AA ie let ir İ Lord Gö dikleri, Büyük bayrama geniş ha- zırlıklar yapan tak yapılacak. FİATI 5 KURUŞTUR LOZAN “Lozan,, büyük bir eserin yalnız bir sayfasıdır. Bu söz, onu yapan İsmet Pa- iterem paşanm tevazuu baş- söylemesine manidir. Onun bu yüksek tevazuunu inci için bu noktada biz de ona uyalım: “Lozan, muazzam inkılâp âbidesinin muhteşem bir cephesidir. Bugün, Lozan mevzuuna temas edi- şimizin sebebi nedir? Hakikatte hiç bir yazımızda, hiç bir teşebbüsümüzde bu mevzudan ayrıldığımız * yoktur. Hiç bir politika hareketi yok ki, | hatıra- mızı, mevcudiyetimizi oraya (doğru sürüklemesi... Bu defa bizo yeni“ den bu zevki tattıran, bu vazifeyi ha- tırlatan Ankara Hukuk Fakültesi mü- derrisi Cemil Bey oldu: On iki senelik kısa bir zamana &; dırılan inkılâp mucizesinin — tam tarihi hâlâ yazılamadı. Bunun elemi- ni, hepimiz, her zaman hissediyoruz. Büyük büyük nutku, bu ta- rihin ancak bir nüvesi olabilir. Gele- cek nesillerin terbiyesine tem. fesini yapacak olan inkılâp ta, xi kimlerden, ne vakte kadar bekli- yeceğiz?.. Her vesile ile söylüyor ve yazıyo. ruz: Tam bir inkılâp tarihini tek bir adamdan beklemek, ondan gayrimüm- künü istemek olur. Kanaatimizce çi kar yol şudur: Eğer inkılâp hareket lerine iştirak eden, inkılâp tarihi üze rinde araştırmalar yapan her vatan- daş; salâhiyet ve ihtmasma göre bu büyük eserin birer sayfasını yazar, Ortaya koyarsa; beklenen ve aranan tarih vücut bulur. Cemil Bey arkada. #nız; büyük tarihin en mühim safh. N inde yaptığı tecrübe ile en mü. in bi adımı atmış oldu. Muhterem Müderris; çok dikkatli ve devai çalışma ie ancak vücut bulduğu ilk Pakışta anlaşılan iki büyük ciltli “Lo- pini dag yalandaşlara, gençliğe alnız il hizme! bakımından bir en de i d i sl ü- rebbilik vazifesini de görmüş oluyor! ., Yeni Türkiye tarihinde “Lozan istiklâlin tem manasile bir ifadesidir! Doğru: Milli mücadelenin muhtelif, muvaffakıyetli safhaları, en nihayet askeri zafer olmasa idi, “Lozan,, yaz . Fakat Türkiyenin mut Jak istiklâli, ancak “Lozan,, daki ah. him d ye düşman devletler tarafın. tastil ildikten i, fi tahkik ge likte sonradır ki, filen Büyük Gazinin yarattığı eserin bü yüklüğünü, inkılâp Türkiyesinin kd i hâdiselere, bilhassa bey- ayilel münasebetlere* temasımızda k ağ görüyor, onun gururunu da- Bn b Jen seziyoruz. Acaba dünya- e, ma karışık ana baba gü- e bugünkü © “Lozan Türkiyesi,, Olung e, “Öevr» Türkiyesinin talik ne haşdu?. Şu muhakkak ki, — Umumi X yarpte, bizimle ayni safta çarpışmış, Mh ticede mağlüp çıkmış Bulgaristanın, pe ristanın, hattâ Şirezman Alman- hn si Hitler o Almanyasının © tiği sempatiyi hiç bir taraf- tan göremiyecektik!, > mi en İyi vasıtalar; prn elinde kıymetini, kuv- a sür Ri e > bad mek te an muahedesinin fay- tatbikaş Orlarımı 3“ onu takip eden izm erindeki © tecellilerile ül, Jerkes, göz ve ze- i görebilir. ne biz. «ioza hakkımızın tık. Fakat muahed, hakkı