21 Ocak 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

İnegölde Köy yatı mektebi Çocuğunu okutacak köylü için kolaylık oluyor İNEGÖL, (Milliyet) — Bu sene burada açılan köy yatı pansiyonu Ümit edilen faydaları kuvvetlendi- ek verimli işlerine devam etmek- ir. Yeni tamir görmüş güzel, tes Miz, bahçeli bir i İİ “yona tahsis edilmiştir. Yemek ve müzakere salonları için «| Wriayrı odalar tefrik edilerek elek ie aydınlatılmıştır. Geçen sene pitamektebin tedrisat yaplığı bu İ Bina bu sene başka bir müess İİ ?8 verilmesi düşünülmüş ve isrer | “dilmiş ise de vilâyet dahilinde köy iyonları çoğalmasını bir ideal İİ Selâkkki eden vali ve maarif müdü- Vi beyler bu fikre razı olmamış- İrdlır, Binasının» ve leyazunmın İİ Mükemmeliyet itibarile vilâyetin İİ “mükemmel pansiyonu kasaba- İİ Hizda olanıdır. Pansiyonda şimdi- | Hk yirmi köylü çocuğu barınmak- Ve mekteplerin dördüncü ve be- i sınıflarına devam etmektedir. Çocukların köylerinden getirdikle- "İ Yiyecekleri pansiyon ambarmda anıyor, kalori hesaplarına göre "lan bir program ( mucibince lara mükemmel bir yemekha- maatini verecek bir intizam- ırlanan salonda yediriliyor. bir muallim uyku vaktine ka- talebenin yanında bulunarak ta i İ ia ie i Md i arla musahabe ve müzakere e- yepiYor. Pansiyon usulüne henüz eni alışan köylüler çocuklarımı ikutmaktaki müşküllere rağmen İİ çe Yeni düşünülmüş kolaylığa ka- «| Şamayacaklarından gelecek sene İİ eebsiyonun daha çok rağbet göre- Bi tahmin edilmektedir.Himayei- al cemiyeti haftada 3. 4kilo nek suretile pansiyona yar- Mi ubat ayı içinde Bursada pansi- 29nlar menfaatine bir danslı tü it verilecektir. İlk tedrisat mü- “tipi Zühtü Beyin reisliği altında g“allimlerden müteşekkil bir ter- P heyeti bunun için hazırlıkları. p3 devam etmekte ve davetlilere güstesna bir gece yaşatmak için «emi gayrel sarfetmektedir. O ge- daşapala. kadar sürecek olan bu İz müsamere Bursanın en eğlen i ve nezih balosu olacaktır. da inayeietfal burada iki senedir vr. Yatı ndan başka kasaba mekteplerin , den kırle kadar Takife dery Kar! ödeme her gün öyle yemeği ermektedir. İstanbulda fakir mek. iplerin öğle yemeği her sene bir Tee halini alırken burada ses. a al kk fakir yavrunun duası- Aydında fakir talebaya sıcak aş Stimai yardım şubesi 230 ilk- a tep talebesine öğle yemeği ve den Yemeği vermektedir. Şube S Seneşi sonuna kadar lin iç Şube kimsesiz yabancı orta. bi, bip talebelerinin kalmaları için eleştirmiştir, bir 100 ilk ve 41 ortamektep 48 dağıtmıştır. Bundan başka ve ortamektep talebelerinden10 yin maddi yardım yapmıştır. ep himaye heyetleri de uriyet mektebi 40, Ga. Rektal mektebi 41 ve yedi Eylül ha Mişti heş alsan bu gayretli müessese ai KAYDIN, (Milliyet) — Aydın hal. ktep talebesine öğle ve Yemek verilmesini temin et eyi il da temin etmiş ve talebe- lerinin kitaplarını al- in - ğa da olbise ve kundura sine. için birçok talebeyi giydir. vir Cümhi OK 28 talebe, Güzelhisar, Ha. İyi gatun ve orta mahalle mektep. “aki 50 den fazla talebe giydire: ar, ya nuriyet mektebi himaye he- eyi bi, Yamın ikinci ve üçüncü gün iğ, * deve güreşi