. bir Fran- “iz Alman toprağında yakalansa, Al- manyanın harp plânlarını çalmağa gel- diği neticesi çıkarılıyor. Harbi o umu- iye tekaddüm eden birkaç sene için- de dünya, bir silâh deposuna Keres işti. Bur depoyu ateşe vermek için bir kevılerm lâzimdi. İşte katil Prençip'in kurşunu da bu kıvılcımı teşkil etti. E- ğer dünya böyle bir bârp jiçin hazır- İinmamış olsaydı, bin katilin, bin sui- kastçinin kurşunu dünyayı bu felâkete sürükleyemezdi. Bugün beynelmilel münasebetlerin karışık olmadığını iddia etmek, hakika- *e karşı göz yummak olur. Böyük har- bin bıraktığı miras henüz tasfiye edil- Miş olmaktan çok uzaktır. Bununla be- yaber, dünyanın bir hay; için hazırlan» miş olduğu iddia edilemez. Esasen si- Yasi vaziyetteki karışıklık ile harp ha- zırlığı arasında münasebet te vuktur. Büyük harbin arilesinde Avru, on si- vaziyeti karışık olmaktan uzaktı. devletler, ittifak ve ün Gi derecede devletler de bunların et- rafında birer peyk vaziyetinde idiler, Aralarındaki münasebetler O tanzim c- imiş ve beynelmilel vaziyette hiç bir Zmün görülmedik bir istikrar vardı. Mer devlet bir harp çıırcak olursa, esine terettüp eden vazifeyi biliyor- » Hülâsa dünya kurulmuş . bir maki- Beye benzeyordu, Devletler de bu ma» inenin parçaları idi. Nihayet ( Saray pena cinayeti üzerine, Avusturya Sir- 'stana karşı harp ilân edince makine- in ayrı ayrı kısımları harekete gel hayktss7a seferberlik ilân etti. Sefer Adin ilünmi harp ilân: teliliki eden ya, Rusyaya bir ultimatom tevdi Merak on ei saat içinde bu seferberlir | Hiz. Bilâkis beynelmilel bayatın bugün ölüm döşeğinde Marsilya Faciasının Tahkikatı - Katilin bir çok cürüm şerikleri yakalanmış ve mühim itiraflarda bulunmuşlardır İsviçrede yakalan ın Raytiç isminde biri suikastin nası lerin dahil olduğunu bildiriyor PARİS, 13. (Hususi) — Yugos« mn ve M. Bartunun katli- Mese- Şimdiki halde Klemen'i reket etmedi Iâtma dahil bulunduğu muhakkaktır. taki Oustochis tedhiş has etmiş ve evvelce sui- den dolayı müebbet Diğer taraftan zabıta muht goslav mahafilinde tahkikatta ve tı kikatta bulunmuştur. Bir çok tevki yapılmış ve zabıtanın eline bazı mü- him vesaik geçmiştir. Fontenblo istasyoı tir. İsmi Vilinger'di te doğmuştur. Diğer taraftan İsviçrede Anı n alınan malümata gö ması mesel z caktır. Çünkü bu adam suikastin üni i Katil Kelemen sl hazırlandığını ve bu işte kimlerin alâkadar olduğunu bilmektedir. Bu adam Pariste bulunduğu sıralarda bir- çok defalar Klemenle konuşmuş , ayni otelde yatıp kalkmışlardır. Raytiç Fransa ve Yugoslavya p since hüviyeti malüm olan ve Nalis is- mini taşıyan bir adama çok benzediği için bu cihet ayrıca tetkik edilmekte- e ça polisi müfettişlerinden biri Neytiç'in ve Nerok'un tevkif e - nihayet verilmediği takdirde harp i- edeceğini bildirdi. Rusya ile Al manya arasındaki harp emri vaki şekli- Bi alınen; Fransa | müttefikinin yardı mina koştu. İşe İngiltere karıştı ve harp umumi bir mahiyet aldı. İtiraf etmek lâzımdır ki bugün bey- nelmilel münasebetlerde | görünen ka- rarsızlik böyle bir facianın — çıkmasına mâni olan âmillerden « Henüz zümreler taayyün ( etmemiştir. Ortada muvazene yoktur. Hali hazırım deva mından memnun olmyan (devletlerin bulunduğu inkâr edilemez. Fakat ista tükonun devamına e olanlar — #eriyeti teşkil ediyorlar. Sonra İstatü- koyu değiştirmek isteyenlerin de bu gayeye varmak için takip edilecek en iyi yolun harp olduğuna inandıkları an- daşılmıyor. Böyle zamanda kim kimin- le harp yapmağa cesaret edebilir? Baş- kalarının harp yapıp ta kendilerinin 8 rada istifade etmelerini isteyen devlet- ler bulunabilir. o Fakat her (devletin harpten kaçındığını kabul etmek lâzen- dır. Böyle her devleti harpten kaçın- dığı bir zamanda da harp çıkması ko- Ni hazırlandığını ve kim Jhüllüyet Sahip ve Başmuharriri : Siirt Meb'usu MAHMUT Suncü sene No, 3118 işa PAZAR 14 T. EVVEL 1934 Marsilyada M. Barthou ve Kral Aleksanâr Hz. urasında ülk mülökat 7 ANKARA, 13 (Telefonla)— Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüş- tü Beyle Belgrada gidecek heye timizin Ankarada bulunan azala rı bu akşam İstanbula hareket ettiler. Tevfik Rüştü Beyi istas « dildiğini haber alır almaz derhal An- nemasse'a gitmiştir. Orada tahkikatla