17 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

200 Hü f İ Tarihten Parçalar: 5 © CANAKKALE! Yazan: Amiral Sir Roger Keyes Çanağkalede bir harp gemisinin büyük te Munster silâhendazları köprüye hücum ettiler, fakat içlerinde pek az kişi sağ kalıp sahile ve sahilin ötesinde mahfuz bir saha teşkil e- den kum setlerine varabildi. Wil Hiams biraz sonra maktul düştü, Un win de tek başma köprüyü yerinde tutamadı, ölü ve yaralr ile dolan ma vunlar da açıklara gittiler, Dublin ve Munster silâhendazla- rından sağ kalan birkaç kişi, sa- hilde, fena bir vaziyette kaldılar, “River Ciyde” şilepinin göverte- sindeki makineli tüfekler düşmanı siperlerine mıhlamasaydı, onlar da altolacaklardı. Ünwin kat'iyyen mağlüp olma- mıştı, mülâzim Morse, zabitvek'li Tirhall, gedikli Dowry, Malleson, Samson kendisine yardım ediyor- lar, elbirliği ile, öldürücü bir ateş altında, sahille muvasalayı yeni- den tejis için durmadan çalışıyor- lardı. Onları şilepten seyredenler sihir kuvvetile yaşadıklarına mük- medebilirlerdi. Gedikliler öteye be riye yüzerek mavunaları bağlamı- ya ve mevzilerine getirmeğe uğra- ' ” General Napier maktul! ” Takriben bir saat sonra Ünwin soğuğun ve suda durmanm tesirile bitap düştü. Kısa bir istirahatte sonra gene vapurdan çıktı ve ame- liyatı idareye devam etti. Nihayet öğleden evvel saat dokuzda köprü tamamlandı, o zaman Munster İâhendazlarından mürekkep müfreze köprüye savlet etti. Fi kat o kadar ağır zayiat verdil, “sahildeki yüksek rütbeli zabit “Ri- ver Clyde” a haber gönderip hava karazmadan evvel karaya obaşka asker çıkarılmamasını teklif etti. “River Ciyde” daki yüksek rüt- peli zabit, Hampshire alayı ku- mandanı kaymakam Carrington Smith te muvafakat etti. Biraz sonra 88 ii aya ku- manda eden mirliva Napier takvi- ye kıtaatını ilk yaylım ateşi üzeri- ne oraya geldi ve mavunaları in- sanla dolu görünce onların ölü ol- duklarının farkına varmıyarak en yakm mavunaya atladı. Maksadı onları sahile götürmekti. Bu sırada River Ciyde'dan bir ikaz sadası duyuldu: 7 Karaya çıkmanıza imkân yok ur? General Napier arka tarafa doğ- ru haykırarak cevap verdi: — Hele ben bir tecrübe edeyim de... Derhal Türk'i- yeniden ateşe başladılar. General Napier ile mai- yeti sala kadar gitüler, fakat daha ileri gidemed ler. Bir çeyrek saat sonra generalle binbaşıcı maktul düştüler. Hayati bir ehemmiyeti haiz olan o günde sınıf ve rütpesi melaneti ve malümatı ile O cenup mmntakasındaki kıtaata büyük bir yardımı dokunabilecek bir adam böylelikle ölüp gti. ... 