10 Ağustos 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Tek kitap usulünün tat- bikı ile çocuk velileri senede istifade ede- 250 bin lira ceklerdir. FİATI 5 KURUŞTUR Amerika ve Avrupa Amerikanın birleşmiş devletleri, tarihte misli görülmi bir iktısat tecrübesine girmiştir. Ro- osevelt, iktisat ilminin iflâs ettiğini ilân ederek 1929 senesinden beri A- merikayı kasıp kavuran buhrana kar- gı kat'i tetbirler almıştır. Bu tetbirler- İe başlıca iki gaye istihdaf ediliyor: 1 — İşsizliğin azalması ,2 — Halktan satım alma kabiliyeti. dır ki işçinin çalışma saatleri kısaltılıyor. Ve ücretleri de arttırılıyor, çalışma saatinin azalma- sile şimdi işsiz kalan bir amele küt- lesine iş bulunacağı düşünülüyor. Di- ğer taraftan ücretlerin artmasile de ün satn alma kabiliyeti artacak ve buhranın başbca âmillerinden biri izale edilmiş olacaktır. Bu tecrübenin ne dereceye kadar muvaffak olacağı hakkında fikir beyan etmek kolay değildir. Klasik iktısatçılar, hülüm- lerini şimdiden vermişlerdir: Roose- velt muvaffak olmıyacaktır. Muhalif fırka da pusuya yatmış, fırsat kolla- yor. Roosevelt tarafından alman tot- birlerin muvaffak olmıyacağı anlaşı- lr anlaşılmaz, Cümhurreisi ve men- sup olduğu Demokrat fırkası aleyhi: yaylım ateşi başlıyacaktır. Amerika Reisicümhuru ge ve gerek mensup olduğu fırkanın mu- kadderatını bu tedbirlerin muvaffakı- yetine bağlamış bulunuyor. Eğer bun- İsr muvaffak olmazsa, koca bir mem- leket iktisadiyatını yeni baştan tanzim etmek yolunda yapılan keyfi icraatın hesabımı vermek kolay olmıyacaktır. Çünkü bu geniş ve enteresan progra- yetlere istinat etmiyor. Amerika Rei- sicümhüru kanuni salâhiyete değil, halkın vatanperverliğine dayanarak bu icraata girişmiş bulunuyor. Ve A- merikayı iyi tanıyanlar bilirler ki buh ran içinde bu duygulara hitap etmek mütasir oluyor. Fakat ehemmiyetli : Neticede muvaffak olmak yüksek hislerini tahrik ederek ve bü tün propaganda vasıtalarını kullana- sak Amerikayı harbe sürüklemişti. Wilson harp içindeki vaitlerini sulh masasında tahakkuk ettiremeyince; bunun doğurduğu sukutu hayal, Wil- son'u da fırkasını da iktidardan silip süpürdü. Ve nihayet dünyaya yeni bir mizam vermeği vadeden Wilson çıldırarak öldü. Roosevelt tarafından takip edilen yolun Amerikayı nereye götüreceği henüz malüm olmamakla beraber, bethalde şu muhakkaktır ki şimdilik Amerikanın dünya ile olan ticaret 1- lâkalarımı hayli azaltmıştır. Ve csa- sen Amerikalılar da bunu hesaba kat- wuşlardır. Londra'da iken Roösevelt tarafımdan takip edilecek iktısat prog” ramının böyle bir netice vereceğini konferanstaki Amerika murahhasla- rından birine söylemiştim. Bu murah- ticaret alâkası gittikçe azalmaktadır. Ve cebinden çıkardığı bir not def- terinden bana şu rakamları okumuş- tu, Amerikanın Avrupa ile olan tica- ri münasebetlerinin ne kadar darlaş- tığını göstermesi itibarile bu rakam- ları şuraya aynen kaydediyorum. o Ra- kamlar dolardır. Avrupaya Avrupadan Sene ihracat ithalât 1913 1,499,000,000 (| 865,000,000 1928 2,375,000,000 1,247,000,000 1932 (o 784,000,000 ( 390,000,000 Bu rakamlardan anlaşılıyor ki Ame rika, geçen sene Avrupaya harpten i ihracatınm ancak yarısını