11 Temmuz 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

MiLLiYER Sali. n TEMMUZ. .HARİCİ HABERLER Mer bakir (Milliyet) indir İntellicens servis nasıl casus yetiştirir? Tam çekirdekten yetiştiriliyorlar . - Bektaşi dervişi Mister Herbert Babıâli tercüme kalemi başmü meyyizi, kaybolmuş! Mabeyinci Sarıca zade Ragıp Pa- şa, bizzat Sultan Hamitten dinlediği şu garip hâdiseyi, sürgünde bulun- duğumuz sırada: — Olur şey değil! Şaştım kaldım! Diyerek tatlı tatlı anlatmıştı: — Yemen Valisi Hüseyin Paşa, Ye- mende çalışan misyonerlere, mühtedi casuslara dair bir ariza yaz mış ve muhtelif eşhasa ait fotoğrafları da İeffen göndermişti, Bu mesele ile alâ- kadar bazı iradatıseniyeyi Sadrazam Halil Rifat Paşaya tebliğ için çağ- rılmuştım. Şevketmaap o Efendimiz, sadrazam paşaya söylenilecek irade- lerini tamamladıktan sonra huzur dan çıkrverirken bana: —Ragıp Paşa, dur! Sana bir vak'a hikâye edeceğim, bunu da Rifat Pa- saya söyle! Buyurmuşlardı. Zatışahanenin hi- küâye ettiği hatırai tarihiye şudur: * — Büyük babam Sultan Mahmut merhumun son zamanlarımda 1253 se- sekenesinden Ali di etmişti. Bu çoc liz müstemlekeleri Min larından olup anaları babaları ölerek öksüz, yetim kalmışlardı, Şehri onar İngiliz lirası verilmek üzere Ali ağa- böyle bir hayrı işliyeceğini memul ettiklerini söyliyerek çocukları evlât- lık diye kabul etmesini sefarethane Ali ağaya teklif eylemişti. “Kavas Ali ağa, hem sefareti zusunu yerine getirerek hakkı Çocukla, Ibrahi Zeki, öbürünün adı Mehmet Ali ii Ibrahim Zeki ile Mehmet Ali evvelâ mahalle mektebine verilmiş orada ©- peyce "okuduktan sonra cami dersle- rine alıştırılmış ve nihayet Beyazıt medresesine talebeiulüm o meyanına katılmışlardır. Camide, o vaktin en benam âlimi ve dersiamlarından olan & Palabıyık Ali Efendi Hocanın dersine devam etmişlerdir. Mehmet Ali Efendi, bir kaç sene sonra medrese tahsilini br- rakıp-dervişliğe dökülerek tekkelere düşmüştür. İbrahim Zeki Efendi, w- Tümu öliyei Arabiyeyi mürettep oldu- ğu üzere ikmal edip icazet almıştır. “Her ikisi de, o vakte kadar sarık- lı ve cüppeli olan bu efendiler artık kıyafetlerini değiştirmişlerdi. İbra- bim Zeki Efendi, alaturka setre, pan- talon giymiş; Mehmet Ali Efendi ise, başma | dilimli bektaşi tacını geçirerek bir bektaşi dervişi haline girmiştir. “O zamanlar da cenmetmekân ba- bam saltanata âdi, Fuat Paşa ilik de- fa Hariciye Nazırı olmuştu. Babrâli Tercüme Odasma fransızca, ingilizce bilenler alınıyordu. İbrahim Zeki E- fendi, bir arzühâl ile müracaat edip Abdülhamidin uyku ilâcı Sultan Hamidin şayanı hayret hafızası, — Hünkâr, neler oku. tup dinlemekten hazzederdi? — Casusluk ve cenebi dolapları, he- men hemen bütün vilâyetlerde idi. Yeni tarifelerde göze çarpan tenzilât var! Liman dahilindeki tarifelerde de tenzilât yapılacak mi? Hususi vapurların, takdirikıymet komisyonunca, muayenelerine devam edilmektedir. Dün de bir vapur mu- ayene edilmiştir. Dişer taraftan yeni Vapurculuk Şirketine sit müessisler heyetince im- zalanan nizamname de yakında hü- kümetçe tetkik edilecek ve tastikini müteakıp şirket faaliyete