9 Ağustos 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

" TARİHİ TEFRİKA: 108 Her hakkı mahfuzdur. - — Nihayet pasaportumu talep et- —mek üzere polisin yanına gittim. amam üç saattenberi pasaport muayene ve kaydetmek ve üstbaş “aramakla meşgul ve yorgun bulu - nan polis: — — “Bu seninki mi?,, diyerek ve eşkâlimi tatbika vakit bulamıya - rak pasaportumu elime tutuştu:!ldu. Eğer 37 yaşındaki kaydı naza- rına çarpmış olsaydı, muhakkak ben de evvelâ mahbese ve sonra, Ş riyetle Rusyada vâki olduğu üzere, hükıîın:ıeti İ'ılamidîyeye red * ; ŞA H '7 L n — Batumda birbuçuk ay kadar o- “lan müddeti ikametimde geçen vu kuat ehemmiyeti itibarile şayanı tezkârdır. Oçamçeredeki arkadaş larımız cidden hamiyetli adamlar dır. Batuma geldiler ve görüştük. akat in Os x hu - eks /— raiye sırasında bunlardan edilecek istifadeyi kısmen tahdit etmekte - dir. Maamafih, dahile kâğıt götür mek ve göndermek hususunda bun Sancak Bey zade diye meşhur olan - Batum Ahahii İslâmiyesi üzereinde fevkalâde nüfuzu bulunan erbabı miyet ve gayretten Mehmet Be- yi evvelâ ziyaret ettim. Fakat ken- “—dimi ve mensubiyetimi iptida ifşa etmedim. Paristen geldiğime saza- —ran mükâleme Jön Türklere ve fır- kalarma intikal etti. Mehmet Bey " İttihat ve Terakki cemiyetine karşı " *brariduıe bir surette idarei lisan et- ti. — Birkaç mülâkattan sonra anla- — dımki mumaileyh Sabahattin bey- —le muhaberede bulunduğu gibi Mı- sırdan İsmail Hakkı namında bir zat gelmiş ve Riza Beye dair bir- ok müfteriyatı — kâzibede bulun- muş. Mülâkatlarımızın teaddüt we tevalisi mumaileyhten bu zeha- bı sildi. Ve hakiktı esasiyeyi anlat- tı. Faaliyete ait ittihadı mesai ev- welemirde mumaileyhle oldu. Bu- nun icrası ilkbahara talik edildi. — Şimdi mumaileyh, Sabahattin beye ait temayülü izale etmemekle beraber, fikren ve mesleken bizim tarafa maildir. Bu zatın vücudun- “dan çok istifade olunması memul- 'dür. Sabahattin beyle dahile yapı- lan muhaberatın merkezi mutavas- sıtıdır. Fımabaat kendisine daha ziyade evrak irsal edilmesi lâzım- dır. . Geçen hafta isimlerini ve mak- — buzlarını gönderdiğim zevat ise geçen seneler Rusya ihtilâli zama- “nında İslâmları tahrik etmek üzere kıyam eden ve bir kazak zabitile İttihat VC; Terakki! (BAHAEDDİN ŞAKIR BEYIN BIRAKTIĞI VESIKALARA GÖRE) J Yazan: A. C. | Ruslar ecnebi memleketlerle olan bü —tün muhaberatı sansüre veriyorlardı ne suretle arzederim. Şimdi iki aydır Selmastayım. Ev- velemirde buranın — Van ve Bitlis vilâyetlerile sıkı ce — ehemmiyetli bir teması vardır. Osmanlı hudu- dunu şimdi gözümün önünde görü- yorum. Son, kürtlerden vesait ti kâfiye istihzarı kuvvei karibiye - ye gelmiştir. Fakat İran ihtilâlinin en buhranlı bir zamanında olmak- lığımız ve Selmasın bir buçuk ay- dır âdeta mahsur denilecek bir hali keşmekeşte ol bu teahhuru in- taç etti. Cemiyet'n Tebriz ve Tah- ran isleerine, vukubulan beya- natı çok muvafık oldu. Selmasın ileri gelenlerine takar- rüp ettikçe kürtlerden vesaiti muk- teziye tedariki kolaylaşıyor. Hat- tâ Sekmasta muhtelif zevata gönde- rilen Şürayi Ümmetleri — toplıya- rak ve Vana giden bir hususi