2 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 144 DARK e NİŞ S.N. Mitat Paşa ve Kızlar ağası Yazan Her bakla (Milliyet) indir. 4 Sultan Azizin Kızlarağası Cev her Ağanın Mitat Paşa ile mülâkatı , — Pertevniyal Valide Sultan, nasıl bir kadındı? — Rüşvet alan Valde Sultan! Kızlar ağası Hafız Behram ağa- | na atılacak boş kadın lâflarından nın Sultan Hamide verdiği ariza- | değildi; akla, mantığa muvafık il- ın hülâsası şu idi: zamkâr sözler söylerdi. “Mitat Paşayı oda kapısından gi-| © Abdülâziz vükelâsı, Valde Sul rer görünce Sultan Azizin kızlar | tandan çekinirlerdi; emirlerini Pa- ağası hemen ayağa kalkıp kapıya | dişah iradesi gibi telâkki ederek doğra ilerliyerek paşayı etekledi. | icabına göre hareket ederlerdi. Val Mitat Paşa, düşünceli görünmekle | de Sultanım — sadrazam ve vükelâ peraber, ağaya yer gösterip: tebeddüllerinde mühim rol oynadı. — Şöyle buyurun, dedi, o zaman | gı ve hükümet devairinde işler yap- kanapenin sağ tarafına oturttu. Bu| tırdığı ve hattâ bazı tarafların- suretle karşı karşıza oturmuştu. | dan mühim miktarda rüşvet aldığı Mitat Paşa, böyle gece yarısı va- | kuvvetle şayi ve mütevatirdi. kilsiz. gelşten bir mânâ çıkaramı. | © rahmen Nedim Paşa, bihama Tl al der aarninime Bi £ | Valide Sultanın bendesi idi. Maka- mı Mehdi Ülyaya Ramazan, Kur. rade tel için bir mabeyinci, ya- > Dn hut başkâtip gönderilirdi: irade teb | ban bayramlarında, cülüsu, velâ- için olmayıp ta yalnız Sarayı. | det günlerinde kıymetli hediye be hümayuna çağırmak üzere ise bir | hiyeler takdiminde kusur etmezdi. yaver bey gelirdi. a iinini | bir hatalı razlardan, Valide Bu mutalealar paşanın zihnini Sul a vali ikterda bhizee yormakta iken, Cevher | ağa söze e ye başlayıp; devletlü ismetlü valdesul | ayırmağı, gişkee, eylemi. tan hazretleri tarafından gönderil- diğini Pertevniyal Valde Hazretle-| ,, Mısırlı Mustafa Fazıl (o Paşa ve rinin kendilerine mahsus selâmlar | Namık Kemal Bey, red edip hatırıdevletlerini istifsar ile | Kardıkları gazetede bu meseleyi beraber Rumeli isyan ve ihtilâlinin | o Ermiş yazmışlardı. Mitat Pa- alevlenmesinden ve Mahmut Ne- erer > Vak'alara Karşı intizar Rl Fransanın sabık berlin sefirinin sözleri PARİS, 1. A.A — Havai dan : Fransanın sabık Beri si muhabirlerinden £ birinin sorduğu suale verdiği cevapta demiştir ki : “ Souk kanlılığın muhafazası Fran- †çeke ması ihtimalinin kün kılacaktır. Memleketimizde bazen herşeyi mu- balağalı görmeye, tehdit tehlike ihtimallerini büyütmeğe doi bir temayül vardır. Vakalara karşı im- tizar vaziyeti almak ye bu vaziyeti de izim sulh istediğimizde olabi “Hitler'in son hareketini payi vahim neticelere sürük! —aemesi için Fransanın sükündan ayrılmaması ve kuvvetini muhafaza etmesi iki za- ruri şart mahi; edir.” Türkiye ve Almanya Berlin sefirimiz abideye bir çelenk koydu BERLİN, 1. A. A. — Volf ajansın dan : Türkiyede Cümhuriyet ilânmın kutlulama bay- lindeki Türk elçisi büyü! MILLIYET PERŞEMBE 