geçecektir. Devlet Denizyolları o İdaresi ise faaliyete geçmiş bulunmaktadır. Vapurculuk kanunu Oo mucibince, Iktisat Vekâleti Deniz ve Hava Müs- teşarlığı teşkilâtı, gerek Devlet Deniz yolları İdaresi ve gerek yeni şirketçe tatbik dilecek seyrisefer ve | ücurat tarifelerini ihzara başlamıştır. Bu tarifeler kısa bir müddet için- de ikmal ve eylülden itibaren tatbik edilecektir. Yeni seyrisefer tarifelerinde. iki i el dareden her birine ait vapurları ay- Ti ayrı günlerde ayni limanlara uğra- ması ve limanlar arasındaki iş hacmi bazı genç ve istidatlı unsurların Av- rupaya gönderilerek tetkikat ve te- tebbuatta bulundurulmasını, avdetle- | rinde darülfünuna alınmalarını tavai- İ yet etmiştir. ... ANKARA; 10 (Telefonla) — Ma- | arif Vekiti Dr. Reşit Galip Bey bu- günlerde İstanbula gidecektir. ber iki lisana vükufu olduğunu zikri- le tercüme odasına kayit ve kabulü- Bü istirham etmiş ve dairece yapılan bir imtihan neticesinde £ hakikaten mezkür lisanlarda tercümeye muk- tedir olduğu anlaşılmış ve medresede tahsil ile icazet de aldığından beş yüz kuruş maaşla kaleme çirağ edilmişti. “İşin asıl şaşılacak ciheti nedir? Bakın! İbrahim Zeki Efendi, gerek mahalle mektebinde, gerek medrese- de bulunduğu sırada ingilizce, fran- sızca bildiğini hiç bir kimseye vezdir- öne kadar büyük bir hezmü saklamıştı. Halbuki zce öz ana dili olduğundan ve ızcayı da medreseye de e derken mükemmel surette öğrendi- Zeki Etendi, tercüme ka- | leminde e mar sene bulunmuş ve ve intiram, devam | ve liyakat hazebile tedricen terakki ed alemin başkalfası olmuştu. ünün birinde, ne olsa, ne çıksa, “beğenirsiniz? İbrahim Zeki Efendi, üç dört gün kaleme gelmemiş, odacı, hademe gönderilerek ikametgâhında vazifesi mühim olduğundan resmen a- başlamış, zabtiye müşiriyeti e emir verilmiş; her ta- rafta tahkikata, taharriyata, takiba- ta kemalikermi ile devam olunmakta imiş. Tam bu sıralarda, bir cuma gü- nü, zabtiye müfettişlerinden biri, İb- rahim Zeki Efendiyi, Beyoğlunda İn- giliz sefarethanesinden çıkarken gör- mez mi? “Müfettiş, şaşırmış kalmış. Çünkü Babrâli Tercüme Kalemi başmümeyi- xi Bey, yani İbrahim Zeki Efendi, ba şmdaki kırmızı fesi, sırtındaki alatur- ka setreyi, ayağındaki kaloş kundu- rayı atarak başıma melon şapka, sır- tna 6 zamanın İngiliz biçimi bir si- vil kostüm geçirerek centilmen bir frenk olmuştu. Kendisi, bu tesadüf- ten hiç sıkılmamış, soğukkanlılığını muhafaza ederek müfettiş efendiye: “ — Vaki olan davet üzerine bu- gün Londraya harekete mecburum. İstifanamemi de bugün Hariciye Ne- zareti müsteşarlığma bir vasıta (İle takdim ettim! “Diyerek savuşup gitmiştir. “Dervişliğe sülük eden Mehmet Ali Efendi yahut Mister Herbert'e gelin- ce, bu adam, işi kalenderliğe, şairli- ğe, meyperestliğe dökmüş, ekser A- nadolu kasabalarını, şehirlerini gez- 4: “İmanım Ah! Hue erek pir evine düşmüş, erkân, âdâp görerek tam bir bektaşi olmuş, her ne ise vazifelerini ifa ile önderenlerin (o yanına Hünkârın, babası zamanında bu garip ve cidden dikkat calip hâdiseyi çok seneler sonra oldu- ğu gibi hatırlayıp bir ibret ve iytibah kıssesi