3 Ekim 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 4
MİLLİYET ÇARŞAMBA FENNİ | KÂĞIT. Vells diyor ki: Kâğıdm menşei Çindir. Çin, kâğıdı milâttan iki a- sır evvel kullanıyordu. 751 de Çin- liler Semerkant müslümanlarile har be giriştiler; bu harpte omağlüp bir çok esir bıraktılar. Ecirler ara- sında mahir kâğıtçı ustaları da var- dı. Bunlar galiplere kâğıt yapması- nı öğrettiler. Avrupa kâğıdı ora- dan aldı: Garpta İspanya arapları, şarkta Yunanlılar vasıtasile. XII üncü ara kadar Avrupada iyi kâğıt yapılamadı. o Avrupada ğıdın taammümü asırda başladı. XIV üncü asır, ilmi kulaktan kulağa dolaşan bir sır öl- maktan çıkardı; bütün fikirleri sa- ran bir dalga haline getirdi. Avru- pa edebiyatının tarihi doğdu; mahalli lehçeler tip li önünde bu tarihte kaybolmağa baş ladı. Alim Wells'in bu sözlerinin zev- kine varabilmek için XIV XV inci asırların tarihine bir göz atmak 'âzımgelir. Avrupa nizam ve âleminin mühim bir dönüm nok- tası olan bu iki asrin tarihini bir şu suretle hülâsa edebiliriz: Yüz sene muharebeleri orta za- manın maddi kuvveti ve ana daya- ğı olan derebeyliğini yıkmış, yeri- ne millet mefhumunun temellerini çıkmış; Yenilik istemiyen (klise, yediği darbelerle eski zamanın mi i ni kaybetmiş: Ruhlar ve zerindeki tazyiki gevşemiş; Bizans ortadan kaldırıldıktan tonra garba dönen kocaman bir im- pa ator uk, karşısındaki kütleleri mütemadiyen sarsmağa, hareketlen dirmeğe başlamış; Christof Cö'omb ile Vasco de Gama Amerika jle Hint yolunu bularak Avrupaya geniş ufuklar açmışlar; Giotto'lar, Saute'ler, Medicis'ler, Löonard de Vinci'ler, Raphael'ler, Michel Ange'lar Yunan ve Roma asarının İtalyadaki enkazından ilham alarak eski zamanın sanat dehasmı meydana çıkarmışlar. Coster' er, Caxton'lar, Gütten- berg'ler yarattıkları matbaada Se- merkantlılardan öğrendikleri kâğı- da, soluk parşömenlerde uyuya kal- muş fikir ve bilgi hazinelerini basa- rak teksir etmişler. Böylece Avrupa nizamında maaş şeri yeni bir vicdan, yeni bir ruh, yeni bir fikir doğarak yeni bir de- vir açılmış. Düne kadar Rönesans, İntibak gi bi yabancı kelimelerle ifade ettiği- r“z ve bugün öz dilimizle uyanış diyebileceğimiz devir işte bu devir- dir. İlmi kulaktan kulağa dolaşan bir sır olmaktan çıkaran; Avrupa edebiyatının tai i doğuran; ma- halli lehçeleri tip lisanlar önünde solduran devir. Wells'e göre, bu devri mümkün kılan en başlı vasıta kâğıttır: Se- merkand'ın Çinden alarak Avrupa- ya öğrettiği kâğıt. Kâğıt, cellüloz liflerinin çaprast- lanmasi e hasıl olan bir ir, Kenevirden, ketenden, pamuk parçalarından; hurma yaprakların- dan; kavak, huş, çam tahtalarm- dan; alfadan © yapılabilen kâğıt, ambalâj işlerinden yazı ve matba- ld kadar bir çok yerlerde kullanı- ur. Kâğıt imalinde paçavra kullan. mıldığı vakit bunu evvelâ yıkayıp, #mizlemek sonra