2 TEŞRİNİSANI 1933 HARICI HABERLER M. Litvinof'un Seyahati Sovyet hariciye komiseri Pâristen gitti PARİS, 1 A. A. —Sovyetler birliği elçiliğinin bu sabah bildirdiğine göre mütenekkiren seyyahat etmekte olan M. Litvinof Amerikaya gitmek üzere P hareket etm f'un Champiain, Bremen, Berengorin tarnsatlantiklerinden han- gisine bineceği henüz belli değildiri. Amerikanın Yardımı İsmahazlarnnıa meselesi hak kında M. Hull ne diyor? VAŞİNGTON, 1. A. A. — Hariciye bazırı M. Hull şu beyanatta bulun- muştur : “M. Norman Davis'in cüm- hur reisi M, Roosevelt'le konuşmak i- gin yakında Vaşington'a dönmesi ol- ması ,silâhları azaltma meselesi hak- kında herhangi bir anlaşma elde edil- mesi hususunda Amerikanm Avrupa- in sarfettiği emeklerden an Davis lüzum nevreye dönmeğe hazır bulunmakta- dır.” Seken 2 Madritte bomba Madrit 1, A. A. — Gazetelerin ver. dikleri haberlere gü otuzuncu gecesi Mad dim Paşanın bir iş beceremeyip hâ-| gönderdiği disenin günden güne vehamet kes- betmesinden ve hallerden Şevketli Hünkârm pek ziyade mustarip olup gece uykularından bile mahrum kal dığından bahsile kendilerinin mü- sellem olan derin akıl ve irfanı sa- yesinde meselenin sürat ve sühulet- İe bir çareihalli bulunabileceğini ü-| mit ile ne yapılmak icap ediyorsa devlet ve memleketin selâmeti na- nuna bildirmelerini istediklerini ifade ve tebliğ etti. Cevher ağa, Valde-hazretlerinin ve bu hususta Sultan Aziz ile konu- şup karar verdiklerini o dahi ilâve eylediği zımmnda paşanın sadaret makamına çıkarılacağı mânâsı sak- İk bulunuyordu.,, Valde Sultan, az değildi; Sultan vi i âdeta avucunun içine almış- mü geçirmenin yolunu bilir- di, oldukça okuyup yazması da var- dı. Aslan Çerkes değildir. Sohum taraflı Gürcü kızlarmdandır. Valde Sultan, oğlu Sultan Azi- İİ Abâülhamidi Hân arasındaki mü- rını telleyip pullayıp geasstelerine dercettikleri ve Mustafa Fazıl Paşa- nın kızı Prenses Nazlı o Hanımın Mitat Paşayı tebdili kıyafetle ziya- retinin sebebi, Avrupaya taze hava dis yetiştirmek olduğu muhakkak- te Mitat Paşa, oynadığı oyunu pek mahirane idare ediyor o idisede meşhur ricalden uzun etek Riza B. ve teşrifatçı mahşeri lâkabile ma- rüf Kâmil Bey de Valide Sultana haberler eletmekten geri kalmıyor. lardı. Sultan Hamidin henüz çocuk de- necek yaşta bulunan cingöz kölesi Çerkes Ahmet Celâlettin Bey de Riza ve Kâmil Beyler ile efendisi arasında postacılık ederek şeytan gibi işliyor ve arada mekik doku- yordu. Sonraları serhafiye Ahmet Alman askerlerinin met eseri olarak dikilen abideye bir gelenk koymuştur. Bu çelenkin üstünde : — “ Büyük harpte ölen Türk askerleri namma Al- man kardeşlerine ” ibaresi yazılıdır. Berlinde tahsilde bulunan Türk ta- lebesi namına murahhas bir heyet de bu abideye bir çelenk koymuştur. | patlamıştır. Bunun üzerine sendika- istlerin ileri gelenlerinden on üç ki- şi yakalanmıştır. İtalyada manevralâr MİLANO, 1. A.A, — Milanu şeh- rinin bir hava hücumuna karşı müda- faasını denemek