21 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Büyük şehirlerin vasıfları Üniversite profesörlerinden bir azt yakında (büyük şehirlerin vasıf- ları) isminde bir konferans verecek - miş. Bu zat, o konferansta ne diye - €ek? Orasını bilmem? Fakat ben O- nun yerinde olsam bizim memleketin en büyük şehri olan Istanbulu ele alır ve şöyle söylerdim: “Hanımlar, efendiler! Nasıl büyük başın derdi büyük o - büyük şehrin derdi de büyük “lar. Onun için büyük ğ şehrin ilk ye türlü türlüdür. Kimisi şehrin kendisine ait- tir. Lâğımları, yolları caddeleri, te- mizliği ve ışığı gibi paraya taallük e- den şeylerdir. Şehir büyüdükçe bun- ların masrafı artar. Artar ve nihayet #ehir bütçesi bunları temine kâfi gel- mer. Tıpkı vaktinden evvel Çocuğa esvapları küçük geldiği gibi. Onun içindir ki İstanbulun yolları bo zuk, mahalleleri karanlık ve lâğım ları henüz eksiktir. Eğer şehir bugün kü bütçesile bunun üçte biri kadar ol saydı, süphesiz bu söylediğim eksik- likler olmazdı. O halde Istanbulun bu eksiklikleri, kendi kabahatidir. Büyük Vüğünün neticesidir. Bundan başka büyük şehirlerin. Yanarından biri de gürültüsüdür. az istimasile İs - simit aklen haber vermek için her kesi sabah uykusunda tedirgin eden büyük rihirde esnaf ij küçük tidaretin aleşiğini gösteren bir alâmettir. Küçük kasaba olsa böyle hilekârlik eden esnafı hemen parmak la göstermeye başlarlar, kimse git - mez. Lâkin büyük şehir böyle teli dir, Orada balk bir deryadır. der ve hilekâr esnafın bir Taktiği bir daha dönüp gelinceye kadar seneler Meğer... Büyük şehirlerin vasıflarından bir emer de sokaklarmda, yolların nakil vasıtaları kazaları olmasıdır. Hülâsa, büyük başm silin gibi şehrin de şu saydığım gibi dert leri büyüktür. Fakat yavaş yavaş alış- anlar,,, Üsküdarı imar cemiyeti Bir karilmiz hana şu mektubu gön dermiş. Aynen dercediyorum: “Muhterem Felek Beyefendi! Bundan bi, vie 1 Üsküdar m ir evvel : kâr ederim ki: rg” miştim. Çok teşeki lerim . im Çek ek bırakmadınız. mektubu da yazmağa ikinci ve çok mühim bir mesele sebep oli a Sikrimi büyük! len rica etmiştim. Her Bn Alet neme m dari lu. ulas gazetede adalarda olduğu gi bi “Anadolu kıyısı imar cemiyeti” te- eşkkül etmiş ve bu imar sahasına Ka- dıhöy ve tren hatı dahilmiş. Tabü her muhit bâhusus münevver oldukça ken er yükselmesini | herhangi bir le arzu ve tatmin eder. Mz yazık ki Üsküdarımızın bahu- #es iskeleden alınız Harem iskelesine lar uzun bir sahasında cemiyetler ran, imar yapan, muhitlerini cenne te çevirmek isteyen ve mümkün mer. tebe muvaffak olan diğer semtler - den daha mütefekkir daha münevver #evat olduğu ve bu muhit bir çok gü 3ide ölimler ve sizler | gibi mümtaz muharrir ve cemiyetçilerle dolu ol duğu halde maalesef kimse alâkadar olup ta bir de Üsküdar kıyılarını imar Cemi; ve bu sahada çalış Muyer, Zatı dlilerinilen memleket na si irfan namına, imar namena ve Di velenperierik. şerefine böy- emiyetin masına gerek iii gerekse hükümet namına Üs- küdar iskele civarının park