tırnaklı bir üstüva neden geçirerek lif haline koymak lâzımgelir. Üstüvanenin bulundu- ğu na lifler su ile kaba- rmcaya veya kireç kayma; e Beyazlakıları bir hamur halit al Kâğıdın biri elde, diğeri makine- de iki imal tarzı | vardır. Evraki nakdiyede, resimde, bu elde yapılan kâğıt ğ Kenarlı madeni bir levhaya alınan hamur tazyık © edilir, kurutulur, zamkla bir mahlülde yıkanır. Makinede yapılan kâğıda gelin- ce: Nişastalanmış hamur hareketli bir levhaya düşer; orada mukavva , ağaç, bakır üstüvanelerle ezilerek tazyik edilir ve kurur; ölçülü boya. larda kesilerek rulolara sarılır. Tatbikattaki kullanış yerlerinin gokluğu dolayisile kâğıtları sınıfla. ra ayırmak zor ise de yazı kâğıdı, matbaa kâğıdı, filigranlr kâğıt, Çin - Japon kâğıdı, pidinç kâğıdı, sün- ger kâğıdı, parşömen kâğıdı, neba- ti kâğıt, renkli kâğıt, ambalâj kâğı- |$ dı diye bir çesit yapmak mümkün. AHİSLER Yazan: Necip DURRU memleketimizle olan münasebetine bakalım: Bu münasebeti ne medreselerle bilgi yapmağa çalışan tanzimat ev- velisinde, ne de muarifi meşihat, ev hi rbiye, bahriye, ibi bir çok kaf, cemaat, maarif, hususi il makam arasında ti tanzimat sonrasında Okur yazarları çok az olan bu de- virlerin kâğıt kıymeti mevzuubahis olamaz. Eşyada kıymet faydasının dere- cesine bağlıdır. Kâğıt bizde yük- sek faydasını inkılâp devrinde ve Cumhuriyet idaresinde buldu. Bu devir ve bu idare memlekette milli kazandıran, millete milli veren bir devir ve idare- dir. Bu devir ve idarede millet okuyucularının — top yekün — a- dedinin yüz binler hanesinden mil- yonlara çıktığını görüyoruz. İnkılâbın yarattığı bilgi ateşi a- lev gibi ruhları ve fikirleri sarar- ken memleket ( temellerine kâğıt sanayii için de bir taş konacağı ta- bii idi. 14 Ağustosta İzmitte diki- len bu taş kısa bir zamanda koca- man bir fabrikaya kalbolurken kâ- git ihtiyacımızın karşılanmak üzere olduğunu görecek ve her sene bu yüzden dışarıya gitmekte olan mil- yonlarca liramızım O koynumuzda kalacağını düşünerek sevineceğiz. Yalnız bu kadar değil, Dahası var: Türkün (kafasından çıkacak fikir ve bilgi; ruhundan o akacak heyecan ve ü luylo yoğurulmüş kâğıda basılacak. Va L Öz dilimizle İ İ Almanca mili komiser. 23; Reklâm ve konser, idaresinde orkestra konseri. » Zi: Konservatuvardan nak- ri. 22; Marice'bir bakış, 2340: Askari konser. Khz. PRAG, 470 1920: Almanca neşriyat. 20,10» Plâk - Mu sahabe. 2035: Askeri k neden nakil, 22.10: Radyo or 03 Karışık orkestra konseri. 7235: Lüsemburg masikiek, 28,30: Dana plâk- lar 686 Kh BELGRAT, 437 m. 20; Radyo orkestrati. 2025: Reklâmlar. 20, 35: Slâv musikisi, Zi: Musahabe. 21,30; Jüb- Uyanadan sakil, 23: Haberler. 23,15: Plâk. 23, 35: Kahvehane konseri, ROMA 7 NAPOLİ - BARI, 21,10; Plâk, — Musahabe, 2145: “Li İs İantasma, isimli opera temelli. — 841 Khz, BERLİN - Tegel, 357 m. 19,30: Taganmili konsar. — 20/40: Aktünlite. 