tertip etmiştir. tid, şpekteplerin himaye heyetle- diz, ve temsiller verecekler» Boluda muaiimler birliği yeni binasında çay veril- lik üni (Orduda standardizefındık Geçen sene 1,391,259 lira degerinde 3 milyon küsur ki Bir fabrikada fındık ORDU, (Milliyet) — Vilayeti. mizin en değerli ihracat mahsulü olan fındık, 932 senesine nazaran, 933 senesinde gerek fiat ve gerek miktarca daha üstün bulunmakta dır. 932 senesinde (1,180,605) li- ra kıymetinde (3,749,889) kile ihracatımıza mukabil 933 senesi i- çinde (1,371,259) lira değerinde (3,787,549) kilo fındık ihracatı yapılmıştır. Dış memleketlerle olan fındık alım satımı işlerinde mahsulün sağ lam ve iyi olup olmadığı sıkı bir kontrola tabi tutulmaktadır. Şeb- rimiz Ticaret odasının bu vazife ile mükellef tutulan memurları mu ayene ve kontrol işinde çok hassas davrandıkları gibi, ihracat tacirle- rimiz de, sevkettikleri mahsulün daima sağlam ve temiz olmasma derin bir alâka ile itina etmekte- dirler. Bu yüzdendir ki, fındıklarımı- za Avrupa piyasasında çok rağbet gösterilmektedir. Türkiye mahsul lerinin ihracı hakkında İktısat Ve kâletince takip olunan yol ve ve. rilen direktifler sayesinde vilâye. timizde stok fındık kalmamakta. İ dır. Bu seneki fındık mahsulünün şimdiye kadar dörtte üçü ihraç o- Tunmuştur. Geri kalan dörtte bir mahsu - Geniş ve esaslı bir (Başı 1 inci sahifede) devam edilmekle » daha ziya de ilim sahasına atılacak gençleri yetiş- tiren Üsclerin istenilen kuvvette olma» 8: için, bunların tahdidi zarureti görül mektedir. Yapılan tetkikattan, liselerin gerek tedris levazımı ve gerek talim heyetle rinin, üniversiteye daha kuvvetli talebe yetiştirecek bir seviyede olmadığı anlar şılmıştır. Liseler tahdit edildikten son ra, bu mü e daha seçme talebe alınacak ve gerek talim heyetleri, ge- rek vesaiti tedrisiye üzerinde azami ti- tiz davranılacaktır. Bu sekilde tahdide gidildikten sonra masrafı müayyen olan İiselerin smıf m- dedi üçten dörde iblâğ edilmek suretile, mezun genelere iyi bir kültür verilmiş olacaktır. Vekâlet, lisaler kadrosu hari- inde kalacak orta mektep mezunları orta derecede, muhtelif sanat ve sas mektepleri açmak imkânlarını aramaktadır. Öğrendiğimize göre, orta tedrisat müesseselerinde yapılacak bu umumi a8- lahat için, Amerikadan mütehassıs pro- fesör getirtilmesi tasavvur edilmekte dir, Bu takdirde orta tedrisat müesse- selerinde daha ziyade İngiliz ve Ame rikan terbiye sistemleri ve ders program ları tatbik olunacaktır. Orta tedrisat müesseseleri ıslah e- dilirken, orta mektepler talim unsur. ları meyanında bulunan kıymetli ve genç unsurların yeniden teşkil edilecek liselere verilmesi, menşe ve tatbikatta ki muvaffakıyetsizliği itibarile çok za- yıf bulunduğu kanaati hasıl olan bazı orta tedrisat muallimlerinin daha aşağı derecedeki mekteplere nakledilmesi mev- zu bahistir Üniversitede ıslahat devam ediyor Üniversite elin hali teşekküldedir. Daha bir çok noksanlar vardır. Islahat için sarfedilmek üzere Maarif o vekâle- tinin Ziraat bankasından istikraz ettiği bir milyon dört yüz küsür bin lira ile yeniden bir âboratuyarlar