15 Nisan 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

(FELEK A Okkadan kiloya geçerken Şehir Meclisi gene beyhude şeylerle uğraşmaya başladı. Aza - dan bazıları ölçülerin değişmesi canafın ihtikâr yapmasına meydan verdiğini söylüyor, Canım! Bir insaf sahibi de çı - — Efendim! Esnaf ihtikâr yap- masın da ne yapsın? diye sorduğu aş Eğ bir bakkala görüştüm. De - iki: —Efendim! Okkalar kilo olur - ken mikdar azaldı. Şimdi kiloyu okka yapamıyoruz. Yani malın mikdarını arttıramıyoruz. Bari fi- yatları arttıralım. Doğrusu da bu! Bakkal, manav, var değil mi?. Onlar da çocuk sa hibidir. Bırakalım biraz kazansın. Ben size açıkça bir şey söyliye- i Bu okkaların kilo oluşu caktile ittihatçılar zamanında çık- MİGecdler gündü zoldu.* Dideler raşen oldu.,, Diye bir şarkı vardı, onu hatır - lattı, Diyebiliriz ki? “Okkalar kilo oldu Dideler raşen oldu, Kimin dideleri?.. Orası belli de- ğil.. Bir eski kızılbaşla görüştüm. Ba- na deği ki: — Efendi biz tevekkeli mi te - razisiz satarız. Hiç bizim tartı ile alış veriş ettiğimizi gördün mü? Karpuz, m, portakal, enginar, ne kilosu var, ne okkası( Dünya - nın her yerinde tane ile alışveriş en sağlamıdır. ad, İyi amma, nohudu hattâ pirinci sayıya vurursak İstanbulun adını kı, ! ği oldu: Esna - fın ihtikâr yaptığı meydana çıktı. Bunun ne faydası var. Faydası şu- dar: Bile bil; Esnafla dan şikâyetçi , > Okkayı kiloya çevirirken hep Ziyan ettik... Amma birisi çıkıp ta sormuyor. | — Hâlâ mı okka ile alıyorsunuz? | Malın bizdeki kadar elden ele geçerken kıymet artması hâdisesi hiç bir yerde yoktur. Bir okka el - ma yerinde beş kuruş burada kırk kuruş... Bir madrabaz orada, bir madrabaz burada, bir toptancı o - rada, bir kabzımal burada bir dük- *kâncı, bir perakendeci. Tabii her biri bir ekmek parası ilâve etse kırk kuruşu buluyor. Kime ne di- yebiliriz?. Milli servet çoğalıyor." demektir. Beş kuruşluk elma böy - le elden ele geçerken kırk kuruş o- lursa bu nisbeti milyonlara varan- ca dehşetli bir tezayüt hâsıl olur. Nasıl oldu da bu sistemi Ameri- kalılar keşfetmediler şaşıyorum. Onlar da galiba İnsull'ü O kovala « işe güce baktıkları yok! FELEK Çocuk bayramına hazırlık 23 Nisan çocuk bayramı için ine 12500 yardım zarfı verilmiştir. u zarflar mekteplere tevzi edile - BORSA alınan cetveldir) 14 Nisan 934 MN Piyatlari diş EL mene $ Fiili 20AS İİ Team 2080 $ Tümel” ei ei Mümasaği ster et ee ESHAM Re 080 $ Telilen 106 $ Terkon Çimenta. İttihat dey, yamvay 38 $ Şerk der. madolu Hisse 2050$ Balya Hayriye A gi er ÇEK FİYATLARI k 181149 1206 $ Prat 646,75 Berlin 20154 743 $ Madrit 58250 AS Ş Belgrat 34s6 mİ 2 in MSJ $ pane — Yaoas $ Pense N *erdnm yazgs £ Bükreş mas 64,6571 $ Moskova o 1100” NUKUT (Satış) Karuş sos > 16 N . 