ve yük ve küçük deşi Fzasile vermiş değilki m zin — istiklâl iddiası ei rma karşı asabile, ğ v işmiş ve hiddi pında aşağı yukarı şöyle söylerii; Mar, Töstermeyı edideye Rabbim günce san, völeketin cidden talii var: «Lo- gf el İsmet Paşa, işte seneler başında > 3 Yapan aa kiş onu tatbik eder hükümetin İlerde Pulanuyor. Yalnız son “güne zan ,, Politika tezahüratı bile, | Lo- iz bikatınm ng güzel pn ği seylerden daha ma, daha çok iyiliklere ve yar- a lâyık olduğunu mutlaka itiraf Sirt meb'usu MAHMUT İstanbulda o gün için iki yüzden fazla 8 İnci sene No. 2754 Reisicümhur Hz. dün gece Haydarpaşadan ayrılırlarken 1 Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT Trende., Gazi Hz. dün akşam Ankaraya avdet ettiler Büyük Reisimizin kışın tekrar İstanbulu şereflendirmeleri muhtemeldir Reisicümhur Gazi Hz. dün ak - şamki trenle Ankaraya avdet bu » yurmuşlardır. — Reisicümhur Hz. dün akşama kadar Dolmabahçe sa tayında meşgul olmuşlar ve 18,30 | da Söğütlü. yatile Haydarpaşaya | geçmişlerdir. Refakatlerinde me - buslardan Klıç Ali, Recep Zühtü, Salih, Hasan Cavit ve Nuri Beyler le kâtibi umumi Hikmet, hususi ka lem müdürü Hasan Rıza, Seryaver Celâl Beylerle diğer yaverler, mu- hafız kutaat kumandanı İsmail Hakkı Bey bulunuyordu. Hususi tren 18,30 dan itibaren harekete (Devamı 6 mer sahifede) Vapurcular vekâletlerin müdahalesini istediler ARADA YENİDEN İKİLİK BAŞLADI Hakem kararını tebliğ edilmiş telâkki etmeyenler Birinci Ticaret Mahkemesini protesto ettiler Mütercim. Zade Hakkı Bey Vapurcular arasında yeniden ikilik başlamıştır. Evvelki gün yapılan te- sis heyetiumumiyesinde, hakemin ka- nuni müddet zarfında kararlarını teb- liğ etmediği cihetle biçtiği kanuni bir kıymet iddia eden ve bu suretle olmıyan vapurcular, dün ziyeti İktisat ve Adliye V: arzetmişler ve müdahale talebinde bu- Junmuşlardır. Bunlar ayni zamanda birinci ticaret mahke- derek hakem J müddet zarfında tebliğ edilmiş olma- dığı iddialarını teyit ir, Bu kısım vapurculardan Mütercim Zade Hakkı Bey, dün kendisile görü- şen bir muharririmize şunları söyle- miştir; “— Hakem kanuni müddet geçtik- ten sonra kararlarını tebliğ etti. Şu halde hakem kararı diye ne kabul ve ne de itiraz edilebilecek (bir karar yoktur. Böyle vaziyetlerde ahkâmsu- mumiyeye müracaat edilmek zarureti vardır. Biz de bu suretle ikinci W mahkemesinden, vapurlarımıza met takdiri için bir ehlivukuf tay istemiş bulunuyoruz. Hakem kararını kabul ettiklerini söyliyerek tesis he- (Devamı 6 ıcı sakifede) Irak Kralı Hz. Türk tebaası mı? Muahedeye göre Irak tabiiyetindedir Irak hülcümdar ailesine sit olup ta Yunanistanda bulunan ve bundan ev- , vel Yunan © Hükü- i meti tarafından zap- tedilen emlâk ve a- razinin istirdadı için Alinada cereyan ©- den © muhakemede “Irak Kralı ve kar- cankikata göre, bu Irak Kral birinci iddianm hiç bir hu- Gazi Hazretleri kuki kıymeti yok- tur. Irak