9 Ağustos 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

MİLLİYET © TARİHİ TEFRİKA:108 İM Her hakkı mahfuzdur. Nihayet pasaportumu talep et- mek üzere polisin yanına gittim. Tamam üç saattenberi pasaport muayene ve kaydetmek ve üstbaş aramakla meşgul ve yorgun bulu - man polis: — “Bu seninki mi?,, diyerek ve eşkâlimi tatbika vakit bulamıya - rak pasaportumu elime tutuşturdu. Eğer 37 yaşındaki kaydı naza- © rına çarpmış olsaydı, muhakkak ben de evvelâ mahbese ve sonra, ekseriyetle Rusyada vâki olduğu üzere, hükümeti Hamidiyeye red ve teslim edilmiş olacaktım, Batumda birbuçuk ay kadar 0- lan müddeti ikametimde geçen vu kuat ehemmiyeti itibarile şayanı tezkârdır. Oçamçeredeki arkadaş larımız cidden hamiyetli adamlar dır. Batuma geldiler ve görüştük. ? Fakat Oçamçerenin Osmanlı hu - dudundan vapurla 16 saat uzak bir mevkide bulunması harekâtı ic raiye sırasmda bunlardan edilecek istifadeyi kısmen tahdit etmekte - : hamiyet ve gayretten Mehmet Be- yi evvelâ ziyaret ettim. Fakat ken- dimi ve mensubiyetimi iptida ifşa etmedim. Paristen geldiğime «ıza- ran mükâleme Jön Türklere ve fır- kalarma intikal etti. Mebmet Bey İttihat ve Terakki cemiyetine karşı baridane bir surette idarci lisan et- ti. Birkaç mülâkattan sonra anla- dımki mumaileyh Sabahattin bey- Je muhaberede bulunduğu gibi Me sırdan İsmail Hakkı namında bir zat gelmiş ve Riza Beye dair bir. çok müfteriyatı o kâzibede bulun- muş. Mülâkatlarımızın teaddüt ve tevalisi mumaileyhten bu zeha- bı sildi. Ve hakiktı esasiyeyi anlat- tı. Faaliyete ait ittihadı mesai ev- velemirde mumaileyhle oldu. Bu- nuş icrası ilkbahara talik edildi. Şimdi mumaileyh, Sabahattin beye ait temayülü izale etmemekle beraber, fikren ve bizim tarafa maildir. Bu zatın vücudun- 'dan çok istifade olunması memul- 'dür. Sabahattin beyle dahile yapı- lan muhaberatın merkezi mutavas- sıtıdır. Fimabaat kendisine daha ziyade evrak irsal edilmesi lâzım- dır. Geçeh hafta isimlerini ve mak- buzlarını £ gönderdiğim zeval ise geçen söneler Rusya ihtilâli zama- hında İslâmları tahrik etmek üzere kıyam eden ve bir kazak zabitile iki neferi öldüren ve idama mahkü- miyetleri cihetile Osmanlı hududu- na atlıyan dört (eşkiya) dır.Vesaiti haf'ye ile bunlarla köylerinde gö- rüştük. Ve baharda benim de ken- 'dilerine Selmastan badelavdet ilti- hak edeceğim kararlaştırıldı. Şimdi kendileri (Hopada) ve köylerde hareketlerine devam edi- yorlar. Herbirisi birkaç adam öl- © dürmüş olan bu adamların kuvai fil yelerinden istifade memuldür. Rusyanın Erzurum ve Trabzon hududu üzerindeki nokatı, yani İslâm köylerini gezdim. idi o efkârriçinileri bulun. gu bin arasında temas edildi. Binaenaleyh Fimabant (b ların hepsi Batum vilâyeti dahilin- de) Urcak kariyesinde Şükrü efen- diye kapalı o! üzere 15, Artvin “kazasında “Firari!” Mahmut efen- diye 10, Murgul kazasında Mehmet efendiye 5 ve Batumda Giritli oğlu Ahmet efendi vasıtasile İsmail ağa- ya (bu adam fevkalâde cesurdur ve işimize yarayacaktır.) 