1 Zeleti 7 20 Ley 4 20 Dinar Ss 1 Çerneviş —— Çeri ii 1 Mecidiye 35 a kli Almanyaya yumurta göndermek sından istemişlerdir. Oda bu hu- kai Tütüm kongresi murahhasları takasından iştirak edecek olan İs- tanbul tütün ekicileri, tütün tacir- leri mümessilleri ve Ticaret mü - dürü Muhsin bey dün akşam An- karaya hareket etmişlerdir. greye vereceği raporu da dün tek- sir ettirerek kongre âzasıma tev- di etmiştir. imayeletfal cemiyeti merkezi ile | »b<dOMİZİN henüz tasdik edilme - | belerinde fevkalâde hazırlıklı miş olması nden yumurta ti. | başlanmıştır. Mekteplere tevzi | caritemiz de çok zarar görmüş - ilmek üzere Maarif müdürlü tür, ne bu husı ve Bartın gibi yumurta toplama mıntakalarında 3 — 3,5 kuruşa sa- tılan yumurtalarımız bugün yir - | mi paradır. Geçen sene memleke- | timize yumurta ihracatından 12,5 | milyon lira girmişti. tasdiki için hükümete müracaata | karar vermişlerdir. Yapmak üzere celbedilen Avrupa- İl üç şehir mütehassısının rapor” larında, Yedikuleden Şişliye, bir | Metropoliten hattı inşasını teklif <itiklerinden bahsetmiştik. Topoliten hattının, Yedikuleden de| , muvafık EKONOMI Benzine Yapılan zam Muhsin Bey maliye mürakibi ils görüşecek Ticaret odası idare heyeti ben- zin fiatlarındaki yükselme sebep- lerini tetkik ederken kumpanyala- rın verdiği rakamların doğru olup olmadığını maliyeye verilen ra kamlarla karşılaştırmağa ayni za- manda oda idare heyeti azasından olan ticaret müdürü Muhsin beyi memur etmişti, Muhsin bey liye ile olan bu temasını elân yapamamıştır. Dün bu hususta kendisile gö - rüşen bir muharririmize o Muhsin B. demiştir ki : “— Kumpanyaların verdiği ra- kamları Maliyeye verdikleri ra - kamlarla karşılaştıracağım. Fakat İstanbul Maliyesinde bu kısma ba- kan Mürakip Kâzım bey Ankara- da olduğundan şimdiye kadar ma- liyeden malümat olamadım. Bu - gün Ankaraya hareket ediyorum. Kâzım Beyle Ankarada temasta bulunacak ve kendisinden malü - mat alacağım.,, güçleşti Almanya yumurtalarımızı ihraç ettiğimiz başlıca mahreçlerimiz' - den biridir. Son zamanlarda AJ - manyanın yumurta ithalâtına kar. şı vazettiği usuller, bizim Alman. yaya yumurta ithalâtrmızı hemen, hemen imkânsız bir hale getirmiş. tir, Yumurta tacirleri bu vaziyetin hiç olmazsa biraz tahfifi için te. şebbüsatta bulunmağı ticar»t oda sustaki müşkülâtin kaldırılması i- çin İktisat vekâletinin teşebbü: te bulunmasını teminni etmiş « tir, Türkofis memurları Mülga ihracat ofisinden An - karada Türkofise tayin edilen ra- portör ve memurlar dün akşam An areket ctmişlerdir. gitli Tütün kongresine İstanbul mm Oda, inhisar idaresinin kon - Ispanya ile ticaretimiz İspanya ile aktedilen ticaret mu Gelen malümata göre, geçen se- Akçaşehir, Ereyli, Yumurta tacirleri muahedenin | İstanbul plânı Mütehassşıslar neler teklif ediyorlar? İstanbulun müstakbel plânı | Aldığımız malümata göre, met- gil, Yenikapıdan geçirilmesi teklif | edilmiştir, | Diğer taraftan mü Boğaziçinin Anadolu me gear sahilleri arasında bir irtibat vücu- da getirilmesini muvafık görmüş - | ler ve raporlarında bu irtibat nok. | tası için Vaniköyle Arnavutköy arasını intihap etmişlerdir. Limanın eski yerinde kalması gen aa üzmedi İhtikâr ve stismar var! İşin kestirme tarafı am Belediye müessir geçmak için iktisat müdürünü bekliyor Yeni