19 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Balkan konferansına giden murahhas'iarımız liyorlar. D'ost yo bugün ge- lunda sami- miyetle ilerleyoruz.. 8 inci sene No, 2794 Sahip ve Başmuharriri: Sürt Meb'usu MAHMUT Kömür Havzasında. ZONGULDAK, 18. 18 (Başmubarviri- izden) — İsmet Paşa araştırdığı iş- İerin sathında, dolaşmaz, en ince tefer- üata kadar girmek ister. Muhterem Baş- vekilin kömür havzasındaki alâkalı tet- kikleri devam ediyor. Edindiği intiba lar, aldığı neticeler pek enteresandır. Dün Üzülmez mıntakasmı gezen Baş- ekilimiz bugün Fransız şirketine ait muntakayı ve Kozluyu da gezdi. Ocak- larm rutubet, çamur ve tehlike dolu olan kısımları içinde yüzlerce metre yü- Tüdü, Kömürün nasıl istihsal odildiği- Bi, amelenin ne şerait içinde çalıştığı” m yakından Ogördü. Muhakkak Oki kömür © meselesi (oo bütün dünyada slduğu gibi bizde de chemmiyci- bir tetkik ve istihsal o mevzwu olmuştur. o Bu ehemmiyet yalnız ma- denin kıymetinden, lüzumundan gelmi- Yor. İstihsal şeraitinin müşkülâtı , bey- melmilel kömür fiatlerinin tabi oldu- Bu hükümler de buna bir hususiyet veri- #üphe yoktur, Fakat acaba bu kiymet ve ehemmiyeti nisbetinde havzadan is- Wfado edebiliyor muyuz? Azami randı- manı memleket hesabma azami fayda- Ya alıyor muyuz? İşte burası şüphelidir! Kabahat ne bizimdir, ne de Fejimindir. Bugün hav- zada görülen her iyi ve güzel iş cürr huriyet devrinin eseri Zonguldak ve Ereğli ve dolayısile ocaklarımız iş- Bal felâketleri geçirdi. Mülarekeden son- Ta kömür havzamız devletler arasında Adeta siyasi bir rekabet sahası olmuş- tur. Bogünkü neticelerin ne uzun ve $“in mücadelelerden sor | alındığını öğrenmeliyiz. Dünya kömür Finileri çok Yüksek olduğu zamanlarda hususi ömil- ler Türk müteşebbisleri burada nisbeten tekniksiz ve sermayesiz çalışabildiler Ve kazandılar. Fakat umumi fiatler ve İşler normal vaziyeti bulunca çalışma Yersiti de değişti. Bu hususi âmillerin $oğu ortadan kalktı, İş Bankası bu müş- kül şerait içinde havzaya girdi. Dahili Ve harici rekabet içinde çalıştı. İstihsal Wallerinde yalnız kazanmayı değil, mil- serveti korumayı da göz önünden a- Yirmadı. Kendi dar sahasında muvafık heticeler aldı. İş Bankasının istihsal fan- İyeti havzanın yüzde 25 nisbetini bile lmuyor. Muhtelif sahalarda Fransız Nirketi , Italyan şirketi ve daha bazı hu- #wsi ocaklar çalışıyor, Ocaklarda çalı- tan amelenin hayat ve çalışma şeriti gün bir az daha iyileşiyor, Fakat ün arzu edilen seviyeyi bulmuş de- Kildir, Mahmut Celâl Beyin amelenin daha Yiyade terfihi ve çalışma şeraitinin 1- hakkında güzel bir projesi vardır. İktisat vekili bu projesini Başvekiline Anlattı, O da hararetle tasvip etti. Pro- İcnim esaslarında bir taraftan smelenin yatı slah ediliyor, diğer taraftan dai- Mi ocak amelesi yetiştirmek hususu #ünülüyor, Amelenin kendi köylerin. bayatı vakıa ocaklarda olduğun- dan daha iyi değildir. Fakat gayemiz düzüye iyiliğe ve daha iyiye git- Wektir. Memleketin büyük kömür me- Mlesinin halli, böyük teknik ve büyük istiyen bir iştir. Buna bir ta- çitan devletin , bir taraftan da büyük i mali srüeşeeselerin iştiraki lâ- pdr. Şimendifer, liman inşaatı mem- ketin * elektrifikasyon meselesi