7 Ekim 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Yeni tefrikamız Cengiz Han Bugün başladı 4 üncü sahifemizde M 0 0 0 . "O. öüB4 umhuri YmltefrikaM Cengiz Han Bugön başladı 7TeSrİllİBVVet 1933 4 üncü sahifemizde ÎSTANBUL CAGALOĞLU Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta fcutusu: îstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366, Tahrlr müdürü: 23236. tdare müdürü: 22365, Matbaa: 20472 Tiirk gençliği Doğru yolda er vesile ile olduğu gibi son defa oradan geçmiş olmak fursatında dahi Çanakkalenin bizim için haiz olduğu yiiksek tarihî kıymet üzerinde bilhassa tevakkuf etmis olduğumuzu sevgili okuyucularunız habrlarlar. Bu defa Avrupa seyahatinden avdetimizde yiiksek tahsil gençliğimizin de ayni salâbetli bir milliyet idrakile bu meseleyi ele almış olduğunu büyük bir memnuniyet ve iftiharla öğrendik. Çanakkale, yakın Tiirk tarihinin en kuvvetli membalanndan birini teşkil ettiği cihetle orada millî varlığımızın bakası hesabına can veren yüce vatan daşlann yiiksek hahralanna karşı daha nyade lâkayt ve ihmalci kalamaz • dık. Mesele alelıtlak ölüye veya şehide hürmetten daha üstiin bir mahiyeti haizdir. Herhangi nesil kendisinden evvel yapılmış millî bir fedakârlığı hakkile takdir ehnek payesine yükselirse halde ve istikbalde onu belki daha büyük mikyaslarda kendisi yapmak ikti • dannı izhar etmiş olur. Bu bir millî kültür işidir, ve millî kültiir işinin hakikatini ve hulyasmı yaşatmak vazîfesi en ziyade gençliğe terettüp eder. Millî kültürü nasıl ifade etmeie çahşmışbk? Galiba millî benliğîn idraki 'soretinde. Filhakika en yiiksek marifet olarak kendini bil diyen Yunan hakiyminin bu tavsiyesini fertten millete teşmil etmekle hakikî kiiltürün esasını koymuş olabiliriz. Millî benliğimizi anladığımız kadar rrullî kültürü kavramış o luruz. Millî benliğimizi sevmekliğimiz için onu anlamağa başlamış olmaklıği • mız lâzımdu*. Çanakkalede abideler istiyen Tiirk gençliği bize böyle bir id ~ rak derecesine yükselmiş olmak maz hariyetinî gösteriyor. Bu açık alâmetle yiiksek tahsil narruna ve millî kiil • tür hesabına en doğru yolda olduğunu gördüğümüz bu gençliği, kalbimi zin bütün kuvvetile takdir etmek bizim için en zevkli vazifedir. Millî kiiltiire menşe ohnak icap edeceşjinde artık cümlenin müttefîk bulunduğu Univercitedca lft« bu tUrlii paaüya J*«veketler beklenir. Çanakkale Kâbesi her sene mahsus bir vapurla oraya giden bir heyet tarafmdan tavaf olunmak itiyat haline gelrniştir. Bu itiyadı tenkit etmek hatınmızdan geçmez. Fakat Gülnihal veya Gülcemal vapurunun güvertesinden aynîmıyarak yapılan bu tavafa mukabil bu sene yüksek tahsil gençliğimizin memleket ve milleti kurtaran o mücadele sahalanna çıkmak, oralannı enine boyırna gezerek büyük ölülerin ruhları ka dar kemikleri içinde dahi dolaşmak şartlarile yaptığı ikinci ziyareti elbet daha çok giizel bulduğumuzu açık v e .yüksek söylemekten dahi geri duramayız. Yağmur, rüzgâr, su ve sel birçok yerlerde Çanakkale şehitlerimizin yufka kabirlerini açarak onlann kenvklerini ortaya dökmüş. Biz kemik önünde balecana düşecek zavıf kalpli mahluklar değiliz. Fakat büyük Çanakkale dasıtammıza karşı ihmal ve lâkaytliğimizin böyle maddi ve acı delillerile karşılaşmaktan elbet kalplerimiz bur • kuluyor ve yüzlerimiz kızanyor. Hah • raya hürmet etmeği bilmiyen milletin istikbali yoktur. Ismet Paşa Hz.nin beyanatı