6 Ekim 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Seksen milyon lirayı bulacak olan yirmi beş, elli ve yüz ku- ruşluk gümüş paraların yakın- lanıyor. da basılmasına başlanıyı 5 RR FİATİ 5 KURUŞTUR. Yüksek konuklarımız geliyorlar Dün Bursalılar İsveç Veliahtına ve prenseslere içten tezahür gösterdiler Misafirler bugün de Bursayı gezecekler ve öğleden sonra Ertuğrul yatıyla şehrimizi şereflendirecekler Ankaradan Karaköy tarikile Bursaya gitmiş olan İsveç veliah - ti Prens Gustaf Adolff Hz. refi - kaları Prenses Marie Louise ve ke İstanbu'un Kurtuluşu Istanbul bugün kurtuluşanun on ikinci yıldönümünü kutlulayacaktır. On bir sene evvel bugün, üç buçuk yıl, şeh- ri tahakkümleri altında bulunduran ya- bancı devletlerin son kıtaları Dolmabah- timbotlara binip ümünü kutlulayor. İstanbul galip devletler tarafından ilen 16 mart 1920 tarihinde işgal edil- hudaki milli kurtuluş hareketini ezmek. 9 uncu sene No, 3110 CUMARTESİ o 6 T. EVVEL 1934 Bunun için 1920 martından daha çok © zaman evvel İstanbulu işgal edebilirler- Anadoludaki mücadeleye karşı müstakil hareket eder gibi göstermek için fili işgali bir zaman ken, padişah hükümetini tehir etmişlerdi. Ancak işgali tehir etmekten umduk- ları faydayı elde edemediler. Padişaha rağmen, büyük Gazinin Anadoluda ba- şına geçtiği hareket kuvvetlendi. 1919 yazında Erzurum kongresi, ayni sene- nin sonbaharında Sivas kongresi top- landı Anadoludaki dağınık kuvvetler- den muntazam ordu meydana getirmek rine düşmanlar, İstanbulun işgalile neviyatımıza yeni bir darbe indirmek tediler. İşgal günü neşredilen beyanna- menin metni bile bunun yeni bir tazyik vasıtası olduğunu anlatmaktadır. Fakat kurtuluş hareketimizi idare & den büyük Şef, esasen Istanbulu kay- ilki © ediyordu. İstanbulun N erin bir çoğu, Imparatorluğunun inkırazı demek © lan bu işgal karşısında Türk milleti için Anadoluda yeni bir devlet kurmaktan bir Türk devleti kurulmuştu. İstanbul bir imparatorluğun payitaht olmaktı Sıktmış, yeni Türk devletinin işgal vw tilâya uğramış bir parçası olmuştu. İz- mir gibi, Edirne gibi, Bursa gibi ve iş- gal altında bulunan topraklarımız gi- bi bu vatan parçası diğer güzel vatan parçaları gibi Ankaranın azmile, Anka- — kuvveti ve kudretile kurtulacak- Hukuki ve hakiki vaziyet böyle ol- makla beraber, İstanbuldaki hükümet taslağı icraat ve faaliyetinde devam et- ti. Londra'ya murahhaslar gönderilece- ği zaman müstakil bir devletmiş gibi, İstanbul © hükümeti “de © murah baslar göndermek istedi. Istanbulun Türk halkın işgal | askerlerinin ve bu askerlerin etrafına toplanan tu- feylilerin keyfi hareketlerine karşı hi- maye etmek gibi en basit bir vazifeyi yapamadığı halde beynelmilel konfe- ranslarda temsil salâhiyeti iddin etti. İstanbulun milliyetperver halkının bu işgal seneleri içinde çektiği cefayı ve üzüntüyü anlamak için o seneleri ya- şamak lâzımdır. Bir taraftan düşman. larla elele vermiş hain bir