ya- Avrupadan ithalâtı da nazaran yarıdan aşağı u rakamlar 1928 sene- karın harici ticaretindeki sukutun de recesi anlaşılabilir. Amerikan 1932 senesinde Avrupaya ihracatı 1928 16- nesino nazeran üçte bir nisbetinden aşağıdır. Amerika eğer iktısadi kal kmmasını bu ticaretin genişlemesine bağlasaydı, — Avrupa © memleketleri nir satınalma kabiliyetlerinin art- masmı beklemek mecburiyetinde ka- Jacaktı ki Amerikalılar bünun yakın bir istikbalde: tahakkuk edeceğire inanamıyorlar. Bunun içindir ki Avru- padan ellerini çekmişler, ümitlerini kesmişler ve kendi ve kendi- leri aramağa koyul minyonlar siki iktisadi ve ticari ra- bıtalar tesis etmeğe çalıştığına göre, Avrupa kıt'ası kendi başına kalıyor demektir. Maruf Fransız müellifi ipini “İki Avrupa” adi: eserinde wrupa memleketlerini kemi in iktisadi kal- yardımların- da görüyor. Bu Fransza göre Avrupa ikiye ayrılmıştır: İskandinavya, Lehis tanın bir kısmı, Avusturya, Çekeslo- yakra, Fransa, Almanya, Belçiks, e ve Danimarka ile va. Sai Avrupa, Baltık memleketleri, Le histarm büyük bir kısmı ve cenuhi İİ nl de ie > sakar IM. Herriot Dün gililliyet Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT 8 inel sene No, 2693 Gazi Hz. hakkında diyor ki: her şahıs eserlerile ölçülür. Gazinin eserleri ise meydandadı ır. Bilhassa-inkı merhalesi olarak hilâfet ve saltanatı ilgaya karar vern kında lözım gelen fikri vermiş ve tarihe geçirmiştir. Beh Gazinin haytanıyıml, PERŞEMBE İzmir Y luyla Şehrimize Geldi “Gazi Hz.ni henüz tanımak şerefine nail ölmadım. Fakat rklerin iki büyük hasleti vardır: u - ÇALIŞKANLIK ve NAMUSKARLIK,, Bugün de son bir temastan sonra M. Herriot'nun Gece Yarısı Gazetemize Beyanatı.. Dost devlet adamına İzmirde iken Bergamaya kadar refakat eden muhabirimiz İzmirde geçen samimi saatleri anlatıyor - Hariciye umumi kâtibi bir ziyafet verdi Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B. in daveti üzerine memleketimi- zi ziyaret edeceğini yazdığımız sabık Fransız Başevikili ve radi- kal sosyalist fırkası lideri M. Her- riot dün akşam saat 18,30 ta İme- rethie vapuru ile İzmirden şehri- mize gelmiştir. Muhterem misafi- rimiz Galata rıhtımında hükümet namma Hariciye umumi Numan Rifat ve protokol müdürü Şevket Fuat B'ler şehir mama Vali Muhittin B. Bulgar sefiri M, Antonoff, Rus sefareti namına M, Maliğin tarafından karşılanmıştır. Fransız kolonisine mensup bir çok zevat rılıtımı doldurmuştur. Fran- »z maslahatgüzarı M. Barbier ve sefaret erkâni jeneral konsül M. Dubois ve konsolosane erkâni ile Ahırkapıda vapura girerek M. Herriot'yu selâmlamışlardır. 'M. Herriot'ya ayan azasından üç mebusandan üç $at ile radikal sosyalist fırkası ikinci reisi Mm Brault refakat etmektedirler. Vapurda Vapur saat 18.30 ta rıhtıma ya: naşmışlır. İstikbale gelen zevat Yapura girerek muhterem. misafi- re hoş geldiniz demişlerdir. Numan Rifat B. İzmire bif telg raf çekerek M. Herriot'yu dün 'ak- Şasa içir yemeğe davet ve M.