30 Ağustos 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

i Tarihi tefrika: 99 DAİ La Yazan" $.N. Her hakkı (Milliyet) indir. Hidive yazılan ferman 1 Antika bir hafiye tipi: Mektepli Ahmet Bey! — Gece yarısı, Babıâlı “Hidiviyet Fermarıâlişani,,nda tashihler ilâ- den niçin çağırmışlar? — veler yapıddı! 1309 senesi şevvalinin on dördüncü | geceni Şehzadebaşında o Abdürrazak Efendinin tiyatrosundaydım. o Oyun bitti. Alaturka saat on birde tiyatro- dan çıktım. Eski Maliye Nezareti bi- masının yanındaki evime dönüyordum. “Zeymepkâmil konağı, şimdiki «Fen | Fakültesi: hizi dairesi kavaslarından biri ile karşılaştım. AÂmedü Divanıhümayun Beyefendi. nin, şimdi beni istediğini, çok weele olarak Babiâlideki dairemizde bekle- diğini tebliğ etti, Bu vakitsiz davet mucibi hayretim oldu. Evim pek ya- kın olduğundan uğrayıp haber vere- İ dan rek mütehayyirane Babrâliye gittim. | Sadaret dairesinin büyük kapımada polis serkomiseri mektepli Ahmet Be- ye sastiadım. Bu serkomiser efendi, | Sultan Hamidin valideliği Ka ka- dımafendiya mensup, Zap- tiye Nazırını falan inlay Doğ- doğruya hünkâra maruzata me | vud sundu. Ekseriya boğazma bir tülbent bağ- | lar, ceketinin üstüne yaz kış uzunca den bir memur sanırlardı. Halbuki çok atik, çevik, açıkgözdü. Geleni gi- | deni, uçanı kaçam görür, sezer, unlar | s“amaz, atlatılmaz, amamvermez ya» Bü tün vük. ca) Mektepli Ahmet Beyi ve Mektepli Ahı Bey de onları, iyiden iyi bilir, tanir, tanışmlardı. Son zamanlara kadar yaşamış olan bü adamdan, o, temkinli, sabırlı, ve- kari: Sadrazam Kâmil ve Sait lar bile “elâman!,, diyerek Sultan Ha- mide şikâyete mecbur kalmışlardı. Mele Sait Paşanm © Mektepliden yangınlığı o dereceye gelmişti ki ter- fi rütpesi hakkmda çelen iradeiseni- yeyi on beş yirmi gün savsakladıktan sonra teşrifata havale etmişti. Fakat ikinci Ermeni patırdısında Sait Paşa.ile Mektepli Ahmet Beyin yıldızları barışmıştı. İkinci Ermeni patırdısında, Beyoğ- lu, İstanbul han ve apartımanlarında» ki süpheli Ermeniler kapıcılıktan çı- lardı. Bunlardan Kürt kırma « s Nişan namında birisi, Ba- | İsli yakınındaki Nallımesçit hizasın- | dan arabasile geçmekte olan Sadra- zam Sait Paşaya arzuhal vermek için yokus yukarı koşmuştu. Sait Paşa, zamane ahvali dolayısi- le derhal heyecan ve evhama kapıla- rak arabanın camını şiddetli şiddetli vurup arabacıya beygirleri bütün hı- zıyla sürmesini emretmişti. Sadrazamın müthiş telâş gösterdi- ği bir dakikada serkomiser mektepli İ Ahmet Bey, hemen cin, şeytan gibi or- taya çikmiş ve'kapıcı Vanlı Ermeni Nişanı önliyerek yakalamıştı. Bu vak'a, Sait Paşayı son derecede memnun etmiş ve artık Mektepli ile araları bal, şeker olmuşti: Geceyarısı, ben, Sadaret kapısın- rerken — Müsteşar Paşa, Ametçi Beyefen di, içeride meşguller, buyurunuz! Dedi ve her şeyden haberi varmış gibi gülümsedi. Mektepli Ahmet Beyin haberi ol- maması gayritabii olduğundan hayret etmedim ve doğruca | arkadaşlarım huleta beylerin bulunduğu büyük oda- ya girdim. Büyük