tesis ö- İanacak, yeni alât ve edevat getirtile cektir. Bu bir milyon dört yüz bin Ji- ra üniversitenin 1933 fevkalâde bütçe- sini teşkil etmektedir. Bu paradan şim- diye kadar yalnız (200) bin lirası sar- folunmuştur. Hazirana kadar bütün Hf ıslahat işleri Hazirandan son. senelik normal bütç: tır. 1934 normal bütçenin ne kadar o Macağı henüz malü ğildir. para muhte» nacaktır. için üniversitenin tatbik olunacak” lo fındık çıkarıldı içi seçen amele.. lün de henüz sona ermiyen ihra- cat mevsimi için tamamile satıla- cağı muhakkak görülmektedir. Elma mahsulü de Ordumuzun belli başlı gelir menbaları arasın. da sayılır, Bilhassa Vuna nahiye- sinin nefis elmaları piyasada çok rağbet görür, Ne yazık ki, bu sene elmaları- mıza arız olan (Pamuklu pit) has talığı yüzünden köylümüz zarara uğramıştır. Gene bu yüzdendir ki, 932 senesine nazaran bu yıl daha az elma sevkolunmuşlur. 932 se- mesinde (32,344) kilo elma ihraç e“niştik. 933 senesinde ise ancak (22580) kilo elma sevkolunabil ındığın çok değerli bir mah- su! olduğunu kuvvetle sezen köy- iilerimiz boş buldukları her yer. d> fındık fidanı dikmektedirler, Bu fidanlar beş sene sonra mah- sul verir. Fakat bu müddet içinde köylüler © sahayı boş bırakmaz * ve fındık fidanları arasındaki top rağa mısır ekerler. Beş seneden sonra artik mısır ekilmesine im- kân göremiyorlar, Çünkü o zaman Sene fındık fidanları €peyce büyü müş ve gölğe yapacak kadar dal e yapraklanmış bulunmakla. ir, | dükkünmda çalışmakta olan Hasan oğ- maarif hamelesi.. Bu bütçe üzeri il m İse, Üzerinde üçin yek Bm Bey şehrimizde bulunduğu müddet zarfmda üniversitede muhtelif içtimalara riyaset edecektir. Bu içtima- ve rem Ka bir gole işlerin hal. ine ve i kararlara ğlanma N ışılacaktır. EDİ İlk içlima bugün vekil Beyin riya- setinde saat 16 da yapılacaktır. Bu iç- timan rektör Neşet Ör €Y, Umumi kâtip Besim Ber, fakülte dekanları, ve. kâlet müşaviri profesör Mösyö o Malch iştirak edeceklerdir. o Üniversitedeki içtimalar teaküp edecektir. Üniversite için yeniden yapılan bir çok inşaat bu meyanda teşrihhane, adli ki tetkikatmı heniz İml zerinde Tetkikat müsbet netice verirse bu bina- lar tesellüm edilecek, son taksitler mü. teahhitlere ödenecektir, Tıp Fakültesi ğımız malimata göre, kültesi dekanı Tevfik Selim bi sıhhiyeden dolayı istifa ir. Ye rine teşrih ordinaryusu . Nurettin Ali Bey getirilecektir, Tevfik Salim Paşa kürsüsünü muhafaza edecektir. Muma- i istifa ettikten sonra Avrupaya gis derek olacaktır. Önümüzdeki ay ubatta tedrisata vakit Ni ün Ali Beyin kel ör temeldir. Profesörlere yeniden fişler gönderildi Universite profesörlerine Maarif ve- kâleti tarafından yeniden fişler gönderil- miştir. Bu fişler bu ay sonuna dol. durularak vekâlete gönderilecektir. Bu fişlerde hocaların menşeleri, | tercümei halleri, ilmi mesaileri hakkında bir çok sualler yardır. Bu fişler vekâlet tarafın- dan tetkik olunacaktır. Vekil Beyin dünkü mesaisi Maarif vekili Hikmet Bey dün öğle. den evvel üniversiteye giderek rektör Neşet Ömer Beyle ve fakülte dekanla. rı ile yarım sant kadar bazı işler hak. kmda