mese. len suyu işi ve bir de dar - Haydarpaşa bulvarı buna ilâve ten emsalsiz Çamlıcanın ihyaz: husu. sunda bezli himmet buyurmanızı ve bu noktada her fırsatta neyriyatla lediyemizi ikaz ve pek kat her bir tarafı birer cennet (imar *dilirse) olacak Usküdarımzın ihya- “na delâlet buyurmanızı rica ederim. da orzedeyim ki: Bu ricamla lime bir iş, bir menfaat katiyen beklemiyorum. Maksat muhitin ihya dır. İstanbulun o plânmın yapılması &rifesinde böyle bir cemiyetin kurulu tu ne kadar yerinde olur. Tabi tak- dir buyurursünuz. , Hürmetlerimin kabulünü rica ede- Salacaklı (Bir kariniz) Muhterem kariimizin fikrini pek İyi buluyorum. Lâkin cemiyet teşkili he beni karıştırmamasını rica ederim. Ben ccmiyetten o kadar içtinap et Mekteyim ki: velime cemiyeti olma « wn diye bekâr kaldım. Hürmetler. FELEK rab — Mimar Sinan ihtifali iho1 Martta yapılacak Mimar Sinan ibtifali programı Halkevi tarafından Ihtifalde muhtelif hatipler yapalım eserlerinden bah - EKONOMI Yumurta İhracatımız Almanya hükümeti nez- dinde yeni bir teşebbüs.. Ispanya | kapıları Türk yunmarta- sına kapandığından beri, bir zaman 10 milyon lira kadar tutan» ymuta ikrar tekmil yumurta ihracatımızı oraya tev- cih etmek için tüccarlarımız büyük bir tehalük göstermeğe başlamışlardır. Halbuki Almanya yumurtaya kon - tenjan koymuştur. Ve maalesef her memlekete göre tayin edilen bu kon- tenjan eiktarları 1932 senesinin itbe - tmm yüzde 40 kı olarak tesbit edil - miştir ki, Türkiye, bilhassa o sene, tek- mil yumurtasını İspanyaya gönderi - yordu, Almanyaya Mez bemen biç bir şey gö Bu hesapla Alman Türkiyeye ay- da iki vagon kontenjan vermiştir. Bu, yumurta istibealimiz yanında cüz'i bir miktardır ve çek işimize yarıyacak bir şey değildir. Almanyadaki ticaret mü- messilliğimiz Alman resmi O mahafili nazdinde teşekbüsatta bulunmuş ve bu miktarın elli misli arttırılmasını talep etmiştir. Almanya ile Türkiye arasın- daki iktisadi münasebetlerin dostane ol- duğu malümdur. Bu teşebbüslerden mu- vattakıyetli neticeler çıkacağı ümit olu- sabilir. Ancak Almanya tekmil devlet- lerle okluğu gibi Türkiye ile de en faz- la mazharı müsaade esasile ticaret mu- kaveleheri aktetmiştir. Buna nazaran Tür kiye verilen bir müsaadenin diğer dev- tarafmdan dahi talep edilmek elmali vardır. Gerek yumurta ihra - catçılarımızın ve gerek iktisat hayatı - mızın ebemmiyetli bir meselesi olan murta meselesimin hüsnü seretle hal - 5 urumiyetle temenni Yumurtacılar kongresinin. kararları Sosun yurmurtacılar kongresinde verilen kararların tatbiline başlanmak üzeredir. karar selelerin başlıcası şunlardı: Tavuk cinsinin ıslahı; yımartaların temiz olarak toplanması, yumurtaların ucuz ve iyi nakledilmesi, yumurtalar mmayyen sınıflara ayrılması, ambalâj - lara fazla dikkat edilmesi, sandıkla- rm 1440 adetlikten 720 adede indiril - mesi, bayat yumurtaların toz olarak ükracı, yumurtaların Türk gemilerile ih- racı, yumurtalarm tazeliğini muhafa- Za için tedbir alınması. Yakında İstanbul oartaşa