Türk sözünü tutar «Lehimizdeki en parlak teklifler bile bizi vefasızlıga, verdiğimiz sözü tutv~*nağa sevkedemez» Başvekil Ismet Paşa Hazretleri: c Faal bir politika yapı yorsunuz. Yunanistanla dost 'bulunuyorsunuz. Yugoslavya ile ayni derecede yakın bir dost olabilirsiniz. Bu vaziyet, sizi Bulgaristan aleyhine bir poli • tikaya götüremez mi?» Suvaline cevaben şu sözleri söylemiçrtir: « Böyle bir ihtimali nasıl tasavvur edersiniz ki, beş sene müddet için, Bulgaristanla dostluk muahedemizi temdit etmif bulunuyoruz. Bunun hilâftnda hareket etmek, Türk ahlâkının, Türk karakterinin kabul edemiyeceği bir şeydir. Bizim için aBaşvekil Ismet Paşa Hz. sıl olan, sözümüzü, imzamızı cak en parlak teklifler bile bizi tutmaktır. Hiç bir hususî vazi vefasızlığa, verdiğimiz sözü yet, hatta lehimizde vahi ola tutmamağa sevkedemez!* " Istanbulun Bayramı Dün, lstanbul Kurtuluş Bayramını heyecanla, sevinçle kutluladı i Macar takımı dünkü maçta 30 oralip geldi Fenerbahçe takımı, kuvvetli profesyonellerin karşısında çok canlı ve parlak bir oyun oynadı ~ ^ ^ ~ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ^ ^V^^^^^V^r ~^M^*~ ~ ^ ^ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ " ~ ^ ^ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^^^T ^ ^ ^ ^ ^ ^ p Macar takımının Önünde bayrak takdimi merasimi Dünkü geçît resminden iort intıba: Askerî lîseîer, mizraklt sSvari bolüğü, izdler, Kadıköy Ktz orta mektebi talebesi • tstanbul kurtulusunun yıldöoümü dün geceli gündüzlü, merasim ve sen • Kklerle, çok parlak bir sekilde h e y e canla ve sevinçle tes'it edildi. Bütün şehir bastanbasa donanmışfa. Bu donan manın, dünkü hususjyeti, sade resmî ve hususî müesseselerin değil, şehrin en koytu semtlerine kadar evlerin de bayraklarla süslenmiş ohnasıydı. Cumhu . riyetin onuncu yıldönümünü kutlula . mağa haznlannuş olan vatandaşlar, dünkü sevinçü günde de, bayraklarla meskenkriri donatnuşlar ve gece de ten vârat yapmışlardır. Evvelki gün şehrimize gelen prolara göstermiştir. îyiye iyi ve kötüye fesyonel Macar takımı, dün Fener kötii demeği daima bir düstur Itftibahçe ile ilk müsabakayı yapmıs • haz ettiğimiz için Macar takımım tır. Macarlar, dünkü oyunda hakigözlerlmizle gördüken sonra bu hakaten kuvvetli olduklarmı ispat etkikati açık ve kat'î olarak ilân et mişler ve müsabakayı sıfıra karsı megi bir vazife biliriz. üç sayı.tle kazanmışlardır. Macar • Dünkü oyunda Macar takımının lar için bu 30 galibiyet o kadar kokarşısında her hangi bir takımımız lay olmamışhr. Fenerbahçe, kendi öz olsaydı muhakkak daha ağır bir kadrosile sahaya çıktığı içm bu promağlubiyete, belki de bir paniğe uğfesyonel takımın karşısında sayanı rıyabilirdi. Bu itibarla Fenerbahçetakdir bir varlık göstermis, yorul ntn üç sıfırlık mağlubiyetini bir mutnadan, yıprantnadan bir buçuk sa&t vaffakiyet saymak icabeder, o kadar Hatıra mazi demekse de millet te çalışmış, fakat zayıfnn kuvvetlinin ki, bu mağlubiyet, Vinersporla beraKurtuluş gününün, parlak ve mun en devamlı bir hatıra ve en canlı bir karçısında mağlup olmasını âmir tabere kalmaktan daha kıymetiidir. tazam bir surette tes'idi için haznlanan tarih demektir. Çanakkale Türk için en biat kanununa boyun eğmeğe mecFenerbahçe şu şekflde sahaya çık program da gazetelerle ilân edilmiş oL yakın hatıra, en yakın tarih ve en yabur kalmjçtır. maştır: duğundan, şehirliler, merasim