olarak ihkâr ve tezkâr etme- sini Ragıp, çok mühim buluyordu. (Arkası var) ve iktisadi zaruretler başlıca mazarı- itibara almacak esaslardır. Ucurat tarifelerine gelince; şimdi- ye kadar muhtelif hatlarda | işliyen vapurlar, aradaki sık sık nükseden muzir rekabet yüzünden, çok defalar masraflarını karşılamıyacak ücretler- le yolcu taşımışlardır. Bunun neticesi olarak Seyrisefain de bilet ücretlerini indirmişti. Yeni tarifelerde bazı hat- larda ve mevkilerde şimdikinden aşa- ğı ve bazılarında yüksek olmak ü; re ihtiyaca uygun, mümkün olduğu kadar mutedil fiatler tespit edilecek- tör. Akay İdaresinin tarifelerine <e, bu tarifeler limanda işliyen dig; vapurlar gibi Liman Tarife Komisyo- nunca tespit edilecektir. Bu vapu! rın şimdiki ücretlerinde hayli tenzi- lât yapilacağı haber verilmekte ise de, yeni idare yeni vapurlar alacağı için Linihw Tarife Komis; vaziyetler gözönünde tutularak yeni tarifeler tespit edilecektir. Eski hesapları tetkik Mülga Seyrisefain hesabatının tet- kiki için bir komisyon teşekkül (et. | isyon, tetkikatı — meticelerini | Maliye ve İktisat /ekâletletine bir raporla bildirecektir. Ege gidiyor Eğe vapuru; bugün İslcond. hareket için hazırlanmıştır. | kuk ediyor. Belki Sulh yolunda ! Fransız e nazırı 3 | laşmalardan bahsediyor PARİS, 10. A, A. — Havasa- jansından bildiriliyor: o Blois'da radikal sosyalist federasyonu mer kezinde söyle, ir mutukta M. Paul, sulh yolunda ilerleyebilmek için, mevcut bağları gevşetmeden Papsann anlaşma sahasını" geniş- letmek hususundaki yit etmiştir. Sulhun birbiri peşine (© yapılan anlaşmalarla elde edildiği sabittir. Meselâ, tatbik edilemeyerek he- yeti umumiyesile kalmış olan Av- rupa birliği “küçük itilaf” dörtler misaki” ademi tecavüz ve mutaar- rızın tarifi, şark misaki” mahalli anlaşmalarla yavaş yavaş tahak. yarın birde ve daha başka- iradesini te- “ Bsltik misaki” ları olacaktır. Fransız siyaseti vaziyetlere gö- re bu anlaşmalara doğrudan doğ | ruya veya el altından yardım et. | mektedir. Fransa beynelmilel büyük e saslara bağlı kalmakta devam &- diyor. Ve beşeri hoşlandığını göstererek harpten beri bu işlere yardım etmekten ge ri kalmıyor. VEİMAR, 10. A. A. — Thurin. ge vi o Niedertrebra o civarında Stuttgart Berlin ekspresi yoldan çıkkmaştır. İlk haberlere göre üç ölü , on iki yaralı vardır. Amerikada pamuk sanayii VAŞİNGTON, 10. A.A.—M. Roosevelt dün akşam pamuk sana- yii kanunu imzaladı. Bu kanuna göre şimal ve cenup fabrikaların. da asgari hftlık 12 ve 13 dolr o- larak tesbit edilmiştir. ve bütün mensucat işçileri Ohaftada kırk saat iş göreceklerdir . | Almanyada tren kazası | | İ Mü | paslara İ katiyen yasak eden bir muahede işlerden daima | İ Nobel mükâfatı Bu sene mükâfat M. Lit- vinof'a mı verilecek? LONDRA, 10, A, A. — Paris- Midi gazetesi, Daily Expresste çı- crm bie telgreir olduğa gibi vej- retmistir. Bu telgrafa göre bu se- ne Nobel sulh mükâfatı Sovyetler birliği Hariciye komiseri M. Mau rice Litvinof'a verilecektir. Hitler ve gençlik, Başvekil: “Asıl ihtilâl Hitlerizimdir,, diyor DORTMUND, 10, A. A. — Baş | vekil Hitler, Dortmund'da