için yapılan manevra Varşova müzesinde hırsızlık VARŞOVA, 1. A, A. — Varşovada- ki Krasinski müzesinin kütüphanesin- de bu gece büyük bi rharsrzlık yapıl- kuvvetli bi ralâka uyandırmıştı. İnsull'ü iade etmeyorlar ATINA, 1 (AA) — Yunan mahe kemesi, Amerika h inin maliye- mi & İnsul'ün Amerikanın iflâs kanunla” Çok değerli onbeş tablo ile Napo- | yma muhalefetinden dolayı inde edil- leon vakaila cemerni Krusiuliye lm- | vene. saral el elele Ba le e diye ettiği tüfek çalınısıştır. AM Şırılan bu eşyanın kıymeti bir mil- yi Yunanlılar da Türkler kadar severler,, “Gazi Yunan cenerali geceki ziyafette çok alkışlanan bir nutuk söyledi Dün akşam Tayyare Cemiyeti tarafından onuncu yıldönümü mera- siminde Yunan hükümetini temsil etmek üzere Ceneral Adamidis şere- fine 60 kişilik bir ziyafet verilmiştir. Ziyafete riyaset eden Tayyare Cemiyeti İstanbul şubesi müdürü Fehmi Bey asil Yunan milletinin T ürk milleti için mesut olan bugünde Ceneral Adamis tarafından temsil edilmesine teşekkür etmiş ve iki memleket! arasındaki dostluk münasebetlerinin bu vesile ile takviye edil diğini söylemiştir. Ceneral Adamis alkışlanan cevabında demiştir. ki: — Türk milleti için mesut olan bugün Yunan milleti için ayni dere- cede mesuttur. Yunan hükümetini temsil etmekle müftehirim. Türkiye - Yunanistan dostluğu ebedidir. İki memleket herhangisine tecavüz edi- lecek olursa her iki milletin orduları müşterek muharebe edeğeklerdir. Türkler Yunanlılar asırlardan beri biribirinin düşmanı idiler. Bu düş - manlığı dostluğa çeviren Gazi Mustafa Kemal olmuştur. Gaziyi Yunan- lılar da Türkler kadar severler.” Ziyafet geç vakte kadar samimi bir hava içinde devam etmiştir. Kâzım Pş. Hz.nin teşekkürleri ANKARA, 1 (A.A.) — B. M. Meclisi Reisi Közem Paşa Hazretleri cümhuriyetin onuncu yıldönümü m. ile resmi ve hususi maka - mat ve müessesat ile bir çok zeval tarafından almış oldukları tebriklere ayrı ayrı cevap vermek imkânsızlığı dolayısile karşılıklı tebriklerinin ib lâğına Anadolu Ajansını tavsit bu yurmaşlardır. Divanı Muhasebat Reisliği ANKARA, 1 (Telefonla) — Divanı Muhasebat riyasetine Devlet Şürasından Saffet Beyin intihabı kuvvetle muhtemeldir. Hazineye ait bazı alacak- ların affına dair kanun Zabitlerle efradın borçları ANKARA, 1 (Telefonla) — Cüm- huriyetin onuncu yıldönümü münase- betile hazineye affi hakkındaki lâyiha Meclise ge tir. Vaktin müsaadesizliğine bi dolayi muhasiplerin zat ve zaman gemleya larından takdire bırakılan naimi harbiyeden harp nee el yi her kumandanları tarafnadn bediye edilen küçük zabitlerin 29 Teşrinisvvel 933 tarihine kadar geçmiş müddet zarfın- da vazifei askeriyesi vellit eytam ve eramilinden hsili Celâlettin Paşa Olan mumaileyh, muharriri âcize, bu o maceraların tafsilâtını bizzat anlatmıştı. Bu tafsilâtı vermekten maksat, mızın, işin evveliyatma vukuf hasıl etmesi, Mitat Paşaile de satılmasına çalışılacağı şüphesiz görülmektedir. İnkılâp senbolu M. Kemal Beyin eseri çok