10 adet ga- zete irsali şimdilik kâfidir. Gene Baturda eşraftan o Şerif beye de birkaç nüsha gönderilmesi lâzım- dır. Kariyesi merkezi istinattır. Rus- yadan açık ibare ile mektup yaz- mayışım pek tabii idi. Zira hükü. met ecnebilerin memaliki ecnebi- * ye ile olan kâffei muhaberatını « 3ansöre veriyor. Hürriyet Rusyada simdi bir kuru sözden ( ibarettir. 'Hahâ az kaldı, para gönderdiğ'niz “mektupla: acaklardı. Batumda arkadaşlığını kazandığım bir gür- cü ARR m kareyi | kubulan gizli tebliği üzerine . İeyi kapattık. Avdetimde Batumda İttihat ve Terakki! (BAHAEDDIR ŞAKIR BEYİN BIRAKTIĞI VESIKALARA GORE) “ Ruslar ecnebi memleketlerle olan bü #fün muhaberatı sansüre veriyorlardı — Yazan: A.C. ne suretle muhabere © edileceğini arzederim, Şimdi iki aydır Selmastayım. Ev- velemirde buranın o Van ve Bitlis vilâyetlerile sıkı “e ehemmiyetli bir teması vardır. Osmanlı hudu- dunu şimdi gözümün önünde görü- yorum. Son, okürtlerden i ti kâfiye istihzarı kuvvei ki ye gelmiştir. Fakat Iran ihtilâlinin en buhranlı bir zamanında olmak- lığrmız ve Selmasın bir buçuk ay. dır âdeta mahsur denilecek bir hali keşmekeşte olması bu teahhuru in- taç etti, Cemiyet'n Tebriz ve Tah- ran meclislerine, vukubulan beya- natı çok muvafık oldu. Selmasın ileri gelenlerine takar- rüp ettikçe kürtlerden vesaiti muk- teziye tedariki kolaylaşıyor. Hat. tâ muhtelif zevata gönde- rilen Şürayi Ümmetleri | toplıya- rak ve Vana giden bir hususi zata teslim ederek o geçenlerde dahile gönderdim. Kürtler üzereinde Şeyhlik dola- yısile nüfuzu küllisi bulunan Sel mas eşrafından ve Meşayihi kiram- dan efendi ağanın yakında fevkal. bat vessiti mezkürenin ihzarı için himmetinden çok ümitvarım, Ken- disine gene cemiyet tarafımdan bir teşekkü: gönderilse fena ol- maz Encümeni milli reisi hacı Pi- şinemaz ağanın himmetinden isti. fade olunması memuldür. Geçen hafta cuma (günü hudu- da yakın (Kalesr) nam köyde otu- ran ermeni komitesi reisi M. Sam- «on ile gidip görüştüm. Fakat ken- disile resmen © konuşabilmek için | henüz bir salâhiyeti resmiyem ol- | madığından bahsi esasa teşmil ede- | medim. Ermeniler hissiyatıma göre | baharda bir kıyama hazırlanıyor. lar ve Vanda Sabahülhayır namm- daki cemiyetten çok ümitvar bu- lunduklarını söylüyorlar. Ermeni rüesası , içtima i- çin olacak, kâmilen toplanmakta- dır. Vanda ermenilerin kıyamı ha- beri buralarda devran etmekte ise- de neticesini hâlâ tamamen anlıya- madım. Elhasıl bahara kadar bura- da hakiki bir istasyon teşkil edece- ğimi ümit ederim, Nazariyatta in- san her şeyi çabuk hallediyor. Fa- kat hakikatte, daha doğru'u mev- kii ameliyatta öyle değil. Bahusu- sus benim gibi hediye (halı) teda- rikile iş görmeğe mecburiyet olur- sa, Allah aşkına söyleyiniz, beni beş parasız bırakmaz bilmem na- sıl bir mânâ ifade eder? Sabattin beyin halı tüccarı — (bedavacılık) yapmadığı için benden evvel mena- bü lâzimeyi tutmuş! — Bitmedi — Arşidük Otto Arşidükün İtalyada