odada, | hummalı bir faaliyet vardı. Mütenddit i gamer, İâmbalar yanmış, üç arka- daş çalışıyordu. Ametçi Beyefendi, kendi odasında idi. Nezdine girerek, geldiğimi ve e- mirlerine müheyya bulunduğumu ar- ettim. Ametçi Bey, emirlerini tebliğ etti- — Mısır Hidiviyetine yazılmış ve gönderilmek (üzere sarayıhümayuna takdim edilmiş olan ferman ve buna müteferri evrakta bazı tashihat ve i- lâvat yapılması ferman buyruldu. Tas hih olunacak kelime ve ibareler kır. mızı çizgilerle işaret olunmuştur. Her halde bunların nibayet iki saat zarfm da yetiştirilmesi elzem rü fekayı muhteremeye tevzi ve taksim edilenlerden sonra ikişer sayıfalı ma- ruzat ve mazbata kâğıtlarından dört kıtası dn zatıâlilerinin hisselerine ay- rildı. Emri alır almaz, büyük odaya dön- düm ve dört arkadaş çalıştık, çalaka- lem muayyen saat içinde hazırladık. Fermanıâlişanı» nda Bey- | vilâyetlerinin sedakat İ ne) iştirak edenlere bir nutuk söy AMBA HARICI H Almanyada Kimse üşümiyecek, Sadakat yürüyüşüne iştirak edenlere neler söylendi BERLİN, 29.A. A. — M. Goeb- bis, Koenigsberg şatosunda (Şark yörüyüşü- lemiştir. Almanya'nın büğünlü vaziyetin den bahsederken Goebbels nikbin göründü ve dedi ki : Bu müşkil kışı geçireceğiz, Almanya'da kimsenin üşümemesi ve aç kalmaması için 4 milyo size yardım teşkilâtları yapacaj Bu suretle inkilâbrmızın milli değil, ayni zamanda içtimai olduğunu da isbat edec: Ankara Görüşmelerinde yonu lağvedilecek ATINA — Hükümet taraftarı Proia gazetesi yazıyor : İstanbuldan alman © haberlere göre Türkiye hükümeti, muhtelit mübadele komisyonu işlerinin bir an evvel bitirilmesi için müştere- ken bir anlaşma yolu bulunması- nı, Yunan hükümetine teklif eyle- miştir. Muhtelit mübadele komisyonun da, bir kaç aydanberi muayyen bazı meseleler muallak durmakta dır. Bu meseleler, Türk ve Yunan murahhaslarının muvafakatile bi- taraf âzanın hakemliğine bırakıl Hakeme havale edilen bu mese leler hakkında karar verilmesi bü tün muallak meselelerin otomatik bir surette hallini ve komisyon mesaisinin bitmesini intaç edecek tir. Türkiye hükümetinin bu tek- lifi, Yunan hükümetince nazarı dik mü alınmış, ve tetkike başlanmış “O eylülde Yunan ( başvekilile ü Dirmlileskyamı Nâsır Beyefen- | hariciye v: milli iktisat nazırları di tarafından ferman kaleminde yaz- Ankaraya gittikleri zaman bu tek dırlarak hazmlanmıştı. Hepsi birer kere gözden geçirildi, mukabele edil- | di. Hiç yanlışsız olarak Müsteşar P. tn ve Ametçi Beyefendiye tevdi olar narak müsandelerile evlerimize dön. İ dük; henüz sabaha iki saat vardı. (Arkas var) Yarın: Hidiv'e yazılan ferman 2 “Tevbih ve tekdirişahane,,! (6/ — Rıza Paşanın curnalı. yor! — Mabeyinde İngiliz Abdülhamit, kıyametleri koparı- casusla- Türk - Bulgar - Yunan anlaşması ve Tempsl. Bu itilâfın tahakkuku üzerinde Türkiyenin rolü “Le Temps” ” gazetesinin İstanbul ünvanlı bir yazısında bu mesele hak- kında diyor ki: Yakın Şarkta devlet adamları ara ü karsı teş- ka İ yanmasına mâni olan kuvvetli