7 Ekim 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

im ——. m gm, ; ) Sultan Hamidin oyunları. ? Tarihi tefrika: 131 Yıldızdan Ordu Köşküne Mor hakkı ÇMüllyet) indir asan? 5. N. Sultan Hamidin culüsu 2 - Yeni Padişah, her tarafa iltifatlar dağıtıyor. — Sultan Hamit, kılmç alayında, nasıl i hareket etmişti ? Abdülhamidin tahta © çıkması, bir çok kimselerin neşesini, keyfi- gayet ustalıkla saklıyor ve gayri samimi O nevazişlerle düşmanını ni kaçırmıştı. Bu gayrimemnunla- xn bir kısmı, yeni Padişahın, te- <eddüt hardietlerine samimiyet ve sadızatle ayak uyduracağından şüphe ederek üzülüyor; bir kısmı da sakıt Padişaha ikraz ettikleri külliyetli paralara yanıyordu. Sultan Hamit, kendisinin kimler Tehinde, kimler aleyhinde olduğu- nu bilmiyor değildi, hattâ pek ço- Zuna yakınen ve mufassalan vakıf ve agâhtı. Fakat o, gayet kurnazca hareket ediyor, hissiyatını ne mem- nunlara, ne de gayrimemnunlara ali etmiyordu. Abdülhamit, tahta çıkar çıkmaz millet ve memleketin selâmeti, sa- adeti için göz yaşları odöke döke © dunlar ettiğini ve orada zahidane bir itikâf geçirmekte bulunduğunu yazıyorlardı. Ondan iki gün sonra, Sultan Ha- mit, askeri kışlaları | ziyaret odi- yor, bütün efradıaskeriyeyi, zabita nı, müşfik bir baba gibi okşıyor, gönüllerini alıyordu. o Gazeteler, bunu da dallandıra budaklandıra uzun makaleler, methiyelerle hal- * ka bildiriyordu. Abdülhamit, mekteplere; mek- teplilere, tekkelere, dergâhlara, medreselere, meşayihe, ülemaya temellükler ediyor, iltifatlar yağdı rıyordu. Sultan Abdülhamit, bütün ilti- fatlar rdığı, dilnüvazlıklar gösterdiği müesseselerden ve o mü esseseler mensubininden o daima korkar, çekinirdi. Fakat mevküni tersin ve tahkim için hile ve riya yolundan yürüyor, kinini, gayzını Yarın: dost etmeğe çalışıyor ve dostunu da, düşmanını da aldatıyor, kan- dırıyor ve hemen hemen muvaffak oluyordu. Sultan Hamit, merhum amcası- nın son azmanlarında Mitat Paşa- nın, Gürcü şerif, Şirvani Hulusi Efendilerip, Namık Kemal Beyin vesairenin, elli altmış bin talebei ulümü nasıl ayaklandırıp sokaklar da alay alay dolaştırarak nümayiş- ler yaptırdıklarını, banker sarraf Hristaki Efendiden, Banker Zari- fiden alnan paralarla şeyhlere, ho- ca efendilere, yobaz talebeiülüma ne vechile ikramlarda bulunduk- larmı ve şarktaki kıyamların ek- seriyetle ayni menbalardan çıka geldiğini de pekâlâ biliyordu. Bu hikâye, pek uzundur, tafsi- le hacet yoktur. Sultan Hamidin culüsu müteakip çevirdiği manev- relerin, oynadığı oyunların, en üs- tadanesi kılıçalayı © günü yaptığı roldür. Abdülhamit, bunda tama- mile muvaffak olmuştu. Kılıç ku- şanma alayı günü (o Eyü; gittiği zaman Abdülhamidin takın- dığı vaziyet, akla durgunluk vere- cek derecede mahirane idi. Hem program ve hem eski âdet mucibince Eyüp camii & kapısma Hünkâr atla gidecek ve orada at- tan inip türbeişerifeye girecekti. Fakat