23 Temmuz 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Çivrildeki son zelzeleden 226 evin yıkıldığı, diğer evlerin de oturulamıyacak hale gel- diği bildiriliyor. FİATI 5 KURUŞTUR İşsizlik meselesi İşsizlik meselesi sık işidilme- ğe başladı. Cenevredeki işsizlik kongresinde ve Londradaki iktısat kongresinde işsizlikten çok bah- sedildi. İttifakla söylendiğine göre dünyada 30 milyon işsiz var. Aile üzerine hesap edilirse, 100 m İyon kişinin mengene içinde bir hayat üğü anlaşılıyor. zü şiddetli değildir. Çünkü işsizli- ğin üç nevi var ve hangi neviden olursa olsun işsizin sürdüğü hayat emin değildir. Bir sigortadan pa- ra alan işsiz var ki, Bir muvakkat ve zoraki icat olun- i muş nafia işlerinde boğaz toklu- ğuna çalışan işsiz var ki, ailesine bakamaz, Bir de düpedüz sigorta- sz ve muvakkat işsiz var ki,en fecii budur. Buhranm kalkmasmı işsizliğin kalkmasile mümkün gören iktisat- çılara çok tesadüf olunuyor. Bu görüşe göre buhran demek işsi arp- ten evvel de buhranlar vardı ama o zaman işsizler bir kaç yüz bin- den ibaretti, ictimal sıkıntı diye de bugünkü derecede bir sey duyul- | mazdı. Bugün öyle değil, işsizler her memlekette milyonlarla sayı- İıyor ve içtimai sıkmtı şimdiye ka- dar duyulmıyan şiddette duyulu- yor. Bu sebepten, buhranı kaldır. mak istiyen evvelbeevvel işsizliği kaldırmalıdır, yani 30 milyon iş- size ne yapıp yapıp iş bulmalıdır. Oxford Darülfünunu iktisat ho- cası Pigou işsizlik nazariyesi adın- mevcut görülen tevazünün bozul masına atfediyor. Ücret, yani a- melenin al para; iş, yani ame- lenin verdiği istihsal vasıtası, har- be kadar şaşmıyan bir arzütalep kaidesine tabidi.- Harpten sonra arzütalep sun'i müdahalelerle - mü. ellife göre bir taraftan amele sen- | dikalarının diğer taraftan devletin müdahalelerle - bozuldu. Bu se- bepten işsizlik çıktı. Aşikâr olarak gi iyor ki, bü bir serbest iktisat görüşünün mevludu nazariyedi. İbtizar eden ve hattâ yerinden o; be serbest iktisat nazariyeci iğin mevzuunu başka mütalse etmezler. Nazarlarımızı iktisadın ilmi ile meşgul âlimden iktisadm pratiği ile meşgul politikacıya çevirelim. İngiliz Ticaret Nazırı Mister Run- ciman Londra konferansında ce- reyan eden işsizlik içtimamda, iş- sizliğin zoraki nafia inşaatı çıka- rarak bertaraf edilemiyeceğini söy lemiştir. İngiltere, işsizliğe karşı atı ile mücadele etmek tecrübesini en büyük mikyasta tat- bik eden memlekettir. o Fakatbu memlekette, nazırın ifadesine gö- re, son senelerde 100 milyon İngi- liz lirası nafiaya tahsis edildiği halde bundan fayda çıkmamıştır. Çünkü hesap edilmiştir ki sarfedi- len her 1 milyon İngiliz lirası an- can dört bin kişiye iş temin ediyor. Nazır diyor ki, bu usul kadar pa- halı usul yoktur, İngiltere işsizliğe karşı artık bu usulü kullanamıya- caktır. O halde nedir? Âlim müdahale- nin aleyhinde, politikacı müdaha- lenin aleyhinde olunca harpten ev- velki serbest iş arz ve talebine dönmekten başka yol gösterilmi- yor demektir. e Böyle olunca da buhranın başı boş bırakılmış ola: caktır, Buhranın garip bir tecellisi var. Büyük bir tırpanla muttasıl işliyen buhrana karşı tasarlanan her hü- cum kırılıyor. Şimdiye kadar çok hücum teşebbüsü oldu. kredi bollaştırmak, kâh eşya fia- tine dokunmak gibi yollardan gi- derek buhrana karşı koymak isten- di. Şimdi sıra işsizlikte. Bir de iş- sizliğe çare bulmak yolile buhra- vw yenmek isteniyor. Bu maksatla söylenen sözlerin, ortaya atılan fi- kirlerin besabı yok. Yukarıya nak- lolunanlar. bunlardan yalnız ikti- sada pişva olan bir memlekette, İn- giltere'de, dolaşanlardır. Fakat ne İngiltere ve ne de diğer memleket- lerin hiç birinde ii karşı ne nazari ve ne de ameli ihticaca lâ- yık bir tedbir gösterilememişlir. Son zamanda © Almanya'da bazı Mengene 8ö- | 8 imei sene No. 2675 Maarif Vekili Reşit >. B. Sahip ve Başmübharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT Maarif vekili dün Ankara- dan şehrimize döndü Neşrolunan isimler Üniversite muhi- tinde iyi bir tesir yapmadı Vekil Bey aybaşına kadar burada: kalacâk ve yapılacak içtimalıra nezaret edecektir Maarif Vekili Dr; Reşit Galip B. | dün sabahki trenle Ankaradan şeh İ rimize gelmiştir. Reşit Galip B. öğ leden sonra Darülfününa 'giderek | ıslahat komitasma riyaset etmiş- | tw Dünkü içtima akşam : saat 20 | ye kadar sürmüştür. Mevsukan- | öğrendiğimize göre üniversitenin bir senelik muvakkat kadrosu ta- | mamen ikmal edilmiştir. Bir gaze | tenin kadroya dahil olacak, ve uyandırmıştır. İzzet Melih Beyin atı tarihi müderrisli. olarak telâkki edilmektedir. » cak evvelce de yazdığımız gibi müderrisliğe talip olan yüzlerce wiüracaat vardır. Bu müracaat es. habmın büyük bir kısmının evra- kınm bile tetkikine lüzurn görül miyerek hıfzedilmiştir. Maarif Ve (Devhını 5 inci sahifede) LONDRA, 22 (A. A.) — Anadolu Ajansının hususi muhabiri bildiriyor. Konferansın tasfiye devrinde bulu- muyoruz. Hazırlıksız toplanan ve zıt lerin çarpışmasile pek çabuk is ini kaybeden bu ağır makaniz- ma yavaş yavaş can çekişerek bir kaç gün sonra gözlerini bütün bütün yu- macaktır. Buna © herkes henüz İktisat konferansının defni! hazırlığı bitmek üzere.. Komisyonlar ellerindeki meseleleri pamuk ipliğine bağlamağa çalışıyorlar kanaat getirmemiştir. Bir kaç gün geçtikten sonra Cenevrede hattâ Va- singtonda tekrar içtimaa davet edile- ceği kehanetini gösterenler eksik de- Zildir. Fakat bu ilk celselerin verdiği menfi neticeler karşınnda ikinci ve hattâ üçüncü kon! ardan fayda beklemek için pek geniş bir nikbinlik (Devamı $ inci sahifede) Dün öğleden sonra saat ikide Sir- ir otobüsle tramvay arasında şiddetli bir çarpışma olmuş ve bir ka- dın da yaralanmıştır. Sirkeci - Kocamustafapaşa arasın- da işliyen 3549 numaralı şe för Nüzhetin idaresindedir. Bu otobüs Sirkecide Emirler cadde- sinden geçerken 837 numaralı vatma- nın idaresinde Sirkeci - Edirnekapı tedbirler sayesinde işsizlerin yarım milyon kadar azaldığı iddiasma gelince, bunun da istatistik mes- netleri münakaşaya (| lâyık görül mektedir. Hülâsa, sik sık işidilmeğe baş- lanan işsizlik meselesi, © buhran mevzuunun şimdiye kadar bir çok ra bir de işsizlik cephesinden tet- | kikine sıra gelmiş olduğuna delâ- cephelerden tetkik edildikten son- | Sirkecide feci bir çarpışma Bir tramvayla bir otobüs çarpıştılar, ölen ve yniiletik yoktur Ka yan tarafı tamamile uçan ve “hı sara fırlıyan otobüs. rasında işliyen tramvay çarpmıştır. Çarpışma çok şiddetli olmuş otobü- sün sağ kısmı boydan boya parçalan: mış ve uçmuştur. Bereket versin yalnız bir yaralı var- dır: 50 yaşında Münevver Hanım kırılan camlardan sağ ayağı kesilmiş hastahaneye kaldırılmıştır. Tahkikat devam etmektedir, arabasına let etmekten başka bir mânâyı em iz değildir. Bu mesele ile daba ilk karşılaşmada, en ( salâhiyetli bir memlekette “aman müdahale o- n!,, Tarzında bir aksisada yor. Bundan şu anlaşılmak. | tadır ki, işsizlik meselesinin tetki- kinin de sırası savulmuştur. Gelecek yeni meseleye bakalım. PAZAR N 23 TEMMUZ 1933 M. Venizelos'a yapılan sui- kastten dolayı Atinada biri yüksek rütbeli iki zabit tev- kif edildi. eli tm man 2 “Güreşçileri ile, atletleri ile Rusyada büyük bir mavaffakıyel kazanan sporcularımız Odesada deniz- Denizli zelzelesi 5 ölü, 9 yaralı var, 226 ev yıkıldı DENİZLİ, 22 (Milliyet) — De nizlinin Çioril kazası ile köylerinde 19 temmuz gecesi vukua gelen zel- zeledeki zarar ve zayiat hayli mü» himdir. Son tetkikattan anlaşıldığı- na göre, insanca zayist 5 ölü, 5 ağır yaralı, 