7 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Şehir tiyatro- sundan nakil ., Geçen hafta Istanbul radyosu ilk lefa olarak Şehir tiyatrosunda ve- ilen bir temsili o hususi kablosile Maklederek neşretmiştir. Neşriya- tm dinleyiciler üzerinde bıraktığı tesiri anlamak maksadile tanıdığı- mız meraklı dinleyicilerin fikirle- | Tinden istifade etmek için kendile- nden bu husustaki © intibalarmı sorduk. dalya meraklısı tanıdıklarımız- bul Efendisi,, isimli temsilin mev- Züunu evvelce bilmedikleri halde Yadyo ile tamamile (e takip edebi diklerini ve yalnız tiyatro dekorla ndan mahrum kalmak şartile bü- tün sahnelerin mükemmelen gözö- hünde canlandığını sevinçle söyle- Mektedirler. e Radyo ile alâkadar arkadaşlarımız arasında yarı rad- Yo hastası biri de demiştir ki “Ti- Yatoya gitmesini ( severim, lâkin Oğrusunu söylememi istiyorsan ui şehir tiyatrosundan nakilden bir | | $ey anlayamadım. Nakil esnasında Yadyonun bulunduğu odadan biraz Ayrıldım, tekrar makinemin başına gelince mevzuu bir daha takip ede Meyip, sinirlendim. Ve başka bir ye Yi bulup dinlemeğe başladım. Ar- daşımız bu cümlelerin sütunları- Mıza geçeceğini bilmiş olsaydı emi- miz ki bize fikrini söylemekte bi- | taz tereddüd ederdi. Çünkü tiyat- ro ile diğer umumi £ yerlerden na- illerin yapılmasına çok taraftar gö Yünen biri de kendisi idi. Biz ama- tör arkadaşımıza, haksız olduğunu Söylemeğe lüzum görmedik. Fa- kat ayni düsüncede olan dinleyici- izin nazarı o dikkatlerini celp #tmek için arkadaşımızm söyledik- lerini tahlil etmek isteriz. Pek ta- idir ki bir temsili, skeç, konferans ve hikâye ilk defa ( dinlenirken, işidilen yerden ayrılmak şöyle dur- Sun, başka bir şey düşünmek bile dinlenen mevzuu anlamamağa 36- | p olur. ,, Nasılki tiyatro ve sinema seyre- derken dikkatlerimizi sahneye mü- teveccih ise radyoda da bir mono- İOğ. konferans, tiyatro ve hattâ kon serleri ayni dikkatle © dinlömemiz lâzımdır. Bilhassa radyo dinlerken sahnelerden mahrum kalındığın: | dan mevzutlan uzaklaşmamak için daha dikkatle takip etmek icap e- der, Nakledilen bir tiyatro temsili- Nin stüdyodan neşredilen program kısımları ayarında muntazam gel. | mesi bittabi | beklenemez. Çünkü sahneye konulan mikrofonların Yakınında geçen konuşmalar daha kuvvetli, mikrofondan uzakça olan taraflarda daha zayıf gelir. Şimdi- lik sahnenin her tarafından sada- nın ayni yükseklikte getirilebilme- sine imkân yoktur. Geçenlerde A- merikadaki (o Brondcasting radyo kumpanyasının tiyatro nakilleri i- Şin büyük bir tiyatroyu satın alarak Tadyo nakillerine mahsus bir tiyat- *oya tahvil edildiğini bir sütunu- muzda, yazmıştık. Bunu sırası gel- Mitken tafsilatile anlatalım. Sada- 'a hiç bir kayıp vukua gelmeksi- Sih mikrofonlar tarafından zapte- dilmesi hususunda sahne ile sami- İetin bulunduğu mahallin ayrılma- * lâzımdır; yoksa binlerce kişinin Mefeşleri öksürmeleri ile diğer bü- tün hareketleri sesin temiz gelme #ine mani olur, Bunun içindir ki merikadaki satın alman tiyatro sahnesinin ön kısmı kalm bir cam Pesde ile tefrik edilmiştir. Bununla Sada tamamile sahne © içerisinde fuz kalıyor. Sahne önündeki