7 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

YE RO) AL ALİ İLK S.N. Yasan Her kakkı (Milliyet) indir, Mithat Paşa ve Kızlar Ağası Rumelideki komitelerin faaliyeti. — Ağaçtan mamul toplar! — Sultan Aziz, Mitat Paşanm lâyihasını okumağa karar veriyor! Sultan Aziz, Âli Tahkik heyeti- | nin raporundan bahsettikten sonra sözüne şöyle devam etmişti: — Bir de ayrıca gönderilen Ser- darıekrem Abdülkerim Nadir ve İncir köylü Hasan Paşalardan ge- len tahriratta dahi Bulgarların ih- tilâl esnasında içlerine © gazyağlı kundaklar ve kurşun parçaları dol- | durup attıkları ağaçtan mamul top- lar ve Moskof malı iğneli tüfekler ve asker formasına benziyen elbi- | seler, sandıklar dolusu ele geçiri- | lerek Edirne ve Filibe Hükümet ko- akları önünde teşhir (o edildiği ve ecnebilere de gösterildiği yazılıyor. Bu havadislerden ferahlandım. | Mevlaitealâya şükürler olsun, içe- riden dışarıdan çok sıkıldığımız sı- rada beliren bu yüzaklığı mücerret | bir lütfüsemavidir! Valide Sultan, bahsin değişme- | sinden ve Mitat Paşaya gönderdi- ği adamın getirdiği haberin oğlun- da hasıl ettiği tesirin geçmesinden memnun ve müteselli olup: — İnşallahütealâ daha (hayırlı haberler alır ve günler görürsünüz! Bütün sıkıntılar geçer. Diyerek dairesine gitmek üzere ayağa kalkımca, Sultan Aziz: Validem, demin geçen sözler- den sakın hatırına bir şey gelme- sin! Mitat'a Cevher'i gönderip e- tinden bir kâğıt aldığında belki bir hayır vardır. İnsan, aleytarlarının kuruntularını bilmek, m mm b Yili. Ben, o kâğıdı okuy: öğleden sonra sizinle görüşür, ie nuşür, icabına bakarız. i yo ve a validesinden al ol a İamıştı. Ve o- kudukça asabileşmişti, Mitat Paşa, hatır, gönüle bakmadan, eski ana- neler veçhile kulluk müdaheneleri yapmadan dosdoğruca meramını, maksadını yazıyordu: Devletin uğ- radığı, daba da uğrayacağı badire- lerden, helâk vartalarından kur- tulup selâmete ermesi; keyfi, mut- lak hükümet yerine meşruti bir sal- tanat idaresi kurulması lüzumunu arzediyordu. Bunun vücup ve elze- miyetinden bahsederken m hadsiz hesapsız istikrazlardan, alâ- kadar olan devletlerin, mali hakla- rını muhafaza dolayısile Devletiâ- leyelerini sıkıştırdıklarını söylüyor ve günün birinde devletin maliye- sine müdahale edeceklerini, kontrol | altına almağa kalkışacaklarını ilâ- ve ederek Sarayıhümayun masraf- larının azaltılmasını temenni edi- yordu. Mitat Paşa, maliyeci değildi. Fa- kat Maliye Nazırı Darüşşafaka mü- essislerinden Türk oğlu Yusuf Pa- şadan, gene Türk maliyecilerinden tekaüt sandıkları müessisi merhum Kâni Paşadan ilham alarak devle- tin mali ihtiyaçlarını ve maliyenin ıslahı çarelerini kavramış, bu uğur- da çok uğraşmıştı. Bu noktada iki mühim hatırayı nakletmeden © geçmiyeceğim. Bu hatıralardan biri Yusuf Paşaya, bi- ri de Kâni Paşaya aittir. Yusuf paşa, Darüşşafakanın ma- li idaresini tanzim ederken: — Bir çocuk, bir millettir. Bahu- sus burada yetiştirilecek çocuklar öksüzlerdir. Hesaplarından titre- İ rim, Demiştir. Kâni Paşaya gelince, tekaüt san- dığından devlet hesabına yüz bin lira ödünç para istiyen