görüşmüştür. Üniversite umumi khtibi Besim Bey vekil beye bazı mese- eler hakkında izahat vermiştir. Maarif vekili Hikmet Bey me diri Şe te ie üniversiteye Aydının , Sıhhati "Belediye sihhat dairesinin bir senelik faaliyeti AYDIN, (Milliyet) — Beledi- ye sıhhat dairesinin bir senelik fa- aliyetini bildiriyorum: 933 senesinde 1752 esnaf mua- yene edilmiş, bunlardan beşinin sari hastalıklı oldukları görüle rek tedavi altına alınmışlardır. Bir veremli de işten:menedil- miştir, 1024 dükkân teftiş olunmuş, 17 sinden ceza alınmış, 503 tenbihat yapılmış, 504 muvafık görülmüş, Bu meyanda 180 salatalık, 186 ki- lo hamur ekmek, 160 çift simit, bir teneke yağ ve 40 okka balık imha edilmiştir. 933 senesinde belediye Sıhhat dairesine 2013 hasta baş vurmuş, 897 hastaya reçete, 982 hasataya bedava ilâç verilmiş, 123 hasta hastahaneye yatırılmış, 11 hasta da memleketlerine yolanmıştır. 2717 kişi çiçek, 906 kişiye tifo ve 138 kişiye menenjit aşısı yapıl- mış, 1261 köpek öldürülmüştür. 933 senesinde Aydın merkezin- de 112 kadm, 107 erkek olarak 219 kişi ölmüş, 62 kız, 87 erkek, 149 çocuk doğmuştur. Ölenlerin 25 veremden, 3 iltiha bı sahayadan, 2 kızıldan, 4 kara- hummadan ve 10 difteriden ölmüş tür. ölen 44 hastanm hep: de tathirat yapılmıştır. 44 evde tathir edilen oda ve pavyon 143 tanedir. Bu evlerde ©- turan 69 insan ve 6845 parça eşya da bolveriz Atürle, ütüyle kaynat- veyakılmak suretile temizlen- miştir, 1487 acizeye maaş, 203 hastaya bol para'olarak 3146 lira 19 kuruş verilmiştir. Bu rakamlar Cümhuriyet dey- rinde Sıhhat ve içtimat muavenet sahasında bir vilâyet merkezinde yalnız belediyenin bir senelik icra« alını göstermektedir, Umumü müvazene ve hususi muhasebe bütçelerinde bu uğurda yapılan sarfiyatın verimli neticele- rini ayrıca yazacağım. Bir intikam TRABZON, (Milliyet) — Yomrak nın Zivera köyünden Hamza oğulların- dan İbrahimin oğlu 15 yaşında Hüseyin lu Mehmet Ali üç kurşunla öldürmüş- tür, Maktul Mehmet Ali ayni köyden o- hap burada Çuhacılar içinde terzilik ya- pıyordu. Hâdisenin sebebi kana kan al maktan ileri gelmiştir. Maktul Mehmet Ali geçen sene Ramazanda başkasına 300 lira vererek Hüseyinin babasını kur şunla öldürtmüş imiş. Yetim kalan Hüseyin Mehmet Aliye kin besliyor, doğruca dükkâna gide- rek: — Beni tanıdın mı? Diyor ve hemen cebindeki tabanca» yı çıkararak Mehmet Alinin göğsüne | doğru üç el ateş ediyor ve Mehmet Ali Yerlere seriliyor Zabitaca derhal yakalanan katil ço- cuk ifadesinde Mehmet Alinin babasını öldürttüğünü ve dayısının teşvik ve 18- rar üzerine Mehmet Aliyi vurduğunu söylersiştir. — Eğirdirde soğuklar EĞRİDİR, (Milliyet) — Geçen senelere nazaran bu sene kış erken başladı. İkinci defa kar yağdı. Yeşil gölü şimal rüzgârı kudurt- tu. Dalgalar 15 metreye yükseliyor. Gündüz hararet sıfırdan aşağı 14 gece 21 derecedir. Gölün donması ihtimali çok kuvvetlidir. Malche ile yalnız olarak üç buçuk saat görüşmüştür. Bu mülâkatta üniversite- deki umumi ıslahat işlerine dair mühim meseleler görüşüldüğü tahmin edilmek- tedir. Bu mülâkata hususi bir ehemmi- yet atfedilmektedir. Vekil Bey