Vek ret odarma çağrılarak an evvel tatbiki için ikra iü tr. Olis merkez teşkilâtı me- reyya, eski Konya mebusu Fumt Beyle- rin tayin edildikleri haber verilmek- Macaristan için seyahat gi Macar hükümeti, seyahat makr di e Macaristana gidecek olanlara men - sus bir seyahat çeki hazmlamıştır. Yeş meyva ihracatı Yaş meyva tacirlerinin müracasi- ları üzerine ticaret odası teticika! iler- etmiştir. » Oda, yaş meyva ihracatın mevsi - galışacaktır. Tel - Aviv panayırı Talya hükümeti Tel - pimi mayırma resmen iştirake karar ir. rın yerini görmüş ve plünlenzi hanmeşlır» RAE Yunan tütünleri inhisarı Yunan bülümetinin tütünleri inbi- sar altına almak üzere tetkikatta bulun- duğunu yazmıştık. Son gelen malüme ta göre, bu tasavvur şimdilik terke- dilmiştör. Çeşmede zeriyat E: 19 (A.A) — Kazamızda eli 195 hektar buğday 1740 hektar arpa, 235 hektar yulaf, 185 hek: | tar bakla, 48 hektar nobut, 39 hektar burçak, 30 hektar börülce, 20 bektar gavdar ekilmiştir. Fransız ticaret odasının senelik toplantısı Fransız ticaret odası heyeti cuma günü saat 10,80 da Ünion Françoiee'de senelik toplartısmı yapacaktır. Bu top- lantıya fransız sefiri Mösyö Kamme- rer riyaset edecektir. Amerika! ı ziraat mltehassısı heyeti azasmdan, , ziraat mütehassısi | Mösyö Gardner dün akşam * Ankaraya giteniştir. Agutania bugün bekleniyor Şehrimize birkaç yüz seyyah tirecet olan İngiliz bandıralı Aguite. nia vapurunun bugün limanımıza gel mesi beklenmektedir. Zabıt kâtipliği için imtihan Münhal bulunan beş zabıt kâtipliği için açılan müsabaka Oimtihanı dün icra edilmiştir. Adliye daireninde imtihan ierasma müsait salon bulunmadığı için ağır ceza reisi Aziz, asliye rcisi evveli Memdu h, müddeiumumi baş muavini Salih, Üskü- dar müddeiumumisi Bürhanettin Beylerden mürekkep imtihan heyeti vilâyete git- miş ve müsabaka vilâyetteki salonda yapılmıştır. Müsabakaya altmıştan fazla bise ve orta mektep mezunu iştirak etmiştir. Netice perşembe günü belli olacaktır. Kazanç vergisi Doktor ve avukatlar yeni bir teşebbüs yapmıyorlar Doktorların kazanç vergisi için te- şebbüsatta bulunmak üzere Ankara- ya bir heyet gönderecekleri hakkın - daki haber asılsızdır. Evvelki gün top lantıda doktorlar bu mesele etra! da teşebbüsatta bulunmaya karar ver mişler ve meclisin evvelki günkü ka- rarmı gazetelerde okuduktan sonra bu teşebbüsten de feragate karar ver mişlerdir. Doktorlar meclis kürsülerin de kendilerini müdafaa ettiklerinden dolayı doktor Hakkı Şinasi Paşa ile Ziya Gevher ve Ali Saip Beylere birer teeşkkür telgrafı çekmeğe karar ver mişelrdir. Avukatların da kazanç ver gisi hakkında bir teeşbbüs yapmaları varit değildir. Bu hususta Baro reisi Halil Hilmi Bey demiştir ki: — Baro geçen sene bu hususta icap eden teşebbüsleri yapmıştı. Bugün i - çin yeniden teşebbüs yapmaya Tüzum yoktur. Lâyiha mecliste müzakere ha İindedir. Muhterem meclis azaları da bilhassa İstanbul avukatların yan - gçndan sonra düştükleri elim vaziye- ti pekâlâ bilmektedirler. Binaenaleyh