zata teslim ederel> geçenlerde dahile gönderdim. Kürtler üzereinde Şeyhlik dola- yısile nüfuzu küllisi bulunan Sel- mas eşrafından ve Meşayihi kiram- dan efendi ağanın yakında fevkal- hat vesaiti mezkürenin ihzarı için himmetinden çok ümitvarım. Ken- disine gene cemiyet tarafından bir teşekkürname gönderilse Fena ol- maz Encümeni milli reisi hacı Pi- şinemaz ağanın himmetinden isti- fade olunması memuldür. Geçen haftacuma — günü hudu- da yakın (Kalesr) nam köyde otu- ran ermeni komitesi reisi M. Sam- son ile gidip görüştüm. Fakat ken- disile r 1 şabilmek için henüz b'r salâhiyeti resmiyem ol- madığından bahsi esasa teşmil ede- medim. Ermeniler hissiyatıma göre baharda bir kıyama hazırlanıyor- lar ve Vanda Sabahülhayır namın- daki cemiyetten çok ümitvar bu- lunduklarını söylüyorlar. x Ermeni rüesası burada, içtima i- çin | L LA J b rl kkta.- dır. Vanda ermenilerin kıyamı ha- de neticesini hâlâ anlıya- madım. Elhasıl bahara kadar bura- da hakiki bir istasyon teşkil edece- ğimi ümit ederim. Nazariyatta im- san her şeyi çabuk hallediyor. Fa- kat hakikatte, daha doğrusu mev- kii ameliyatta öyle değil. Bahusu- sus benim gibi hediye (halı) teda- rikile iş görmeğe mecburiyet olur- sa. Allah aşkına söyleyiniz, beni beşeparasız bırakmaz bilmem na- sıl bir mânâ ifade eder? Sabattin beyin halı tüccarı — (bedavacılık) yapmadığı için benden evvel mena- bii lâzimeyi tutmuş! — Bitmedi — L edileceğini | i neferi öldüren ve id hkü miyetleri cihetile Osmanlı hududu- na atlıyan dört (eşkiya) dır.Vesaiti haf'ye ile bunlarla köylerinde gö- rüştük. Ve baharda benim de ken- dilerine Selmastan badelavdet ilti- hak edeceğim kararlaştırıldı. — Şimdi kendileri (Hopada) ve köylerde hareketlerine devam edi- - yorlar. Herbirisi birkaç adam öl: “dürmüş olan bu adamların kuvai fil'yelerinden istifade memuldür. — Rusyanın Erzurum ve Trabzo_n udu üzerindeki nokatı, yani mühim — İslâm köylerini gezdim. Bunların tahdidi — efkârı için ileri gelenlerile — mükâlematta bulun- dum. Her iki taraf İslâm ahalisi- da temas lJesi temin di. Binaenaleyh fimabaat (bun n hepsi Batum vilâyeti dahilin- le) Urcak kariyesinde Şükrü efen- liye kapalı o!ınnk üzere 15, Artvin azasında “Firart!” Mahmut efen- iye 10, Murgul kazasında Mehmet efendiye 5 ve Batumda Giritli oğlu met efendi vasıtasile İsmail ağa- (bu adam fevkalâde cesurdur ve E ize yarayacaktır.) 10 adet ga- zete irsali şimdilik kâfidir. Gene Batumda eşraftan Şerif beye de birkaç nüsha gönderilmesi lâzrm- dır. — Kariyesi merkezi istinattır. Rus- yadan açık ibare ile mektup yaz- m tyı :cnebilerin memaliki ecnebi- ye ile olan kâffei muhaberatını « söre veriyor. Hürriyet Ruıyn.dı. bir kuru sözden ibuçtgır: â az kaldı, para gönderdiğ'niz nektupları açacaklardı. Bo.tı_m'ıd_;ı arkadaşlığını kazandığım bir gür- M Arşidük Otto Arşidükün İtalyada M. Mussolini ile görüşeceği söyleniyor BORACA CN Arşiğük Olto- A işes Adelaidı rar l MA İ ğ S e p Na çe Zitanın da yakında Arşidük Otto i- le buraya geleceği söylenilmektedir. lakat yapılacağı ve Arşidükün İtalya- .dı_d'. ig e görüşeceği söylenilmekte- Diplomasi line — nazaran