1915 senesi nisanının 26 nci gü- nünü 27 gününe ( bağlıyan gece “Oucen Elisabeth” zırhlısı Seddül- bahir açıklarında demir üzerinde kaldı. Mühimmatını tamamladık. tan sonra Anzac sahiline (1) bare- ket: etti, Oraya 27 nci günü saba- hı saat sekizde vâsıl oldu. Anzac sahili şiddetle bombardı- man ed liyordu. Fakat £ tepelerin tarzı teşekkülü in doğrudan doğruya ateş altına alınmasına rhü sait değildi. (1) Avustralya ve Yeni Zelânda kolordularının işgal ettikleri sahil, Anzac kelimesi Australian New « zelland Army Corp. kelimelerinin ilk harflerinden müteşekkildir. Şarapnellerin havada patlama- sı oldukça can sıkıcı bir şeydi, fa. kat şarapnel parçalarinm denizde: başka yere düştüğü nadirdi. Denii- de sandallarımız, mavunalarımız mütemadiyen gidip geliyor, sahile top, mühimmat ve bilhassa su taşı- yordu. Suya ihtiyaç pek fazla idi, çünkü o zamana kadar işgal edi- len yerlerde bir damla su yoktu. Öğleden evvel saat ona doğru bir Türk zırhlısı yarımadanın üze- rinden aşırma suretile, akşamüstü himaye gemilerinin ve nakliye va- ağır mermiler atmıya başladı. Bun- lardan birkaçı “Oueen Elisabeth” yakımına düştü. Mermi ile batan nakliye gemisi Deniz tayyarelerimiz Turgut Re- isle Goeben'in ikte ateş ettik- lerini haber verdiler. Goeben, 25 nisan günü demir üzerinde ateş et- mişti; fakat bu zırhlı “Triumph”'ın uçurtma balonu ile tayin edilen a- şırma ateşle uzaklaşmıya mecbur edilmişti. Balon derhal havalandı ve “Goeben"in (o yattığı noktayı “Oucen Elisabeth” e bildirdi. 15.000 yarda menzil ile atılan 15 pusluk ilk gülle geminin yanı- başına düştü, bunun üzerine “Goe- ben” yarlardan açılan ateşin hima- yesi altinda derhal uzaklaşıp göz- den kayboldu. Râsıt bazi nakliye gemilerinin mevzilerini ve bilhassa bunların en büyüğü olan takriben 8.000 tonluk bir nakliye gemisinin bulunduğu noktayı bildirdi. Bunun üzerine “Oucen Elisa- beth” gene ateş açtı. İlk güllenin hedefi aştığı, ikincinin biraz beri- ye düştüğü ve üçüncü merminin tam hedefe isabet ettiği haber ve rildi. Bir kaç dakika sonra (o râsıt gem'nin kıç taraftan battığını bil- dirdi. Düşman gemileri alelâcele yarların himayesi altına kaçtılar, Öğleden sonra Türkler Harp ge- misi Tepesine külli kuvvetle ilerle. diler. Bu nokta gömilerden vâzi- han gigi Gemiler tepeye ipkâr bir ateş açtı. Düşman bu #teş altnda karışık © bir halde çe- kilmeğe mecbur oldu. Askeri vak'a. Düvis bu hususta şunu kaydediyor: “Üç aydan fazla bir müddet zar- fında Türkler, himaye gemilerin- den doğrudan doğruya görülen sa- balarda bundan başak harekâtı a- arruziy: lunmağa am et- mediler.,, v Harbe ilerlerken, . 28 nisan sabahı, General d'A. made bahri fırkaya kumanda eden General Paris ile birlikte “Gueen Elisabeth”e geldiler. General d'A. made General S'r lan Hamilton'a Kumkalenin tahliyesinden bahset- & ve talep eylediği veçhile çekilme hareketini durdurmağa kadir ola- madığını esefle söyled Paris de Bolayır açıklarında yap- tığı müşahedatın tafsilâtm verme- ğe gelmişti. Bu müzakerat öğle- evvel saat onda sah İden sahi- le başlyan muharebenin gulgulesi İ ile inkıtaa uğradı. — Bitmedi — Mısır tahvilân | KAHİRE, 17. ALA. — Yüzde üz fak li ve ikramiyeli Mr Kredi Fe, viller'nin çekilişinde : 1.836 senesi tahvillerinden 203.292 mumerolu tahvil 50.000. 1.903 senesi tahvillerinden 544.820 mu- merohu tahvil 50.000. 