Sultan Hamit, türbeişerifeye doğru gidilirken bu program ve es- ki âdeti bozmuş, Eyüp camii şeri- fi kapısına varmaksızın hemen te- vakkufla atından inmiş ve ellerini kavuşturarak derin bir vüzuudin- darane aldıktan sonra hafif hafif zikritevhit ile yayan yürüyerek ve Hazreti Halidin türbesi önünde | fartıhusu ve tevazula iğilerek mah- feli hümayuna girmişti. Yeni Padişahın bu tavrıhareketi İstanbulda kadın, erkek herkesin dilinde destan olmuştu. (Bitmedi) Sultan Hamidin culüsu 3 Mitat Paşada inkisarı hayal. — vaitlerini unuttumu? Sultan Hamit, eski Ebüzziya Tevfik Bey merhum Alman Yahudileri ve Fransızlar CENEVRE, 6 (A.A. )— ari kü fevkalâde bir ölmem liğe M. | Berenger ekalliyetlerin hukuki vazi- yeti hakkındaki zakere münasebe tile Fransanın yahudilere müteallik işleri ortaya sürdüğünden dolayı hay rete düştüğünü söyleyen Alman mü - li Keller'in bu sözlerinin a- sıl kendisini hayretler içinde bıraktığı nı beyan etmiştir. .M. iel sözüne devamla de - yahudilerle diğer Alman yurttaşları arasında kanuni bir fark gözetmek me yahudileri bir ekalliyet haline Bu sözlerden sonra M. Serenger meclise bir karar sureti metni vermiş- vazifeleri hukuka ve kanuna uygun bir tarzda ir mi olunmuştur. Lehistanda dahil dahili istikraz VARŞOVA, 6 (AA) —— Dahili tkraz kayıt muamelesi dün tehacü iz rağmen ka YE MAN mia 308 milyon ziloti ile iştira ketmiştir. Kutup yolundaki gemi imdat isteyor VAŞİINGTON, 6 (A-A.) — 25 ey- llde Boston'dan bahri gemisi Bear'ın imdadına gitmiştir. Alman sanayi istihsalâ'ı artıyor » BERLİN, 6 (A-A:) — Alman sana de 22 artmıştır. İstihsal olunan e Bin kaymeti ayda 3 milyon B0Ü'milyon marka çıkmıştı ki geçen senenin ağa tosuna nisbetle 650 mark faz. le İ kir zırarı # ucip olmzmıştıştır. Bomba SOFYA, 6 (Milliyet) — Viâ- yetin Vrajlebua köyü Belediye | Reisi Hr. S oyanov'un evide ev- | velki gece sait 11 de kir bomba | atı'mıştır. Bomba irfilâk etmişse de, hiç Solya sü'ari zabıtası ayni köyden şüphe etiği Milçev ile Balkanc'yev'i tevl if etmişlerdir. Yeni İspanya başvekili MADRİT 6 (ALA.) — Isahat taraftarı eski nazırlardan M. Ped- royal, yi kabineyi teşkle me- mur edilmiştir. MADRİT, 6 (A.A) — Kabi- neyi teşkile memur edilmiş olan M. Pedregal, istişarelerine devam etmiştir. Mumaileyh ne Maura'nın sığ cenah gurupundan, ne de radikal Sosyalistlerden mürahat görme- miştir, Mumaileyh beyanatında bugün- kü şerait altında tşkil olunzcak hükümetin bir cümkhuriyetçi te- merküz hakümeti olması lâzm geldiğini söylemiştir. Diğer taraftan Radikal Sosya- list fırkasının icra komitesi azası Pedregal'le teşriki mesaide bulun- mağa karar vermişlerdir. Muma- ieyhin bu gün kabineyi teş'il- den tazgeçeceği zannolunmakta- dır. MADRİT, 6 (AA) — M. Pedregal, yeni kabineyi teşkilden vazgeçmiştir. M. Zamora, bu va- zileye M. Mararon'u memur et- miştir. Renee Anoree öldü HOLİVUT, 6 (A.A) — ma artistlerinden