alkış topladı Halkevi temsil şubesi sanatkârları e M. Kemal B. in inkılâp sünbolü isimli Gelelim bahsimizin yukarıda kal | © tab'oluk eserini oynadılar. Alkış 78. çocukluğundanberi çok iyi bak. | dığı noktaya; yani Mitat Paşa ile | adlar. Terrpilin sonunda beer ya mış ve olanca ana şefkatini oğlu- | kızlar ağası Cevher ağanm, gece ya | tebrik oldi” mm ei na.göstermişti. Bunun iç mi karşıya 0- Cevdet Kerim Bey, Belediye reis turup konuştukları ini Hâmi , Nakiye Hai e mi ie ar Mİ Üyeler ban ayl ylym Ağa da için için seviniyor!.— Yugoslavya gazetecileri ile birlik- e Cümhuriyet bayrammda Ankarada bulunduktan sonra şehrimize fine bağlayan dört asırlık eski anane- Yarın: Mithat Paşa ve Kızlar Ağası 5 Mitat Paşanm yüreği ferahlıyor! — Kızlarağası vevher Mitat Paşanın konağında şenlik yapılıyor! Yug goslav gazetecileri dün akşam cittiler Hamza Humo Beyin beyanatı hazır bulundular, Cevdet Kerim Bey hararetli bir nutuk söyledi. Muharriri ve temsil edenleri tebrik ettikten son- ra; bilhassa bayramda muhtelif yer- lerde temsil vermiş olan gençleri ha- raertle takdir ve tebrik etti. Temsil veren sanatkârların arasında .Cümhuriyet bayramında şehrin mub- telif yerlerinde temsil vermiş olan amatör heyetler biribirlerile tanışmak konuşmak üzere kutlulama komisyo- nu temsi! heyeti tarafından davet ©- dilmişti, İki yüze yakın genç sanat kâra Alay köşkünde limonata, piskü- vi ikram edildi. Ve aralarında görüştü- ler. Vekâlet emrine alınanlar ANKARA, 1 (Telefonla) — Tekir. dağ tapu müdürü Faik ve Trabzon ta- pu müdürü Münir Beyler tef netice sinde vekâlet emrine nelerle mücadele etmeliyiz. Bu mese- le bizim için şu şekilde tebarüz di- Adetleri; dilerine refakat etmekte olan o muhte. ! dönen | yor: Eski in yerine garp Hamza Humo Bey, Bora ve erse - | na sit yeni âdetler. ikame VER senli; | vaki bir gövde yenin a pi ei - Mesele bizim için çok mühimdir. | Bu hayat milletin bütün ümidini çi | Çünkü memleketimiz halkı, biz müs- “ Gaziye karşı ins kan Yugoslovenska Posta gazetesinin | lümanlar müstesna olmak üzer, Gar- | muhabbeti ile tezahür etmektedir. muharriridir ve Bosna Hersekte müs | bin medeni hayatını yaşamaktadırlar. Ben, izcilerin tribün önünden geç- İümanların taassup ve cehaletten kur. | İşte bu sebepledir ki bizi ayni kan - tiğüni gördüğüm zaman yerii Türkiye- tulması için mücadelede bulunmuş bir | dan olan kardeşlerimizden ayıran fark | yi anladım. Aldığım habere göre Türk münevver zattır. Hamza Humo Bey | ları ortadan kaldırmak için Garbe yak| gazetecileri gelecek ilkbaharda Yu - eni Türkiye hakkındaki fikirle. | taşmak mecburiyetindeyiz. iy haşim hülüsa e — Bosna müslümanları elân fes ve — zeteci ve edebiyatla meşgul olan bir adam sıfatile Türk İn- z ğer apne pm seyrini alâka ile takip ettim. | elân fes ve kadınlar ferace giyiyorlar. lit minnettarlık hislerimi izhar etmek X zman e le Müstesnaları nadirdir. Fakat bu müs | için iyi bir vesile olacaktır. Öyle ise, ir Bö için