ka çamlar artinlerir. hareketini ie mani oOolma! isede Şadanın seyirciler tarafından işitil- la kalın camlar manidir. wlan el Btronun ber tarafıma hopar- haper konularak artistlerin sadası Van bir kaç zat neşredilen “İstan- || mahzur da şu suretle izale | Çok pratik bir oda anteni Evlerinin gayrı müsait vaziyetler de bulunmasından dolayı maale- | sef birçok radyo meraklıları yük- sek anten imal © edemedikleri için evleri içerisinde yapacakları bir an- ten ile iktifa etmek mecburiyetinde dirler. Ev dıvarları arasında kuru- lan bu nevi (antenler de elektri. tesisatı, telefon hattı, zil, havagaz ve su tesisatı ve asansör gibi muh- telif hatların ihtizazı tacizatlarma yüksek antendan çok fazla iz'aca- tma maruz kalırlar. Bunun için o- dada gerilecek antenin dam üzerin- deki yüksek antenden daha kısa ve mümkün mertebe yukarda bah- sedilen tesisata amut vaziyette ol- masma dikkat & edilmelidir. Bazı İ kimseler prize takılan bir Lihtan- ten ile ihtiva etmekte iseler de ta- cizatın Fazla olduğu yerlerde elek- trik hattın anten olarak kullanıl | dığından gürültülerin fazlalaşaca- | ğı şüphesizdir. Ântenlerin iyi izole olması daima tercih © & | Her halde büyük ihtiyaç bissedilme diği takdirde damdan bir kaç met- re yüksek anten © Kullanmaktan şaşmamalıdır. Çünkü tacizat şebe- kesinin çoğu alçak © yerlerdendir. | Yüksekleştikçe (o tacizat ta azalır. Tabii şehirden uzak olan yerler- de bu gibi tacizat o mevzuubahis | değil ise de yüksek bir anten alr- nacak neticede pek büyük bir fark olduğuna göre oda anteni imal et- mek mânâsızdır. Dediğimizi gibi ancak büyük mecburiyet tahtında bahsedeceğimiz oda antenlerinden istifade edilmelidir. Bir oda anteni betonarme yapıda olmıyan ve bilhassa ahşap, rutu- betsiz evlerde en iyi neticeleri ve- rir. 15 metreyi geçmiyecek bu tesi- sat resimde görüldüğü üzere baka- litten ve ince çivili ve dıvara sapla- nan hususi fişlere raptedilerek o- danın tavanma veya dıvarın tavana yakın bir kısmına tesis edilir. An- ten teli fazla kalın geleceğinden oda antenleri için bobin sarmağa ince tellerden kullanmak daha müsait olur. Bobin tellerinin renkleri muhteliftir. Renkleri oda- nın dıvar rengine uyanından olma- sı gözü daha okşar. Oda antenleri kullananlar iyi bir toprak hattına muhtaçtırlar, ———— — ————— büyük bir menfaati de en uzakta oturanların bile en önde oturanlar kadar işitmeleri temin edilmiş ol- masıdır, Anlaşılıyor ki alelâde bin tiyatro- dan yapılan nakiller şehir tiyatro- sunda yapılmış olan nakilden da- ha iyi olması beklenemez. ve dik- katle takip edildiği takdirde tem- sellerin iyice anlaşılması kabildir. Fakat herhangi bir basit musiki parçası dinler gibi aletin yanmdan ayrılıp temsili anlamıya çalışan- Tola olduğundan bir kaç misli | lar tabiidir ki mevzuu © takip ede- tilmek suretile dinletilir. mezler, unun diğer tiyatrolara nazaran Turgut MITHAT — — — 3 k Kİ reyonda dans musiki: fazla olması dolayısile istikbalde #renlere böyle bir vagon ilâve edileceğini gösteren bir kari İngil. ea Rad Ve Tıp Chelmsford (İngiltere) şehrinde | çalışan ve radyonun mucidi Mar- coni'nin ismini alan (o Marconifon