biz mosliiten çıkacak krarmı pek Edi lâne olacağına kanaat etmiş bulunü- yoruz. Mahmut Esat Bey dersine bugün devam edecek Başvekil İsmet Paşa Hazretleri Halkovinde profesörü Mahmut Esat Bey bu- gün dersine saat on yedi buçukta de- vam edecektir. Rus filmeileri “Ankara Türkiyenin kalbi” isimli Maarif vekâleti hesabına bir film virmiş olan Rus Sovyet rejisörü M. Yutkeviç ve refiki M. Vitlcin, filmi Ma- arif vekâletine vermek üzere dün ak- sam Ankaraya gitmişlerdir. Biz böyle düşünüyoruz, Şirketlerin Mukaveleleri Vali ve Belediye reisinin Ankaradaki temasları Vali ve belediye reisi Muhittin Bey Ankarada tramvay ücretlerine yapı- lan zammın iadesi meselesi etrafında da temaslarda bulunmaktadır. Diğer taraftan tramvay şirketi erkânmdan bazı zevatın da mukavelenamenin be 'nüz tatbikıma imkân bulunmayan mad deleri etrafında Nafia vekleti ile te- maz için Ankaraya gitikleri haber verilmektedir. etinin di.- tetkik ettireceği anlaşılmak aları, tele- Matbuat umum müdürü Matbuat umum müdürü Vedat Ne- dim Bey Ankaradan - iştir. Vedat Nedim Bey bu akşam ös ktü Necmeddin Haydar Böyin cenazesi Erzurum askeri hastahanesi ront. gen müteahasısı genç daktorlarımız - dan binbüği Necmettin Haydar Bey, tevellit bir kanser hastalığma tutul - muş ve hükümetçe tedavi için Avas- torya ve Almanyaya gönderilmişti. Bütün müdavı rağmen en son çare olarak yapılan ameliyata rağmen Ber linde henüz 36 yaşmd vefat ©- den merhumun son dileği veçhile, ce- hazesi yarn Galila vapurile şel lecektir. Bu aziz fen kurba- şem merasim taşları ve Üni dan hazırlık yapılmaktadır. Siz acaba ne dersiniz? dır. Bilmem dikkat ettiniz mi gü - nahları üstünde kalsın amma, sa - atleri pek doğra işlemez... Geri kal sa ne ise fakat a ileri gider. Had- den efzun ileri gider. Hani bayağı saatler gibi arkasında ( geri) diye bir vida yok ki biz âyar ede- lim, Onu âyar eden etmiş! Dün Ankara caddesinde oturan bir dostumez anlatıyordu: “— Bakın göçen gün ne oldu: Su şirketinin memurları geldi, saa- te baktılar: Az bir zaman zarfın - da bin metre mikâbından fazla su itmişiz. Hayret)... Aman etme- wlemeyin dedik. Bu nasıl olur. a hadar'sut sarfetmeğe maddeten imkân yek... — Neden? diye sordular, yaziyor!.. — Saat yazıyor amma, amması saat mecraya akmaz. Bir çukur vardır. Bütün sular ve saire hep oraya top lanır. Ve sonra temizlenir. Halbaki bu çukur söylediğiniz suyun dörtte birini bile istiap edecek derecede değildir. Yüz metre mikâbı hacmin de bir kap bin metre mikâbından fazla suya nasıl istiap edebilir? , Bunun üzerine saati muayene et- tirdik. Saatte bir şey yok. Tıkır &- hır işliyor. E.. peki şimdi kabahat kimde?.. — Kabahat ne sizde, ne saatte ne memurda!.. Dostumuz hayretle sordu: — Kabahat çukurda birader. Çu kurda... Haddinden büyük işlere irişmiz!, .. yni gün garip bir tesadüf ola- ek bir başka dostumuz şu macera yı hikye etti? Geçen sene bir buz dolabımız lerdi. Binaenaley lap aldık. iun mikdarı herhalde hayli mikdar da azaldı zannediyorduk. Fakat al 