1919 senesi numerolu tahvil 50.000 frank ikramiye kazanmışlardır. Beyruttaki kaza BEYRUT, 17. A.A. — Evvelki gün yı kılan binanın enkazı tamamen keldırıl. miştir, Altından İcrkk yset çıkmıştır. 18 de yarah vardır. | tahvillerinden 287.176 © General Napier ve maiyeti de Türk! | İ halli MİLLİYET PAZAR 18 HARİCİ H Asyada karışıklıklar Tungan kıtaatı iki bin uyguru öldürdü! Kâşgirde İngiliz konsoloshanesi adam- ir çoğu da telef oldu larından b MOSKOYA, 17. Tas ajanıma Tajşkent- ten bildiriliyor : Küşgırdan alman ha- | berlere göre şehri işgal ve Yangichar o istihkâmmda . bulunan Tungane garni- onunu tahlis etmiş olar | Tungan kıtaatı şehire ve civarında Uygur ehaliden | iki'bin kişiyi öldürmüş tür, Şehirde hayat, ölmek tedir, İngilizler tarafında #ehrin Tunganlardan ise Grdadı için tavsiye edil. miş olan plân mücibince müstakil hükümet tara fından girişilmiş olan tes yebbüs akamete uğramış- tır. Müstakil hükümetin rücateden kıtaatı, İngiliz konsoloshanesine © çelde- meye başladıkları esnada Tunganların tüfek ateşine maruz kalmış- lardır. Konsoloshane adamlardan bir çoğu telef olmuş bir çoğu da yaralanmış- tar, Müstakil hükümet kıtaatı Yarkont şehrini işgal etmekte olan emir Hotanın | kıtantı ile beraber rica etmektedir. Kar. gızlarla uygurların taraftarı olan kıtaat Kachareni etrafındaki yolları işgal etmiş» lerdir. Kaşgardaki Tingan kıtaatı kuman- danı, şimalde eyalet hükümetinin kuv- vetleri tarafndan inhizama uğratılmış or- dusunun bakayakı ile kâşgir mmtakasma Akdenizde fırtına İngiliz donanması Cebelitarik'a İltica etti MADRİT, IZ.A.A. — İnformationes gazetesine Algesicas'dan gelen bir habe- re göre, 139 parçadan mürekkep İngiliz filosu, manevralarını, havanım fena olma- sı yüzünden bırakarak Cebelitârik'a ilti- <a etmişlerdir. Su kesimlerinin fazlalığı yüzünden 3 tayyare gemisi ve iki zırhlı Algösicas ko- yuna demirlemiştr. t Mürettebat, çok şiddetli bir fırtınaya totulduklarını söylemektedir. Birçok ge- miler, oldukça mühim hasara uğramış lardır, Kum yağmuru NAPOLİ, 17. A.A. — Üç gündenberi keşişlerne rüzgâr esmektedir. Bugün Barselonna'ya (Sicilyada) * menşei vol- kanik kırmızı ve ince bir kum yağmuru yağmış ortalığı üç dört santimetre kalın- ığında kaplamıştır. Gök yüzü kapali ve kırmızıdır. Japon rakabeti Ingiliz - Japon Müzakeratı LONDRA, 17, A.A, —lamcashire ti- <aret oduları mümessilleri içtimaıda hü- kümetin Japon rekabetine karşı derhal | harekete geçmesine dair bir. karar alım roaştar, LONDRA, 17. A.A. — Japon rekabe- ti ile meşgul olup içinde İngiliz pamuk ye suni ipek sanayileri mürmessilleri bu- İnan hususi komite, Londrada yapılan İngiliz-Japon müzakereleri esnasında İm- giliz murahhaslarının takip ettiği politi- kayı tasvip etmiştir, Komite, Japon murahhasların sonsuz nezaketlerini takdir etmekle beraber içi- me girilen çıkmaza tecssüf etmekte, bu- nunla beraber, İngiliz ticaret mezareti- nin Jagon hükümeti nezdinde yapacağı teşebbüslerin