Renee Adore MİLLİYET CUMARTESİ 7 TEŞRİMİEVVEL 1933 Almanyada Gazetecilik Yeni kanunda ne gibi maddeler var? BERLİN, 6 (A.A) — Wolff Ajansından: Muharrirlik mesleği hakkında Nazırlar meclisi tara- fından kabul edilen yeni kanun memurlıra ait kanundaki “ârl a- sıl'dan olmak” kaydına dair olan maddeyi muharrirlere de şümul- len drmektet'r. Bu kanuna göre muharrirlik mesleğinin icrası bir sene müddetle mesleki bahsiyle tabıdır. Her matbaa sahibi bir başmu- harrir tayinine mecburdur. Matbaa sahipleri bir muharri- ri siyasi sel eplerden dalayı iş'n- den çıkaramıyacaktır. Halkın se- lâmetine ilişiği olan sebeplerden dolayı prapaganda nazırı bir mu- karririn kardım - meslek mahke- melerinde açılacak davadan ay- rıca olar muharrirler İste. sinden sildirebileçektir. Bu kanu- nun meriye gireceği tarihi pro- pâganda nazırı kararlaştıracarlır. Propaganda naz:rı M. Goek- bels bu kanunun yapılmasını ge- rekleştiren sebep'eri Berlin ga- zetecileri fedarasyonuna anlattı- ğı sırada demiştir ki: “Fikir hürriyeti mefhum üze- rinde dünyadın her tarafında şid- detli münakaşılar olmaktadır. Fi- kir ve rey hürriyetinin . ancak devlete ve millete ait balk ve mikellefiyetlerin çizdiği hudut çerçevasi içinde verilabileceği ar- tık kavranmağa başlanmıştır. Devlste karşı o mes'uliyetini müdrk olan ve vatanmı Seven her yurttaş hükümetin Karar'ari- nı müdafaa etmek ve bu karar. ların âdeta el ile ve dokdnulabi- lecek net'celer vermesine ..çâlış- makla mükelleftir. Bir muharririn vazife ve mü- kellefiyetlerini köntrola- tabi. tut- makta devletin hiçbir” menfaati yoktur. bu işi matbuatın kendi kendini disipin alina al- mssı yo'unda girişmesi grek te. şebbüs3 bırakmaktadır. Harp b borçları Görüşmelerde riayet edile- cek usul tesbit ediliyor Vaşington, 6 (A. A.) — İngi- liz ve Amerikan mutahassısları arasında dün sabah yapılan kısa bir toplantıda harp borçları hak- kındaki görüşmelerde riayet edi- lecek usul konuşulmuştur. İngiliz mümessilleri borçların azaltılması hakkında resmi bir plan ileri sürmemişlerdir. Bütün dünyada hüküm süren iktisadi vaziyet ile borçlar me- selesi arasındaki münasebete de umumi bir surette temas edil- miştir. Bu görüşmelere yarın yahut Bbür günde devam olunacaktır. Bu esnade M. Roosevelt ile ma- liye müstüşarı M. Acheson ayni mesele hakkında konuşacaklardır. Yalnız bir küçük gemi yapacaklar LONDRA, 6 (A.A) — Bah- riye nezareli yiyecek ve cepha- ne taşıyan gemileri koruma işin- de kullanılacık tsk direkli yeni bir küçük harp gemisi yapılması içim © bir Ümükeyele” Snasladiğıni bildirmiştir. 