de, ar - | tesnalar, memleketinizde olduğu ka- Yapmalaryada görü pek üzeer şimdi. sik Türk milletinin büyük kalkiklme ve | der sürüle edemiyen, te - | Jik allaha ısmarladık sslahatçıst olan Gael biyik ve e ve ta- | rakkinin başlarçıcıdır. elime Hee Bey bu akşam mem- Slmmer ilime — almak — Bu terakkinin tahakkuku hak - | leketine gidecektir. bulunuyorum. Yugoslav | kında fikriniz medir? Ya Kralı Alerandr Hz. vatanımızın | o — Bunun için edebi ve kültür sa. | Balkan mümessilleri de gidiyor : il — Miyan için sarfedilen gayret | hasmda çalışmak lâzım olduğu fik - Cümhuriyetin 10 uncu ime ün m Mineli eriği gibi, Gazi de Türk | rindeyim. Belgratta meşrelmiş oldu - | de bulunmak üzere Ankaary, Mi m a krama: yeme ger ve ma rabeler üzerindeki ev” olan Bulgaristan Maarif nazırı M, Bak “ a m m | i laciyeff ve Ceneral Markoff dün, ken ler, inlalâkm heziyle artık ortadan kalkmıştır. İşte bu sebepledir. ki al Bosna Hersek müslü; yeni hayata doğru gitmek için bu erk pi lit mübadele komisyonu Türk murah- haslarından Esat Beyle beraber şehri» a 5 Ankara hakkındaki fikriniz ne- ir — Ankarada her sahada yeni bir ha- gördüm. yat başladığını Bu hayat, ve Almanyanın milin pinli çe | Almanyan kıymetli eşyanın yabancı memleketler Sil âhl anması Her Nadolni Cenapları ithamları reddediyor Almanyanın Moskova sefirliğine nakledilmi şolan Ankara sefiri Her Nadolni Berlin'den tayyare ile Ankara ya giderek Cümhu riyetin onuncu yıl- dönümünde. bulun - ne bir resmi ie tertip ederek kendi lerine veda etmiş - İ tör. Sabık sefir bu GE sabah tayyare n H. Nadolni Co. Dün Her Nadolni Cenaplarını Per: Jas otelinde ziyaret ettik. H dokuz sene memleketi Şile ve çek erimi Bu sebeple kendisi de memleketimizi terkettiğinden dolayı müteessiftir, H: Nadolni bu teessürünü ifade ederken iki seneden beri Cenevrede meşgul ol- makla beraber Türkiyö ricalile daima temasta bulunduğunu | söyledi. Her Nadolni, Milletler cemiyetinden ve si- lâbları azelima konferansından çe » kilmi şolan Almanyanın bundan son- ra lakip edeceği hattı hareketin me o- lacağı hakkında sorduğumuz suale ce vaben dedi ki: — Hattı hareketimiz gayet sarih - tir. Bizim ber veçhile hüsnü niyetimi- göstermeğe hazırız... Şu şartla ki silâhlarda, bize de diğer devletlerle smutlak bir vaüsavat bahtetmiz olsun. 'akat Almünyayi silâhlanmakla Peel ediyorlar? lâhlanıyor?.. yapılan eagmılarii ve bilhassa Versailles muahedesi istatokosunu mu hafaza etmek isteyenlerin mii iaşe . leyhtar şayinlardır. Silâhlarmı makta samimi olmayanlar, Bila iie lâhlandığımızı ileriye sürerler, bunlar propagandalaar itimat etmemek lâ - zrmdır." Yeni Alman sefiri M. e bu av içinde şehrimize gelecektir. Hindenburg'un Gazi Hazretlerine mektubu Her Nadolny, 29 birinci teşirin gü- nü B. M. Meclisinde süferanın tebrik- lerinden o sonra hususi olarak Feisi- cümlu tarafından o kabul edildiği srada cümhuriyelin onuncu yıl münasebetile roi” ekilen yaareşal Hindenburg haz- i hazretlerine gön