'danmışız. Bir de memur faturayı Meğer biz geçen senenin ayni ayına nazaran bir misli daha çok sarfiyat yapmışız... Ben evde değir men işelisem bu kadar su sarfede- mem. Nasıl olayor anlamadım. Geçen sene su ile işleyen buz do- labe ile daha az sarfediyorum da bu sene elektrik dolabı ile daha gok su gidiyor?. Memura saatin muayene edilme- sini söyledim. Muayeneden geçti... Sağlammış. Tıkır tıkır işliyormuş... Peki kabahat kimin?.. Cevap verdik: — Kabahat ne sizde ne memur- da ne saattedir!. — Peki ya nerede? diye sordu!.. in kabahat dolapta!.. .. Evet maalesef bütün kabahat dolaptadır!., Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? i 1 ODADA Tütün kongresine Hazırlık Dün tütüncüler Odada bir toplantı yaptılar Yakında toplanacak olan tütün kon- gresine sit hazırlıklara devam edilmek- in Bcaret odasmda tütün ta - ticaret şubesi müdürü Hakkı Nezihi B. hazır bulunmuştur. İstanbul tütüncülerinin noktai nazar- biri - görüşülmüş ve İstükgte- miatınan - mesi tetkik edilerek buna göre hazır - lamimas karar sltma alınmıştır. Ayni zamanda İstanbul tütüncülerinin arzu- larını daha etraflıca tetik ederek ra- | por hazırlamak üzere bir komisyon ay- tb Komisyon Hüseyin Sabri, Herman mücssesesinden Köbem ve oda teikik şu- besi müdürü Hakkı Nezihi Beyler - den mürekkeptir. ee işini pazara ye bitire- Alkali ye eee sir. & namına kongreye gidecek serahkas verilecektir. lara BELEDİYEDE Telefon hastanesi Fazla telefon paraları ndan yapılacak pavyonlar Telefon şirketinin abonelere inde edeceği fazin aldığı paraların beledi - yeye terk ve teberrüüne dair varakala- rın belediye matbaasında tab'ı ikmal e- dikniştir. Belediyede 30 memur mesai saatleri haricinde abonelerin muhtelif semtlere göre cetvellerini zara dün de de - vam etmişlerdir. Bu memurlara veri- lecek fazla mesai ücreti ayrıca tesbit edilecektir. Bazı abonelerin, haklarımı verem mücadele cemiyetine teberrü ettikleri görülmektedir. Sıhhiye müdürü Ali Rı- za Bey, her abonenin hakdını istediği müesseseye teberrü edebileceğini, fakat bu paralarla yapılacak pavyonların ida- mesi mevzuu babsolduğumu, bu itibar- In kendisinin telefon paralarmın mun. tazam teşkilita malik olması itibarile Haseki ve Cerrahpaşa hastanelerine i- Sıhhiye işlerinde neler yapılacak Nereye gitti? Karagümrük belediye tahsil şubesi tahsildarlarından Tı a dendi orta - dan kaybolmuş, ve zimmetine para ge- çirdiği tesbit edilmiştir. Belediye, Tur gut efendinin derdesti için zabıtaya müracant etmiştir. İmar plânı m , raporları tabedi | saslarm | husustaki mukavele as eri ettirilmek & Şehir bütçesi Şehir meclisince kabul edilen belediye, vi büt; ye Ne kadar otomobil var? Hususi otornebillerden muayyen bir resim alınması vergileri tetkik komis- yonunca muvafık görülmüştü. Şehrimizde 1022 taksi, 484 hususi otamobil mevcuttur. Kooperatif heyeti umumiyesi Belediye kooperatifinin heyeti umu- teşkilâtın tevsi ve ye- ni faaliyet esmları tesbiti karar altı. na almacaktır. Şehir tiyatrosu istihlâk