ölçüler kanununun tatbi - kından sonra, okka kilo farkı göze N tilmeden halkın zararma olarak yapılan satışla - rın htikâr mahi » yetinde olduğu - na dair, Galip Bahtiyar Bey ta- rafından o Şehir Meclisine verilen takrir, her taraf- ta lâyik olduğu a- lâka ile karşılan. dı. Halkın üç dört Da ay evvel okkası - na yirmi beş kuruş verdiği bir şe yin kilosuna bugün gene en aşağı yirmi beş kuruş ödemesi, herhalde bir ihtikâra delâlet ediyor. Ve be- lediye makamının bu mesele üze- rinde derhal ha - rekete geçmesi, u mumiyetle arzu e diliyor. Dün, bu hususla o fikrine müracaat ettiği - miz belediye reis muavini Hâmit Bey demiştir ki: — Yeni ölçüler kanununun tatbi- katına ait şikâ - yetlerle belediye ehemmiyetli su - rette meşgul olmaktadır. Muhtekir lere karşı kat'i şekilde mücadele i- gin iktisat müdürü Asın Süreyya Beyin avdetini bekliyoruz, Kendi- si buraya geldikten sonra, ihtikâr yoluna sapanlara karşı icap eden müessir tedbirler almacaktır. Kara Osman Suat Bey SUAT BEY AVNİ BEY Şehir Meclisi azasından Kara Os man zade Suat Bey de demiştir ki: — Bence yapılacak şey şudur: Ticaret odasından bavayici zaru » riyenin toptan fiyatları istenir ve bunlar üzerinde tetkikat yapılarak perakende fiyatlar tesbit ve ilân e- dilir. Avni Bey Daimi encümeni azasından Ay - ni Bey şu mütaleadadır: — Belediye, faaliyete geçince - ye kadar, halk ta bu işte hassasiyet göstermeleri, şikâyet hakkını isti. mal etmeli; Daimi encümene teklif edildiği takdirde havayici zaruriye üzerine pekâlâ narhta koyabiliriz. Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? Kızgın yaz rüzgâr: kumları sa - vura savura bir yere topluyor. Ve sonra tekrar ayni rüzgâr bu kum- MİLLİYET PAZAR 15 NİSAN ları aldığı gibi başka bir yere kü- meliyor.. Bir dakika sonra bakıyor. sunuz hi ne insan ayağının izinden me bir araba tekerleğinin izinden eser var... Bu eksibeler böyle, nörede olu - yer. Sahrayi Kebirde mi; Necit göllerinde mi?.. “inip Kışın yağmurlar bu kumları, bu tozları havanda ezer gibi dövüyor. Balçık haline getiriyor. Çamur diz Boyunu aşıyor. Ötede beride biri - ken sularda kazlar yüzüyor, beri yandaki çamurun içinde tavuklar solucan, böcek arıyor. Burası neresidir? Bir bataklık mı?.. Aşılmaz geçilmez bir sel ya- tağı mı?.. .. Hayır, bunların hiç biri değil. Burası bir yoldur. Bir yol değil iki yoldur. Üç yoldur. Fakat misal ola- rak bogün yalnız ikisini zikredece- giz. Biri Acıbademden Çamlıcaya Şu âbıhayet saçan Çamlıca ya., Şu İstanbul halkının azun me- sai günlerinin yorgunluğunu gider mek için cuma günleri koştuğu, ha- va aldığı Çamlıcaya.. Üstelik iler- dede kocaman bir park vardır. Çamlıca Kız Lisesi de bu yolun üs 1934 i Kutudan eksik te Fazla da çıkarmış Kibrit çöpleri harekete| Eksiklik; kutuları doldur- ma makinelerinden mi geliyor? Kibrit kutularından noksan çöp çıktığına dair bazı şikâyetler vâki olmaktadır. Bu hususta şirket nezdnde yaptığı - mız tahkikata gö re kibrit kutula - rmda bazan nok san o ekseriyetle, kutuları doldur - ma makineleri - nin yaptığı bir ha tadan ileri gel - mektedir. Makine ler, bazan da fazla çöp koymakta- dır. Şirketten bize verilen malü - mala göre, alelâmum bütün kibrit fabrikalarında hal bu merkezde - dir ve umumiyetle kutularda çöp mikdarı için yüzde beş eksik veya fazla zuhur etmesi, kibrit sanayi- ince kabul edilmiş bir esastır. Kib- rit fabrikası günde 350 bin kutu, yani 37,500,000 çöp imal etmekte- dir, Kibrit şirketi son zamanlarda, yerli ağaçlardan kutu yapmak tec- rübesine girişmiştir. Yakında ku - tuların memleketimizde yapılması kabil olacağı ümit edilmektedir. Yolcu tarifesi Denizyolları tarifesini tesbit e- den komisyon dün de deniz ve ha- va müsteşarı Sadullah Beyin riya seti altında Deniz ticaret müdür - lüğünde toplanmı sini hazırlamakta devam Komisyon mea tayin edildi Macaristan ile Sovyetler arasın- da münasebatin iadesi üzerine, Ma caristanın Ahkara sefiri M. Yuns gerth, Macaristanın Moskova sefir- liğine teyin edilmiştir. M. Yun - gerth evvelki gün Budapeşteye git miştir, Doktorların kazanç vergisi Etibba Muhadenet cemiyeti ye- ni kazanç vergisi hakkında görü - şülmek üzere bu yakında fevkalâ- v olarak ei ge Diş ta - ipleri cemiyeti de salı akşamı sa- at 18 de toplanacaktır. Bu akşam 18 de aylık içtima yapılacaktır. tündedir. Buna rağmen bu yel işte böyle bir yoldur. Diğeri meşhur Kayışdağı cadde- sidir. Bu yol da Kayışdağına, şu meşhur âbıhayat saçan Kayışdağı- na gider. İstanbulun en güzel sayfi- ye yerleri buralardadır. Fakat kı- Yazın tozdan insanlar geçemez Çocuklar mektebe giderken bir maden kuyusu &melesi gibi giyin - meğe mecburdur. Ve akşam bir ma den kuyusu «melesi gibi yüzleri .. Böyle havalarda bir yan gın olsa itfaiye bu yolu bu “cadde” yi sökemez. Netekim böyle birkaç hâdise de olmuştur. Akşamlar: mek tebe giden çocuklar biraz geç kal- salar zavall; anneleri acaba bir su birikintisinde boğuldu mu diye me raktan çatlarlar. Netekim bir baba GUMRÜKLERDE Kontenjan Kaçakçılığı 21 balya kumaş piyasaya nasıl çıkarılacaktı? Galata ithalât gümrüğünde dün ticaret mı inden istifade € derek yapılmak istenen büyük bir kontenjane kaçakçılığı meydana çı karılmıştır. Bu işin Otahkikatma Gümrük heyeti teftişiyesi vaz'ıyet etmiştir. Bir taraftan da Galata it- halât gümrüğü müdürlüğü bu şe - kilde bundan evvel kaçakçılık ya- pılıp yapılmadığını tetkik etmek - tedir. Meydana çıkan kaçakçılığın şamil olduğu söylenmektedir. Tah kikat etrafında çok ketum davra - nılmasına rağmen, aldığımız malü mata göre kaçırılmak istenen mal- yasaya bir an evvel çıkarabilmek için harekete geçmişler ve malları Yunan malı gibi göstermişlerdir. Bunun için mallar Yunanistandan gelmiş gibi gösterilmiş ve sahte menşe şahadetnameleri tanzim e - dilmiştir. Bu işi yapanlar arzuların da evvelâ muvaffak (ta olmuşlar- dır. Hattâ malın aşehre çıkmsı bir an meselesi haline gelmiştir. kat her şey yolunda gidip durur - ken bir şüphe her şeyi meydana çıkarmış ve mallar müsadere edil- miştir. Tahkikata ehemmiyetle de- vam edilmektedir, VİLAYETTE