padişah, di- ğer taraftan Anadoludaki milli hareke. tin kuvvetlenmesine mani olamadığı için bunun intikamı İstanbul halkın» dan almak isteyen işgal kıtaatı. Tür- m ii nefsini rencide etmekten bu yerli ve yabancı düşman- har karşismda İstanbulun mülliyetper yerleri üç buçuk sene beklediler. Niha- yet kendi kurtuluşları demek olan zafer Afyonkarahisarda kazanıldığı zaman bi- k, Bu sevinç haberi İstanbul halkından bir müddet gizlendi. Sanki |; bir kaç gün daha idame ettirilmek iste- niyormuş gibi, galibiyet haberi bir mağ- lübiyet şeklinde işaa edildi. Dumlupı- Bar zaferi kazanıldı. İzmir istirdat e- dildi. Mudanya mütarekesi imzalandı. Trokya kurtuldu. Lausanne sulh mua- hedesi aktedildi. Fakat İstanbulun iş- gali hâlâ devam etti. Ancak bu işgal, zaferden evvelki işgal mahiyetinde de Hildi. Dumlupınar zaferile İstanbulun rubu kurtulduğundan devam eden işgal Sesedinin esaret altında bulunmasından ibaretti. İstanbul biliyordu ki Dumlu- pınardan sonra kendi kurtuluşu da ar- Ji bir gün meselesi idi. 9 eylül 1922 de #mir kurtuldu. Teşrinievvelin ilk haf- tasında Mudanya mütarekesi imzalan 162 akya istirdet edildi. 23 temmuz 1023 te Lausanme'da sulh aktedildi. İs anbul, Türkün bu birbirini takip eden Sskeri ve siyasi muvaffakıyetlerinin bay- 40» heyecanı içinde kendi halini ünüt- Çünkü ağustos 1922 tarihinden be- manen kurtulmuştu. Bu kurtuluş © ony akiki idi ki Türke ihanet çeden surlar, padişah ta dubil olmak üzere yolundaki çalışma ileriledi. Bunun üze rimeleri Prenses İngrid Hazretle- rinin bu akşam Mudanyadan şeh- rimize gelmeleri beklenmektedir. Muhterem misafirlerin İstanbul da ikametleri hususi mahiyettedir. Burada İsveç sefiri M. Boemman ve refikasının misafiri olarak es - ki sefaret binasında oturacaklar - dır. Prens ve Prensesler Hazeratı şehrimizde bulundukları müddet zarfında mütenekkiren cami ve mü zeleri ve sarayları gezecekler ve şehirde gezintiler yapacaklardır. Ertuğrul yatı muhterem misafir leri almak üzere dün akşam Mu - danyaya hareket etmiştir. Yatta rnhteremi mıleifirler şerefine bük gün otuz kişilik bir ziyafet veri » lecektir. evvelde Vasaland vapurile İzmire gideceklerdir. Bursada tezahürat BURSA, 5 (Milliyet) — Şehri- mizi ziyaret eden İsveç veliahti Prens Gustaf Adolff Hazretleri re fakatlerindeki ailesi efradı diğer zevat ve mihmandarları Riza Hüs mü Paşa ile birlikte saat 13,30 ge- çe Karaköy yolile Bursaya geldi- ler. Vali Fazıl Bey vilâyet hudu - dunda kendilerini karşılamıştır. Şehir Türk ve İsveç bayraklarile donatılmıştı. Fevkalâde günlere mahsus bir kaynaşma ve kalaba « lik vardı, Gustaf Adolff Hazretle- ri caddeleri dolduran on binlerce halkın sürekli alkışları içinde Is met caddesinin başına ka otomobille geldiler ve burada öto- mobilden inerek maiyeti ile te yaya olarak cumhuriyet nına kadar yürüdüler. Şehrin Bir intihap sandığı Belediye intihabatı dün cuma oldu- ğu için sandık başlarma daha büyük bir kalabalık