maarif idaresinde Lise müdürleri toplandı izdeki lise müdürleri, dün ak- İ sıhhi bir su getirmişler ve şam maarif müdürü Haydar Beyin nez- dinde toplanarak mektenlere ait bazı ieleri görüşmüşlerdi i ee ir Yeniden yapılan nahiye “Çalışkan Atçalılar yurtlarını imar etme sini ve iyi mahsul almasını biliyorlar ATÇA, (Milliyet) — Atça Ay- dım demiryolu üzerinde 1100 ha: neli 5000 nüfuslu şirin bir nahiye merkezidir. Atçada evvelce 1700 hane vardı, fakat düşman işğalin- de bir tek hane kurtulamamış ve Nahiye Cümhuriyet devrinde mun tazam bir plâna tevfikan yeni baş lan imar ve ihya olunmuştur. Atçanın en mühim ihtiyacı su- yu olamamasıdır. Atçanın çalış kan Belediye reisi ve arkadaşları belediyenin 600U liralık bütçesin- den büyük bir tasarruf yaparak 9040 lıra sarfile nahiyeye 3 kilo- metre mesafeden demir İNİŞİ u suyu künklerle iki koldan kasaba- ya dağıtarak 17 yerde çeşme yap- | mışlardır. Bu su ilk defa onuncu | Cümhuriyet bayramında sevinç ve tezahürleri arasında nahiyeye akı tılmıştır. z > Atça ni sine bağlı yedi köy vardır. Nahiyenin umum nüfusu 7000 ni geçmektedir. Bu köylerin hepsinde telefonla nahiye merkezi ne bağlı olduğu gibi, muntazam yolları vardır. Köylerin altısma bu gün otomobil ve kamyonlarla gi- diş geliş temin olunmuştur. Nahiyenin asayişi çok iyidir. Adi zabıta vakaları bile görülme- mesi buna bir delildir. Nahiyenin biri merkezde, biri de Dereköyünde tam teşkilâtlı iki mektebi vardır. Bu mekteplerde merkezde 250 ve Dereköyünde 120 çocuk okutmaktadır. Fakat merkez ve diğer köylerde 500 den fazla çocuk mektepsiz olduğun- dan, nahiye merkezinde halk bir yatılı mektep yaptırmağa başla- mışlardır. Yeri ve bütün yapı malzemesi hazırlanan mektep bitince bütün nahiye çocuklarımın okuması te- min olunacaktır, ka reisi Mustafa Beyin reisliği tında teşekkül eden himaye heye ti bir müsamere vererek 100 lira temin etmişler ve diğer hayır sa- hiplerinin de yardımile 28 kimse - siz çocuğa sıcak yemek verilmesi, elbise ve kundra yaptırılmasını te min etmişlerdir. Atça nahiyesinin çok zengin, mahsuldar arazisi vardır. Vilâyeti mizin en iyi pamuğu burada yetiş tirilir. Bunda arazinin yardımı nis betinde Atçal çalışkanlıkları da büyük âmil olmaktadır. Bu hususta işittiğim bir hikâye yi yazacağım: Vaktiyle Aydınlı bir çiftçi hayvanına bir yük pa- muk tohumu sararak Atçaya götür müş, bir danıdığından bunu de- diştirmesini rica etmiştir. Atçalı reçper bu tohumları değiştirdiğini söylemiş, fakat değiştirmemiş. Yal nız Aydınlı arkadaşına bu tohumu ekmeden üç kat çift süreceksin ve vaktinde fazla çapa yapacaksın, yoksa tohumlar ne çıkar, ne de fi- danlar büyür, ne de mahsul verir, demiş. Bu tavsiyeye aynen riayet eden Aydınlı reçper o sene iyi ve bereketli bir mahsul almış. Atça- lı reçperlerin çalışkanlıklarının mi sali olarak reçperler arasında dai- ma çalkalanırmış. Bugünkü ziraat usulü ve fayda larını tamamen benimseyen ve id rak eden Atçalılar pamuklarının ıslahı için Nazilli pamuk istasyo- nun bir an evvel faaliyete geçme- sini ve reçpere cins tohum dağıt- masını diliyorlar, , Ayni zamanda pamuğun