O top- lanmış olan o gençlik vatan teşki- lâtçıları karşımda bir mutuk söy lemiş ve demiştir ki: “ Papa ile, bundan sonra pa- siyasetle uğraşmalarını imzaladığımıza memnunuz.” İşsizliğe & karşı mücadeleden bahseden başvekil şunları söyle- Dört senelik Hitler plânmın izlerin sayısı i- “1918 ihtilâl alelâde bi idi. Asıl ihtilâl bitlerizimdi Bir tek irade DORTMUND, 10. A. A. — Tak siben 70 bin kadar nasyonal s0s- ilislerine karşı bir nutuk söylemiş olan başvekil | M. Hitler, - Rakijlerimizin hakkında gel- mek için daha fazla uğraşacağımı zı zanetmiştim. Onlarm mevzile- rini biribiri arkasına ele geçirdik. Buşün bir tek irade bu milleti ida re, sevk ve tasfiye edebilir. Son beş ay zarfında partikülarizme bir darbe indirdik. o Artık fırkaların partikülarizmi nihayet buldu. tidar mevkine ele (geçirmek Sporcularımızın Rusya seyahati dün başladı Seyahat bir ay Rusyada muhtelif temaslar yap: | mak için hazırlanan kafil ix dün ak şam, Rus vapuru ile hareket etti. Mü- Giden müsabıklar; güreşçi, futbol- cü ve atletlerdir. Güreşçilerden Balkan şampiyona- sını kazanmış olan takım gitmiştir. Futbolcülerin isimlerini dün yaz- mıştık. Değişen yeni bir şey olmadığı için burada ayni isimleri tekrar otmi- yoruz. Kafileye hemen hemen en son dakikada iştirak eden atletlerin isim- leri şunlardır: Semih, Mehmet Ali, küçük Besim. Rusyadaki seyahat ve temasları, Sumerbank (Başı inci sahifede) rikalar munmelâtmen o sürümü öle meşgul satış (o teşekköllerindem te- şekküllerinden seniküp etmektedir. Sümer Bank, ayni zamanda serma- yesine iştirak etmiş ,u mües- seselerdeki alâkadarlarını da muhafa- za etmektedir. Sümer Bank o Umumi Müdürlüğü nakledilinciye kadar İstan- bulda kalacaktır. Nakil muamelesi- nin eylül iptidasnda yapılabileceği tahmin edilmektedir. Banka Umumi Mi ka rında esaslı tahavvüllere lüzum görül müştür. Yeni kadroya nazaran Ümü- mi Müdürlük iki ana şubeye ayrılmış- ir, Banka işleri şubesinde o Umumi Muhasebe Müdürlüğü, Ticaret ve İş- tirâkler Müdür Umumi Muhabe- re Müdürlüğü ve muameleler o- larak dört servis ihdai edilmiştir. Servisler lüzumu kadar mütehassıs ve memuru ihtiva etmektedir. Sanayi işleri kısmında, kimya nayii, yünlü mensucat sama; muklu mensucat sanayii namlarile üç şube ihdas edilmiştir. Bu şubelerin müdürleri Fen İşleri Umumi Müdür Muavininin riyaseti altındaki teknik komiteyi teşkil etmektedir. Umumi ükte bir teftiş heyeti ile hu- kuk müşavirliği ve istatistik ve tet- kikler servisi bulunmaktadır. İstanbul şubesi Müdür * vekilliğine Muamelât Müdürü bulunan Muhip B. tayin edilmiştir. Banka Umum Müdürlüğü bankacı kadar sürecek Milliyet karilerine bütün tafsilâtile haber verebilmek için kafileye iştirak eden bir arkadaşımızı bu işe memur ettik. Bu arkadaş muntazam bir sw- rette bize mektuplar yazacak, telgraf lar çekecek ve bir mütefennin gözü ile maçları yazacaktır. Bu suretle karilerimiz de, seyaha- ti gerek gezinti, gerek temaslar mok- tasmdan bütün tafsilât ve hususiyetle- a e takip etmiş olacak- Katilenin teşyiinde spor kulüpleri mümessilleri ğu gibi ayrıca Rus Sefiri M. Suriç Cenapları, Halk