M. Mussolini Marr'â Lenine nişan verildi Tası Ajansı bildiriyor: Fen Akademisi azasından Pr. Marr il- fında 500 eser yazmıştır. Pr. Marr mütehassıs bir dil âk midir. Kırk dil konuşur ve dillerin şe ve inkişafı hakkında yeni bir na zariye tesis etmiştir, Bundan ma - ada Kafkas milletleri tarihine de derin bir vukufu vardır. ii e vii İ eneral Kungşerihah'ın kumandası HA MBE 9 AĞUSTOS 1934 RİCİ HABERLER Asyada muharebeler Çinli ve müslüman asker- ler Kaşgırı işgalettiler SIMLA, 8.A.A. — Rewter ajansı muhabirinden : 400 Çinli ve 2.000 müslüman as- ker urumçi sulh komisyonu reisi altında Kashgar kasabasına gir- mişlerdir. Tungan asilerinin mağ- lubiyet ve ricatlarından sonra, bu şehirde, vaziyet güçleşmiş olduğun- dan, Kashgar'm bu suretle işgali, İngiliz konsoloshanesini ferahlan dırmıştır. Aradaki fasıla esnasın: da, bazı hırsız makulesi, İngiltere el eğme bile soymuşlar- Çin'lilere yardım eden beyaz Ruslardan müteşekkil başka bir kuvvet te Aksu ve Masalbaşı'a gel miştir. Yakında Kashgar'a tayya- relerin de gelmesi beklenmektedir. Çinliler Yarkent istikametinde demiryolunu korumak üzere kü çük karakollar ikame etmişlerdi Jeneral Kungşenghan ile müs- lüman askerin kumanda heyeti ara- sındaki ihtilâf emmarelrine rağ- men vaziyet şimdilik istikrarmı pi ediyor gibi görünmek- tedir. . | Çinde komünistler HONG KONG, 8.A.A. — Foo- chov'da bulunan ecnebiler, komü- nist kuvvetlerinin şehrin 3 mil me- cafesinde bulunduklarına dair çı- kan şay'alar üzerine tekrar endi- şeye düşmüşlerdir. Bununla bera- ber, limanda bulunan İngiliz dist- royeri kumandanı, burların dağı- nık bir halde münferiden hareket eden talan grupları olduğunu, ko- münistlerle alâkaları olmadığını zannetmektedir. Kumandan vaziyetin çok karan- İkk olduğunu, fakat halihazırda İn- gilizler tarafından hiçbir hareket icrası düşünülmedi ğini ilâve etmiş- tir, Bir polis karakoluna hücum KALKÜTA, 8. A.A. — Mahalli bir bayrama iştirak eden müsellâh 150 müslüman Kalküta'dan 20 mil mesafede bir polis karakoluna hü- cum etmiş, binayi tahrip (ederek karakolda bulunan 3 pol'si yarala- mışlardır. Hücumun sebebi, meç- huldür. Hindenburgun vefatından sonra 19 Ağustos reyiamı için propaganda başladı Milli sosyalist eski muharipler cemiyeti bütün Almanları Hitlere rey vermeye davet ediyor BERLİN, 8.A.A. — Eski çelik | let reisine bu kadar hürmet ve ta- miğferler ve şimdi milli sosyalist zim ve minnettarlık eseri gösterme- sabık muharipler cemiyetinin mat- | miştir. buat bürosu neşrettiği bir beyan- namede bütün Almanları 19 A. ğustos reyiâmında M. Hitlerde dev- let reisi ve başvekil selâhiyetlerini birleştiren kanunu tasvip etmeğe davet eylemektedir. BERLİN, 8.A.A, — Başvekil M. Hitler dün akşam Tannenberg'den tayyare ile Berline dönmüştür. Almanyada tevkifat BERLİN, 8.A.A, — İki ecnebi radyo i:tasyonunun Alman genç- lik teşkilâtı reisi M. Von Schi- rach'ın şahsına karşı neşrett'ği ya- lan haberleri işaa ettklerinden do- layı Almanyanm müteaddit