mey • kra vakıadır. Biz millî varlığımızı kur Hüsantettm Ya^ar, Fazıl . danlarile, geçit yerlermi daha etkenden Futbolu para kazanmak için oytaran Sakarya ile Dumlupınara ne nıyan ve bunu bir san'at haline ge Esat, Fikre*, Cevat Niyazi, Re doldurmuşlar, alaya iştirak edecek olan garip tesadüf ve ne mânalı bir mazha kıf alarla teşekküller de tam zamanmsat, Zeki, Muzaffer, Şaban. tirenlerle zevk için spor yapan amariyet ! ayni millî kahramanın sevk ve da muayyen yerlerinde toplanmışlardı. Müsabakayı Kemal Halim Bey törler arasındaki müsabakalann huidaresfle oradan mtikal ettik. Eğer Çaidare etmiştir. Oyunun ilk bir iki dadudunu tayin etmek lâzımdır.= Bu Istanbulun kurtulduğu dakika... nakkale olmasaydı Sakarya ve Dtım noktai nazardan Fenerbahçenin dün kikası ortada geçtikten sonra Ma Bundan on yJ evvel, kahraman aslupmar olamazdı. O Çanakkale ki yalcarlar yıldınm gibi bir akınla Fe • Macar takımına mağlup olması, san kerlerimiz, Sirkeci nhtımma tam saât mz Moskof Çarlığını yıkmakla kalmaner kalesine indiler. Feher müda lâcivertliler için bir kıymetsizlik de10 da ayak basmifb. Dün de tam bu mış, dünyanm tarihine yeni bir isti ğil, bilâkis; muvaffakiyet sayılabilir. faası bu ilk tehlikeyi kolayca atlatü saatte, kolordu tarafmdan tesbit edilkamet vermiştir. Çanakkaleden bütün ve topu Fener muhacimlerine gös ~ Budapeşteli futbolcularla geçen miş olan mühim mevkilerden toplar a. derdi. Fenerin akını da avutla ne dünya biraz ürkerek, biraz korkarak nafta buraya gelen Viyanah futboltılmağa başladı. tlk top sesile, liman ticelendi. geçiyor. Türkün orada yarattığı bu mucular arasında bir mukayese yap i «apurlar düdüklerini çektikc ve azzam hakikat heyulâsi önünde biz mak lâzım gelirse Peştelîlerin VinerBeşinci dakikadan sonra oyun çok Türklerin bütün dünyadan daha asil spor takımmda futbol san'atı itibaseri bir sekil aldı. Macarlar gittikçe rile üç defa daha yüksek olduğunu hislerle tevakkuf etmekliğimiz bize RÖaçılıyor ve daima sol ve bilhassa sağ söylemek îcabeder. Macar takımının açık 1 an vasatasile hücum yapıyor ' re hak ve vazife olmaktan daha yük bir iki oyuncusu istisna edilirse, bu iar. Bu hücumlar o kadar mahtrane sek bir iştir. Biz o kaynağın başmda haktakım Macar futbolünü aşağı yukarı o kadar üstedane idi ki Fener s*aIı bir iftiharla dikilmek vesilesini bu temsil edecek bir kudrete maliktir. dını dolduran halk, çok zevkli ve lur ve o temele dayanarak millî tari Fenerbahçe, bu takımı getirtnekle heyecanlı manzaralara sah.it oluyorhimizin parlak istikballerini kurarız. futbolümüze hakikaten hjizmet et du. Fener Lalesi önüne kaJar <nen Bir millet kendi alnma ebediyet dammiş ve Macar futbolünü İstanbulluMabadi 6 ınct sahifede garım iste böyle vurur. Yüksek Türk gençliği Çanakkale hatıralannın lâyık abidelerle tebcit ve te'bidini istiyor. Binlerce aferin bu gençliğe. Çanakkalede yükselecek abidelerin en manidan Türklüğü olmalıdrr. Efeedî zamanm ortasında Çanakkale gibi bir mekâna dikilerek bir elile maziyi, diğerile istikbali ihata eden bir heykel Türkün oradaki sehametinî ancak ifade edebilir. Türk gençliğile beraber iste biz de tekrar bu abideleri istiyoruz. ııııııiMiıııtııiıııiıııııııııııııııııiMiıııııııııııııiınıııııııııııııııııııiiiıııııııuııııııııııııınıuıiMiıuıııiıııınıiııiMiınııııııııııııııııııııımuıuııııııınııtıın Gazi Hz nin İstanbuilulara iltifatları Istanbulun