-Höri riot'ya bu daveti kabul ettiğinden ' —.aresanae. “Her nasyonalizm'i in sulh İngiliz z sefirliği | Ben galibiyeti masa başında değil, ve harp davası ayrıdır, Falih Rıfkı Beyin İstanbul Mebusu . Alâettin Cemil Beye ikinci cevabı Dün İstanbul me- busu Alâettin Ce - mil Beyden şu mek tubu aldık: “Muhterem efen- düm, Bugünkü gazete- nizde Falih Rıfkı Beyin bir mektubu smünasebetile ben - den bahsolunuyor . Muhterem gazete - nizin okuyucuları “ bu mektubün mev- zuunu bilmedi için tenkidimi den ibaret olduğu- nun neşrini rica e- derim. Falih Rıfkı Beyin çok muhte - rem şahsiyetinden bahsetmedim. Yal- nız “yeni zamanla. ra doğru” yazısın. daki şu sözleri tenkit ettim : “Şimdilik elde iki sarsılmaz mef - bum var: Halk ve milliyet. Her ağızdan sınıfsızlık ve milliyet- Tercüme heyetine girecek hocalar kimlerdir? Tedrisat akşama me devam edecek rü daha geliyor nk yl Maarif müsteşarı Avni B. dün bir mu- (Devamı $ inci sahifede) Falih Rıfkı Bey ve Aldettin Cemil Bey çilik kelimeleri çıkıyor. Fakat, yukarda dediğimiz gibi, bu hükümler yalnız bugünkü manzara- (Devamı 2 inci sahifede) me heyetinin kısmen, ileişilr, Dünkü Son Postanın zikretti- Italya. Eğer yaşayış seviyesi aşağıda olan bu Avrupanın satın alma kabiliyeti senede 400 milyon İngiliz Jirası nisbetinde arttırılacak olursa, garbi Avrupa için mesele halledilmiş ve iki Avrupa da birleşmiş olur. > aralarmdan Amerika ayrıl. dıktan ve İngiltere de dominyonları- na doğru wieylettikten sonrâ Avrupa memleketleri nasıl bir kalkınma yolu takip edecekler? Ahmet ŞÜKRU va nmmdikiein M. Herriot vapurdan çıktıktan sonra kendisine tahsis edilen otomobile binerken... dolayi teşekkür etmiştir. ValiMuhittin B. Lyon belediye cisi olan M. Herriotyu şehir na- (Devamı $ inci sahifede) easeeaaaaaeaeseskaeeseaaeeeeeaeeaemeakeee En kuvvetli namzet İngil- terenin Kahire sefiridir İngiliz sefiri Sir George Clerk'ın Belçikaya tayin edildiği yazılmıştı. Mağz sefiri yakmda Brüksele gide- ektir. Sir George Clerk'm yerine ki- min tayin edileceği henüz kat'i ola- rak malüm olmamakla beraber, İn- giltere'nin Çin sefiri Sir Miles Lamp- son'un tayin edileceğinden bahsedili- yordu. Son verilen malümata göre, Sir Miles 'un tayini mevzuu- bahis değildir. Ankara sefaretine en kuvvetli namzet İngilterenin Kahire sefiri Sir Percy Lorraine'dir. Almanyaya ). İhracatımız artacak Ticaret “sizekkeeleki neticelenmek üzeredir BERLİN, 9. (Hususi muhabiri- mizden) — Türkiye ile Almanyaa-| ... rasında ticaret mukavelesi aktı i- çin devam eden müzakereler ne- ticelenmek üzeredir. Geçen senelerden o müdevver stoklar tükenmiş olduğundan Tür kiyenin bu sene Almanyaya ihra- catının mühim nisbetle artacağına ker ciddi ticaret mahafili kâ nidir. Lander meselesi İngiliz hükümeti hiç bir teşebbüste bulunmağa lüzum görmüyor ya küpler çamında Bir Tegin hudut akşamki İngiliz tebizi ya haberi Sm “Türkiye'den gelen malümat hariciye Anadolu Ajansının tebliği | | ANKARA, 9. A. A. — Armistron Vikers şirketinin 7 ürkiye mümessili bulunan M. Lender'in hadutlarımaz dışma çıkarılırası etrafında büz: meş riyata tesadüf ndibmektedir. Tahkikatımızo göre hadise Lende- rin şahsı ile türk idaresi arasında hir muameledir. Ve mesele M. Lenderin (Devam 4 üncü sahifede) 10 AĞUSTOS 1933 Almanyanın Avusturyaya karşı alacağı vaziyet tetkik ediliyor. Yeni bir teşebbüs yapılacak'mı? | Yazı müdürü: 24318. Matbaa: 24310, Tel: ( Müdür lâbın ilk ühak- si, Gazinin “büyüklüğ Vapurcular anlaştılar Sadullah B.in riyasetinde toplanılacak Mevsuk olarak haber ( aldığımıza göre, iki tarafa ayrılmış bulunan hu- susi vapurcular arasında bir anlaşma zemini bulunmuştur. Bu sureti halle göre, mevcut vapurculardan en çok ser) “ mayesi olan firmadan başlıyarak sıra- sile yedinciye kadar gelen büyük ser maye sahipleri, yeni kurulmakta olan Türk v. Anonim şirlceti ida- re meclisini teşkil edeceklerdir. Yelkenci zadeler grupu dün bir iç- ma yaparak bu hal şekline muvafa- kat etmişlerdir. Sadik zadeler grupu da, ayni itilâfperverliği göst.rmekte- dir. Bu şekli hal etrafında bü sabah yeni bir temas yapılacak ve itilâf kes- bi katiyet edecektir. Kanun eylülde Tatbik edilecek. Nakliyatın haleldar olma- ması için tedbir alındı BERLİN, 9 (Hususi muhabirimizden) — Ietihbaratıma nazaran Avrupada mu- him nakliyatı bahriye müesseseleri mü- sait şeraitle vapur satmak için Bilem: ü Semiz teklifte bulunmuşlardır. Bu parların mübayaası için lâzım gelen sn ra da temin Bey, dün hususi iz eee birer re göndererek bugün saat 11 de kendilerini deniz ticaret müdürlüğün de topl davet etmiştir. Sadul- lah Bey, kendisini ziyaret eden “bir muharrimize bu hususta demiştir kis *.— Geçen defa İktısat vekâleti ve- kili Muhlis Beyefendinin, bir an ev- vel aralarında anlaşmaları hakkında- ki tavsiyelerini vapurculara tebliğ et- miştim, Bugün de “dün” Berlinde bu- lunan İktisat vekili Celâl Beyefendi (Devamı 5 inci sahifede) rendim. Vapurcuların Cumhuriyet hükü metinin kendilerine bahşettiği kanun. hukuktan her ne sebeple olursa olsun is tifade i gü Salâhiyettarlardan soruyoruz.. Erkek kadın farkı var mı? Se e sahasında ararım İkra kaptanı Nihat Asım Bey, İ gıkan ihtilâfa İ pm kayn er ür: ! — Kadın erkekle yarışabilir mi? Yâ- Bi ayni şaraitle spor müsabakası yapab. iu mi? Ben bu suale hem «hayır» derim, İl «evet!» Hayır derim, çünkü edeni kabiliyete istinat eden eni lee erkekle boy Evet, derim; çün kü kuvvetten ziyade hünere ihtiyaç gös- teren bazı sporlarda kadınm eli daha yatkın olması dolayıile erkelde ayni şerait altımda pek alâ müsabaka yapabi- lir. Yalnız bunun da bir haddi olduğu- nu unutmamak lâzımdır. Kadınların er- ilin ayni seviyeyi muhafaza edebile- Samiye Bürümm Cahit Ti. ötomehil i- daresinde hakikaten temayüz etmiş spor cu hanımlarımızdandır. Fakat bu bir is- sna teşkil eder ve bar itina) hamslar Gi 8 4 üncü sahifeğ Ke — Nihat Bey “ Yarışlara 2 2 gün n kaldı. İntizamı temin edebilmek için icap eden tertibat alınmıştır 13 ağustor pazar günü Türkiye yüz- me tarihinde unu- tulmıyacak bir gün olacağı, etrafında uyandırdığı ölâka « dan anlaşılmakta dır. Herkes her yer de bizim müsabaka dan bahsediyor ve simdiden tahminler de bulunuyor. Bu hususta Fenerbah- çe kaptanı Rüştü Beyle konuştuk ve yarış hakkında dü- şündüklerini sor - duk, bize şurları söyledi: — Muhakkak 13 oğustos Milliy-t ku pası yarışı senenin en güzel bir çar. pışması olacaktır. Evmun böyle olma» sında birkaç sebep vardır: gatetenizin kupasını almak de en kıymetli bir kotra gibi sai mak, her klüp için en büyük bir e eldir. Bundan baska Türkiye birim (Devamı 4 üncü sahifede)