21: Haberler. 21,10: Akşam şarkıları, 2135: Milli neşriyat. 21,45: Gençlere milli neşriyat, 22: Radyo © orksntrms 23: Haberler 2930: 950 Kir. BRESLAU, 316 m. 17: Hafif musiki, — Musahabe. 19: Ak . hikâyeleri, 20: Alışan tı Zlı35: Milli neşriyat. (zirai) 22: Hi iki. 23: Son haberler, 23.25: Dana musiki. Vaseele berler, 23,501 Dan, 1 den 3 çe kadar gece musikisi. İ İstanbul ikinci iflâs memurluğundan: Müflis Antuvan Foskolo efendiye ait | vel/934 Cumartesi günü saat 10 da sa- tılacaktır. İsteyenlerin Galatada Kurşun- lu handa 26 N. lı depoya müracaat et - olunur. (3220) meleri ilân BERLİTZ K Harik Hayat Sigortalarmızı"Gal UNYON SiG Telefon : daki tarihi ve teknik malü- senin gücün yetmez. Kamıryu uyan- p M. SALAHADDİN Mağaza ve ticarethane momurlarına Sest 7 ve Odan sonra serbestsiniz. Bu fırsattan bilistifade ASRİ BİR LİSAN ÖĞRENMEĞE ÇALIŞINIZ Sizin İçin her lisan için 2 kurs açılıyor. © 6 ay için 15 liradır. Tediyatta tesbilât yapılır. Ankars: Konya caddesi - İstanbu atada Ünyon Hanında Kâin ORTASINA yaptırmız. Türkiyede bilâfasıla icrayı muamele etmekte olan ÜNYON Kumpanyasına bir kere uğramadan sigorta yaptırmaymız. Neler okuyorlar? — En çok hangi biti (1) ler satı- leyor? Bunu bir biti yayıcısına (2) sordum. Yüzünü baruştardur; — Onu ne sen sor, ne de ben söy- diyeyim, — Gelişi güzel söyleyiver ca- nem Kısaca dedi ki; — Kamu (3)nun aradığı şeyler satılıyor... — Peki... kamu, neleri arayor? — Onudane sensor,ne ben söyleyeyim... Üzerine varınca söylettim: — Maral, ne çeşit oluren olirirli; Ama içinde ölüm, kan, ve kadın bu- anacak... Bir yılın içinde yirmi bis ne yakın Arsen Lüpen satıldığını başkasından duymadınsa, benden duy! Parasızlıktaı ktoranıp dara- cağına bir çekirge Zehra, bir Pire Necmi, bir Şeytan Hadiye, bir Cin- göz Recai de sen yazsan a... Şimdi herkes, böyle nesneler o- kuyor. — Pire Necmi ha!. — Evet, Pire -Netimi, Çehirgü Zehra, Şeytan Hadiye, Cingöz Re- cai... Anadoludaki biti satıcıları nın ısmarlayış (4) listelerine hiç göz gezdirmedin mi?.. Bütün ara- nanlar bunlar... Okulak (5) bitilerinden başka toplu olarak giden başka biti yok. Bu kollukçu (6) o masallarının en kötüsü, iki üç gez (7) basıldı. Bu gidişle onuncu gez de basılacak, Demek istiyorum ki, ! Sen istediğin sini arttıracağım diye çalış dur... Kamu, gene bildiğini, alıştığını ara- yor! Biti yayıcısısına şa karşılığı ver. dim: — Ben senin gibi o düşünmüy rum. Kamu, alıştığını arayabilir. Fakat sen onu elinden gelirse yehi- liklere alıştırmalısın. Köroğlu, Şah- İsmail, âşık Garip istiyenlere onla- rin yerini tatacak tatlı, güzel, bık- tırmayacak masallar sunmak ister. Ancak bu işi başarmağa — bilirim, dıracak nesneler ortaya koymak i- çin, törünün yardımı, “manrifçi,,. lerimizin yol