bu şayiaları ihtiyat ile karşılamak — lâzım gelir. Kabine erkânından bazısının Avus- turyaya ait meselelerin halli saltana - tın iadeten tesisinde aramağa — muhalif olmadıkları fakat başlıca — müşkülâtm beynelmilel sahada ve bilhassa küçük itilâfın Fransanın mukavemetinde ol- duğu mütaleası ileri sürülmektedir. Marr'a Lenine nişan verildi — Tass Ajansı bildiriyor: Fen Akademisi azasından Pn Marr il- mi faaliyetinin kırk beşinci yıldö- " nümü münasebetile Sovyet hükü - pek tabii idi. Zira h“kü-'î metinin en büyük nişanı olan Le - nin nişanı ile taltif edilmiştir. 1889 da kendini ilme veren Pr, Marr 45 senelik ilmi hayatı zar - fında 500 eser yazmıştır. " Pr. Marr mütehassıs bir dil âli midir. Kırk dil konuşur ve dillerin şe ve inkişafı hakkında yeni bit na zariye tesis etmiştir. Bundan ma - ada Kafkas milletleri tarihine de derin bir. vukufu vardır, : - |HARİCİ HABERLE Asyada muharebeler Cinli ve 3 ler Kaşgırı SİMLA, 8.A.A. — Reuter ajansı muhabirinden : 400 Çinli ve 2.000 müslüman as- ker urumçi sulh komisyonu reisi eneral Kungşerihan'ın | altında Kashgar kasabasmna gir- mişlerdir. Tungan asilerinin mağ- lubiyet ve ricatlarından sonra, bu şehirde, vaziyet güçleşmiş olduğun- dan, Kashgar'ın bu suretle işgali, İngiliz konsoloshanesini ferahlan- dırmıştır. Aradaki fasıla esnasın" da, bazı hırsız makulesi, Ingiltere 1 loshanesini bile soymuşlar- "ll dı. Çin'lilere yardım eden beyaz Ruslardan müteşekkil başka Lir kuvvet te Aksu ve Masalbaşı'a gel- miştir. Yakında Kashgar'a tayya- müslüman asker- işgalettiler K Çinde komünistler HONG KONG, 8.A.A. — Foo- chov'da bulunan ecnebiler, komü- nist kuüvvetlerinin şehrin 3 mil me- tafesinde bulunduklarına dair çı- kan şay'alar üzerine tekrar endi- _ _ eeei ” ea A İzmir panayırı münasebetile Devlet Demiryollarında' tenzilât yapılıyor Ankaradan İzmire 700 kuruşla gidip gelinecek Halk biletlerinde de tenzilât yapılacaktır ANKARA, 8 (Telefonla) — Devölet Demiryolları İzmir panayl'fi $ ve kurtuluş şenlikleri münasebetile demiryolu ücretlerinde tenzilât ve teshilâta karar vermiştir. Ankara v e Konyadan 24, Afyon ve Bandır - şeye düşmüşlerdir. B la bera- ber, limanda bulunan İngiliz dist- dan 25 Ağustos trenlerinde doğ ruca İzmire hareket edecek katarlar- la Ankara - Afyon ve Konya - Afyon, Alayunt, Balıkesir, Afyon, Me- — ; Bandırma, Menemen kısıml arındaki röyeri kı danı, bunların dağı- nık bir halde münferiden hareket eden talan grupları olduğunu, ko- L PY | le JALad, L Jlğ'nı zannetmektedir: Kumandan vaziyetin çok karan- lık olduğunu, fakat halihazırda İn- gilizler tarafından hiçbir hareket icrası düşünülmed! ğini ilâve etmiş- tir. ran İzmire gitmek üzere gidiş - dö nüş bileti alacak yolcuya yüzde BÜ ilâ 86 nisbetinde tenzilât yapılaca ktır. Bu tenzilât ikinci defa olarak Ankara ve Konyadan 7 Eylül, Afyon ve Bandırmadan 8 Eylül tarihle- rinde hareket edecek katarlar için tekrar edilecektir. Yolcular İzmire $ muvasalat tarihinden sonra beş gü n zarfında İzmirden hareket edecek kalquarla geldikleri istasyonlara döneceklerdir. Bu biletler Ankaradan — İzmire gidiş - dönüş ikinci 1050, üçüncü 