Kralı mer hum Faysal Hazretleri ve aileleri ef- Tadı Lozan muahedesi ahkâmma tev- fikan 16 ağustos 1924 tarihinden iti- (Devamı 6 mes sahifede) İri Sanâyi heyeti Iktısat Vekili ile temaslar yapmak üzere dün akşam An- iL karaya gitti... SALI “diyeler Bankası bu- Belediye bankası Kuruluyor Banka Cümhuriyet bay- ramında açılacaktır ANKARA, 9 (Telefonla) — Bele- diye. Bankasi için beklenen sermaye i kanım tesiiline haddini aştığından teşebbüs edilmiştir. Sayısı 519 olan Türkiye Belediye- lerinin iki senede varidatlarından a“ yırdıkları ve ban- kaya yatırdıkları para bugün 1 mil- yon 573,377 lira 87 kuruşa baliğ ol- muştur. Bu paralar Belediyeler Banka- si hesabıma Ziraat ve İş Bankaların- dadır. Binaenaleyh kanuna göre Bele- Şükrü Kaya Bey gün kurulmuş bu- Tunuyor. Banka belediyelerimize, şehirlerin tanzim Ve teğis ve yapacakları alı ereli, esaslı âmme trk er (Devamı 6 iner sakifede) 10 TEŞRİNİEVVEL 1933 Beşinci milli Tıp kongresi Tenzilâtlı tarifeden isti- fade temin edildi Beşinci Milli Türk Tıp kongresi 14 Teyrinievvelde Ankarada toplanacaktır. Fakat Devlet Demiryolları doktorlara her sene yapmakta oldu; tenzilâtlı ta rifeyi bu sene tatbik etme: ii doktorlar vekilete müracaal tirak edemiyeceklerini bildirmiş lir. Kongreyi 21 Teşrinievvel sabahı saat 10 da Başvekil İsmet Paşa açacak ve kongre birinci reisi Sıhhiye ve kili Refik Bey ikinci Reis Kulak müte- hassısı Ziya Nuri Paşa tarafından ida- re edilecektir. ö mevzular şimdi, ilmemiş olan hassaları hakkın- da tetkikat ve taharriyat yapılıp azaya tebligat .İkinci mevzu da memlekette bağırsak ve tüfeylâtla husule gelen has- talıklar üzörinde tetkikat ve müşahede- ler esası üzerinden görüşmek. N Bundan başka arzu eden aza hususi tetkikat hakkındaki malümat vedecek - ör, Kongre üç gün devam edecektir. Büyük ikramiye 200,000 lira yarın 531,500 lira da ayrı ikramiye var Ecnebiler niçin çok kazanıyor? On beşinci tertip Tayyare piyango- sunun son keşidesi yarin saat 13 te mutat veçhile Üniversite konferans salonunda çekilmesine başlanacaktır. Piyangonun bu keşide. i 55 yük ramiyesi 200 bin liradır. Ay: rıca bir mn ira lık amorti ve 100 bin liralık muhtelif ikramiyeler vardır. Bu keşidede amar- tiler de dahi! oldu- ğu halde 27 bin numaraya (o isabet vâki olacaktır. takdir etmek- te ve seri halinde piyango bileti al- maktadırlar. Bir piyango raya satılmaktadır. Yüzde elli (Devamı 6 ıncı sahifede) Reichstag yangını davası Berline naklediliyor. Ecnebi gazetelere göre maznunlar şimdi iddia mevkiindedirler. Tel:( Müdür: 34318 Yazı müdürü: 243118. İdare ve Matbax: 34310 (Yugoslavya ile dostluk ve ademi tecavüz misakı İmza önümüzdeki ay Belgratta.. Misakın metni üzerinde tam bir itilâf. hâsıl olmuştur CENEVRE, 9 (A. A.) — Türki- ye ve Yugoslavya Hariciye Vekille- ri gelecek ikinci teşrinde Türkiye Hariciye Vekilinin Belgrat'a yapa: cağı seyahat esnasında imzalana: cak