göstermesi gerektir. (1) Biti — kitap, (2) Yayıcı <- naşir, (3) Kamu — halk, (4) Ismarlayış — si- pariş, (5) Okulak — mektep, (6) Kol - lukçu — polis karşılığı, (7) Gez — defa. Raşit Riza temsilleri Saray (caki Kanik 9 ve 10 birinci teşri yarşambı RAŞİT RIZA TİYATROSU (Hedefsiz Buseler) 8 Perde 5 Yazan: Birabeau, Nakleden: M. Fe- ridun. Dekorlar: (d) grubu. Gişeler her gün açıktır. Asrm umdesi “MİLLİYET * tir. geri verilmez. — sn ii yaa Gazete ve ma mildiriyete müra saat edir. Gömetemiz ğnlarım mes'aliye: tini kabul etmez. MEKTEBİ tiklâl caddesi 373 za ve Otomobil 4.4888, 6649 i lerin her gün ve pazarlığa işti- * TEŞRİNİEVVEL 1934 Istanbul Harici Askeri Kitaat ilânları. Kıt'at ihtiyacı için (37500) kilo sade yağı kapalı zarfla münakasaya konulmuştur. I- | balesi 10-10-934 çarşamba günü saat 10 da yapılacaktır. Şartnamesini ogörmek iste- | yenler İstanbul Levazım A- iği Satmalma komisyonu | Reisliğine iştirâk etmek iste- | yenler ihale günü saatinden birlikte Burnova Askeri sa- tmalma komisyonuna gelmele- ri. (286) (5958) 6718 ... Garp Hd. Kumandanlığı ef- radınm bir senelik ihtiyacı o- lan ve aşağıda yazılı erzak 25-9-934 tarihinden itibaren 11-10.934 tarihine kadar mü- nakasaya konmuştur, 11-10- 934 tarihine müsadif perşem- be günü saat 14 de Sade yağ- lar kapalı, gaz ve sabun ve sai- re açık münakasa ile ihale o- lunacağından taliplerin yüzde 7,5 teminat akçeleriyle belli gün ve saatte bulunmaları ve şeraiti öğrenmek isteyenlerin her gün satmalma komisyonu- na müracaatları. (289) (5963) Kilo 8000 Sadeyağı 8000 Sade yağı 3000 Zeytin yağı 7000 Gaz 10000 Sabun. | 6719 ; be Bin Yedi Yüz Kırk Yedi ton değirmi saz Linyit kömü- rü kapalı zarf usulile “ihalesi 13 Teşrinievvel 934 cumartesi günü saat 14 tedir. Şartname sureti musaddakasını görmek üzere İstanbul Levazım Amir- liği Satınalma Komisyonuna müracaatları ve ihale günü vakti muayyeninden evvel te- makbuz mukabilinde Ankara Levazım Amirliği o Satmalma Komisyonu Riyasetine ver- meleri. (290) (5964) 6720 ye © Çorlu Garnizonundaki kı- Wat ve müessesat ihtiyacı için aleni münakasa ile 393000 ki- lo hamam çamaşır tutuşturma odunu almacaktır. İhale gü- nü 20-10-934 cumartesi gü- nü saat 15 tedir. Evsaf ve şe- raitini görmek isteyenlerin her gün ve münakasaya işti- râk edeceklerin teminatlariyle birlikte belli gün ve saatte Çor ludaki Komisyonumuza mü- racaatlarr. (333) (6184) 6737 Çorlu'daki kıt'at için Beş bin kilo benzin pazarlıkla alınaca- ğından pazarlık 7-10. 