vaziyeti aydınlatmağa yar- dem edeceğini ümit gimektedir. LONDRA, 17. A.A, — Financial Nevs gazetesine zöre, M, Runciman ile M. Matsudüira arasında dün yapılan görüş- mede, İngiltere ticaret mazırı, Japonya- nn Londra sefirisie, müzakerelerin akim dan dolayı İngiltere külümeti- üfierini “bildirmiş, | meselenin in doğrudan doğruya müzakere- lerden başka vasıtaların mevcut olduğu fikrini ileri sürmüştür. “Görüşme, hususi mabiyette olmuştur ve bilhassa bir anlaşma zemini mevcut olup olmadığını tahkik için yapılmıştır. Japonya - Rusya münasebatı TOKYO, 17. A.A. — Ajansı bildiri- yor ; Mançurideki onuncu © ve on dör- düncü fırkaların geri alınması hakdemda» ki karar imperator tarafından imza © dilmiztir. Bu karar Japonya - ile Sovyet sındaki gerginliğin zail oldu. Rusyı Sunu göstermektedir... Kaşgirde halk çarşısı ABERLER doğru ilerilemekte olan Maçungug'un muvasalâtine intizar etmektedir. Sin- kiang'ın şimal garbisinde en mühim V; şehir olan kâşgır, Yarkend, Hotandıki İngiliz ajanları Japonyalı ajanların plân- Methaldar biri Boğazını keserek Kendisini öldürdü! PARIS, 17. A.A. — Staviski tahkikat komisyonu tarafından perşembe lümatına müracaat edilen Seme et Oise ziraat müdürü M. Blanchard, cürüm or- taklığı ve hırsızlıktan maznum olarak tev kif edilmek üzere idi. M. Blanchard zev- cesine bir mektup yazarak intihar etmek niyetinde olduğunu bildirmiştir. Filha- kika, bu sabah Fontenblö ormanında, top- çu efradı kendisini buğazı kesilmiş bir halde bulmuştur. Zehir de almış olan M. Blanchard derhal hastahaneye kaldırıl- inıştır, Kendisinin kurtarılacağı ümit | ödilmektedir. BAYONNE, 17, A.A. — Tahkikat ha- kimi M. Duhalt, Staviaki işine sit dos- yaları Cümhuriyet müddei umumiliğine tevdi ettiğine ve adliyeye bü işi devret- Hiğine dair evrâkı imzalamıştır. PARİS, 17. A.A. — Tahkikat hakimi Staviski meselesinde medhaldâr ve katten mazmun olarak bir oyan evi dürü olan M. Tribount “hakında tevkif müzelekeresi kesmiştir. | Londradaki temaslar İngiliz - Fransız Ticareti meselesi LONDRA, 17 A.A, — Fransız - İn. icaret müzakerelerin zannedildi- daha yakın olduğunu göslermiş- hiç durmadan tefer- ilecekleri zan 8 ginden Mütehassızların rüat tetkikatına baglıy: edilmektedir. - Dün akşam Fransız ve İngiliz muha- filinde söylendiğine göre memhuniyet verici terakkiler elde edilmiştir. kalmış olması müzakerelerin cesaret ve- rici bir safhaya girdiğine delâlet etmek- tedir. LONDRA, 17, A.A. — Fransız ve İm- giliz ücaret heyeti murahhasaları mü- tahassısları bugün ticaret nezaretinde Oğr: göre, ymtabassıslar ilk kat'i neticeyi istihsal etmişlerdir ki, o da İngiliz mallarma karşı Fransada evvelce verilmiş olan konteninn miktarının yeni» den acılması ve İmiliz mukabele bilmi: sil tedbirlerinin ilgası hususundaki an- laşmadır. 