dostluk ve ademi tecavüz mis sakının metni üzerinde kat'i vuret- te anlaşmışlardır. z M. Titulesku'nun gelişi SOFYA, 9 (Milliyet) — Romen Has riciye Nazırı M, Titulesku'nun 12 teş- rinievvel saat 16.54 te Sofyada bulu- nacakları hakkında Bulgar Hariciye Nezaretine malümat gelmiştir. Nazır, da Bulgar Hükümetinin bir mümessi- li ve Romanyanın Sofya Sefiri M. Sto- ica tarafından karşılanacak, Sofya is- tasyonda bütün (nazırlar tarafından istikbal edilecektir. Resmi program tanzim edilmiştir. M. Venizelos M, Maximos'la konuştu ATİNA, 9 — M. Venizelos dün Ha- miştir. M. Maximos ta bu mülâkattan fade ederek M. Venizelosu en bi ESKi KANUN Türk - Yugoslav misakını Belgratta imza edecek olan Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B. bulan mülâkatmdan haberdar etmiş- tir, ATİNA, 9 — M. Kondilis ve Harici» ye Nazırı M. Maximos dün Korfu” vâki olan mülâkatlarından pek mem- klarını söylemişlerdir. M. K ve M. Maximos iki hükümeti alâkadar eden meseleler hakkında a- talarında tam bir noktainazar muta- bukatı mevcut olduğunu ve Yugoslav- yanın ürk - Yunan misakını tas vip ettiğini etmişlerdir. FAZLA EVLENMESİNE ANUSADE EDERDİ | Yeni hazırlanan büyük afişlerden . Büyük bayram için geniş - hazırlıklar yapılıyor İstanbulda irili ufaklı 200 den fazla tak yapılacağı tahmin ediliyor Cümhuriyetin onuncu yıldönümü 29 Teşrinievvelden başlıyarak üç gün mem lekette bütün şehir, kasaba ve köyler - de, karada, denizde ve havada, gece ve gündüz bütün halkı alâkulandıracak bir çoşkunlukla kutlulanacaktır. Saltanatın en ağır yükünü çeken, Meşrutiyetin keşmekeşini gören İstanbul, cümburiye- tn onuncu yıldönümünü | görülmemiş bir şekilde tesit etmek için bazırlan - maktadır. Bu üç günde şehir baştan ba- şa bayraklarla donanarak Türk bayrağı» nın rengini alacak, gece bütün şehir hür içinde ışıldayacaktır. Bayramda hemen ber nahiyede halk ve teşekküller birkaç tak yapmak için hazırlanmaktadırlar. Şe hir dahilinde ufak büyük iki yüzden faz la tak'yapılacağı tahmin edilmektedir. Şehrin umumi vaziyetine taallük eden yerler, köprüler, kuleler ayrıca tezyin ve | tenvir edilecektir. Üç gün bütün verait nakliyenin nısıf ücretle seyriseferi te » min edilmitşir. Bütün teşekküller bay - ram için hazırlanmaktadırlar. İstanbul larından bir kısmı Cümhuriyet bayramında Ankarda yapılacak Türki birinciliklerine iştirak edeceklerdir. kısım sporcular kendi formalar takımlarile İstanbulda geçit : leşi Meli ğer ve bütün tam talebe kadrolarile ve yeknesak kı- © Büyük afişlerden yatetle geçit resmine iştirak edeekler- dir. Cümhuriyet bayramında gençlik ve halk cümhuriyet marşını hep birlikte okuyabilmek için bütün teşekküllerde çalışılmaktadır. Bayranida temsil edilecek eserler, destanlar C. H. F. kâtibi umül' miliği tarafından tevzi edilmiştir. Diğer taraftan İstanbula tâbi köylerde de bay» ram köy kutlulama programı mucibin - (Devamı 6 ıncı sahifede)