bü- Yük kömür meselesinin halli sırasında nı bahis olacak esaslı mevzular. işlerinde herkesin bilmediği en ki Kü mir var. Kömür şirketleri- Çizin harice sattıkları kömürden ton im i üç lira zarar ediyorlar, Hari- fiatin dahili fiatten daha az olması gn sebebi budur. Zararma olan bu sa- yi sebeple yapılıyor: İstihsal fiatini 42 azaltmak, memlekete döviz ka- « Kömür meselesinin daha Ssaslı cepheleri vardır, bunları ay- Ayrı tetkike tâbi tutacağız, Siirt Meb'usu MAHMUT ——— Saraçoğlu Şükrü Bey dü, Adliye vekili Saraçoğlu Şükrü Bey Me Perapalasta istirahat “etmiştir. 'umaileyh siyatikten Mmuztarip bu- üm dır. İstanbıza tederi için gel Dün kendisi muhtelif doktorlar im muayene edilmiştir. Bugün konsoltasyon yapılacaktır. bek n Üniversite açılış resminde Maarif | vekili Bey nutuk söylüyor. Üniversite dün büyük merasimle açıldı Maarif Vekili mühim bir nutuk söyledi Derslere bugün başlanıyor, Üniversitede yapılacak bir toplantıdan sonra Vekil Bey Ankaraya dönecek leden İstanbul Üniversitesi dün sonra saat 14,30 da Maarif vekili Hik met Bey tarafında naçılmıştır. Dünkü açılış merasimi çok parlak olmuştur. Merasim münasebetile Üniversitenin içi ve dışı Türk bayraklarile zarif bir #ekilde süslenmişti. Dürkü merasim © kadar kalabalık olmuştu ki Üniversi- tenin alt kat avlusu kaprın önü hın- İmuştu, o Kalabalıktan Obayı- lanlar bile vardı. Merasınsin yapıldı. ğa avlunun merdiven baş.na nutuk söy Jemeğe mahsus bir kürsü konulmuş, davetliler için koltuklar ve iskemleler Maarif Vekili Üricersile sıralanmıştı. Merasim saati olan 14,30 14ş bulunan vali Muhittin larda kumandanı Şükrü Naili Paşa, for ka reisi Cevdet Kerim Bev., Üniversi- te rektörü Neeşt Ömer, Profesör M. Malche ve daha bazı profesörler ol - rektörlük dairesinden a » sağıya Merasime İstiklâl marşı ile başlan dı.. Marş ayakta dinlendi ve şiddetle alkışlandı.. Müteakıben Vekil Bey al- (Devamı $ inci sahifede) profesörlerile bir arada... Balkanlarda turizm ve yakınlık teşebbüsleri Yunanistandan dönen Reşit Saffet B. aradaki çalışmaları anlatiyor fet Bey, konferans hakkında Türk mu rahhas heyeti reisi Hasan Beyin beya- patta bulunması muvafık olacağ söyliyerek bu hususta bir şey söylem: gi münasip görmemiştir. Bununla b: Reşit Saffet Bey Balkan konferansından avdet et - miş bülunan Kocaeli mebusu kiye Turing ve otomobil kulübü re isi Reşit Saffet Bey, Yunanistanda bu lundüğu müddet zarfında B. rizm işleri, ve bilhassa Yunan: iktisadi vaziyet hakkında “ tetkika'ta bulunmuştur, Dün Reşit Saffet Beyi zi yaret ederek Balkan konferansı hak" 'kmdaki intibalarmı sorduk., Reşit Saf raber Reşit Saffet bize, konle- rans haricinde olmak üzere, Balka "Turizm federasyonu, ve ikinci rei bulunduğu Yunan dostluk cemiyeti nin faaliyeti, Yunanislanm iktisadi vaziyeti hakkında şayanı t ma lümat vermişti Balkan turizm federasyonu Reşit Saffet Beyin verdiği szchata göre, Balkan Turizm federasyonu, Se lânikte dördüncü senelik heyeti umu- miye toplantısını yapmıştır. Bu içti mada Yugoslavya murahhasları, Bul- yar ve a murahhaslarıcız da iltihakile Reşit Saffet Bey reislikte kalmak ve federasyon masrafı Yugos- lavya hükümeti tarafından deruhte €- dilmek şartile, federasyon