'Ümit edildiğine göre bu neticeler, he- murahhasaların, nazırların da bü- oi i toplantıda içtimaların birincisi, gelecek da yapılacaktır. hafta başın Timor adasının satılması tekzip ediliyor PARİS, 17. A.A, — Portekiz sefareti, Timer adasının dagi Bane in teler: nir baz ei ğula iklimi. een aş Zenci aleyhtarlığı HERNANDO, 17. A.A. — (Misisipi) Üç zenci delikanlısı, beyaz bir genç ka- dna hücum ettiklerinden dün asılmış” lardır. LAR İK E Alya Suriye emlâk itilâfnamesi , ANKARA, 17 (Telefonla) — Türkiye ile Fransa arasında akted'l. miş olan Suriye. emlâk itilâfnamesindeki müddetin altı ay daha uzatıl ması hakkındaki lâyihayı Dahiliye encümeni aynen kabul etmiştir. Macaristanla ticaret itilâfı ANKARA, 17 (Telefonla) — Macar'stanla 1 Ağustos 1933 tarihin de imza edilmiş olan ticaret itilâfnamesine müzeyyel olmak üzere ye- ni bir ticaret itilâfı imzalanmıştır. Bu itilâfa göre Macaristan memleke Ümize umumi kontenjan listesine dahil ithalattan 472 bin 500 penko- luk ve 15416 numaralı kararnamedeki şartlar dairesinde bir teşrinisa- ni 1933 tarihine kadar memleketimize gelmiş mallardan da 675 bin pen koluk malı kontenjan harici Türkiyeye ithal edebilecektir. Merkez bankası ile Çekoslovakya milli bankası arasında mukavele ANKARA, 17 (Telefonla) — Cümhuriyet Merkez Banhasile Çek- oslovakya Milli bankası arasında bir elearing mukavelesi aktedilmiş - ör a mukavele Ticaret itilâfı ile birlikte 3 marttan itibaren meri bu - lı tar. Ruşen Eşref Bey Tirana gidiyor ,ANKARA, 17 (Telefonla) — Arnavutlak hükümeti tasarrıf mak- sadile Ankara ve Atina sefaretlerini bir sefirle idareye karar vermiştir. Tiran elçiliğine tayini kararlaşan Ruşen Eşref Bey için vâki istizaha muvafakat cevabı gelmiştir. Ruşen Eşref B. yakında hareket edecektir. Yeni tapu kütükleri lâyihası ANKARA, 17 (Telefonla) — Dahiliye encümeni kadastrosu he - nüz yapılmayan mahallerde yeni tapu kütükleri tesisi hakkındaki lâ- yihayı Maliye vekilinin iştirakile tetkik etmiştir. Encümen tapu kütük- lerinin az zamanda tanzimini temin üçn beled'yelerin bilhassa büyük şehirlerde her mıntaka ve mahalle için o mahalleleri bilen vukuf erba- binin kullanılmasını muvafık görmüş, lâyihada ona göre tadilât yapmış tır, Encümen hali hazırdaki mali sıkıntıyı da nazarı dikkate alarak ta- hakkuk edecek harç ve kaydiyelerle veraset vergisinin beş sene ve beş taksitte tahsilini lâyihaya ilâve etmiştir. Vali B. Nafia vekili ile görüştü ANKARA, 17 (Telefonla) — Şehrimize gelen İstanbul valisi Mu hittin Bey öğleden sonra Nafia vek ili Ali Beyi ziyaret o elmi İzmir musevileri Türk kültürü bir- liği senelik toplantısını yaptı IZMIR, 17 (Milliyet) — Musevilerin teşkil ettikleri Türk kültürü birliği 300 Musevi © vatandaşın işt'rakile senelik toplantısını yap- &, Toplantıda Türkçe konuşulması hakkında birçok hatipler tarafından hararetli nutuklar söylenmiştir. İçtimaın sonunda Büyük Gaziye, di - ğer büyüklerimize tazimat telgrafları çekilmiştir. İran Şahı Hz. haziran ortasında Ankarayı ziyaret edecek ANKARA, 17 (Milliyet) — İran Şahı Pehlevi Hazretleri Haizran ortalarında Ankarayı ziyaret edeceklerdir. Şah Hazretleri Batum tariki le amsuna gelecekler, oradan Sivas yolile.