at meşgul olacaktır. Polis müfet- ayni zamanda her iki maznunu da ittiham edecek vesikaları da beraber getirmiştir. Diğer taraftan Novok'un da hakiki isminin bu olmadığı ken « disinin Postişil Zvonimir olduğu tesbit edilmiştir. Kendisi itirafatr e bulunmuştur. Merkum 1904 de Buko- vimada doğduğunu bazı polis memur- kü şartları altında harbin kaçınılamıya» cak bir zaruret olduğuna kaniiz. Fa- kat devletlerin bir mücadeleye (| giriş- mek için siyasi ve askeri bakımdan be nüz hazırlanmadıkları şüphesizdir. Da- ba ön beş sene evvel neticelenen bü- yük barbin galipleri ve mağlüpları du- ruyor. Bu badirenin mirası tasfiye edil- meli, devletler tekrar zümrelere ayrıl malı, ortada bir muvazene meydana gel- meli her iki taraf ta hazırlanmalı ve e ğer o zamana kadar beynelmilel ihti İâfları sulh ve müsalemet yollarile hal- letmek için bir yol bulunmazsa, ki bu- gün bulunacağa © behzemiyor, o vakit dünyanın tekrar bir harp felâketile kar şılaşması beklenebilir Yugoslav kralile Barthou'nun ölü- i bir harbe sebebiyet ve- recek bir hâdise olmamakla | beraber, sulh ve içi riya dır. Her ikisi de sulh yollarmı arıyor. lardı. Sulh ve müsalemet namına ku rulacak âbidenin mimarları idi ve vazi- fe başında can verdiler. Bu feci ölü- mün, milletler arasında sulh ve müsale- met ülküsünü takviyeye yardım etme sini beklemek yerinde bir temenni o Jar, Ahmet ŞÜKRÜ Cinayeti tespit eden mühim bir vesika miz Ankaradan geliyor Heyetimiz ve askerlerimiz giderken dost Yu- an gelirken dostRomen toprağından geçece ihtilâlcilerden İspanyada geriye kalanlar son tahassun ettikleri yerlerden de püs- kürtülmek üzeredirler. Müdür : 24318, Yazı işleri müdürü : 24318. Idare ve Matbaa: 24310, 3 , i NE M. Barthou ölüm döşeğinde yonda Başvekil İsmet Paşa, ve- iller, kur diplomatik, Ankara valisi Nevzat Bey, Hariciye Ve- kületi erkânı ve dostları teşyi et- mişlerdir. (Devamı 7 inci sahifede) ları ile bir gazete müdürünü öldürdü v len evvelce re Ber aben 3 cezasına ü ii ü bil dim asına mahküm edildiğini bil - O zaman Avusturyaya k No» e yani mağ oradan Macariş: ana geçmiş, bazı mültecilerle konuş- muştur. Sonra İsviçreye geçmiş e vi rada Kelenen'le tanışmış ve Zürihten diğer üç arkadaşile beraber Parise geçmişti üteakıp hemen sa » yuşmuşlardır. Beşinci arkadaşlarının. Kale'de vapura binerken yakalanan (Devamı 7 inci sahifede) yıldönümü bu sene de şek büyük merasimle devlet mümessilliklerin Belgratta cenaze merasimine iştirak edecek olan askerlerimiz ve zabitan heye'timiz On birinci yıl Cumhuriyet bayramı bu sene de pek parlak olacak Bir talimatname yapıldı teşkil edilen komisyon şimdiden hazırlığa başladı Cumhuriyetin 11 inci kutlulanacaktır. Mem - leketin her tarafında ve memleketin Od de kuvvetli ve derin ös kisler yapacak şekil ve tarzlarda cumhuriyeti « mizin kutlulanması için Cumhuriyet Halk Fırka si umumi İdare heyeti bir talimatname hazır « lamıştır, Bütün mem » lekette bu talimatname | ye göre kutlulama me « raşimi yapılacaktı huriyet bayramı müna - >ebetile bütün z denizde ve havada ge « ce ve gündüz bütün hal kı alâkadar edece şekilde merasim tertip edilecektir. Memleket dışında « ki Türk elçi ve konsolosluklarında d: ayni şekilde tezahürat yapılacak! Belediye azalığına seçilenler Adalar, Sarıyer, Beykoz- da kazananlar anlaşıldı — m. Adalardan Avni, Sarıyerden İ. Hakkı, Tevfik, e er ri pik Ferit, Reşat yılmaz, akırköyden Ali Riza, G. Bahti ” Belediye inithabatın » z Kiyma GG da, vatandaşların attık» ları reylerin tasnif edil. mesi işi, kaza merkez » lerinde devam etmekte dir. Kaymakamların ri- yatetindeki intihap en » cümenleri günde 15 saat çalışmaktadır. Ve İstan bulda şehir hudutları dahilindeki on kazanın intihap, meticesi salı sa“ bahı' ilân edilecektir, Fakat, nüfusu nisbeten, az olan kazaların vazi- yeti bugün belli olacak, netice yarmki gazete « lerle intişar edecektir. Tasnif neticeleri, hiç beklenmiyen şekil. de tezahür etmektedir. Adalar kazasmda tasnif dün bitmiş Onun yıl şenliklerinden kıymetli bir hâtıra... Memleketin her tarafında kutlulama programını hazırlamak üzere birer Fatih kazasından tasnif devam ediyor. ve bu kaza için p z zetten Avni Bey asli, Emin Âli Be (Devamı 5 inci sakitede) ©” wa a
