15 Ekim 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Maarif Vekâleti bütün şe- hir ve kasabaların birer ta- rihçesini yaptıracak. Bn işle muallimler meşgul olacak. f a Tasfiye Cümhı ömhuriyetin onuncu yıldönümü mü- eye hazırlamakta olduğumuz fev- ide sayı için yazılan rauhtelif yazılar rasında maarife ait o olanı gözümüze Şarptı.. Harf inkılâbından beri geçen beş in işinde okur yazarlarımızın ne kadar ığını anlamak istedik. Bulduğumu: rakam şudur; 5 e öüğsinde azarlar mikta- i, e a ar yazarlar ikta Bu rakamlar içinde ilkim: ği n ekteplere gi- reyi dahil değildir. Onların rakamla, Basağ 1923 - 1924 ders senesinde 542130 1931 - 1932 ders senesinde kk oluyor ki okur yazarlar raka- si içinde olarak 1932 çenesi iki buçuk milyon kadar bie ee yandan beri geçen bir sene içinde daha yarim milyon arttığını farzederek üç mil. Yon diyelim. Umumi nüfusumuz, 1927 sinde on dört milyon kadardı. Bu irden sonra yapılan bazı © askeri ve Mari araştırmalar neticelerine göre Tür. Ye nüfusunun miktarı on yedi İk iyon olarak tahmin edilmekte olduğu in Yüksek komisyonunun hazır- kam hi çhberden anlaşılıyor. Bu. iki ra- e se ine nispet İounursa, Türkiye- hi Yazarların umumi nüfusa nispeti Yüzde on sekizi geçmiyor, ve m7 senesinde okur yazarlar 700 bine İ süre yecPliler 400 bine yakın olduğuna Böre, milyon nüfusa nispetle okur ya- yüzde yedi radedsinde iken le ei 1 şüphe yok ki cü iye- bir feyzidir. Bundan memmu- izi daha pek çok sü- zarureti -önündeyiz. İsta- bu zarureti göster» itini yapmış oluyor. ilmi doğuran Amerikaya dün- da yep” tarafından akıp gelen ve ora- kısa bi, Se Muhtelif milletten insanları © larak, “amanda Amerika vatandaşı 0- geli, iMirmek ihtiyacıdır. Bize öyle böyle Ki balk okutma işinde bizimde İİ bi ç Pususi bir metoda ve © metodu tat- ihti bir halk okutucular ordusuna | Yaşı vardır. Ancak bu saree okur biliriz. Mispetini kısa bir zamanda artıra- İ artış Ç Alt! sene içinde yüzde on bir ahi, Pal bir gidişte çok parlak sayı Yaparış, | okat harf inkılâbı, dil inkılâbı Bir ag, gili bir seferberlikle ve büyük diği iye ümmiliğe karşı harp ilân edil- Naz, “Vİ için senede yüzde iki artır K Sörmeğe mecburuz. in Rusyada son 10 sene içinde ceha ke karşı büyük bir mücadele yapılmış, Pek, wi kütlesini okutmak yolunda İpi, Salışılmıştır. Harf ve dil ink çok le okuyup yazması ve anlaşılması Sn, olaylaştırılan türkçeyi de bütün teb yaymak, herkesi o mek- kol, —— yazar. okur, hesabını te, Yapar, günde bir gaze e vie bir kaç kitap olur bir ha- bekl, ek için bu usüllerden biz de ör- Ben kg abiliriz. Büyük Türk inkilâbi- hart tür yolunda en ileri atılışları olan Vere, .< dil inkilâplarının cemiyet içinde Beniş, bir mahsül ancak böyle yüksek ve ğin taa ül ile en kısa zamanda ümmi- bir hg “fiYesi ve her Türkün okur yazar vale getirilmesi olacaktır. » Ve Yanın her ile vücuda getirdiği i arasmda harf ve dil inkılâpla- bu 7” bir alâka göstermiştir. Bu tirme peg Milli terbiye ve halk yetiş» sim Yürüyeceğini gösterir n lepimize düşen vazife ink da tak haç aPçinın açtığı bu geniş yok die ve kuvvetli bir ku- -" azami süratle ilerlemek” e ğleikle ümmisiz Gazi Tür- mi taka Ahmet ŞÜKRÜ Sahip ve Başmuharriri: Helim ALi İY era DE ie M. Titalescu istasyonda resmi tazlmi | ifa eden kıt'atı askeriyenin önünden geçe rken. M. Titulescu dün geldi ve akşam Ankaraya gitti Misafirimiz samimi tezahüratla karşılandı ve teşyi edildi Ankârâda muahede imzâlanacak ve mühim müzake- reler olacaktır — Mm. Titulescu da bugün gelecek | Romanya Hariciye nazırı M. Titu Jescu dün sabah hususi trenle Sofya - dan gelmiş ve akşamki trenle Ankara- itmiştir. Evvelki gün muhterem misafiri hudutta karşılamak üzere Ro manya sefiri