bi; sol. | ün tesisinin çarelerini aramakla göz. terdiği şayanı takdir mukavemet mey | m e m m m Jet adamında bir kanaat hasıl etmiş- lerdir, Fakat, “La Bulgarie” gazetesi âhiren ya çig melirişinmdlleşld şimdiye olmıyan bir “ideal lehine ha- reket edebilirler. Maahaza, bu fikri- win veya tezahürat kıymeti bundan müteessir pe eye akay böyle bir munhedenin Yunan | ve Bulgar tezleri biribirlerine zıt ol- duklarmdan, imkân ancak bu iki erubun itihadı Üz tehak kuk ettirilebilir. Türkiye ile Yunanist, rasında aktedilen dostluk rmuahedesi her iki memleketi bir harp vukuunda, birini lif Türkiye hükümeti ricalile müş tereken tetkik edilerek bir karar İ süren ir. Muhtelit mübadele komisyonu- nun masarifi, epice tenkis edilmiş olmakla beraber Türkiye ve Yu- nan hükümetlerine (ağır bir yük teşkil eylemektedir. Türk - Yunan itilâfnamesi sonra câ mühim ! meseleler hallediln iş olduğu cihet le, üzerlerinde iki tarafın uzlaşa- madığı ehemmiyetsiz bir kaç me- sele için mubhtelit mübadele ko- misyonunun (o ilânihaye mesaisi- ne devam etmesi burada lüzumsuz | görülmektedir. Papanın köşkünde Fırtına Kümese yıldırım düştü tavuklar öldü VATİCAN, 29. A.A. — Dün Papaya ait Castelgondolfo köşkü üzerine şiddetli bir fırtına inmiş tir. Maddi birçok hasar olmuştur. Bir drvar yıkılmış birçok ağaçları költünden sükmüştür. Kümes üzerine yıldırım düşmüş, 200 tavuk ölmüştür. Şiddetli bir zelzele PASEDENA, (Kaliforina) 29. A.A. — Carnegie müessesesi İa- buratuarı, bahrisefit saatile 4,38 de şiddetli bir hareketi arz kaydet - miştir. Mutahassıslara göre bu hareke- tiarzın Kaliforina'dan 8,200 mil uzakta, Açya'da, Felemenk Hin- distanında veya cenubi Atlas deni zinde olduğunu na söylüyorlar. | Aliküyapiz malları müsa- dere edilenler BERLİN, 29. A. A. — Volff a jansından : Halk © düşmanlarının Zey Hiğerin düşmanım tarafını ihizam | servetlerinin zaptı kanununa isti- etmek mecburiyetinden Ekonomik le bir endişe gaş tabiidir, zira yeni bir harbe istirak in mek, bu henüz yeni kurulmakta olan memleketlerin imhası demektir. Böyle bir harp tehlikesi Türkiyeve bu tavas sut rolünü ilham iyer. Egoist mak- satlar yüzünden değil tabii, | kiye bu volü siyasi sahada bağl zen se Tür| Gi iş de bunun deli | trene binerken tevkif etmiştir. neden memurlar sosyalist, komü- nist veya Alman bayrağı mahalli teşkilâtlarının emvalini zaptetmiş- tir. lr Casus mu? STRASBOURG, 29, A.A. — izli polis teşkilâtı, üzerinde milli müdafsaya ait vesikalar olan bir mühendisi, Sarre'a gitmek © üzete Mühendis, itiraf etmiştir, Muhtelit mübadele komis-! 3 AĞUSTOS ABERLER | (Belçika hududunda Hadiseler Hitlerciler hudutta birçok hadiseler çıkarıyorlar LEGE, 29 (A.A.) — Belga Ajan- sı Belçika - Alman hududunda birçok hâdiseler kaydediyor: Moremet jan- rında yo- 1933 İ vek halka hakaret etmişlerdir. Bir jan | ağır surette yaralamış olan İ bir Hitlerci tevkif edilmiştir. Dusel- drof'da bir Belçikalı tüccar iki gün | hapis edilecektir. Bu tüccar köy pazar lardan öteberi almak, Almanyada ecnebiler için yasak olduğu halde bir köy pazarmdan alış veriş yapmakla müttehimdir. İsviçre toprağına da girdiler BERNE, 29 (A.A.)