Maliye Na- zırma, hattâ Sultan Hamide karşı: | — Ben mezara, sandık mezata! Diye cevap vermişti. İşte Mitat Paşa; bu gibi zevat- tan mülhem olarak (Sultan Azize mali ıslahat O hakkında sert ve acı maruzatta bulunmağa cesaret ede- bilmiştir. * Yukarıda bahsi geçen ağaç top lar, büyük Balkanın kara meşe kü- tüklerinin içleri oyularak yapılmış- tı, Üstlerine kat kat çelik teller sa- rılmış, ziftlenmiş ve onların üzerle- rine de enli demir çenberler geçi- rilmişti. Söylendiğine göre, on de- fa endahatten sonra işe yaramıya- cak bale geliyorlarmış. Mermileri beş yüz metreye kadar ulaşır, hem yangın çıkarır, hem düştükleri yerleri darma dağan ederlermiş! Serdarıekrem Abdülkerim Nadir Paşa, iki tanesini, manzuruâli ol- mak üzere Beşiktaş sarayına gön- dermişti. Onlar, bir hafta rıhtım- da tutulduktan sonra Tophane an- barma kaldırılmıştı. (Bitmedi) Yarın: Mitat Paşa ve Kızlar ağası Sultan Azizin Mitat di çıkışması! — ın cevabı — Sultan Aziz, biraz sükünet buluyor. P: Gayrimübadiller ne te- — şebbüslerde bulunacaklar ANKARA, 6. — Gayrimübadiller ce- miyeti idare heyetinden £ seçilecek olan Bir heyet yakında buraya emi muh- telif yekilerlerle temas edecektir. Heyet gayrimübadillere sit bir | çok hunuzat haklenda ve bazı işlerin halli hususunda yekületler nezdinde görüşmeler yapacak: halletmek istediği işler şunlar uhtelit mübadele komisyonu em ei bulunan 62 bin sterlinin tevzi, ç Zonguldaktaki 63 numaralı kömür made- © Küçük itilâf Moskovaya mümessil gönderiyor BÜKREŞ, 6 (Milliyet) — Küçük İti- “lâf Devletlerile Sovyetler arasında si- © yasi münasebetlerin takviyesi yolunda Romanyanın Moskovaya bir siyasi mü- o messil göndermesi muhtemeldir. Ro- o manyanın Sovyet Rusyaya gönderece- i mümessil Küçük İtilâf Devletlerini de temsil edecektir. Rusyanın da Bük- şova Sefiri Ovsyenko Antonov seçile- ektir. Çünleü JAmtnor ile Romen Ha- arasında Hırvatlar ği isteyor BELGRAT, 6 (Milliyet) — Zagrep: 'anter Zoyd gazetesine yazıldığına göre, Amerikadaki Hırvatlar komitesi Başkâtibi Stefanoviç Hrrvatistana muhtariyet verilmesi için Milletler Ce- iyetine bir rapor göndermiştir. Ra- sor Amerikada yaşayan 250 bin Hır. fından imzalanmıştır. Mitat M, Venizelosun mahke- meye sevki meselesi ATİNA, 6 (Milli; ) — Bugün hi - ikâmet sümireleri seller M. Çaldaris, M. Metaksa ve M. Kondilis veinden gö- rüşerek M.Venizelosun mahkemeye sev« ki ve ye iii meseleleri için son ka * rarlarını vereceklerdir. Meselenin mu - halefete tarziye verilerek hallolanacağı ümit olunuyor. Bu takdirde mu aw te meclis mesaisine iştirak edecektir. Sakız intihabında bir talebe öldü ATİNA 6 dö aşmeli — Sakızda â - pek muannidane olmuştur. lerdir, ia Eli Bir intihap dairesi önünde bir jandarma memuru, aralarında vukubulan kavga ö zerine muhalefete mensup bir talebeyi öldürmüştür. İntihabın neticesi Sakızda muhaliflerin muhakkak olan ckscriyeti- ni tenkis etmek için bülcümetin ne de- im sarfı rlediğini göstermek Hükümetin isi taz - yik ve bazen de tethiş hiz kedime rağ- men muhalefet namzeti M. Mavrokor - daton YATI rey He Sakar yanı ieikep olunmuştur. 