merkezi nin İstanbuldan Belgrada nalini tek- if etmişlerdir. Reşit Saffet Bey buna karşi, kendisinin riyasetten çekilmek şartile, merkezin İstanbulda kalmasını istemiştir. Bu meselede tesavii âra hâ sil olduğundan meselenin mayısta top lanacak olan Balkan . haftasında tek- rar müzakerösine- ve naklir, şimdilik tehirine krar verilmiştir. Gelecek Balkan hâftarn'da Balkan memleektleri arasında bir turizm afiş müsabakası açılacaktır. o Bu müsabaka (Devamı 2 inci sahilede) PAZAR 19 TEŞRİNİSANİ 1933 İngiliz ve Fransız Harici- ye nazırları Cenevreye gel- diler. Son bir gayret daha sarfedilecek.. İsmet Pş.nın Tetkikatı Başvekil Kozlu nahiyesi ocaklarını tetkik ettiler ZONGULDAK, 18 (Milliyet) — Başvekil İsmete Paşa Hazretleri bugün Kozlu nahiyesi ocakların - da bulunduktan sonra Zonguldağa dönmüşlerdir. Atinada heyetimize Bir ziyafet Dostluğumuz için samimi nutuklar söylendi ATI NA, AA Atina Hi belirdi (Devamı Sinci sahifede) Cevizli-köyü Yeniden yapılacak Şükrü Kaya B. Cevizli yangını hâk- kında beyanattâ bulundu beyin riyasetinde top. lanmıştır. Celsenin VAŞINGTON, 18. A.A. — Amerika, Sovyet Rusyayı tanrmıştır. VAŞİNGTON, 18. A.A. — M. Roose- velt Amerikanın Sovyet Rusya ile tabii münasebat tesis ettiğini ve yakında bir. | birlerine sefirler dereceklerini bildir. | miştir. Amerikanın Sovyet Rusyada ilk sefi- ri M. W. Buillit olacaktar. Sovyet Rusyanın tanınması hakkında- ki anlaşma, perşembe günü saat 23,30 de imzalanmıştır. M. Roosevelt, Litvinof yoldaşla teati etmiş olduğu mektupları neşretmiştir. Bu muhabereler propaganda, din hürriyeti ve iki taraf tebası için iktisadi casusuluk iddiasile yapılması muhtemel © takibat hakkındadır. vazgeçmeğe razi olmuştur. Bundan başka M. Roosevelt ile M. Lit- vinof yoldaş'ın yaptıkları beyanatta şunlar söylenmektedir : , *“ Görüşlerimizi birbirimize bildirdik ten sonra bugün yaptığımız anlaşmalar- da bütün metalibat, borçlar | hakkında muallakta bulunan meselelerin halli içi usuller tesbit edilmiştir. Ve meselelerin seri ve memnuniyet verici ne- ticelere ermesini ümit ettirecek mahiye- tdir » Litvinof yoldaş yeni müzakerelerde bulunmak üzre Vaşingtonda bir müddet İstanbul şehir | telefonları (o ücretle rinin şimdiye kadar usulsüz olarak Posta ve Telgraf umum rafından şirkete bildi - açılışı” müteakip Dahiliye Vekili Şii Cümhuriyetin onun cu yıldönümünü kut İularken çıkan bir yangının bu bayra- ma bütün gönülle rile bütün neşelerile iştirak eden 146 ev li Cevizli köyü he- men temamen denecek surette yaktığını söyleyerek demiştir ki » Bu yangmda 105 ev yanmış ve yan- gını söndürmek için de 12-10 ev yıktı- rılmıştır. Nüfusca zayiât yoktur Yan gın esnasında bir kaç kadın, çocuk hafif (Devamı $ inci sahifede) Ziya Nuri Paşadan'sonra Etıbba odası reisi kim olacak? Etibba odası riyasetine bir çok inti- hap mücadelelerinden sonra yeni gel. miş olan Ziya Nu- zi Panın Afyonka Tahisar mebusluğu na intihap edilme- si üzerine Etibba o dasında riyaset me selesi yeniden mev zuu bahis olmaya başladı. Ziya Nuri Paşanın yerine ki- min seçileceği me- selesi hemen tün doktorları Şükrü Kaya Bey Ziya Nuri Paşa b in getirileceği nok tasında ittifak etmektedirler. Fakat karar hakkr