davet etmiş ve heyecanlı tezahürata vesile vermiştir. Cumhuriyet halk fırkası İstanbul vilâyeti idare he- yeti azaları intihap yerlerini gezmişler birer ikişer İstanbuldan kaçmağa baş- ladılar. İstanbul temiz bulunuyordu. Lausanne muahedesinin ahkâmma göre, İstanbul, muahedenin imzasından son- ra altı ay içinde tamamile tahliye edil- miş olacaktı. Fakat devletler b: beklemeden teşvinievvelin altı şehirden bütün işgal kıt'alarını çektiler. İşte işgal kıt'alarının çekildiği bugün İstanbulun kurtuluş günü olarak kabul edilmiştir. Ve bugün © günün yıldönü- münü kutlulayoruz. Vatanın ber parçası gibi, lstanbulu Muhterem misafirler, 11 Teşrini intihap faaliyeti Memurlar yarın öğleden sonra reylerini atacaklar Yarın devair öğleden sonra tatildir Dün cuma olduğu için sandık başları daha ka- labalıktı, halk hatipleri nutuklar söylediler Güstaf Adolft Hz, ve ailesi erkân: Ankarada müzeden çıkarlarken | | ları üzerinde yükselen bazı binalar hakkında izahat aldılar, Tekrar o tomobillerine binerek sürekli alkış lar içinde ikametlerine tahsis e len cumhuriyet köşküne gittiler, * Prensin köşke muvasalatlarndan sonra köşkün direğine kraliyet bay | rağı çekildi. Gustaf Adolff Hz, ne köşkün bahçesinde kendilerini karşılayan belediye reisi takdi dildi. Müşarünileyh belediye rei nı, teşekkürlerinin iblâğını söyledi ve memleketimizin güzellikleri sında Bursanın bilhassa bir dar güzel olduğunu ve kendilerine bu tesiri yaptığını söylediler, (Devamı 6 ıncı sahifede) başında faaliyet ve halkımızın, vatandaşlığın en tabii va- sfesi olan seçime iştirak hakkını isti- mal hususunda gösterdiği büyük alika- yı yakından gösmüşlerdir. Dün, intihap yerlerinde aileleri ile beraber gelerek | (Devamı 6 ıncı sahifede) da kurtaran kahraman Türk ordusu. dur. Fakat o ordulara kumanda eden, onları zaferden zafere götüren Büyük Gazi'dir. Türk milleti için ne bah lıktir ki her'askeri ve siyasi zaferin li olan Büyük Şef, dün olduğu gibi bu. gün de başımda bulunuyor. İstanbul için çok sevinçli olan bugünde kahramah askerlerimizin ve Büyük Gazi başta ol. mak üzere kumandanlarımızın hizmet. lerini minnet ve şükranla anmak her Türk için bir vicdan borcudur. Ahmet ŞÜKRÜ | ” | Veliaht Hz. Beden enstitüsünde Büyük Şark şairi Firdevsi'nin bi- ninci yıldönümü rında fevkalade merasim ve şenlikler başladı TAHRAN, 5.A.A.— Firdevsi in bininci doğum yıl dönümü bayra- mı (başlamıştır. Kongreye bir çok ecnebi ve İran şar kiyatçıları iştirak iyordu. Açılma celsesi Başvekil o Furugi Han tarafından yapılmıştır. Baş- vekil bütün misa- firleri | hararetle selâmlamış ve de- hası itibarile bey. Furugi Han nelmilel edebiya. ta mal olan Fixdevsi'nin birinci yıl dönümünün beynelmilel mahi- yetini kaydetmiştir. Bir nutuk söyleyen maarif na- zır, İranın sadece tarihi bir ede- bi gayeyi tahakkuk ettirmek iste- mekle kalmadığını fakat milletler arasında ideal bir anlaşma yap- mak istediğini söylemiştir. (Devamı 