6819 rey ile hükümet nam zeti M. Polemidis geride kalmıştır. Samuel İnsul | teslim edilmediği için ğ ,VAŞINGTON, 6 (Milliyet) — Ha- risiye mezare'nde #öylendiğine göre, A- merika bülümeti Samcel İnsulün tesli- mini ili defn Yunanistan hükümetin - den istediği halde teslim edilmemesin den Yunanistan ile mevcut iadei müc- rimin mukavelesini feshedecektir. Bu hu susta Amerikanın Atina sefirine tali - mat gönderilecektir. MILLİYET SALI 7 HARICI HABERLER Vladivostok'ta Japon tayyareleri Sovyet hudutlarını geçerek uçuşlar yapmışlar VLADİVOSTOK, 6 (A.A.) — Tas Ajansı bildiriyor: Japon tayyareleri 3 Teşrinisanide Vladivostokun ceunbu şar kisinde Sovyet topraklarında bulunan köylerin üzerinden uçmuşlardır. Sovyet hudutlarını hava emniyetini ihlâl eden bu tayyareler arasmda sekiz keşif ve bir de bombardıman tayyaresi görülmüştür. Japon tayyarelerinin Sovyet hudutların da uçtuğu mükerrer defalar kaydedil mişti. Fakat bu kadar çok tayyareni uçtuğu şimdiye kadar görülmemişti. Fakat Japonlar tekzip ediyor TOKYO, 6 (A.A:) — zareti, Japon tayyarelerinin Sovyet top rakları üzerinden uçtuğuna dair Mos - kovadan verilen haberleri tekrin etmek» tedir. Rayhiştag yangını dâvası BERLİN, 6 (A-A.) — Vollf Ajan - smdan: Rayhiştag yangını davasının bu günkü celsesinde Brealav polis müdürü M. Heines şahitlik etmiştir. (Kara ki tap) ta aleyhinde bir çek isnatlar yürü- tölen M. Heines 27 şubat günü ve daha evvelki günler Silezyada Gicivitz'de bu- lunduğunu, Berline yangından bir gün sonra yani 23 şubatta döndüğünü söyle miştir. Bundan sonra vaktile komünistlik et miş olan Rannert şahit olarak len miştir. Bannet maznunlarda Taeffi 827 birinci teşrin ile 1928 birinci teşrini ara sında birgok defa Berlinde gördüğünü beyan etmiştir. Tanef Almanyaya an - cak 1933 şubatmın 24 ünde geldiğini söyliyerek şahitlik ifadesine itiraz etmiş tir. Daha sonra şahit olmak ifadesine müracaat edilen sabık komünistlerden Kratzert 1927 ile 1929 seneleri arasın. da maznun Bulgarların Süne le birçok defalar rastgeldiğini, ancak bunları'ne za man ve nerede gördüğünü doğr uola - çak batırlayamadığını beyan etmiştir. Bundan sonr şahit komünist fır - kasındaki tethiş temayülleri karşısında fırka erkâninin aldıkları vaziyet hakkın da Torgler'in ve müddeiwmuminin sordu ğu bazı suallere cevap vermiştir. 6 Mart hareketine iştirak edenler ATINA, 6 (Milliyet) — Aldığım ü 4 Mart tarihindeki dik- kındaki muafiyet kararı çarşamba günü heşrolumacaktır. Fransada İtalyan faşist- leri ve aleyhtarları CHAMBERY, 6. A. A, — Vittoris Vencto zaferinin hatırasını anmak üzre İtalyan ceneral konsolosu ve İtalyan me- buslarından M. Basile de hazır oldukları halde yapılan — toplantıya fazistlik a- leyhtarı birkaç İtalyan da mişler, bum tur, İki Fraesse kemünlnt ile tt İtalyan i Toplantı bittikten sonra kim oldukları bilinmeyen 3 adam İtalyan konsolosluğu kâtibi Macehiolo'yu sopa ile döverek ya- ralamışlar ve kaçmışlardır. Öğleden sonra da faşistler ile muarız- ları arasında yeni bir | kavga çıkmıştır. | Bir kişi yaralanmiştır. İtalyan