deriler bir name ile kendisinin ve- danamesini takdim etmiştir. lâzım gelen borçlar, muvazzaf ihtiyat, mütekait 7 askeri memurların küçük zabitlerle ef radm 29 Teşrinicvvel 933 tarihine kadar hizmeti askeriyeleri esnasında tayinat ve yem kanununa tevfikan is- tihkak harici yapılan sarfiyattan do - layı olsa borçlar, 1337 senesinde An- karanın tahliyesinde zabitan aileleri- nin nakli için verilen avanslar, Harp zamanarında ve milli mücadele esna- sında zabitan ailelerine verilmiş olan siparişler, harp zamanında esmanı bi- lâhara tahsil edilmek üzere verilmiş olan ayniyattan dolayı olan borçlar, milli mücadele esnasında İstanbulda milli hükümete mensup gruplar tara- fından verilen avanslar, milli hükü - metin teşekkülü sıralarında Anadolu- ya geçen zabitlerden bazılarının aile veya velilerine İstanbuldaki kıtalar ta rafından memurla yaptıkları müamelelerden On yıllık İktisadi vaziyet “Ri Jeneral Voroşilof'un sergi hakkında intibaları ANKARA SI (AA.) — Dün Ti - earet lisesinde açılan on yıllık iletssadi faaliyetimizi gösteren sergi cuma gü- nü kapanacaktır. Sergi ziraat, ticaret, sanayi faaliyetlerini grafiklerle, terem misafirlerimiz Jeneral Voroşi - lof'un riyasetindeki Sovyet heyeti mu rahhasası, Bulgar Maarif nazır ve Je neral Markof ve eki diğer murahhas beyetler vardı. Jeneral Vo- roşilof Hazretleri ve arkadaşları mek tepte iki buçuk saatten fazla kalmış- lar ve mektepten çok iyi intibalarla ayrılmışlardır. Jeneral Vöregilei mek» tepten ayrı mektep defterine bu intibalarını şu cümlelerle kaydet- mişlerdir: “Bütün heyeti murahhasa ile Tür- kiyenin genç sanayiinin bir mehşeri © lan bu metkep ve sergisini Mektep ve sergi büyük bir in- tiba bıraktı, Görülüyor ki ih Türki sanayii büyük bir hamle ile ye ileriye doğru mühim bir mikdarda liyakatli ihtisas unsurları yeti temin b m a ME en büyük muvaffakıyetle "iikişaf di- Tarim, Sergiyi ayni zamanda m is. met Paşa Ha: iyle Hariciye ili Tevfik Rüştü Beyefendi de siye. Ile celp ve ibraz edilmemesinden, suç e- nasırnı ihtiyat eden muamelelerden mü bine kadar tahsil edilenleri inde edilmi yecektir. l Nallıhan kaymakamı ANKARA, 1 (Telefonla) — ban kaymalı Nabil Bey Yeğin vk vii hukuk işleri müdürlüğüne tayin €- 240 yataklı hastane açıldı ANKARA, 31 (A.A.) — 240 yatak h büyük hastanenin ve sıhhat enstitüleri- İn resmi bugün saat 16 da Baş- AN Asılsız bir haber ATİNA; 1 (ALA) — Atina Gale y pie Sofya gazetelerinden Plâdna'nın Ro- dop pomaklarının Türklerle Yunanlıla- rın teşvikile isyan ettiklerine dair vak müşretmij SllUğü kaka mal v5 esastan âridir. ik ri di : M. Painleve'nin cenazesi PARİS, 1. A. A. — Geçen gün ölen Painleve'nin cenazesini çiçeklerle süs- içnmiş bir otamebile konarak * Güzel *” könservatıarına götürül- Münür Bu münascbetle yapılan merasim- de M. Chautemps, M. de Monzie ve müteveffarın ailesi bulunmuşlardır. e uzun müddet kalan Başvekilimiz serginin ve mekte- i mükemmeliyet ve faaliyetini tak- dir etmişlerdir. —