1083 ymz eli; deniz. inşaat programında yer bu'an gemiler- den yalnız bu küçük gemi yıpı- lacaktır. Silâhları azaltma işi Londra, 6 (A.A. ) — Sir Jhon Simon silâhları azaltma işinin bugünkü vaziyeti hakkmda ko- Duşmak için pazartesi günü top- lanacak nazırlar meclisinde bu- lunmak üzere londrada kalmıştır. M. Eden'in hafta sonunda Ce- bir müddettenberi çekt'ği ake'ğer haatâlığının tesirile ölmüştür. nevreye gitmesi muhtemeldir. HARICI HABERLER Vişi Kongresi Radikal sosyalist kongre- sinin ikinci celsesi VİŞİ 6 (A: A)— Havas ajan- sından: M. Daladier Vişi'de top- lanan radikal sosyalist kongre- sinin ikinci celsesini dün saat 14/30'da açmıştır. M. Da'adier'nin teklifi üzeri- ne kongre azan M. Hesiot'yu dikal fırkasının reisi ormanı sfa- tile hararetle alkışlanmıştır. Bundan sonra M. Dalacier, söylediği kısa bir nutukta”bilhas- sa ilemiştir'ki: “Fransa şimdi geçirmekte ol- duğu çok lüzumlu emek ve zah- metler devresi sona erdikten sonra daha iyi günlere kavuşa- cak, bütün ehemmiyetli meselele- rin bürriyet dairesinde ve hür- riyet vasıtasile halledilebileceği- ni, diktatörlüklere lüzum olma- ve bütün dünyaya gösterecek- Radikal sosyalist fırkası umum kâtibi M. Albert Milhalcda M. Herlot tarafından gönderilen kı- sa bir beyanaameyi kongre âza- sına okumuştur. M. Heriot bu yazılı beyana- tında bütün fırkanın cümhuriyet- çi bülümet ve onun reisi etra- fında toplanmasını dilemiştir. Paris 6. (A. A.) gazetelerin bütün dikkati Viğhy'de açılmış olan radikal sotyalist kongresi üzerinde temerküz etmektedir. Bu kongreye fırkaya mensup bir çok mazırlar da iştirak etmekte- dir. Matbuat fırkada mevcut olan vahdeti ehemmiyetle kaydetmek- tedir. Bu vâhdet kengrece M. Herriot ve M. Daladier hakkında yapılan tezahürat ile teeyyüt et- miştir. Paris: 6. (A. A) Başvekil M. Daladier dün akşam saat 18 de tayyare ile Vichy'den dönmüştür. Mumaileyh. seyahatinden ve Her- rot ile samimi müâkattan mem- nun olduğunu * söylemiştir. -M. Daladisr, pazar günü yine tay- yare ile Vichy,ye giderek parle- mentonun açılmasından evvel söy- lenmesi mutat olan büyük bir si- yasi nutuk söyliyecektir. Fransız silâhları Bir Alman gâzetesi vaziyeti nasıl görüyor? Berlin, 6 (A. A) — Volf ajan sı bildiriyor: Silâh bırakımı hakkındaki yeni Fransız planını mevzuu bahseden Berliner Boersn Courier diyor ki: “ Fransanın emniyet mötale- belerini ve silâh bırakımının te- birini meye istinat ettirdiğini an- lamak kakikaten güçtür. Çünkü Fransanın 206) ağır topu ve azim miktarda da -istihkâm topları var- dır. Bundan başka 4000 tankada malik bulunuyor. Halbu ki Al manyanın böyle tek bir silâhı i A Ankara ovasını sulayacak baraf ANKARA, 6 (Telefonla) — “Ankara ovasını sulayacak olan Çık barajı bu ay teslim edilmesi icap ederken vaktinde ikmal edilememiş! tir. Barajın irtifat yüz üç melre olacak iken ikmal edilebilen kısım bu” gün doksan sekiz metreyi bulmuş tur. Henüz beş metre daha yükse mesi lâzım gelmektedir. Bu beş metre yükselme işi gene birkaç aylık mesaiyi icap ettirmektedir. Taahhüdün vaktinde ifa edilememesi yü" zünden çıkan ihtilâfın meclisçe halledilmesi lâzım geldiğinden keyfi; yet oraya arzedilecektir. Yeni hatlarımız, yeni limanlarımı