konsolosluğu polis tarafından muhafaza atlma alınmıştır. Afrikada yapılacak hava seferi İSTRES, 6 (A-A.) — Ceneral Vail lemin'in idaresi altında Afrikada yapı - lacak seyahate çıkmak için her türlü ha pe bitirmiş olan hava filosu hâ- lâ devam eden yağmurun ve şiddetli sa rette esen rüzgârın Önmesini beklemek tedir. Dün öğleden sonra havas düzel - düğinden yarın uçabileceklerini ümit et- mektedirlerler. İngiltere musevileri alman malı almıyacak LONDRA, 6 (A.A) — her tarafında yerleşip &fakla kabul edilen karar suretinde Al- man eşyasma resmi surette boykot ya- yurttaşlık müddetçe Alman eşyası almaktan veya istifade etmekten salınmağa bütün dünyadaki. yahudiler davet edilmiştir. ARA MR Rİ DE A A AN Haşhaş ekilecek yerler ANKARA, 6 (Telefonla) — Balıko- sir merkez kazasına bağlı Kebsut ve Bikaviç nahiyelerile Dursunbey ve Fın- dıklı kazalarının ve Manisa vilâyetinin Eşme, Kule ve Demirci kazalarının Haş haş alımına müsaade edilen mıntakalar arasıan sokulması Heyeti vekilece ka - rarlaşmıştır. Rıhtım şirketinin mübayaası Rıhtım Şirketi Direktörü M. Kanonj bir kaç güne kadar Paristen avdet 6- derek Ankaraya gidecektir. M. Ka- Bonj, hükümetin sirket tesisatını mi bayaa etmesi için şirket merkezine şifahen İzi vermiştir. Mumaileyh, müzmkerele, devam için şirketinden lâzmzelen ta- matı ve salâhiyeti alarak avdet et- amektedir, Filistin karışıklığı Se Hayfada yaralıların adedi dört yüzü geçti Şamdan 1 tarihile yazılıyor: Yafadan gelen mütemmim haberler, geçen cuma günü yapılan kanlı nümayişler hakkında tafsilâtla doludur. İngiliz aakerleri hükümet binasını iş- gal etmişler ve her tarafa mitrayozlar yerleştirmişlerdir. Sokaklarda zırhlı o- tomobiller dolaşmaktadır. "Tezahürata ön ayak olmak cürmile i- leri gelen Arap eşrafı tevkif edilmişler. dir. Filistin arap ittihadi cemiyeti ingiliz komiserine bir beyanname vererek bir parlamento tesisini, tevkif edilenlerin he- men salrverilmesini Yahüdi muhacereti- nin derhal önüne geçilmesini istemiş, ak- si takdirde devam edecek olan kanlı bo- guşmalardan mesuliyet kabul edemiyece- Bini bildirmiştir. Bu beyannameye İngiliz komiserinin verdiği cevap menlidir. Alınan bütün tedbirlere ve e Dae M. Zamora döndü MADRIT, 6 (A.A.) — Fasa yap- tığı seyahatten dönen M. Zamora, Mad rite gelmiştir. MADRİT, 6 (A.A.) — Hapishane u mum müdürü San Jorjo'nun kaçtığı bak kandaki şayiayı surette tekzip et- Calmette'in cenazesi PARIS, GXAA. iz — Sıhhati koruma bir tebliğde profe - sör Calmettein cenazesi kaldırılırken merasim yapmak tasavvurundan müte- vetfanın vasiyetnamesinde bulunan bir dilek üzerine vaz geçtiğini bildimiştir. Prens Sikste de Dourbon PİZA, 6, (AA) — inte de bir iyilik basale leceği umulmaktadır. İtalyan kabinesinde değişiklikler ROMA, 6 (A. A.) — İstefani OA- jansı, Bahriye Nazırı M. Sirianni ile Hava işleri Nazırı Mareşal Balbonun ve bu iki mezi müsteşarlarının isti- falarının kral tarafından kabul edildi- ğini bildiriyor. Kral Bahriye ve Hava işleri mazır- lıklarını Başvekil M. Mussolini'ye tev- di etmiştir. Hava filosu kumandanlarından Ce- nera! Nalle Hava İşleri müsteşarlığınâ ve Amiral Cavaşmari Bahriye müste- tarlığına getirilmişlerdir. Mareşal Baibo Bingazi tayin olunmuştur. Valiliğine Dançig hadiseleri . CENEVRE, 6 (A. A.) — Dançiz i Milletler ine gön- sinden evvel toplanmaması muhtemel. dir. Bir kaza LUETTRİNGHAUESEN, 8 (A. A.)