fabrikasının atelyelerinde gayet mühim tıbbi tecrübeler yapılmak- tadır. Bu atelyelerde © en kısa dal- galı makineler ile müteharrik bir alet sayesinde kan akmadan ame- liyat yapılmak imkânr bulunmuş- tur. Bu bıçak keskin olmayıp bir çu- buğa benzemektedir. Çubuğun bir ucuc demir bir tel ile alete bağlıdır. & Öteki ucunda yassı ve madeni bir parça vardır. Bu netameli çubuk madeni bir lev. ba üzerinde üstüne tutulduğu vakit çubuk o et parçasını esrarrengiz bir maharetle bir anda ikiye ayırır. Garibi şudur ki, et ikiye ayrıldığı halde bir dam- la kan bile akmamaktadır. Açılan yara derhal kurumakta ve yalnız muntazam bir yarık izi görünür. Bu sırrın izahı şudur. Cerrahi çu- buk yüksek tansiyonlu bir elektrik. tir. Bu elektrod o kadar yüksek bir hararet neşretmektedir ki temas et- tiği hücreleri bir daha dirilmemek üzere öldürmektedir. Damarlar da, çekilmekte ve otomatik bir surette kananmaktadır. Yeni cerrahi alet fevkalâde bü- yük bir kıymeti haizdir. Hücrele- rin ebediyyen öldürülmesi yaranın €n seri kapanmasını ve | ibtilatlar GMK Me eler ver Memi Kaethe Hye sıkmasını menetmektedir. elektrikle yapılacak olan ameliyat vücudun muayyen noktalarına in- hisar ettirilebilecektir. Ancak çi- Fakat banlar ve deri üzerindeki faz- lalıklar kolaylıkla defedilebilecek- tir. Çünkü bunlar çıkarılırken hasta lıkla alâkası olmıyan kan mecraları na dokunulmuş olmıyacaktır. Mar- coni müesseselerinin icat ettiği ikinci alet te yeni bir diratermi a- letidir. Şimdiye kadar siyatik gibi hastalıklar diyatermi ile tedavi ol. muyordu. Lâkin vücut ücrinden e- lektrikâ harareti içeriye doğru vü- cut tarafından belli e yama, Yeni alet sayesinde hararet doğru- dan doğruya (o mideye ve vücudun diğer hasta uzvuna isale edilmiş ola caktır. Yeni diatermi aleti dirayetile sun i nöbet te yapılabileceğinden arttı: rılacak derecei hararet ile vücutta- ki muzır ve faydalı küreyvelerin mücadeleleri tesri, daha doğrusu teshil edilmiş olacaktır, Trenlerde radyo Teammüm ediyor Bir kaç ay evvel Japonyanın en süratli hatt olan © (Tokio - Osaka trenine radyo tesisatı konulmuş- muştur. Vagonlara yerleştirilen ho- pailörler ile yolculara seyahatleri esnasında konserler dinletilmiştir Alınan neticeler da ayni trende seyahat eden radyo müte- hassısları tarafından posta telgraf idaresine bir rapor verilecektir. — Macar aboneleri Budapeşte merkezinin 120 kilo. vata yükseltilmesi sayesinde Ma. caristan radyo aboneleri günden gü ne (artmaktadır. Gecen senenin son aylarında bilumum abone mik- tarı 328,179 iken bu (senenin ilk aymda 330,909 zu bulmuştur. Bu hesaba göre bir ay kadar bir zaman dilmiştir. zarfında 2730 yeni abone kayde. | g, akşam Viyana radyosunda ii Lehar, Jarmila kri di eliz öm amk kk A e aa duran bir et parçası | Öne Ara, sıra Varşova merkezinden dinlediğimiz Mr. G, Fitelberg'in idaresindeki Varşova radyosunun Senfonik orkes- “İstanbul Efendisi,, ni nakil Bu akşam ikinci defa olarak şe- hir Tiyatrosundan naklen “ISTAN- BUL EFENDİSİ” isimli operet temsili nakledilecektir. Gazetemize radyo karilerimizin fikirlerini bildirmelerini süca ede- (Sa > TEZ “Halük