Ânkaraya geleceklerdir. Şah Hazretlerini istikbal için program hazırlanmaktadır. İlk tedrisat encümeni toplandı ANKARA, 17 (Telefonla) — Fırka grupu ilk tedrisat encümeni bugün ilk toplantısını yapmıştır. Trakyada idarei hususiyeler birliği teşkiline karar verildi ANKARA, 17 (Telefonla) — Büyük Millet Meclisi pazartesi gün- kü toplantısında Trakya umumi müfettişliğin'n maaş ve masraflart hakkındaki lâyihayi görüşmüştür. Trakya umumi müfettişliği mıntaha- sına dahil vilâyetlerde idareci hususiyeler birliğ! teşkili kararlaşmıştır. Dahiliye Vekâleti bu hususta bir nizamname hazırlamaktadır. Birlik: E- dirne valisinin re'sliği altında olacak, umumi müfettiş birliğe nezaret edecektir. Tren altında seyahat ederken BİLECİK, 17. A.A, — Keskin kazasından Tevfik ve Enver adla rında iki genç Ankaradan hareket eden posta treninin | altına girerek iş bulmak için İstanbula gelirlerken soğuktan ve yorgunluktan bitkin bir halde Bilecik istasyonunda görünerek yakalanmışlardır. Almanya siyasi teşekküllerinin kon- #rol edilmesine muvafakat etti BERLİN, 17. A.A. — Alman ajansı telefonla bildiriyor : Almanya silâhsızlanma hakkında, verdiği son muhtıra ile her va sılaya müracaat ederek bir itilâfa varmak hususundaki kati arzusunun jeni bir delilini ortaya koymuştur. Bugün neşrolunan muhtıra muhtevi- yatı bu nohtevi sarih bir surette “göstermektedir. Almanya geniş bir jestle kendi siyasi teşekküllerinin kontrol & il nuvuramat etmiştir. dilmen e el” teşelküllerin silâ ha malik olinmalirine ekeni tari ye görmemelerine ve Rayhver ordu suyle hiç bir münasebetleri olmama" il edilecektir- barına Köy eğ öyle bül komşu BANmlerl5 dem Bazi: dail mabanklam ii edir. Rayhver ordusunun kısa müddetli hiz mele tabi bir ordu şekline inkilâbını kabul etmekte ve her nevi taarru? silâhlarına malik fikrinden sarfınazar etmdttedi Amerikada Otomobil sanayii Grevi teşebbüsü VAŞINGTON, 17. A.A. — Otomobil sennyii işçi # mümessilleri pat- ronlara M. Johnson ile müzakere için vakit Parise yeni bir polis müdürü PARIS, 17. A.A. — Dün sidorturımda söylediğine Bi nazırı bogün kabine tasvibine e teboddülât listesi verecektir. Bu tebedöö lâtın başında Paris'e yeni bir polis mi dürü getirilmesi vardır. > meclis ko iye Sinemada panik PORTORİCO, 17. A.A. — Bir sia” mada vaki olan panik esnasında iki 69” cuk ölmüş 19 kişi ağır surette yaralar” maştar, el dığı kanmatmdadırlar. “e etomekil grevi, anmayi kali işinde M. Ronsrelt'e büyük bir dar” vuracaktır. üzere grev teşebbüsleri- sine bıralımağa razı olmuş” dar, ÜAŞINGTON, W.AA.—N.R.A wüdürü ceneral Johnson otomebil sana- yü patronları ile işçileri arasında bir an- İaşma yapmak üzere son dakikada büyük bir faaliyet sarfetmektedir. Vaziyet süratle vehamet peyda etmek- tedir, Ve Vaşinglonun iyi haber alan ma hafili derhal bir ara bulmak ümidi olma-