ANKARA, 6 (Telefonla) — Meclisten çıkarak bu sene yapılı sı lâzım gelen nafia işleri meyanı nda vekâletin üzere uğraf tığı meselelerden en başta gelenler i Filyos - Ereğli hattiyle, Ereğli ve Mersin limanları, Antalya - Afyon hatları için müracata eden gruplaf la vekâlet müzakerelere devam et mektedir. Filyos - Ereğli hattı ve E reğli , Mersin limanları için bir çok gruplar meyanında birkaç Fransı$ grupu da mevcuttur. Bu Fransız grupları verecekleri paraya mu hat ve liman malzemelerile diğer bazı malzemenin kendilerinden alın masını şart koymaktadırlar. Bu tekliflere müsait cevap verilememekte ve bazıları henüz tetkik devresinde Bulmak İli İlk iş olarak Ereğli Filyos hattiyle Ereğli, limanının inŞaları düşünülmektedir. Peştede güreşçilerimiz 4-3 yendilet PEŞTEE, 6 (A.A.) — Türk güreşçileri Kecskemet de yaptıkları müsabakada mahalli güreş takımını 43 Romanyadaki ir, Türkler bay- rama geliyorlar BÜKREŞ, 6 (A.A.) — Anadolu Ajansının Balkan hususi muhabiri bildiriyor; Silistre, Pazarcık, Köstence T ürk münevverleri, Türk dustu Ro * menlerle beraber Cümhuriyet bayramını tesit ve tebrik etmek üzere teş, rinievvelin 20 sinden sonra hususi bir vapurla hareket ederek İstanbul! ve Ankarayı ziyarete karar vermişlerdir. M. Titulesco ile beraber gaze- ş . tecilerde geliyorlar BUKREŞ, 6 (A.A.) — Anadol u Ajansının hususü muhabiri bildiri” yor: M. Tituleskonun ayın on ikisinde buradan hareket etmesi muhar* rerdi. Varşova müzakereleri üzerin e M. Titwlesconun Belgrat yolu Sofyaya geçmesi ve oradan İstanb ul ve Ankaraya gelmesi tekarrür et* miştir. Bükreş elçimiz Hamdullah Suphi Bey ayın on ikisinde buradan hareket ederek Sofyada M. Titules coya mülâki olacak ve İstanbula raber gelecektir. M. Titulescoya A nkara seyahatinde refakat edece olan Romen gazetecilerin listesi tanzim edilmiştir: Bu listeye göre nazırın refakat inde Romanya matbuat müdürü M. Dragu, Romanya matbuat cemiyeti reisi ve Üniversul gazetesinin si « yasi muharriri M. Viyon, Diminyatsa ve Adeverul gazetel, muhrriri M. Romanuf ve Lupta gazetesinin siyasi muharriri M. Aste; mie bulunacaklardır. İzmirde ehli hayvan sergisi IZMIR, 6 (A.A.) — Ehli hayvan sergisi Burnovada ziraat.meki€-? inde merasimle açılmıştır. Sergiye 250 hayvan getirilmiştir. Ha yeti hayvanları tetkik ve derecelerini tesbit etmiştir. zanan ha; Sen sahiplerine ikramiyeler verilecektir. İsmet Paşa Hazretleri Ankarada ANKARA, 6 (A.A.) — Başvekil İsmet Paşa Hazretleri bu sabah“? ki trenle İstanbuldan şehrimize dönmüşlerdir. İsmet Paşa, istasyonda B.M. M. Reisi Kâzem Paşa Hazretleriyle vekiller, mebuslar, vekâletleriğ erkânt ve birçok zevat tarafından Per e yoktur. Fransa 1921 den beri harpte derhal kullamla bilecek ordu mevcutlarını yüzde 42 azalt- tığını iddia eylemektedir: Bu dağ- ru değildir. Çünkü bugün de eskisi gibi bütün Fransız genç- liği askeri talim ve terbiye