M. Carp Edirneye gitmiş &. M. Carp dün sabahki ekspresle İs- tanbula dönmüştür. Muhterem misafiri hâmil olan hu- susi tren saat 11,10 da Sirkeci istas - yonuna vâsıl olmuştur. Bu münasebet raklarile süslenmi z is ia Jediye'rcisi Muhittin Bey, - kâleti namına kalemi mahsus müdürü Refik Amir, Romanya sefiri M. Carp, Ceneral konsolos M. Anastaasiu, sefa- rethane ve konsoloshane © erkânı ve daha bir çok zevat tarafından karşı « lanmıştır. Muhterem misafirimiz tren- den inince istikbale gelenlerle samimi surette görüşmüş ve istasyon salonuna geçmiştir.. Bu sırada bir müfreze as - ker kendisini selâmlamış ve muzika selâm havasını çalmıştır. M. Titulescu (Devamı 6 ıncı sahifede) M. Titulescu “Milliyet” objektilinin karşısında M. Titalescu şerefine verilen ziyafette Doktorlar karşılıklı cephelerini alıyorlar Bize Gelen Liste Hangisinin? İki taraf 26 Teşrinievvel intihabı için neler söylüyorlar? “Meşru mazeretimden dolayı gele“ mediğimden reyimi bir zarf derunun- da takdim ediyorum efendim... Ve bir de şu liste: “Asli idare heyeti; Mazhar Osman İ Sey, Nurettin Rahmi Bey, Talât Bey, Kadri Raşit Paşa, Rasçuklu Hakkı B. yedek azalar...” Bunu bir zat nazarı dikkati celbet- mek için bize göndermiş. Şimdilik bu Bi genç doktorların listeleri. ri, eczacılar da ayrıca çalışmaktadır » lar. Şu muhakkak ki Istanbul doktorla rı yeni bir devre giriyorlar. Deniliyor ki; bugün İstanbulda tamamen işsiz bulunan ve meslekten ayrılmak mec - buriyetinde kalan bir çok doktor var- dır, İstanbulda doktorlar çoğalmak - ta, fakat iş gittikçe azalmaktadır. telif pa Doktorlar memnundur. Etibba teler ve bime Dün mat çdanna müştak, tesir altında kalma- hapta karşıla; di içinden iki | dan ve hiç bir menfaat zetmeden a bir mii AM daktorierın hakkımı. arayacak ve bu kâğıt çıktı, bis x odası Ri « | işleri düzeltecek bir heyeti idare lâ « Üçüncü mıntaka Etibba (Devamı 2 inci sahifede) yasetinei . 2159 Oo PAZAR İe istasyon binası Türk ve Romen bay İ i Cumhuriyetin onuncu yıl i dönümü için Romanyada da merasim yapılması için proğ- ram hazırlandı, Siirt Meb'usu MAHMUT 15 TEŞRİNİEVVEL 1933 gen (Dün akşam gelen ajanslar müheyyeç mahiyette haberler ge- tirdiler. Bu haberlere göre Almanya Milletler Meclisinden ve silâh sızlanma konferansından çekilerek, bütün alâka ve münasebetle- rini kesmiştir. Milletler Cemiyet inden ayrılmak iki sene evvel ha- ber vermek ve saire gibi bir takım formalitelere tâbidir. Fakat va- ziyet hukuki şekillerin çerçevesi haricine çıkmıştır. Almanyanın verdiği bu karar beyre'milel harici siyasete yeni bir istikamet ver mek yoluna gidiyor. Almanyanın bu şiddetli kararı ittihaz etmesi. ne sebep silâhsızlanma meselesi ni Hitler hükümetinden evvel ta- nınan müsavatın bu defa Nazi hükümetinden esirgenmesidir. Hit- ler hükümeti bunu kendini devir mek için Fransızlar tarafından tertip edilen bir siyasetin tecellisi şeklinde karşıladı demektir. Bu kararla tahaddüt edecek vaziyet ne kadar sürecek? Almanlar bu kararlarile bir nümayiş mi yapmak istiyorlar, yoksa kendini serbest tulup silahlanmak mı fik rindeler? Bu noktalar hakkında şimdiden bir şey söylenemez. Yarın gelecek mütemmim telgraflar vaziyeti daha iyi anlatacaktır. Dün akşam Ajansın getirdiği haber (B ler şunlardır:) bee BERLİN, 14. A.A, — Rewter A- Jansından : Reichstag meclisi sureti mahsusa- da hüzirlanan ve buzün cümhur rei- si Von Hindenbourg tarafından im- zalanan bir emirname ile dağıtılmış- AKLA : rinin 11 inde yeni intihabat yapılar caktır, Almanya Milletler Cemiyeti ile ve ti. silihleri azaltma konferansı ile her Hükümetin dahili ve harici siya- | türlü alâka ve münasebetini kesmiş- ALAYA EAA iUmumi-af İstanbuldan istifade edecek olanlar