Fırkası Grup Relsi Afyon mek'usu A li Bey, Belediye Daimi Encümen aza », Halkevi idare heyetlerinden — bir çok zevat hazır ler. işe başladi lık işleri muavinliğine Osman Bey ta- yin edilmiştir. Sanayi İşleri muavinli- gine de, Iktısat Vekâleti pamuk mü- tehassısı ve Ölçüler Müdürü İlhami Bey tayin edilmiştir. Muhasebe Müdürlüğüne de Sani Maadin Bankası müfettişlerinden mal Ziya Bey tayin olunmuştur. Kadrolar sür'atle ikmal edilecek- bir. Sanayi Kredi Bankası ve Sanayi Ofisi memurlarından bir kısmı, Sa- deddin Bey tarafından Denizyolları İdaresine, bir kısmı da AH Sami Bey tarafından Afyon İnhisar idaresine alınmışlardır. Yeni bankanın kadrosuna dahil di ger memurlara da dün tebligat yapıl maşter. Denizlide bir hise açılıyor DENİZLİ, 10 (Milliyet) — Bu ne Denizlide bir lise açılacağı bugün Halkevinde toplanan ahaliye tepşir ©. dilmiştir. Denizlililer bu | haberlen gok sevindiler. pimi Karısını öldürdü, kaçtı IZMİR, 10 (Milliyet) — Aydının Karapısar nahiyesinin Açarlar © kö: yünden Hüseyin namında biri karısı Emineyi kuranla öldürmüş ve kaç muştur. Ahır köyünden İsmail namında bi- ri de Mehmet isminde bir genç tara- fından öldürülmüştür. Bursa yerli malları sergif merasimle açıldı : | Sergide yerli malların nefaset ve gö zelliği takdirlerle karşılanmıştır BURSA, 10 (Telefonla) — 4 öncü Bursa yerli malları sergisi gün saat on dört buçukta Birinci lise salonlarında merasimle açıldı. yasimde Kolordu Kumandanı Ali Hikmet, İzmir Valisi Kâzım Paşalı la meb'uslardan Mustafa Şeref, Rüştü, Refik, Asaf, Emin Fikri lerle Vali Zeynelâbidin Bey, Halk Fırkası, Halkevi erkânı, devair #3 dürleri ve kalabalık halk hazır bulu nüyordu. Açılma merasimine başlanmad an evvel Ticaret Odası Reisi O Nari Bey serginin maksat ve vezaifi hakkında uzun bir nutuk irat miş, serginin açılışı hususunda yüksek alâka ve kıymetli yardımla bulunan İktisat Vekâletile Bursa B elediyesine şükran hislerini miştir. Askeri mızıka tarafından çalınan İstiklâl marşını müteakıp Bey kordelâyı kesip sergiye dahil olmuştur. Birinci lisenin geniş salonların da adeta bir inci dizi halinde lanmış her cinsten ve her çeşit yerli mallarının nefaset ve güzelliği a Zeynelâbi, & yi vi vetçiler üzerinde büyük tesirler husule getirmiş, sonsuz takdirlere har olmuştur. Binanın birinci katını biçakçılar, yağ ve sabuncular, Meali ler işgal ediyordu. İkinci katta da İpekiş, Tütün ve Müskirat inhissi” rile Karamürsel, Çağlıyan, Hasan Sabri, Birman mensucat fabril rı, kumaşçılar, trikotajcılar, fanila cılar, halıcılar, kuyamcular, uri çılar, gazozcular, makarna fabrikal arı, incir ve üzümcüler ve kundi i cılarla Ford otomobil müessesesi ve Bursa Sanayi mektebi teşhir ediliyordu. mama. Sergiye İzmirden 22, Bursadan 22, İstanbuldan 32 firma iştirak miştir, Diger vilâyetlerden de iştirak edenler vardır. Ufak sanayi a 5 bundan bir çok kimseler iştirak etm iş, bunların masrafı doğrudan ruya Ticaret Odası tarafından veril miştir. ziyaret akşam geç vakte kadar devam etmiştir. basi, in miktarı 6500 kişidir. İngiliz maliye nazırı konferansı müşkül mevkie düştüğünü söylüyot” LONDRA, 