Hakkı Beye: Yeni Fransız merkezini bildiren kartınızı aldık. Çok teşekkür ede- riz efendim. Mehmet Ragıp Beye: Suallerinize sırasile cevap veri- yoruz efendim: Nakil hakkında bir makale yaz- dığımızdan ayrıca izahata lüzum kalmamıştır. Ankara ve İsfanbul radyolarının kudretlerini yükselt mek imkânı yoktur, Bermun için ta- mamile yeni bir tesisata ihtiyaç va” dır. Yeni tulümevçler üzerine yazı yazmağı şimdilik lüzum görmüyo- rum. Bu hüsusta muhtasar olarak bazı şeyler yazmıştım. Şimdiki dal- gaların pek yakında daha bir deği- sikliğe uğrayacağından bunlar üze- rinde fazlâ'mütalea yürütmeğe zum görmüyoruz. Biz kaç gün evvel akşam üzeri Rusyada alaturkaya yakın bir mu- siki dinledik akşam üzeri saat 6 ile 7 arasında tecrübe ediniz. Dalgası 1100 küsur metredir. Barse merke- zi de geç saatlerde bulunur. Fakat burada pek az Ispanyol o musikisi vardır. Dalga (o cedvelini gelecek nüshamızdo dercedeceğiz, Bu defaki tiyatro o nakline ani ola'ak katar verilmiş olduğundan bir kaç gün evvelinden ilân edile- memişlir. Bir daha O bunun hafta programına dahil olacağını tahmin ederiz. Diğer arzularınız da sirasile yerine getirilecektir efendim. Ankara > Tulü mevci Ankara radyosu kendisine tahsis olunan 1500 metrelik tulümevçie fazla tacizata maruz kalmakta ol. duğundan kendisine serbest çalışa- bilecek başka bir tulümevç aramak maksadile dalgasını şimdilik 1200 küsur metre üzerind: çalıştırmağa başlamıştır. Mezkür istasyonun sim diki halde tacizata o daha azma ruz kaldığı tecrübeler ile anlaşılı- yor. Eskiden bulanlar daima bir ıslık sesile karşılaşmakta 'diler. Artık bü ıslık sesi'de kay- Yolmuştur. tra heyeti Sovyet radyo teşkilâtı Sovyet Rusyada radyo üç kısım- dan müteşekkildir. o Bunun birisi resmi, diğeri mahalli, üçüncüsü de halk radyosudur. Birincisi 500 ki- lovatlık ve 1714 Oo metrelik büyük Moskova postasıdır ve her lisanda propaganda neşreder. Takriben 50 mekse ile işliyen kısa dalgalı Mos- kova uzun mevceli istasyonun emis. yonunu dünyanın her tarafına ya- yar. Mahalli istasyonlar cemaatlar ta- rafından idare olunmaktadır. Bu çeşit merkezlerin en tanınmışı Le- ningrat ile Harkov şehirlerindeki. lerdir. Halk radyoları da © bizzat halk tarafından idare olunur. 220 kilovatlık bir İngiliz istasyonu İngilterenin şimdiye kadar çalış - makta olan uzun dalgalı 50 kilo- vatlık Deveniry istasyonu yerine kaim (olacak ve Daventry yerine Droitvich'te 200 kilovatlık bir mers kez imal edilmektedir. Yeni istas- yon yüksek dalgalarda Moskova- dan sonra en iyi ve pek uzaklardan işitilecek bir kabiliyette olacaktır. Orta ve uzun dalgalarda uzaklığın- dan dolayı şimdiye kadar lâyıkile işitilmiyen Londra ( programının her taraftan akşam erken saatler- de işidilmesine imkân verecektir. Londra radyo programının nefaset hususunda en başta geldiğine göle yeni merkezin £ imalile bu yüksek programdan uzun dalgalı radyo sa- hiplerinin de istifade etmeleri mu- cibi memnuniyettir. Londra progra. imdi ki halde parazit ve gürül. tüsüz olarak ( yalnız kısa dalgalı merkezler ile dinlenebilmektedir. Bahsi geçen merkezin küşat res- mi 25 Temmuz 934 tarihinde icra