— İsviçre Ajan- smm bildirdiğine göre üç Alman poli- sinin Rousten'de Schaffuouse civarın- da İsviçre arazisinde Çek tebaasından birisini tevkif ettiklerini bildirmiştir. Tahkikat açılmıştır. Dantzig'de tevkifler DANTZİG, 29 (A.A.) — Wolff İ Ajansından: Zabıta komünistlere ait bir matbaa ortaya çıkarmıştır. Bu matbaada propaganda maksadını gü den bir takım yazılar hazırlandığı gö rülmüştür. Üçü İtalyan komünişti ol- mak üzere 13 kişi tevkif edilmiştir. a Anlaşma lâzım Buğday meselesi hakkında Amerika ne düşünüyor VASHİNGTON, 2. A. A. — Zi- raat nazırı M. Vallace, buğday is- tihsalini tanzim plânına dahil çif- çilerden ekilen erazinin yüzde 15 nisbetinde eksiltilmesi hakkında müracaat edileceğini resmen bil- dirmiştir. Nazır, buğday istihsal eden 4 büyük devlet — Amerika, Arjan- tin, Avusturalya, Canada — ara- sında 1-8 tarihinde başlıyan sene zarfında ihraç edilecek 560 mil- yon buşellik buğdayın O taksimi hakkında munzam bir anlaşma ya pıldıktan sonra bu talebin filiyat sahasına geçeceğini de tavzih et- Diştir. Vikont Gray öldü LONDRA, 29. A. A. — Mort- humberlaud o kontluğunda Falle- don'daki evinde ağır surette hasta bulunan ve uzun (o müddettenberi gözlerinden muztarip olan vikont Grey, ölmüştür. 1905, den 1916 senesine kadar İngiltere hariciye nazırlığında bu lunmuş olan Lord Grey, İngiltere tarafından Almanya'ya harp ilâ nından biraz önce Avam Kamara- sında İngiliz siyaseti hakkında yaptığı meşhur beyanatı ile tanın rarşti, Tayyare Bayrami da bugün (Başı 1 inci sahifede) ler ve teşekküller. Sef ve seneyi ilini en kıdemsiz bir zabit İstiklâl barbi ve Başkumandanlık muharebes i hakkında bir hitabede bulunacak ve K. O. K, ta- rafından buna mukabele edilecektir. Nutuklar bittikten sonru müzika 1s- tiklâl marşını çalacak ve bu sırada ora da bazır bulunanlar telim vaziyeti ala” caklardır. Bu suretle meçhul asker se- limlanmış bulunacaktır. $ — Bundan sonra Üniversite bah- gesinin Beyazıt cihetindeki kapısı önün- tribünde > bulunan K. im geçişi Merasim geçişini yapan kıt'a lar ve Hr. Mp, Beyazıt — Divanyolu — Sultanahmet — Salkunsöğüt — Sirke- ci — Karaköy köprüsü — Bm ye kuşu — İstiklâl caddesi tarikile Tak- 4 Naki Cevat Beyler dün şehrimize gelmişlerdir. Eskişehirde sıcak ESKİŞEHİR, — Burada çü YY Cumhuriyet bayramında veri- lecek temsiller ANKARA, 29 (Telefonla) — Cümhariyetin onuncu yıldönümü kutlulama komisyonunun temsil heyeti Recep Beyin riyasetinde top- lanarak bütün memlekette verilecek temsilleri tesbit etmiş, ordu ve köyler için yeni piyesler hazırlanmasını kararlaştırmıştır. Yüksek ko- misyonlar da konuşulanları karar altına almıştır. Asuriler hududumuzu geçemediler ANKARA, 29 (Telefonla) Asuriler hududumuzu geçmek için te- şebbüste bulundukları ve iki yerde 50 telefatla geri püskürtüldükleri hakkındaki haberi, tekrar temas ettiğim alâkadar