kurtuluş bayramı miinasebetile Vali ve Belediye Reisi Muhittin, Halk Fırkası tstan bul idare heyeti reisi Cevdet Kerim, Şehir meclisi birinci reisi Sadettin Ferit, Belediye reis mua vini Hâmit, Şehir meclisi azasın dan Galip Bahtiyar ve Tevfik  mir Beylerden mürekkep bir he • yet dün Dolmabahçe sarayına giderek tstanbullulartn minnet ve şükranlartm Reisicumhar Haz retlerine arzetmişlerdir. Reisicumhur Hazretleri, bilmukabele «.lstanbul halkımn ba vesile ile de hakkımda izhar eylediği samimiyet ve teveccühe karşı teşekkürlerimi arzediniz. tnsallah hep beraber uzun seneler bu bayramları kuilulartz* buyurmuslar dır. bu sevinçli günün hattrasını selâmla ddar. Halk ta kahraman şehhlerin habraımı taziz için olduğu yerde iki dakika, sessizce durdu. co ' Kolordu Kumandanı olan Şük>> rii Naüi Pasa ile, tstanbul ValUi Muhittin, Halk Fırkası tdare He yeti Reisi Cevdet Kerim Beyler, Fırka, Vilâyet ve Belediye erkânı, kaymakamlar ve sair birçok zevat bulunuyordu. . Geçit resmine İştirak eden krt'alarm kolbaşısı Taksim meydanına varmca, Harbiye nnzıkası abidenin karşısında mevki aldı. Tiz be «Dikkat!» borusun* dan sonra, abidenin önüne dikilen di . rekteki Türk sancağı açıldı ve Istiklâl marşı çalmdı. Abideye tstanbal şeh ' ri namma çelenk kondu. • Cevdet Kerim Beyin nutka . Hazırlanmıs olan kürsüye, tstahbul halkı namına, Halk Frrkası idare heyeti reisi Cevdet Kerim Bey geldi ve şu hitabeyi söyledi: « Hemşerrler, Bugün, vUâyetimizm, tam on sene evvel, dört senelik esaret hayatın dan kurtulu^unun yıldönümünü kutluluyoruz. Millî hayatta mühim . hâdiseler vardır. Millet hayatmda bunlarm değerini vermek lâzımdtr. Çünki) onlar milleti mütemadiyen tazeliy«n yeni ne«iller içm ışıktır, kuvvottr, kitâptır. 6 tefrinievvel değeri bu k^Mabadi 6 ıncı sahifede Sultanahmet meydanında Geçit resnvnin başlangıç noktası, Sultanahmet meydanı olduğundan, bütün askerî, mülkî mekteolerle, askerî kıt'alar ve sair teşekküllerin mensupları, meydanda toplannttşiardı. Düdük ses . lerinden sonra, ilk kit'a hareket etti ve geçit resmi başladı. Kıt'alar, Sirkeci . Köprü Şisane caddesi Tepebaşı ve tstiklâl caddesi yo Hle Taksim meydanına doğru tlerliyorlardı. Bu yollar kâmilen halkla dolu idi. Her taraf alkışla çmlıyor ve bilhas sa kahraman askerlerimize güzergâh "taki apartmanlardan konfetler serpili yordu. Bu güzel ve çok yerinde anlayışı bü * tün millet ve o meyanda bittabi hükumet benimsemelidir. YUNUSNADİ HAMİŞ: Son günlerin spor hâdiseleri münasebetile gazetelerde cereyan eden spor münakaşalan üzerine Cumhuriyetin spor yazılannı idare edenler hak ~ kında, bazı gazetelerde sahsan bize hitap eden bir takım neşriyat vâki ol • duğunu gördük. Memleketimizde spor hayatınm takip etmesini istediğimiz ce reyan hakkında bu sütunlarda defalarla yazı yazmışızdır. Cumhuriyette çalışanlar her meselede olduğu gibi bu bahiste dahi daima onun sahibile hemefkâr o~ larak yürürler. Maksat Türk sporunun yüksek menfaatine hizmetten ibarettir. Arkadaşlanmız hiçbir zaman bu ga yeden inhiraf etmiş değillerdir. Bu vesile ile herkesin bu gayeye hizmette elbirliği edecek asil bir ahenge intikalini temenni edebiliriz. Cumhuriyet meydanında Taksknde, Cumhuriyet abidesi kar. ştsuıa Belediye tarafmdan güzel bir tribün yapılmıştı. Tribünde on yıl evvel bugün tstanbula gelen Uçün Y. N. Cevdet Kerim Bey nutuk soylüyor Vali Bey kıtaatı selâmhyor