700 kuruştur. Bandırmadan ikinci 375, ikinci 250 kuruş olarak tesbit edilmiştir. y Bundan başka halk ticaret biletlerinin on beş günlüklerinden 20 Ağustos ile 10 Eylüâl arasında ilk d efa Izmire hareket edilmek üzere l k olanlarına ait ücretler yar 1 yarıya indirilmiştir. relerin de gelmesi bekl ktedir. Çinliler Yarkent istil tinde z ç KA AD demiryolunu korumak üzere kü- KBAIL?LII?I' 'A, 8: A.A. — Mahalli çük karakollar ikame etmişlerdir. Jeneral Kungşenghan ile müs- lüman askerin kumanda heyeti ara- sındaki ihtilâf emmarelrine rağ- men vaziyet şimdilik istikrarını n:âhafaza ediyor gibi görünmek- tedir. bir bayrama iştirak eden müsellâh 150 müslüman Kalküta'dan 20 mil mesafede bir polis karakoluna hü- cum etmiş, binayi tahrip ederek karakolda bulunan 3 pol'si yarala- mışlardır. Hücumun sebebi, meç- huldür. Hindenburgun vefatından sonra 19 Ağustos reyiamı için propaganda başladı Milli sosyalist eski muharipler cemiyeti bütün Almanları Hitlere rey vermeye davet ediyor BERLİN, 8.A.A. — Eski çelik miğferler ve şimdi. milli sosyalist sabık muharipler cemiyetinin mat- buat bürosu neşrettiği bir beyan- namede bütün — Almanları 19 A- ğustos reyiâmında M. Hitlerde dev- let reisi ve başvekil selâhiyetlerini birleştiren kanunu tasvip etmeğe davet eylemektedir, — BERLİN, 8.A.A, — Başvekil M. Hitler dün akşam.Tannenberg'den tayyare ile Berline dönmüştür. Almanyada tevkifat BERLİN, 8.A.A. — İki ecnebi radyt> istasyonunun Alman genç- . lik teşkilâtı reisi M. Von Schi- rach'ın şahsına karşı neşrett'ği ya- lan haberleri işaa ettklerinden do- layı Almanyanın müteaddit yer- lerinde bir çok kimseler tevkif edil- miştir . M. Von Schirach'ın başveki le misafir olması Hindenburgun cenaze merasiminde bulunması bu haberlere karşı en kati tekz'p teş- kil eder. BERLİN, 8.A.A. — Alman mat- buatı, Maresşal Hindenburgun ölü- mü dolayisila bütün bi İ let reisine bu kadar hürmet ve ta- zim ve minnettarlık eseri gösterme- miştir. Bu gazete, M. Hitler'in canlı ve beliğ nutkunu ve başpapas Dohr- maun'un güzel mevizes'ni kaydet- tikten sonra bunların, Tannenberg âbidesi etrafına gelen her sınıftan 206,000 Alman'ın teessüründen, bü tün Alman şehirlerinde bir dakika hüküm süren süküttan ve hallk Panayirde satılmıyan eşya, hamule, senetleri Izmir ambarına iade İ K S edilmek şartile mahreçlerine nen iade ol: İ Gazi Hz.ile M. Hitler arasında teati edilen tel yazıları ANKARA, 8 (A.A.) — Reisicu mhun Hazretleri Mareşal Fon Hin -« denburgun vefatı münasebetiyle A lman devleti reisi M. Hitlere aşağı - daki telyazısını göndermişlerdir: Büyük devlet reisinin vefatiyle pek müteellim olarak en samimi ta- ziyetlerimle Türk milletiyle beraber Alman milletinin bu matemine â- | zami iştirak ettiğim teminatırı zat 1 devletlerine izhar ve ifade ederim. — - istasyonlardan münhast - Gazi MUSTAFA KEMAL | M. Hitler şu cevabı göndetmişt ir: Türkiye Riesicumhuru Gazi Mu stafa Kemal Hazretlerine yat dolayısiyle duyduğu derin yası , zatı devletlerinizin ve Türk milleti- nin paylaşmasını gösteren yürekte n sözleri için zatı devletlerinden, Reich hükümetinin en zı rica ederim. Har:ciye Vekili Tevfik Rüştü Beyefendi ile Von Neurath arasın - da şu telgraflar teati edilm!