934 | Pazar günü saat 16 dadır. Ev- saf ve şerai görmek isteyen râk edeceklerin belli gün ve sa- atte oteminatlariyle birlikte Çorludaki © komisyonumuza müracaatları, (332) (6176) 6749 . z kıt'at ihtiyacı için pazarlıkla 39 kalem talim terbiye malzemesi alınacaktır. Pazarlık günü 7 - 10 - 934 Pa- zar günü saat (16,30 dadır. Malzemenin cins ve mıktarları nı görmek üzere İstanbul Le- vazım Âmirliği Satınalma ko- misyonuna ve Çorludaki ko - misyona ve pazarlığa iştirâk e- decekler belli gün ve saatte te- minatlariyle birlikte Çorluda- komisyonumuza müracaat ları. (331) (6177) 6750 Çorludaki kıt'at için Bin ki- lo Benzin pazarlıkla almacak- tır. Pazarlık günü 7 - 10 - 934 Pazar günü saat 15,30 da dır, Evsaf ve şeraiti görecekler her gün pazarlığa iştirâk edecek - lerin belli gün saatt “nuna müracaatları, 1 AŞ BU AKŞAM MELEK Kadın Asla Unutmaz fransızca sözlüdür. Baş rollerde: “ Hayatım sana feda ,, - filminin yaratıcısı Nümerolu biletlerin evvelden ayırtılması rica olunur. Tel : 40868 natlariyle birlikte Çorludaki Komisyona müracaatları. (330) (6178) 6751 Samsunda bulunan kıtaatm ihtiyacı için aşağıda cins ve miktarları ve ihale günleri gös terilen 3 kalem Erzak ve saire münakasaya konulmuştur. Ta- lipler seraiti öğrenmek üzere her gin ve münakasaya iştirâk için muayyen günlerde ihale saatlerine kadar teminat mak- buzlarile Komisyona müra- caatları, (5904) (273) 340,000 Arpa 9-10-934 salı saat 14 te münakasası kas pak 320,000 Saman 9-10-934 salı sat 15 te, münakasası açık 850,000 Odun 10-10-934 çar- şamba saat 14 te münakasası kapalı. 6710 ... Açık Münakasa ile satın a- lınacak 5957 kilo yoğurda mü- nakasa gününde talip çıkmadı- ğından pazarlığa konmuştur. Pazarlık günü 8 Teşrinievvel 934 pazartesi günü saat 15 de Evsaf ve şeraiti göreceklerin her gün ve pazarlığa iştirâk e- deceklerin belli gün ve saatte teminatlariyle Çorludaki Ko- misyona müracaatları. (344) (6296) “.. Pazarlığa konan On bir bin kilo şekere verilen fiat pa- halı görüldüğünden tekrar pa zarlığa konmuştur. Pazarlık günü 8 Teşrinievvel 934 pa- zartesi günü saat 15 Otuz da- dır. Evsaf ve şeraiti görecek- lerin her gün pazarlığa iştirâk edeceklerin belli gün ve saatte teminatlariyle Çorludaki ko- misyona müracaatları, (343) (6297) — - ... 29-9-934 tarihinde pazar- lığa konan 350 bin kilo kok komürüne yine talip İz» ğından tekrar pazarlığa kon- muştur, Pazarlık günü 8 Teş- rinievvel 934 pazartesi günü saat 16 dadır. Evsaf ve şeraiti- ni öğrenecekler her gün pa- zarlığa gireceklerin belli gün ve saatte teminatlarile birlik- te Çorludaki miley er e racaatları. (345) (6298) *.* 28 kalem muhabere malze mesine “Tamir ve Temizlik i- çin” yine talip çıkmadığından Pazarlığı 7-10-934 pazar gü- nü saat 17de yapılacaktır, İalzemenin cins ve mıktarla- rını görmek isteyenler İstan- bul m Amirliği satmal- ma komisyonuna ve paza?lığı- na girmek isteyenlerin Çorlu- da satınalma komisyonuna mü racaatları. (348) (6301) ... , , Tekirdağı kıt'atı hayvanatı için beher partisi 50 ton ol- mak üzere 6 partide 300 ton ar panın ihale günlerinde veri. İen fiat gali görüldüğünden i- hale müddeti bir hafta