idare heyetinde olduğu imdiden bir şey söylenememek - — Riyasetten istifa edeceğim. Fa- kat yerime kimin rilmiştir. Nafia vekâletinin kararı mu- gibince İstanbulda. teşkil edilecek bir irket ü zım gelen komisyonun içtima etmeşli- öö tarihten itibaren İngiliz lirasının te « mevvücatını tetkik ederek her abone- den fazla alman mikdarı bularak bu lere iade edilecektir, Şirket ma yaptığımız temaslardan Yekâletinin müşavirler heyetinin mütaleasma istinaden ver - diği bu karara itiraza niyeti vardır. Fahri Bey ne diyor?.. Dün bu hususta bir muharririmiz Posta, Telgraf ve Telefon umum mü- dürü Fabri Beyden malümat | istemiş- Fahri Bey demiştir ki: “ — Bundan bir hafta evvel müşa- kete bildirmiştir. buna göre hareketi icap etmektedi senenin kânunusanisinden iti - baren İngiliz lirasının gösterdiği & mevvücat İstanbulda teşekkül cek bir komisyon tarafından tetkik ve abonelere iadesi lâzım gelen dar tesbit edilecektir. Komisyon kümetin şirket nezdindeki komiseri, ii Cemal B. diyor ki Diğer taraftan dün kendini tüğümüz posta umum müdürlüğü lefon işleri müdürü İhsan o Cemal Bey de “ izahatı vermiştir: — İstanbul Telefon ücretlerinin zım gelmektedir. Bu tesbit işi İngiliz lirasınm temev - vücatı ve sair bazı husu; dilerek yapılacaktır. Malüdür ki bu komisyon geçen sene zamanında töp- lanmamış ve bittabi (oo şirket Ote Tel: ( | ince verilen karar Müdür: 24318, Yazı işleri müdürü: 24319, İdare ve Matbenı 24310, Amerika nihayet Sovyet Rusyayı tanıdı Amerikadaki eski Rusya mü rine lâzım gelen tebliğat yapıldı messille- İki taraf sefirlerini günişeriner M. Roosevelt ve M. Lizvinof daha kalacaktır. Bu muhaberatta M. Roosevelt Sovyet Rusyadaki Amerikan tebasınm dini bür- riyeti meselesi hakkındaki talebini bil- hassa kaydetmiştir. Yeni sefir M, Bullit Rusya meseleleri üzerinde ihtisas sahibi | bir şahsiyettir, Bundan birkaç sene evvel Sovyet rejimi- hi bilhassa tetkik etmişti, Neşredilen mektuplar MOSKOVA, 18. A.A, — Tas Ajansı bildiriyor : Gazeteler M, Roosevelt ile M. Litvinof arasında teati edilen mektup- ları neşretmektedirler . M. Roosfevelt mektubunda diyor ki : (Devamı 5 inci sahifede) Telefon şirketi fazla para- ları nasıl iade edecek? Posta ve Telgraf U. Müdürünün izahatı Posta ve Tel, af umumi müdürü İngiliz liranın eski fiyat sevi yesinde konulan fiyat üzerinden abo- nelerinden para almıştır. (5 vakit naza rı dikkati celbeden bu mesele üzeri, de Nafia vekâleti müşavirler heyeti nin kararı şirkete tebliğ edilmiştir. Şir ketin abonelerden ns kadar fazla pa- ra aldığı şimdiden tahmin edilemez. Buriu ancak toplanacak komisyon tes bit edecektir. Bundan sonra da tele - fon ücretleri tabii her altı ayda bir tesbit edilecektir. Bundan sonra da ge ne İngiliz lirasının borsadaki temev« vücü telefon ücretlerine esas olacak» bar. Istanbul şehir telefonunda şimdi abonelerden alınan ücretler uzun ve mükâleme adedine göre değişen he saplara istinat etmektedir. Maamafih vasâti olarak dokuz kuruş kadar bir şey tutmaktadır. Şirketin şimdiye ka- dar fazla olarak aldığı parayı abone- den ne suretle iade edeceği karariaş- tırılmış değildir. Bu iade abonelerin Yüksek Ticaret ve İhtısat mektebi talebesi dün kongresini yaptı.