ştir: Devlet reisi Mareşal Hindenbu rgun vefatile Almanyanın duçar ol- — derece müteess ir olarak taziyetlerimi ve derin sem- duğu elemden son imü üt ini kabul buyurmanızı zatı devletlerinden ri- K Vd a ca ederim. Doktor Tevfik RUŞTÜU Tevfik Rüştü Beyefendi Hazretle- ANKARA ziyaına hararetle iştirakinize dair — tesliyetkâr Türkiye Hariciye vekili doktor Tine, Almanyanın ağır yeni Almanyayi eski imperatorlu- ga bağlıyan adama sayısız şekil- lerde gösterdiği tazim hislerinden daha az beliğ olduğunu ilâve et- mektedir. BERLİN, 8 .A.A. — Bütün gaze- teler, Mareşal Hindenburg'un ce- naze merasimind bahsetmel ve birçokları Fransız efkârı umr miyesinin gösterdiği alâkayı ve res mi Fransız mümessillerinin mera- sime iştirakini kaydetmektedir. Mareşal Petain'in Par'ste yapılan dini merasimde hazır bulunuşu, ğa yet iyi bir tesir bırakmıştır. 'ornada ayin ROMA, 8.A.A. — Dün Alman ketlerde yap.ılan merasimi büyük inde, Mareşal Hindenbourg- un îstirllılatî ruhu için dini mera- L kıl bir ıu:e 'ını, d j dir: Taymis'in makalesi LONDRA, 8.A.A. — Times ga- zetesi, diyor ki : “ Kraliçe Victoria'nın ölümün- denberi, hiçbir millet, ölen bir dev- sim yap ştır. Mer ; kralın hükümetin âyan ve mebusan meclis lerinin ve faşist partisinin mümes- silleri, ecnebi sefirler, Alman sefiri ve birçok enerallerle zabitler işti- tak etmişlerdir. İtalyadaki tevkifat Stefani ajânsı da Tekzip ediyor 12 kişi tevk f edildi son- ra serbest bırakıldı BOLONYA, 8,.A.A.— Stefani ajansı tebliğ ediyor : ğ Daily Telegraph muhabiri, ahi- ren, bazı faşistlerle” bunlar meya- nında M- Arpinatinin tevkifleri keyfiyetini temamiyle — muhayyel bir şekilde haber vermiştir. Bu muhabire göre, federal kâtiplerden 3 zat ta dahil olduğu halde 300 kişi kadar tevkif olunmuştur. Bu müheyyiç, havadisin katiyen asıl ve esası yoktur. Ne Bolonyada, ne de sair vilâyetlerin hiç birinde, ne si- yasi bir şahsiyet, ne de federal kâ- tip tevkif edilmemiştir. Yalnız, son günlerde 12 kişi tevkif olunmuşsa da, bunlar da derhal serbest bırakılmışlardır. Singapurda müthiş bir yangın SİNGAPUR, 8 (A.A.) — Binlerce kişi, şehrin yerli mahallelerinden birin- de çıkan ve elân devam eden bir yan - gın neticesinde yersiz ve yurtsuz kal - Rus tayyarecileri — Paris ve Romayı Ziyaret ettiler Tayyareciler her yerde te- zahüratla karşılandılar LE BOURGET, 8. A.A. — Viya- nadan gelen üç Sovyet tayyaresi, saat 10,35 te burada karaya inmiş- tir. Tayyareciler hava işleri nazırı- nın kalemi mahsus müdürü ile Sovyet sefareti lahatgüzarı, 'e; _dolayı ü irlerimin kabulünü zatı devletlerinden rica ederim, ' Reich nazırı Baron Von Neurath Üzüm Fiatlerini yükseltmek için tedbir alınacak Bir heyet tetkikat yapıyor İZMİR, 8. (Milliyet) — Iktısai vekâleti Ofis müdürü, Oda umumi kâtibi ve Borsa komiserine garbi A üzüm, incir, tütün, pamuk ve sair mahsul vaziyetini tetkik etmelerini emretmiştir. Vekâlet emrinde, heyete, resmi üstahs'lle de temas etmesini tavsiye etmektedir.Tetkikata M başlı ktır. Heyet Akhisar, Kasaba, Salihit, Aydın, Denizli, Sarayköy