edileceği bildirilmiştir. Bu tarih ilk İngiliz radyosunun neşriyata baş- ladığr tarihin aynıdır. Şimali İskoçya merkezinin yeri Şimali İskoçyada 50 kilovat ta- katte bir istasyonun inşa plânları hazırlanmıştır. Şimdiye kadar inşa edilememesinin sebebi münasip bir mwevkdin tespit edilememesi keyfi- yetidir. Mühendislerin çoğu merke- zin kulesi için en iyi bir yer olarak Elgin şehri civarmdaki (o Ardivot kasabasmı göstermişlerdir. Burada tamamile yeni bir istasyon inşa edi- leceği mevzuubahis değildir. Şimdi imal edilen 200 kilovatlık yeni mer- kezin yerine Hezer çalışan eski posta oraya ilerek ora- da tesis edilecektir. ri dinleyeceğimiz meşhur sanatkârlardan Fı Novstna ve Richarll Teber habe ue İngiliz abonelerinin adedi Britanya posta ve telgraf idaresi nin bildirdiğine göre İkincikânun 1934 ayı içinde İngilterede 1,104,824 yeni abone kaydolum- muştur. Ayni ay zarfında 954881 abone de kayıtlarını terkin ettirmiş lerdir, Şu halde yeni abone olarak 149,843 kişi o kaydedilmiş oluyor. Evvelce İngilterede 5,935,157 abo- ne mukayyet iken şimdiki ilâve edi- lenler ile 608,5000 ne baliğ olmak- tadır. Bundan başka (o âmalar ile harp © malüllerinden müteşekkil 38,700 abone vardır ki abone ver- mekten muaf tutulmaktadır. Poznan merkezi kuvvelleştirildi 346 metre tulümevç üzerinde ça» lşan Poznan (Polonya) istasyonu beş, altı seneden beri zayıf bir min- taka merkezi idi. Son günlerde bu istasyon 16 kilovatlık bin kudrete çıkarılmıştır. Merkez berayı tecrik- be gündüzleri program neşretmek- tedir. Henüz geceleri (o çalışmağa başlamamıştır. Kısa dalga ile hükümet propagandası Çekoslovakyalılar öteden beri kısa dalgalı bir merkezin imali hu- susunda tetkikatta bulunuyorlar, Nihayet sırf hükümet propaganda- s1 neşretmek için dünyanm her tara fından dinlenmesi temin edilecek bir kısa dalgalı postanm inşasına karar vermiştir. Almanyanın” yüksek anten kulesi bitmek üzere Toprakla ihtizazın mani olunma: #t için en son sistem mürsile anten kuleleri demirden olmayıp tahta- dan imal edilmektedir. Bu sistem kuleler ile çok (uzaklardan daha iyi işitilmek mümkün olduğu için bazı mühim merkezlerin eski anten kuleleri imha edilerek yerine tahta kuleler yapılıyor. Mühlaker Alman pastasında da 190 metre uzunluğun göre hesap edilmiş olarak cak antenile tekwar 100 kilovat kud. retle neşriyata başlıyacaktır. a AR MAM, GA YENİ NEŞRİYAT Kur'ana göre Hazreti sanın babası Geçen sene (İslâm dininde etlerin tezkiyesi) adlı pek mühim bir eser meş reden doktor Milâsk İsmail Hakla B- bu defa (Kur'ana göre Hazreti İsanım babası) ismile bir kitap daha neğret - miştir, Gayet açık bir ifade ile yazılmış olan bu kitap, Hazreti Meryemin ev- lenmesi, müteaddit ikları, Hazreti I Hazreti ” Yahyanın Cevat Hukkı Bey tarafından neşir ©- dilmekte olan Hukuk gazetesinin 3 cü sayısı çıkmıştır. Bu sayıda Cevat Hakkı Fuat, Şükrü Beylerle Üniversite Profe- sörlerinden Saim Ali Mehmet Ali Ayni Çelâl beylerin ve ecnebi lerinin istfndeli mekale ve etleri var- Bilumum hukukçulara tavsiye ederiz. Holivut epi 7 eg en son ka- ile bir çok sineme havadislerini ha- leri vi olarak intişar etmiştir.