yer- lerinde bir çok kimseler tevkif edil. miştir . M. Von Sehirach'ın başveki le misafir olması o Hindenburgun cenaze merasiminde bulunması bu haberlere karşı en kati tekz'p teş kil eder. BERLİN, 8.A.A, — Alman mat- buatı, Mareşal Hindenburgun ölü- mü dolayisila bütün ecnebi memle- ketlerde yapılan merasimi büyük bir memnuniyetle kaydetmektedir. Taymis'in makalesi LONDRA, 8.A.A, — Times ga- Bu gazete, M. Hitler'in canlı ve beliğ nutkunu ve başpapas Dohr. maun'un güzel mevizes'ni kaydet- tikten sonra bunların, Tannenberg âbidesi etrafına gelen her sınıftan 200,000 Alman'ın teessüründen, bü tün Alman şehirlerinde bir dakika hüküm süren süküttan ve halkın, yeni Almanyayi eski imperatorlu- ğa bağlıyan adama sayısız şekil- lerde gösterdiği tazim hislerinden daha az beliğ olduğunu ilâve et- mektedir. BERLİN, 8 A.A. — in gaze- teler, Mareşal Hindenburg'un ce- naze merasiminden bahsetmekte ve birçokları Fransız efkârı umr miyesinin gösterdiği alâkayı ve res mi Fransız mümessillerinin mera- sime iştirakini kaydetmektedir. Mareşal Petain'in Par'ste yapılan dini merasimde hazır bulunuşu, fa yet iyi bir tesir bırakmıştır. Romada ayin ROMA, 8.A.A. — Dün Alman kilisesinde, Mareşal Hindenbourg- un istirahati ruhu için dini mera- sim yapılmıştır. Merasime, kralm ümetin âyan ve mebusan meclis lerinin ve faşist partisinin mü silleri, ecnebi sefirler, Alman sefiri ve birçok enerallerle zabitler işti- yak etmişlerdir. İtalyadaki tevkifat , (Rus tayyarecileri Stefani ajansı da Tekzip ediyor 12 kişi tevk £ edildi son- ra serbest bırakıldı BOLONYA, 8.A.A.— Stefani ajansı tebliğ ediyor * Daily Telegraph muhabiri, ahi ren, bazı faşistlerle” bunlar meya- nında M. Ârpinatinin tevkifleri keyfiyetini temamiyle (o muhayyel bir şekilde haber o vermiştir. Bu muhabire göre, federal kâtiplerden 3 zat ta dahil olduğu o halde 300 kişi kadar tevkif olunmuştur. Bu müheyyiç, havadisin Katiyen asıl ve esası yoktur. Ne Bolonyada, ne de sair vilâyetlerin hiç birinde, ne si- yasi bir şahsiyet, ne de federal kâ- tip tevkif edilmemiştir. Yalnız, son günlerde 12 kişi tevkif olunmuşsa da, bunlar da derhal serbest bırakılmışlardır. Singapurda müthiş bir yangın SİNGAPUR, 8 (A-A.) — Binlerce kişi, şehrin yerli raaballelerinden birin- de çıkan ve elân devam eden bir yan - gın inde yersiz ve yurtsuz kal - marşlar dar. Paris ve Romayı Ziyaret ettiler İTayyareciler her yerde te- zahüratla karşılandılar LE BOURGET, 8, A.A. — Viya- nadan gelen üç Sovyet tayyaresi, saat 10,35 te burada karaya inmiş- €r. Tayyareciler bava işleri nazır nın kalemi us müdürü ile Sovyet sefareti maslahatgüzaı ri, bir çok mülki ve askeri zevat ile tayyarecilik alemine mensup kim- er tarafından istikbal edilmiş lerdir. PARIS, 8.A.A. — Sovyet hava heyeti murahhasası Fransayı res- men ziyaret maksadile dün Le Bourget'ye gelmiş ve çok samimi bir tarzda kabul edilmiştir. Tay- yare meydanınm direğine Sov- yetlerin büyük kızıl bayrağı çekil- miş ve nutuklar