ve İsparta kavalisini dolaşacaktır. Bu tetk katı icap ettiren sebebin bu senenin üzüm fiatlarının düşüklüğü olduğu zannediliyor. Bugün üzüm satıcılar birliği Fırka reisi Avni B.inde iştirakile Borsad içtima etmiştir. Toplantıd. hsulün değer Ratla satılabilmesi çareleri etrafında müzakereler olmuştur. Amerikada Yeni bir grev NEVYORK, 8 (A.A.) — Triko taj fabrikaları amelesi bugün umu - K larla d_eğ.'l * mi grev ilânına karar vermişlerdir. Bu grev ikiyüz imalâthanede çalı - — şan on sekiz bin ameleye şamildi r. Hakkı Tarık Bey Gireson mebusu Hakkı Tarık Bey fırkanın umumi idare heyeti azalığın dan istifa etmiştir. Tarık Bey dostla- rının tavsiyesile bir müddet mutlak Milletler cemiyeti Bütçesi iki milyon İngi- liz lirasını buluyor ANKARA | Alman milletinin pek mübeccel devlet reisi Von Hindenburgun zi - imi teşe kkürlerini lütfen kabul buyurmanı- , Adolf HİTLER — doluda derhal seyahata çıkarak — bir istirahate çekilmeğe karar ver « miştir. tir. Sovyet hava filoları merkez mü- dürü M. Unsliht cevap vererek gör dükleri kabülden dolayi teşekkü etmiş ve sonra radyo ile tayyareci ve sivil —bütün — Fransız ve bir çok mülki ve askeri zevat ile ızyyaredlik alemine mensup kim- seler tarafından istikbal edilmiş- lerdir. PARİS, 8.A.A. — Sovyet hava heyeti murahhasası Fransayı res- men ziyaret maksadile dün Le Bourget'ye gelmiş ve çok imi Rusların devamlı ve Mmüstakar bir sulha kavuşmak hususunda i- cap eden bütün gayretlerde bulu- nacakları ümidini izhar eylemiş - tir - ROMA, 8.A.A. — Evvelisi gün Moskovadan hareket eden dört mo- törlü üç büyük Sovyet tayyaresin- bir tarzda kabul edilmiştir. Tay- yare meydanınım direğine Sov- yetlerin büyük kızıl bayrağı çekil- miş ve nutuklar söylenmiştir. Ceneral Michaud Sovyet tayya- recilerine hoş geldiniz. demiş ve Sovvet Rusya hava mümessilleri - nin bu ilk ziyaretini kabul etmek- le Fransız tayyarecilerinin fevka- lâde bahtiyar olduğunu söylemiş- den kkep filo dün akş saat 19,30 da Ciampino karargâhına gelmiştir. Sovyet heyeti Balbo filosunun 1929 da Odessaya yaptığı ziyareti iade eylemektedir. Misafirler en- ternasyonal ve Giovanezza marşla- rı arasında ceneral Liotta ve diğer bir çok zevat tarafından hararetle karşılanmışlardır. Misafirler İtalya- da b'r hafta kalacaklardır. CENEVRE, 8.A.A. — Almanyâ — ile Japonyanın Milletler Cemiyetif den çekilmesi neticesinde, İIngil- tere senelik aidatını 100,000 İngi- liz lirasından 200.000 İngiliz lira- sma çıkarmıştır. Milletler Cemiyeti bütçesi, hali- hazırda 2 milyon İngiliz lirasıdır: Birçok devletler borçlarını ödem© mektedirler. Bu devletler : Almar ya, Japonya, Yeni lonya ve Yougoslavyadir. Bunlardan bazılarının borçlarır — 4 nı bu sene ödeyecekleri zannedi' liyor. Talebe seyahatleri BERLİN, 8 (A.A.) — Alman tale- be birliği bu ay içinde Bulgaristana bif talebe seyahati tertip etmiştir. Bu seyahati bir Bulgar talı re edecektir. Alman talebel: i Bulgö” ristanda dolaşırken, 30 Bulgar talebet” de Almanyada seyahat edecektir. lar 24 ağ kadar Al lacaklardır. Ç ya, Kanada, Çin, Macaristan, Ita — | » | PO' Burr — ada HASİİ