okka- sını 160 kuruşa aldıkları zamanla 40 kuruş aldıkları zaman çıkardık ları kaput bezini ayni fiatle satan mensucat fabriklarının piyasa o- yunlarının kurtulacakları Nazilli mensucat fabrikasının yükselece- ği günü sabırsızlıkla bekliyor ve özliyorlar. Atçada üç fabrika vardır. Bu fabrikalar pamuk, zeytinyağı, iğ lerler. Atçanmn senelik ihracatı 375 bin kilo pamuk, 250 bin kilo zey- tinyağı, 250,000 kilo incir, 500 bin kilo hububat, 300 bin kilo pala- mut ve 30 bin kilo üzüm, 200 bin kilo miyankökü, 249 bin kilo adet yumurtadır. Atça reçperlerinde 600 eşek, 20 Omanda, 1500 sığır, 30 deve ve 1000 tane de koyun ve keçi var- düz çalışıyorlar, yükseliyorlar. Kırkağaç Gençleri çalışıyor EN | Kırkağaç gençleri temsil kolu KIRKAĞAÇ, (Milliyet) — Bu- rada C.H.F.sınm himayesinde (Gençlerbirliği) teşekkül etti. Bir. liğin nizamnamesini gördüm, te- şekküldeki maksat ve gaye çok gü- e iyi. e üç kolu var. Spor, mu. iki ve temsil. bar rr gündenberi, genç arkadaşlar durmadan, yılma- dan, çalışıyorlar. Az zaman içinde birkaç temsil verdiler. Hepsinde de çok muvaffak oldular, Şimdi de Bayram günleri için (Mavi yıldı- rım): hazırlıyorlar; bunda da mu- vaffak olacaklarma şüphe yoktur. Şimdiye kadar ince sazda çalışan musiki kolu, bu defa bir de bando teşkiline karar © vermiş, on sekiz parçadan ibaret bando takımı İs- tanbuldan satın alınmış, birkaç gü- ne kadar da Kırkağaca getirilecek- tir; üç ay içinde bunu da öğrene- ceklerine gençler şimdiden söz ve- riyorlar. $ Yalnız Birliğin spor kolunda, bil. mem nedense, diğerleri kadar fa- aliyet göze çarpmıyor. Belki hava ların da bunda tesiri vardır. Ama | ne de olsa o kolda her halde bir za yıflık mahsüs, Genç arkadaşların | bu yazılarımı hüsnü telâkki ederek spor kolunda da derhal faaliyete m ni. Aydının Nüfusu AYDIN, (Milliyet) — Aydın vi- âyetinin 933 senesi başında umum nüfusu 38,745 kadın, 34,980 erkek | olarak 73,725 idi.933 senesinde 846 kız ve 907 erkek 1753 çocuk doğmuş 224 kız, 236 erkek çocuğu ki 460'çocuk yeniden kaydedilmiz- tir. 469 kadın, 430 erlrek ki 899 ki. şi ölmüş ve 725 çift | evlenmi 934 senesi başmda Aydın vilâyeti. nin umum nüfusu 39,399 kadın ve 35,758 erkek olmak üzere 73,725 olmuştur ki bir sene zarfında 2,432 nüfus artmıştır. Tekirdağda muhtarlık i TEKİRDAĞI, (Milliyet) — 934 senesi bidayetinden itibaren muhtarlığın ilğası dolayısile bü- tün muhtarlar mühürlerini ve ken dilerine ait defterlerini Belediye- mize teslim etmişlerdir. Halkımızın müracaatlarını tes- hil etmek hususunda belediyemiz fevkalâde tedbirler almıştırf. Şim diye kadar vaki olan müracaatlar belediyemiz tarafından mükemme len ifa edi ir. Milâsta Halkevi Şubatta Halkevi de açılacağından bu hususta da çalışılmağa başlanmış- tır. Fırka binasının bir kısmı Halke- vine tahsis edilmiş ve bu hususta ta- mirat ve tadilâta tevessül edilmiştir. İdare heyetine, Cemil Salih, avu- | kat Fehmi, avukat Rauf, Çerçizade Mehmet ve Nazmi Beyler intihsp edil mişler ve Cemil Salih Bey idare he- yeti reisi seçilmiştir. Şubatta açılacak olan Halkevi re- isliğine de Atar zade Nazmi Bey inti bap imiş