nekadar? Umumi affın ne şekilde ilân edilece” ği hakkında İstanbulda henüz malü- mat yoktur, Eğer kabahat derecesindeki cürüm sahipleri ile sülüsan müddeti cezaiye- lerini ikmal edenler affedilirlerse İs- tanbul ve üsküdar tevkifhaneleri ile hapisanedeki 1650 Omevcudun dört yüz kadarı tahliye edileceklerdir. Sözlendiğine göre komünistlik mah- kümları | siyasi mahkümlarden adde- dilmemekte, kormünistlik imi âdiye- den az-siilmektedir, Bu iti umumi siyaset mahkümlarına bilâkay- dü şart teşmil edildiği takdirde komü- niştlik mahkümlarmın bu şümulden istifade etmiyecekleri, ancak âdi cü- Tüm ümlerinin tâbi oldukları şart- larla aftan istifade edecekleri söylen- mektedir. Af kanunu tebliğ edilir edilmez ka- nunun burada tatbiki pek kolay ola- caktır. Defterler muntazam oduğu i- şin aftan istifade edenler kolayca ay- Adliyede tayinler Yeni bazı değişiklikler daha yapıldı ; İstanbu! adliyesinde bazı e e ei verlere nazaran İs Cümhuriyet bayramı için şehrimi « zin müteaddit yerlerinde taklar in « gosına başlanmıştı. Bir çok mücscee- tenzilât kabul etmiştir. Cümhuriyet bayramında yapılacak resmi geçidin Beyazıt meydanından — başlaması ta- karrür etmiştir. Merasim komisyonu faaliyet komiteleri dün de belediyede ve Halkevinde toplanarak son hazir » lıklarla meşgul olmuşlardır. Diğer ta“ raftan Cümhuriyetin onuncu yıldönü- hukuk reisliği kinci hukuk Turhan Bey ticaret altıncı istintak kimi Salih Esat Bey müddeiumumi | nalı bir tarzda kutlulanmasını temin için Ankarada toplanan yüksek komis yon, Türkiyedeki o gerek devlet tara- fından, gerekse hususi şirketler tara - fından işletilen bütün nakliye mücsse- #elerine müracaat ederek, bayram mü nasebetile tarifelerinde bir tenzilât yapmalarını rica tmişti. Bu müracaatı bütün müesseseler an Jayışlı bir alâka ile karşılamışlar ve tarifelerinde aşağıdaki tenzilâtı yap « mağı kabul etmişlerdir: Devlet Demiryolları: 19-10-933 den 10-11-933 tarihine kadar 23 gün: ğına nakledilen mahkemei asliy. evveli ve birinci ticaret mahkemesi Osman Nuri Beyin yerine de muhteli hakem mahkemesi azalarından Mem- vinlerden Şefik Bey de terfian Cemil Beyin yerine tayin edilmişlerdir. İlâ - mat şefi İsmail Hakkı Beyin de Sam- sun müddeiumumi'iğine tayin edildiği ti ağır ceza mahke- mahkemei asliye aza- ları meyanına ithal etmiştir. Badema ağır ceza mahkemesi azaları da diğer asli mahkemeler azaları gibi asliye re isi evveli tarafından bir mahkemeden diğer bir mahkemeye nakil ve tayin €- dilebileceklerdir. Tel: ( AA AAA AAA Almanyada müheyyiç vaziyetler! Almanya, Milletler cemiyeti ve silâh- ları azaltma konferansından çekildi Reichstag meclisi feshedildi. İkinci teşrinin on birinde yeni intihabat yapılacak Eyâletlerdeki parlâmentolar da yeniden intihap edilmemek üzre dağıtılacâklâr #münün bütün memlekette canlı ve ma Müdüri 34315, Yası müdürü SAsıM İdare've Matbanı24ild. © 2 a 8 B Dün gece müheyyeç bir nutuk irat e den ve Almanyanın kararını izah eden M. HİTLER tir. Eyaletlerdeki parlamentolar da da- (Devamı 2 inci sahifede) Cümhuriyet bayramı için hazırlanan v e satılığa çıkarılan mum fenerleri. Taklar yapılmıya başlandı Memleketin her tarafından Ankaraya bir ziyaret akını olacağı anlaşılıyor Bayramımız Romanyada nasıl kutlulânacak? Meydanlarda bayrak satışı A — Ana hat: 0 - 600 kilometreye kadar yüzde 50 601 - 800 kilometreye kadar yüzde 80 801 kilometreden yukarı için yüzde 80 Ana ve Erzurum » Sarıkamış hattın da çocuklar için yüzde 70 28, 29, 30-10-933 tarihinde üç gün: B — Banliyö C — Bursa - Mudanya yüzde 50 D — Samsun « Çarşamba yüzde 50 Aydın Demiryolları: 26-10-933 den 3-11-933 tarihine kâr dar dokuz gün için gidiş parası ile (Devamr 6 inci sahiflede)