4 hafif yaralıdan ibaretti 87 sığır, 31 at ve merkep ölmüşt 226 ev ve 142 ahır yıkılmış; (371 ev ve ahır mailiinhidam bir hale gelmiştir. Köylüğe yardıma baş- lanmıştır. (Museviler ve türkçe Şehiisizdeki Museviler ne yapıyorlar? Ankara Musevileri bir kültür bir- Tiği teşkil etmişler ve Türkiye Muse- vilerinin türkçe konuşmalarını her tarafa tamime karar © vermişlerdir. Şehrimiz Musevileri arasmda da öte denberi türkçe konuşmak için bir ce- reyan vardır. Muhtelif Musevi Cemi- yetleri ve teşkilâtı azası aralarda türkçe konuşmak ve türkçeyi Musevi- ler arasında tamim etmek için çalış- maktadır. Dün bu hususta Hahamba- ne Cissani Meclisi azasmdan Soria- no Bey ile konuştuk. Sorinno Bey bi- ze dedi ki: — Biz esasen bir program dabilin- de türkçeyi tamim etmek için çalış- maktayız. Mekteplerimizde türkçe bazan iktısadi, bazan içtimai ve ilmi olmak üzere muhtelif zeminler üze- rinde görüşmeler tertip ediyoruz. He- defimiz gençlerdir; yakım bir atide türkçenin tamimi için takip ettiğimiz. gâyeye erişeceğimizden, Musevilerin türkçeyi ana lisanları gibi konuşacak larından eminiz. Anadoluda muhit da ha müsait olduğu için orada i- ticeler veriyor. Bu hususta ilmi bir şekilde çalışırsa iyi neticeler ahmabi- leceği şüphesizdir.,, Hangi vapur? iskoçya sularında bir Türk vapuru yanmışl! Yeni İskoçyada Halfidax'tan Lond- ya gazetelerine çekilen bir telgrafta li mi Türk bandıralı Mil. let vapuru, geçen ge ce deniz ortasında ma- kinelerinin esrarengiz bir surette patlaması yüzünden yanmış vapur bir kaç © sai çinde batmıştır. Mi ir İngiliz pot rol gemisi | tarafından kurtarılmıştır. Bu haber üzerine tahkikat yaptık. Millet vapuru Alemdar zadelerindir ve bir müddetten beri İstinyede tamir edilmekte ve elân da tamirine devam edilmektedir. Yanıp battığı bildirilen © vapurun hangi vapur olduğu anlaşılamamıştır. | Hacim Bey Müderris Nizamettin ALİ IZMIR, 22 (Milliyet) — Fırka Re- © İ isi Hâcim Bey Ankaraya gitmiştir. | (Sporeularla bera: | Mitihadı ciler tarafından karşılanırken ve rıhtımda. . "Yüzümüzü güldürenhaber Atletlerimiz de Rusyada bütün kategorileri kazandılar Sovyetler müsabakalara güzide atletlerini seçmişlerdi.. MOSKOVA, 22 “ İRİ ber giden arkada- sımızdan) — Rus yanın muhtelif üç yüz şehrinde teşki- lâtı bulanan Dina- İ mo kulübünün © nuncu yıldönümü münasebetile tip ettiği “Sovyet Birincili ği, müsabakaları- na iştirak eden at- ter. İetler arasından se: | gilen en iyi oyun- “ İ sularla atletlerimiz “31 stadyomda karşılaştılar. Önce yapılan Daha yaza gelmedik! Mevsime göre yazdayız ama hakikatte haziranda ve “Hut burc,, undayız! Bir âlimimizin izahatı Fatin Beyin bir türlü anlata- madığı havanın biçimsizliğindeki sebepleri ve mevsimlerin değiştiğini gösteriyor Herkes görüyor ki bu sene havalar- da gayritabii bir hâl var. Temmuzun sonlarma (o geldiğimiz halde yağmurdan göz açamıyoruz. İn- sanın içine kasvet veren sisli, puslul havalar devam ediyor. Herkes biribirine: — Yaz gelmiyecek mi? diye soru samimi merasimden sonra, müsaba| (Devamı 6 ıncı sahifede) temmuzda 7 Bil evel bahar iğ de ayal yi sormüştuk. Fatin Beyden ümidi kestikten son ra Astronomi ve kozmoğrafya âlimle- rimizden M. İzzet Beye | havaların bu çayritabiiliğindeki sebepleri bize izah etmesini rica ettik. İzzet Beyin beyanatı İzzet Bey, bize şu malümatı verdi: -— Havayı keşf ve tahmin etmek (Devam: 5 inci sahifede) Cümhuriyetin İstanbulda onuncu yılı nı tes'it için program hazırlıyacak olan komisyon dün de belediyede toplandı. . Enaz 1000 konferans ve 500 temsil verilecek.. | Cümhuriyetin onuncu yılı görülmemiş bir surette kutlulanacaktır ANKARA, 22. A. A. — Cüm- | | huriyetin onuncu yılmı kutlulama | yüksek kamisyonunun daveti ü- (Lütfen sahileyi çeviriniz)