Amelenin vergisi Kazanç vergisine esas olan « İyevmiyeler tesbit edilecek Muhtelif işçilerin ver gilerine esas olmak üzere bir gün- lük yevmiyelerinin tahakkuk etti. rilmesi lâzımdır. Bunun için İstanbulda mevcut 36 esnaf cemiyetinden gönderile- çek murahhasların “ iştirakile bu hafta ür « Tüğünde bir içtima Vergi tahakkukları Bina , arazi, kazanç vergileri tahakkukları ikmal edilmiştir. Ka- zanç tahakkukları biriki güne ka- dar bitirilecektir, İbrahim Tali Bey Trakya umumi müfettişi İbr: him Tali Beyin çarşamba Etli E dirneye etmesi muhtemel- dir. Yalova kaymakamını takdir Yalova kaymakamı Şefik Bey köylere varıncaya kadar yol ve te- lefon yaptırmak ve köy kanununu hakkile tatbik ederek (fevkalâde gayret gösterdiğinden (o vilâyelçe | takdir edilmiştir. Kazaların önüne geçmek için Otobüs ve otomobil kazalarının önüme göçmek için Debiliye ve - kâletinden vilâyetlere bir re gönderilmiştir, Kazalar iya nakil vasıtalarının o köhneliği ve çok yolcu almalarından ileri geli- yor. Bazen de yol ortasında kala - rak yolcular mutazarrır oluyor. Tamime göre yolcu vasıtala - rı sık sık muayene ve kontrol €- dilecektir, Köhne arabalar işletti- rilmiyecektir. Bilhassa kış mevsi- minde arabaların fazla yolcu alma- sına müsaade edilmiyecektir. e Pen Esrar Bursadan geliyor muş İskenderiyeye esrar kaçırmak- ta iken zabıta memurları tarafın. dan yakalanan Halil oğlu Avam ile Ekmekçi oğlu Savanın ihtisas önline tevkif GlLİMİMİSE böyle bir vaziyete düşen küçücük çocuğunu zor kurtarmıştır. .. Ve maalesef buraların ismi de “yo” dur, Buna benzer daha bir çok (yollar) elbette vardır. Bunları sırf bir misal olsan diye yazdık. Şehrin ortasını yazın sahra kışın ba taklık halinde bırakan bir beledi- pek (yollu) hareket senli ni söyliyemeyiz. Her şeyden ev şehrin sıhhatini, hayatını korümak lâzımdır. ; Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? dün yazmıştık. Bu,tahkikat bunla- rın büyük bir şebeke ile alâkadar olduklarını göstermektedir. Bü - tün uyuşturucu maddelerin de Bur sadan şehrimize getiri oldu. ğu anlaşılmıştır. Küşük haberler * Konservatuvar konser heyeti Tırpan İstanbulda inzibat Istanbul polisi muhakkak ki medeni şehirlerin asayişini temin eden memur sınıfının en gayretli sidir, Ve gene muhakkak ki me « denyet âleminin hiç bir tarafında polis bizdeki kadar muhtelif vazi- feler tekabbül etmiş değildir. Çün- kü Türk polisi yalnız âmme hurku- kunu ve emniyetini takip etmekle kalmaz. Sırasına göre evkafın, bes lediyenin, tapa dairesinin sıhhiye- nin ve maliyenin de icra memuru vazifesini görür, Bir kuduz köpek bir adamı ısırsa polise uzun bir iş çıkar. Evkafın köhne bir medrese dıvarı yıkılsa polis müdahale eder. Mütekait memur maaş cüzdanını yaptıracak olsa işe polis merkezin- den başlar. Velhasıl bizde hiç bir sınıf halk ve hiç bir resmi daire yoktur ki polisle alâkadar olmasın ve onun yardımından istimdat et - mesin. Bu biraz da halk seviyesi, deni şehir ile mur ileri gelir. Maamafih İstanbul polisinin va- zifesi yalnız şehir