müd- detle talik edilmiş ve 7-10-934 Pazar günü saat 14 de icrası tekarrür etmiştir. Evsaf ve şe- raiti ani ve nümünesini görmek isteyenlerin her gün ve münakasaya iştirâk edecek lerin belli gün ve saatte Tekir. dağ Fırka Satınalma komisyo- (6354) Gem Tekirdağında bulunan kı- taat ve müessesatınm birinci içsrin 934 ihtiyacı için 11,000 YAN KADINLAR . .. UNUTULMAĞI ISTEMEYEN ERKEKLER... en hissi — en cazip — en müessir bir.şaheser görmek için sinemasına koşacaklar. dj JOHN BOLES ve MARGARET SÜLLOVAMiz > emi 1 tes, 3600 kilo taze büber müs, tacel pazarlıkla mubayaa edi lecektir. Pazarlık günü 6-105, 934 cumartesi günü saat onu dadır. Evsaf ve şeraiti öğremiğc, mek isteyenlerin her gün b pazarlığa gireceklerin de bel gün ve saatte teminatla beraber Tekirdağında Fırls Satmalma Komisyonuna - racaatları. (354) (6346)ne: 31,000 kilo Koyun etine bil defaki pazarlık gününde liplerin verdiği 36 kuruş 9 santim fiat pahalı görüldüğü den tekrar pazarlığa konmı tur. Pazarlık günü 8 Birincilik. Teşrin 934 pazartesi saat İina otuzdadır, Evsaf ve şerait e#far kisi gibidir. Pazarlığa iştirâk) edeceklerin belli gün ve sasfimi te teminatlarile Çorluda misyonumuza müracaatl, (360) <63gi “.. Maden kömürü yakacak adet büyük ve küçük sob muayyen pazarlık günü ol: 19-9-934 tarihinde bir ti verdiği fiatlar pahalı görü günden tekrar pazarlığa kol muştur. Pazarlık günü 9 B li rinci Teşrin 934 Salı günü ve saat 15 tedir. Evsaf ve şerait m eskisi gibidir. Bu defaki p# 29 zarlığa iştirâk edeceklerin t8 br minatlarile Çorluda komis; ? na belli gün ve saatte mür#i *i caatlarr. (361) (6381 e *.* e Tekirdağı kıt'atınm ihi cı olan 50,000 kilo bulgur çe münakasaya konulmuştu A hale günü 24-10.934 çar" " samba günü saat on beştedifi Evsaf ve şeraiti nümunesini görmek isteyeni | rin her gün ve münak: iştirâk edeceklerin de ) gün ve saatte Tekirdağındi Fırka satınalma komisyonu! T müracaatları. (358) — (635 hi 36 bin kilo arpaya pazarlık ? gününde talip çıkmadığındaf 5, tekrar pazarlığa konmuştu Pazarlık günü 6-10-934 o ; martesi saat 15 tedir. Ev: ” ve şeraiti eskisi gibidir. Talij lerin Evsaf ve şeraitini gö mek üzere her gün ve pazarl! ğa iştirâk edeceklerin belli gü» ve saatte teminatlariyle daki komisyona müraca; (363) (6348) Fisyderpaşa Haianei nini, tamiratı kapalı zarf usulile nü saat on birdedir. Talip gün ve mü; iştirâK edeceklerin belli gün ve ten evvel teklif mektupları Ankara'da M. M. Vekâleti $ tmalma Komisyonuna yern leri. (356) |, (6347). Eskişehir Garnizönların kalorifer tesisatı kapalı z yaptırılacaktır. Şartname görmek isteyenlerin her gül münakasasına iştirâk edece lerin 22-10-934 pazartesi nü saat 10,5 de teklif ve minat mektuplarile Ankara V M. Vekâleti Satmalma Komi yonuna müracaatları. ( (6345) Dr. A. KUTIEL Karaköy Topçular caddesi No. ii 0» A