- e lanmıştır. On sekiz kişi yaralanmıştır. Pariste muharipler yurdu PARİS, 6. A. A. — Bu yakınlarda ku- | ralan “Maharipler yardu” bu sabah te- | küt mazı M. Ducos tarafıdan açılmı bulunmuştur. le e Bulgarlar yeni iki vapur alıyorlar SOFYA, 6 (Milliyet) — Bulgarlar il atın iri Bul. tirilceektir. Bu vapura, Bulgar Kral ve Kraliçesi Hazretlerinin re kızları Prenses Mari ya Luiza'nın ismi konacaktır. Yeni ge- tirileceklerle, Bulgarların 7 ticaret puru olacaktır. Halen Bulgarların 5 ti. caret vapurları mevcut olup da: Bulgariya, Tsar Ferdinand, Bul. yolu ile Akdeniz ve Karadeniz iskele- İerine gidip gelmektedirler Dr. Ruks'a milli cenaze alayı yapılacak PARİS, 6 (A.A) — Dr. Roux'a mil İli conaze alayı yapılması halekımdaki lâ- yihayı hükümetin salı günü meclislere vermeğe karar verdiği anlaşılmaktadır. İngiliz gazetecisi Alman- yadan çıkarıldı SAİNT LOUİS - yukarı Ren'de - 6, (A.A.) — Ingiliz gazetecisi Panter, Mü- nihden buraya gelmiştir. Panter, Lon « draya gidecektir, bunlar |”, Bandırmada beş çocuklu bir berber bir kadını sokakta öldürdü BANDIRMA, 6 (Milliyet) — Bandırmada bugün feci bir cinayet olmuş berber İsmail Efendi Çınarlımahallesinde sokakta tesadüf etti - ği marangoz Ali Efendinin 28 yaşında hâmile zevcesi Emine Hanunı bıçakla muhtelif yerlerinden yaralayarak öldürmüştür. İsmail, Emine Hanımın yanında bulunan Dabak Abdullah Efendi karısını da dört yerinden ağır surette yaralamıştır. Katil 33 yaşında ve beş çocuk baba- sıdır. Zabıtaya teslim olmuştur. Tahkikat yapılıyor. Cevizli nahiyesi yeniden inşa edi- lecek. Hükümet tahsisat istedi ANKARA, 6 (A.A.) — Aksekinin Cevizli nahiyesi halkının uğra - dığı yangın felâketinin acısını unu 'tarmak için hükümetçe alınan seri ve müessir yardım tedbirlerinden başka nahiyenin beş altı ay zarfın- da yeniden inşası için de tedabir alınmıştır. Bu maksatla Dahiliye ve - hâleti, Büyük Millet Mecl'sinden 25,000 lira tahsisat i: miştir, Ölçüler kanununun tatbiki için ANKARA, 6 (Telefonla) — Ölçüler kanununun tatbik edilebil. mesi için Av lan satın alınacak ölçü normallerile muayene alât ve tertibatının kontenjana bakılmadan memlekete sokalmasına He yetivekilece karar verilmiştir. Pomuk dezenfeksiyon istasyonu ANKARA, 6 (Telefonla) — lıklardan tecr. nunun teftişi için Ziraat hareket edecektir. İhraç edilecek pamukların hasta- için Mersinde yap ılan pamuk dezenfeksiyon istasyo- Umum Müdürü Tevfik Bey yarın Mersine Pamuklu mensucat hakkında ANKARA, 6 (Telefonla) — Bazı gümrük idarelerinin katarli pamuk mensucatın çi i beyaz olanların boyalı tarifesine tâbi tutul. maları hasebile Gümrükler Umum Müdürlüğü bir tamim yaparak ip- lik yapılacak liflerde tabiaten mevcut kir ve boyaları yok etmek için yapılan fenni muamelelerden kalan bu kabil renkler dolayısile