6 mer sahifedeY pimi o Nezihe Muhiddin romanı Hanımın Gazetemiz içim - hazirlanan bu yeni romanı bugünden itiba- Ten neşre başlıyoruz. İspanyada yeni kabine teşek- kül etmiş fakat umumi grev başlamıştır. Matbuata sansör konmuş tevkifat yapılmıştır. Müdür : 24518, Yazı işleri müdürü : 24518, İdare ve Matbaa: - 24310, Tel: ( İstanbul bugün kurtuluş yıldönümünü kutlulayor Merasim alayı Sultanahmet meyda- nından öğleden evvel Taksime çıka- cak ve geçit resmi orada yapılacak | Fön, mmm m m Muhtelif yerlerde müsamereler tertip edildi bayramı bugün büyük A e a e İS 27 bir geçit resmi yapıla ir Hazırlanan progra» ma göre, merasim Sul tanahmet anın - dan başlıyacak, alaya iştirak edecekler saat 9,5 da burada toplan mış ve yerlerini almış olacaklardır. İstan « fİ bulun kurtuluşunda or | 'dunun şehre ayak bas tığı saatte, yani tam 10 da Istanbul kuman danlığınca tayin edilecek yerler - den toplar atılacak ve ilk top sesi duyulduğu zaman limandaki bü - tün gemiler düdük çalarak bu me sut günün en sevinçli ânını kutlu- Kahraman askerlerimiz Istanbula girerken. Sultanahmet meydanından me rasim alayı saat onu on beş geçe hareket edecek ve Alemdar, Köp- rü tarikile tramvay yolunu taki - ben Taksime gidilecektir. Taksim layacaklardır. (Devamı 6 »ner sahitede) Fenerbahçe Çek takımına 2-0 mağlüpoldu il Çeklerle yarınki maçı Fenerbahçe ve Ateş-Güneş beraber oynayacaklardır Ateş- Güneş federe oldu mam Bohemians Çek ta- kımı, bildirdiğimiz gi bi, ilk maçını dün Fe- nerbahçe stadında, Fe nerbahçe ile yaptı, Ma çı seyre gelen 5000 den fazla seyirci ö- nünde miasfirler, her iki devrede yaptık - ları birer golle 2.0 le görüşüük bekleni len daha iyi bir oyun gösteremediklerine İ- şaret ettik. Bu futbol cü bize aynen şu söyledi: iz profesyone - liz. Bizim için esas olan, maçı ka- | zanmak ve mümkün olduğu ka - dar iyi bir oyun göstermektir. Ma- amafih hakikaten istediğimiz gibi iyi bir oyun gösteremedk. Bunun da sebebi yorgun olmaklığımızdı! Maçtan heyecanlı bir an... Biz İstanbula perşembe günü ge « lecektik, Biletlerimizde bir yanlış lık olduğundan Sivilingrad'da i mek mecburiyetinde kaldık. da fena şerait içinde bir gece ge- (Devamı 6 ıc: sahifede) İspanya karışıyor Yeni kabine teşekkül etti fakat diğer taraftanda umumi ve kanlı gi Matbuata sansör kondu dört yüz kadar tevkifat yapıldı | Tafsilât ikinci sahifemizdedir | Görüşler Saracoğlu Şükrü Beyefendiye: Aka GÜNDÜZ ve gözlerime saldıran — yarttaşlık duygularının acılığından, o mav - zerlerin süngülenmiş olup olmadık- ların farkedemedim. Haber vereyim ki bu iki süngü- ler, o prangalar © ve o kelepçeler Sultanahmet meydanı ile Yeni pos- (Devamı 6 ıncı sahifede) Saygın Adliye Vekilimiz, Şu yazıma başlamazdan beş da- kika önce, matbaada oturduğum odanın penceresi önünden, bir ya- len kılıçtan daha yalın zekâlı olan budundaşımız — Nizamettin Nazif geçti. Sağında solunda birer mav- zerli jandarma vardı... Yüreğime |