söylenmiştir. Ceneral Michaud Sovyet tayya- recilerine hoş geldiniz demiş ve Sovwvet Ruya hava mümessilleri - nin bu ilk ziyaretini kabul etmek- le Fransız tayyarecilerinin fevka- lâde bahtiyar olduğunu söylemiş- i NR KÜN EŞ YA a İzmir panayırı münasebetile Devlet Demiryollarında | tenzilât yapılıyor Ankaradan İzmire 700 kuruşla gidip gelinecek Halk biletlerinde de tenzilât yapılacaktır ANKARA, 8 (Telefonla) — Devlet Demiryolları İzmir panayirt ve kurtuluş şenlikleri münasebetile demiryolu ücretlerinde tenzilât ve teshilâta karar vermiştir. Ankara » e Konyadan 24, Afyon ve Bandır - madan 25 Ağustos trenlerinde doğ ruca İzmire hareket edecek katarlar la Ankava - Afyon ve Konya - Afyon, Alayunt, Balıkesir, Afyon, Me- nemen, Bandırma, Menemen kısıml arındaki | istasyonlardan münhası ran İzmire gitmek üzere gidiş - dö nüş bileti alacak yolcuya yüzde 80 ilâ 86 nisbetinde tenzilât yapılaca ktır. Bu tenzilât ikinci defa ol. Ankara ve Konyadan 7 Eylül, Afyon ve Bandırmadan 8 Eylül tarihle" rinde hareket edecek katarlar için tekrar edilecektir. Yolcular İzmıre muvasalat tarihinden sonra beş gü n zarfında İzmirden hareket edecek katarlarla geldikleri istasyonlara döneceklerdir. Bu biletler Ankaradan İzmire gidiş - dönüş ikinci 1050, üç üncü 700 kuruştur. Bandırmadan ikinci 375, ikinci 250 kuruş olarak tesbit edilmiştir. Bundan başka halk ticaret bile tlerinin on beş günlüklerinden 20 Ağustos ile 10 Eylül arasında ilk defa İzmire hareket edilmek üzere alınacak olanlarına ait ücretler yar ı yarıya indirilmiştir. Panayirde satılmıyan eşya, hamule, senetleri İzmir ambarına iade | edilmek şartile mahreçlerine meccanen iade olunacaktır. Gazi Hz.ile M. Hitler arasında yakı iealti edilen tel yazıları ANKARA, 8 (A.A.) — Reisicu mhun Hazretleri Mareşal Fon Hin « denburgun vefatı münasebetiyle A Iman devleti reisi M. Hitlere aşağı * daki telyazısım göndermişlerdir: K Büyük devlet reisinin vefatiyle pek müteellim olarak en samimi ta ziyetlerimle Türk milletiyle berabe r Alman milletinin bu matemine & © zami iştirak ettiğim teminatırı zat ı devletlerine izhar ve ifade ederim. Gazi MUSTAFA KEMAL M. Hitler şu cevabı göndetmişt ir: Türkiye Riesicumhuru Gazi Mu stafa Kemal Hazretlerine ANKARA Alman milletinin pek mübeccel devlet reisi Von Hindenburgan zi « © yar dolayısiyle duyduğu derin yası , zatı devletlerinizin ve Türk milleti- nin paylaşmasını gösteren yürekte n sözleri için zalı devletlerinden, Reich hükümetinin en samimi teşekkürlerini lâtfen kabul buyurmanı: 2 rica ederim. Adolf HITLER Har'ciye Vekili Tevfik Rüştü Beyefendi ile Von Neurath arasın - da şu telgraflar teati edilmiştir: Devlet reisi Mareşal Hindenbu rgun vefatile Almanyanın duçar ol- duğu elemden son derece müteess ir olarak taziyetlerimi ve derin sem- patimin müteessir ifadesini kabul buyurmanızı zatı devletlerinden ri- ca ederim. Doktor Tevfik RUŞTU , Türkiye Hariciye vekili doktor Tevfik Rüştü Beyefendi Hazretle- rine. ANKARA