bunla- rın boyalı değil katarlı muamelesine tâbi tutulmalarını bildirmiştir. Kambiyo talimatnamesi çıkıyor ANKARA, 6 (Telefonla) — Maliye Vekâletince hazırlanan kam biyo talimatnamesi bugünlerde neşredilmek üzeredir. Bu talimatna- me meriyette bulunan döviz kararnamelerini de toplu bir şekilde ihti- va edecektir. Iraktan tahsil için talebe geliyor ANKARA, 6 (A.A.) — Haber aldığımıza göre İrak hökâmeti mem lehetimizde tütüncülük tahsil cektir. İraklı talebeler tahsillerini dır. Kaldırım vergisi ANKARA, 5 . — İzmir güzel yalılar ile Göztepe arasındaki kaldırım inşan- tında belediye halka bir nevi verği tarh etmiştir. Bir çok şikâyet ve ihtilâf mucip olan bu mesele burada devlet şurasınca tet- kik edilmiş ve halkın lehine çıkan bir kararla mesele meticelenmiştir İzmir borsasında İZMİR, 6 (Milliyet) — Bugün bor sada yapılan içtimada üzüm ve incir | vaziyetleri, sukut sebepleri tetkik &- dilmiştir. | | yanmak üzere 15 kadar talebe göndere- İzmir Ziraat mektebinde yapacaklar. Yeni tütün lâyihası ANKARA, 5 — Tütün inhisarı 1701 numaralı kanunu baştan başa değiş- tiren yeni bir kanun lâyihası hazırla” mıştır. Lâyiha Meclise verilmek üzere- İzmir Ticaret müdürü IZMİR, 6 (Milliyet) — Iktuat ve- kâletinin daveti üzerine ticaret mü - dürü Saffet, borsa komiseri Mahmut, oda umumi kâtibi Mehmet Beyler Ya- rm Ankaraya gideceklerdir. Almanya konferanslara gitmemekte ısrar edecek Goering M. Mussolini ile görüşmek için Romaya gidiyor ELBİNG, 6 (A.A.) — Volt Ajansı “iki Cümhurreisi M. Lebrun de | bildiriyor: Başvekil M. Hitler dün bir toplantıda söylediği nutukla demiştir — Alman milletinin, muahedelerin tat bikr dolayısile hukuk müsavatımı iste - mek hakkıdır. Alman milleti ancak sulh içinde ve diğer devletlerle dost olarak yaşamak arzusundadır. Almanya, felâ - ketli neticeleri itibarı ile hattâ galip de etleri bile siyanet etmemiş olan Versa- illes munhedesi fikrinin aleyhinde mü - cadele ediyor. Almanya bu mücadeleyi rüfak istediği iin değil bu muahedenin hakiki sulh, anlaşma ve barışmanın düş phanı olduğu için yapıyor. Biz işsizlile clesini halletmek mecburiyetindeyiz. Gün aksi takdirde bugünkü dünya ha rap olacaktır. Bu programı tahakkuk et Girmek için sulh istiyoruz. Sulh bunun için de lâzımdır. İlle ki ancak sulh ile imar işi tahakkuk ettirilebilir. Ben har- bi bildiğim içindir ki, onu takbih edi - yorum. Fakat bunu yaparken Almanya- ninshayafi haklarını ve şerefini terke - demem. Almanya diğer develtlerin teşiki lâtı esasiyelerine karışmamak azminde: dir. Buna mrekabil “ diğer devletlerin de kendi dahili işlerine karışmalarına mü - sando edemez. Beynelmilel konferans - lara gelince bu konferanslarında mille- şeref ve müsavi haklar verilmeli» Bir. Aksi takdirde oralarda bizim hiç bir işimiz yoktur. Biz yalnız sükün ve sulh istiyoruz, eski muarızlarımızla barışmak istiyoruz, M. Goering Roma'ya geliyor ROMA, 6 (A.A.) — Göoeringin bu akşam tayyare ile Berlinden Romaya gelmesi bekleniyor. M. Goering Roma daki Alman müesseselerini teftiş ede - cek ve M, Mussolini tarafından kabul macaktır,