gör- mektedir, ve ihtiyâtların miktarı bir tek eksilmemiştir. Fransız devlet adamları geçenlerde Fran- siz hudutlarının Alman kıtaatı tarafından geçilmesinin mümkün olmadığımı söylüyorlardı. Halbu ki Almanyanm 300) kilometrelik hudutları tamamile açık bulunu- yor. Amerikada bombalı grev Harrisburg, Jilincis 6 (A. A)— Maden işçilerini ayartmağa çalı- şan grevciler ile bu işçiler arasın- da bir takım kavgalar çıkması üzerine obemen çağırılan milli muhafaza kuvvetleri süngü taka- rak sükün ve huzuru inde etmiş- lerdir. Bu kavgalar esnasında iki bom- ba atılmış, bir çok kimseler tü- fek kurşunu ile yaralanmışlardır. Yugoslav Kralı Hz.| Korfuda Yunan Hariciye nazırı da Korfuya gitti ATİNA, 6 (A.A) Atinadaki Yaçoilav elçisi Yugoslav Kral ve Kra liçesinin cuma akşamı - bugün - Kor- fuya geleceklerini Hariciye nazırı M. Müksimosa bildirmiştir. Bu tebli, Yugoslav hükümdarları» nın ziyaretine resmi bir mahiyet ver- diğinden M. Müksimos Korfuya git meği kararlaştırmıştır. Zaten Harbiye nazırı M. Kondilis te orada bulunmak. e 'M. Maksimos, dün akşam Yagos - lav elçisi M. Christiteh'i'da Oynama alarak Spotzai Torpito muhribine bin» miş ve Korfuya gitmiştir, Gazetelerin yazdıklarıma göre M- Layipçig muhakemesi LAYİIPÇIG, 6 (A.A.) — Volf aji sı bildiriyor: i Reichstag meclisini yakmakla zan” malına almanların bugünkü ruhake da ecnebi müdafaa vekilleri komitesi nin ileri sürdüğü iddiayi çürütm çalışmaştar. sed maznun Dimitrofun Bulgar avukat gorof ile görüşmesine müsaade . memiş olduğunu, polisler tarafında fena muamele görmediğini bizzat mitrofun bile söylediğini beyan ete tir. Bundan sonra reis, Reichatag 3 dıktan sonra geceyi nerede geçirdiği. Torglere sormuştur. Tereke verdiği sayağia 0 ahbaplarından birinin liği Reiehstag meclisini rig ET Eleni ; Amerikan işçileri kongresi VAŞINGTON, 6 (A.A.) — İşçi kon o M. Keke A A ag alkışlar a- e nee esi diktatörler ta- rafından kullanılan, tazyik edici ted- birlere karşı mubalefetlerinde Britan ya ve bütün dünya işçilerine müzahe- ret edeceklerdir. Biz demokrasiyi 3€- viyorüz ve ekalliyetlerin zulüm görme sine karşı ittihaz edecek dostlarımıza yardım edeceğiz." İngiliz amele fırkasının mümessili haliliye Ravan Hitlerciliği şiddetle tenkit Sezar içki resmi VAŞINGTON, 6 (A.A) — Ameri- ka hükümeti hâdiselerin yo mem- kaldırılmasına iii bütün Birleşik Amerika hükümetlerine bildirmiştir. Resimlerin ikânunda alınmasma 6 birincil 36 macı devletin de memmuiyetin kaldırıl- i günden itibaren Roosevelt hallerle yakacık reji eie bir ahbabmın evinde kuldı?. Yan; bir kaç saat sonrn zabıta. Torgl tevkife memur edildi ve kendisi de arandı, i Mahkeme reisi bundan sonra D rofu sorguya çekti ve maznunun telif ilenmetgihlarında ele geçirilen zılarını okudu. nü söylemiştir. Le — e kendisinin e marn by il j M. Herriot'nun sıhhi iasiyei LIYON, 6 (A.A.) — vaziyeti siki balm ai Mi eni SE kleiİ