ağır ziyaına hararetle iştirakinize dair | tesliyetkâr Almanyanın yilin dolayı samimi teşekkürle rimin kabulünü zatı devletlerinden Vi ğ Reich nazırı Baron Von Newrath Üzüm Fiatlerini yükseltmek için tedbir alınacak Bir heyet tetkikat yapıyor —ş—ş—ş— m m IZMIR, 8. (Milliyet) — Iktısai vekâleti Ofis müdürü, Oda umami âtibi ve B: komiserine garbi Anadoluda derhal seyahata çıkarak in, pamuk ve sai mahsul vaziyetini tetkik etmelerini emretmiştü Vekâlet emrinde, heyete, resmi makamlarla değil o müstahs'lle de temas etmesini tavsiye etmektedir. T etkikata Manisadan başlanacaktır. Heyet Akhisar, Kasaba, Salihi:, Aydın, Denizli, Sarayköy ve Isparta havalisini dolaşacaktır. Bu tetk katı icap ettiren sebebin bu senenin üzüm fiatlarının düşüklüğü olduğu zannediliyor. Bugün üzüm satıcılar birliği Fırka reisi Avni B. inde istirakile Borsad içtima etmiştir. Toplantıda mahsulün değer Katla satılabilmesi çareleri etrafında müzakereler olm uştur. Amerikada Yeni bir grev NEVYORK, 8 (A.A.) — Triko taj fabrikaları amelesi bugün umu - mi grev ilânına karar vermişlerdir. Bu grev ikiyüz imalâthanede çalı - şan on sekiz bin ameleye şam. Hakkı Tarık B i veli ank Ber | Milletler cemiyeti fırkanın unsumi idare heyeti azalığın dan istifa etmiştir. Tarık Bey dostla- rının tavsiyesile bir müddet mutlak bir istirahate çekilmeğe karar ver - miştir. ———— Bütçesi iki milyon İngi- liz lirasını buluyor CENEVRE, 8.A.A. — Almanys ile Japonyanm Milletler Cemiyetin den çekilmesi neticesinde, İngil- tere senelik aidatını 100,000 İng” tir. Sovyet hava filoları merkez mü- dürü M. Unsliht cevap vererek gör dükleri kabülden dolayi teşekkür. etmiş ve sonra radyo ile tayyareci ve sivil (oObütün Fransız ve Rusların o devamlı ve müstakar bir sulha kavuşmak hususunda i- cap eden bütün gayretlerde bulu- nacakları ümidini izhar eylemiş - tir. ROMA, 8.A.A. — Evvelisi gün Moskovadan hareket eden dört mo- törlü üç büyük Sovyet tayyaresin- den mürekkep filo dün akşam saat 19,30 da Ciampino karargâhıma gelmiştir, Sovyet heyeti Balbo filosunun 1929 da Odessaya yaptığı ziyareti iade eylemektedir; Misafirler en- ternasyonal ve Giovanezza marşla- rı arasında ceneral Liotta ve diğer bir çok zevat tarafından hararetle karşılanmışlardır. Misafirler Italya- da bir hafta kalacaklardır. İ Tiz lirasından 200.000 İngiliz lira- sına çıkarmıştır, Milletler Cemiyeti bütçesi, hali- hazırda 2 milyon İngiliz lirasıdır. Birçok devletler borçlarını ödem? mektedirler. Bu devletler : Alma” ya, Kanada, Çin, Macaristan, Itak .ya, Japonya, Yeni Zelanda, Pe lonya ve Yougoslavyadir. Bunlardan bazılarının borçlar" nı bu sene ödeyecekleri > liyor. Talebe seyahatleri BERLİN, 8 (A.A.) — Alman tef” be birliği bu ay içinde saristana bif inlebe seyahati tertip etmiştir. ©, Bu seyahati bir Bulgar talebesi ider re edecektir. Alman talebeleri Bul8*” ristanda dolaşırken, 30 Bulgar talebi de Almanyada seyahat edecektir. BY” lar 24 ağustosa kadar Almanyada 9” Incaklardır. a