kooparatifi Şehir tiyatrosu sanatidırlarmın eski Gardenbarda bir istiblk kooperatifi te- sisine karar verdikleri yı Bu Haliç şirketinin aidatı Haliç şirketi, üç senedir şehir ai- dalını verememektedir. Şirket, beledi- ye aleyhine mahkemeye müracaat etmiş Sai ve belediye reisi Muhittin B. e Tekrar kapanan tarihi kapı İstanbul valisinin güzel eserle- rinden biri, yıllardanberi kapalı duran tarihi “Babıâli” kapısını aç ması olmuştu. Bu kapının açılın, siledir ki, açılmaz kapı ananesi rılmış oldu. Bu kapınm açılmasi devlet kapısına işi düşen halk, kuş çıkmak külfet'nden vareste kı ındır. Şimdi bir kaç gündür ki, o kapınm gene eskisi gibi kapandı. ğine rüyoruz. Ve sebebinin de tiza eden tahsisatın minin olduğunu öğreniyo- ruz. Bu kadar seneler geçti, devir- ler değişti. Babıâlinin üst kapısın- dan yüzlerce sadrazamlar, nazm- lar girip çıktılar; fakat Kösem Sultanın ruhunun mahfuz olduğu vehimiyle asırlarca el sürülem yen hazine dairerindeki efsanevi kasa gibi, hiç bir hükümet ricalinin eli bu kapıya değemedi, bu kapıya el sürülmek şöyle dursun bu mevzua temas bile edilemedi. Ve seneler- ce bu kapı, mesdut ve arkası des- tekli kaldı. Bu kapının tamirine iktiza e- den tahssatın hakiki miktari- nı bilmemekle barber bu paranm Istanbul vilâyeti gibi milyonluk bütçesi olan bir devlet teşekkülün ce tesviye ed lemiyeck miktarda olacağını hiç te tahmin etmiyoruz. Arzumuz, ebedi bir eserin tekrar ihyasıdır. Esasen o muhit, muhtelif tari- hi dekorları ihtiva eden ve muhte lif tarihi dekorları mütekâsif hal- de kendisinde toplıyan bir muhit. tir. Bu im Beyazıta çıkar. ken Salkımsöğüdün köşesinden baş lar ve tramvay caddesinin imtida- dınca adım başmda kendisine ye- ni yeni dekoriar ilâve ederek tâ Ortakapıda nihayet bulur. İşte “Babıâli” kapısı bu tarihi dehizin mebde noktasıdır. Yakın vakte kadar bu kapının arkası taş toprak yığın'yle dolu i- ken son senelerde temizlettirilmiş, üstelik oraya müteaddit fidanlar da dikilmişti. Bu fidanların tutma sma itimat edildiği takdirde bir kaç sene sonra orası hiç yoktan güzel bir ormancık-halini alacak- tı. Bu tarihi kapı için güzel bir Fon teşkikedecek olan © kö- şe, şehir için de bir ziynet olacak- n bir kaç yüz li- ralık bir tahsisat fıkdanmdan do- layı yüz üstü kalmasın: hiç te doğ- ru bulmuyor, bu kapıyı açan elin, onun tamirine tahsisat bulacağına da emin bulunuyoruz. Salâhattin ENİS - Yangın davası Suçluların n tahliye tale- bini mahkeme reddetti İZMİT, 20 (Milliyet) — Adliye yazi. gmı davasında bugün de şahitlerin din- İenmesine devam edildi. On şahit dinlendikten sonra, suçlu- ların vekilleri müektcillerinir yeti İebi red ve müdafaaları dinlemek üze « re muhakemeyi 9 nisana tehir etti. 20 Mart 1934 Akşam Fiyatları Istikrazlar Tatikraza dahili 1533 İetikyezı ŞkD. Yolları 2D a “yn Gümrükler Bağdat Türkiye Cümhüri zet Bankası © 6325 ESHAM İş Bankas Nama 10 $ Telefon Terkos Çimente Mihat dey, Şark dey, Şark” m. sena ÇEK FİATLARI Prağ Madrit Belgrat Zioti Pengo Bükreş Moskova