halkının ve yal. nız devletin dairelerinin hizmetle. rine bakmak değildir. İstanbula mevsim mevsim uzak ve yakın yer lerden muhtelif unsurların o akını başlar, Meselâ Karadenizin muay- yen bazı mıntakalarından gelen iş- sizler bu mevsimde İstanbul asa « yişi için dikkate değer bir mesele teşkil ederler. Sonra gene bu mev- simde nereden geldikleri meçhul çingene kafileleri İstanbulun yal - nız emniyetini değil, sıhhatini de tehlikeye sevkeden birer seyyar mikrop yuvasıdır. sırasına m dilencilik yapar İc. Dah birkaç gün evvel bunlar- dan birkaç kişi bir hırsızlık cür - yakalandılar. Bunların ço- cukları ve kadınları cuma günleri İstanbul sokaklarında mülevves bi rer mikrop deposu gibi ine sü- rüne, yılışa yılışa dilenirler. Daha fenası bu çingenelerin başı boş bey gir sürüleri Mecidiye köyü şosesi - nin sağdan soluna, solundan sağı na sürü halinde atlayıp geçer, yo- lun emniyetini tehlikeye düşürür - ler. Daha geçen cuma bu yüzden bir aile neticesi vahim bir tesadüf- Sep müşkülütla kurtuldular. Bele - dahilinderkeyibeş Keme li değil, hattâ tavuk bile gezdirmek memnu iken bu çingenelerin Me - cidiye köyünde başıboş hayvan sü rülerile dolaşmalarına nasıl müsa- maha edilir. i Görülüyor ki İstanbul polsinin vazifesi tahmin edildiğinden çok müşküldür. İçtimai terbiyesi kıva- mını bulmayan bir şehirde polisini iyi ağırdır. Fakat bizde iş yalniz" şehir halkile de bitmiyor. o Böyle çingenesi, çerkelisi, kırlısı, hırsızı, veha- | | | | işi serserisi, kaçakçısı ile de ayrı ayrı uğraşmak lâzım. Herkesin şihdı mercii polis oluyor. İşte ben bile İstanbulun genç ve kavrayışlı em - niyet müdürü Fehmi Beyden bu çingenelere karşı br tedbir alma - sını rica ediyorum. Bu sereni çi geneler yalnız Mecidiye köyü icin il, Şişli - Büyükdere hel ağa ii tehikediler, © Burhan CAHİT Son kasa da açıldı Adliye yangın yerindeki son kasa ancak dün açılabilmiştir. Bu kasa ikinci iflâsa aittir ve açılma- st için tam dört gün uğraşılmış - tı Şimdiye kadar adliyede 32 ka sa açılmıştır. Son kasanın kendi- si gibi muhteviyatı da sapa sağ- lam çıkmıştır. Kasanın içinde (500) liralık ev. rakı naktiye ile bir yığın senet | | | zuhur etmiştir. Bu senetler bir tor. ba içinde muhafaza altına alınmış ve tasnif edilmek üzere müddeiu- mumiliğe gönderlimiştir. Artık adliye yangm © yerinde müddeiumumiliğin hiç bir alâka- $ı kalmamıştır. Yapılan aramalar, zuhur eden enkaza ve saireye ait olmak üzere müddeiumumi muavir lerinden Salim beyin huzurile bir zabıt varakası tutulmuş ve yan - gın sahasında yıkma ve ayıklama zerine alan müteahhide di- Ga İN pkk e pe lediği gibi emye serbest ol. * İstanbul kadastro heyetleri duğu bildirilmiştir. reisi Faik Bey tapu ve e İmama umum müdürlüğüne bazı işler hak kında malümat vermek üzere dün Ankaraya hareket etmiştir. * Ankarada toplanacak olan Hi- lâliahmer iş- umumi ko rahhas olarak intihap edilmiş ©- lan İstanbul Hilâliahmer Cemiyeti reisi Al: Paşa rahatsız olduğu için yerine doktor Küddüs Bey ile di ğer murahhaslar cuma günü An - Li