mahafil, katiyetle tekzip etmekte ve bunun civar devletler hudutlârındaki müsademeler den galat olduğu bildirilmektedir. Meclis Reisi Kâzım Pş. Hz. Bursada BURSA, 29 (Milliyet) — Meclis Reisi Kâzım Paşa Hazretleri bu gün Yalovadan ailesile şehrimize gelmiştir. Kâzım Paşa Hazretlerini Halk Fırkası erkânı Orhangaziden karşılamışlardır. Meclis Reisi Cüm- huriyet köşküne inmiştir. Akşam fırkada * şerefine bir ziyafet veril- miştir. Avcılar Ankaraya döndüler ANKARA, 29 (Telefonla) — An- kara avcılar klübü samına Varnaya giden Akagündüz, Fazıl, Kerim ve Gümüş paraların Mehmet Ali Beyler Ankaraya dön. | Sin yapılacak ve 6 ay müddet konula- diler, caktır. Her bir buçuk ayda bir para- Bursa scyguncularından | 7” yüzünün reami. yapılacaktır. — bir buçuk ayda yüz kuruşluk gümüş i yapılmış bir elebaşı etmiş ve mevcuden Bursaya rilmek üzere dün akşam İstani deimüumiliğine teslim (Etmiştir, Mev. kalır beşün Bursiy gölilelekeideğ dir, Yeni kararname Bir iki gün içinde güm- rüklere tebliğ edilecek şartile serbestçe girebilecektir. İhraç edilen yumurta bedeli olarak Yana» si Samsuna gelen 85 ton çi- mentonun bir defaya mahsus olarak, üzüm ve incir ambalâğjı.k lan eşyanın ithaline. tir. Bu yeni kararname 20 Ağustosta kabul edilipsmetni meriyete giren ve merbut listeleri 1 teşrinievvelden iti- baren'meriyete girecek olan son kon- tenjan kararnamesi i naen ithaline müsaade olunan eşyaya taallök etmektedir. Bugün yarın güm rüklere resmen tebliği: beklenmekte- dir. kullanı- edilmiş. resimler hazırlanıp kabul edilinceye kadar zarphane yüz kuruşluk parala Tın basılması hazırlığını ikmal edecek tir. Tahmin edildiğine nazaran yüz kuruşluk gümüş paraların 1934 sene- si haziranının birinci günü piyasaya müm. kün olacaktır. misi müdürü Namık İsmail Beyle zarş hane müdürü Fuat Bey bugün ve ya- rın bir araya gelerek bu tesbit edilen eşkâl dairesinde müsabaka Ankarada ölümle neti- celenen kaza ANKARA, 29 (Müliyet) — Bu gün öğleden sonra Koyunpazarında sile Ekmekçiler sındaki çıngrak teli elektrik havai te- Ji ile temas etmiş ve cereyan kahve o cağıma geçmiştir. Orada bulunan ocak ee Kile ri ölmüştür. AMARE AAA ADAN EAA LO MORG DİL ANKETİMİZ Osmanlıcadan T. C. nin çalışmaları, laştırmaktadır. yı cü listesini de aşağıya Mz karşılıklar klavuzunu hazırlamakla uğraşan T.D. açtığı büyük dil anketinin Bu değer Yemeli elimizden geldiği kadar kolaylaştırma- boynumuza borç bi e ralisekç dn ki bakmadan bik LAMA Ânketin üçün- koyuyoruz: A4 — FİKİ İKİR, 2 — MEFHUM, 3 — RUH, 4 — MÜLÂMHAZA. karşılıyabili Fransızcada bunları 1 — İDEE, 2 — PENSEE, 3 — ESPRİT, ME, 8 — ler de şunlardır: Meselâ “bu hususta benim bir filerim var,, sözünü Fransızlar «ai une idöse ö Mantık sstılabında “idöe,, fikir, «concept» mefhum demektir. bildirmek Jütfümü Gelen arıyoruz. Okurlarımızm bu değerli işte de gazetemize düşündüklerini, bildiklerini gazetemizde basmakla beraber T. D. T. C. ne de gönde- lar, gazetemizde anket mem urluğu mama gönderilmelidir. HAMAMA LAL AAA ALKAN