10. A. A. — Maliye nazırı M. Chamberlan bugün * - vam kamarasında di ıya iktisat konferansına ait müzakereleri a; konferansın müsait bir şekilde başladığını fakat birleşik Amerika — kümetleri tarafından altın esasının terkedilmesi üzerine konferaf sın müşkül bir vaziyete düştüğünü söylemiştir. |Muallimmektepleri lâğvedilmiyece ANKARA, 10. A. A. — Muallim mekteplerinin lâğvedilece; dair bazı gazetelerde gö bahis olmak şöyle len havadis maarif | vekâletince hayı karşılanmıştır. Bize bildirildiğine nazaran böyle bir mesele dursun hatıra bile gelmemiştir. mev Jandarma U. Kumandanı geliyor ANKARA, 10 (Telefonla) — Jandarma Umum Kumandanı zım Paşa bugünkü trenle İstanbula hareket etmiştir. İstanbul maliye teşkilâtı | te ANKARA, 10 (Telefonla) — Eylülde tatbik edilecek olan İste, bul maliye teşkilâtı etrafında hazırlıklara başlanmıştır. Buna dair # 'İ kölete elen istidalar tetkik ve tasnif edilmektedir. Maliye Vekilinin avdetinden sonra kadrolar tespit edilecektir. £.) İzmirden bangerlerin müracaatı İZMİR, 10 (Milliyet) — Meoduutı Koruma Kanunu üzerine ni azaltmıya mecbur kalan ufak bankerlerin E.zı noktalar vçhâlete müracaat edeceklerini haber aldım. Bankerler müracat hakkında görüşmek üzere yakında ioplanacaklardır. Köy düğününde 13 kişi yaralandı IZMIR, 10 (Milliyet) — Saltanhisarda yapılan köy o düğünü bir kız yüzünden araları açılan Meh met, arkadaşı diger Mehmedi çi ile ağır surette yaralamıştır. Bundan maada saçmalardan düğünde lunan on iki çocuk ta ağırca yaralammışlardar. hanesine kaldırıldılar. Romanyada yüzlerce köy su altın BUKREŞ, 10. A. A. — Trameiloanyının şömilinde yağan takım felâketli şiddetli yağmurlar neticesinde bir müşter. gama li a an soğ kişini” Yİ öldüğü öğrenilmiştir. Diğer taraftan kaplıcalarda bulunan beş bin Ki şi ye vaziyette kalmışlardı e Ali iktisat meclisi açıldı. Görüşülecek meseleler arasında İş i kanunu lâyihası da vardır lisi, bugün saat üçte onuncu toplantısı- na başlamıştır. Iktisat Vekili Celâl Be- yin Avrupada bulunması dolayısıyla kendilerine vekâlet eden Ziraat | Vekili Muhlis Bey raeclisi açmışlardır. etmiştir. Bilhassa iş kanunu ile or- im ai hakkında hükümetin ehem miyetle tevekkuf ettiğini ve âli meclisin serdedeceği noktar nazarın hükümetin bu bapta ittihaz edeceği usullerin teşek- külünde son derecede müfit olacağını söylemiştir. Bundan sonra âli medis, Trabzon me- busu Hasan Beyin reisliği altında müza- kerelerine başlarıştır. Evvelemirde müzakere mevzuu olan yukarıki üç mesele için azanın encümem- İere taksimi tekarrur etmiştir. Evcümen azaları şunlardır: İş kanunu encümeni: <1 Halis Paşa, Ziraat Bankası umumi muavini Ahmet Suphi zade Şevki Bey, İstanbul Ticaret ikinci reisi Habip zade Ziya Bey, bul Ticaret ve Sanayi Odası umumi #ibi Mehmet Vehbi ie Mak müdür vekili Celâl Bey, Kümil Bey, Bakırköy ber fabeikas! dürü Fazlı Bey, âli iktisat meclisi mi kâtibi Eniş Behiç Bey. Orman encümeni: Ahi Tktmat meclisi reisi Trabzon pi Ham De Ri Beğ - mi e emare ğa Vehbi Bey, Istanbul Darükinen sörlerinden Hamit Sadi Kolej #mallimlerinden Şa Hüsef BE iye müvazenesi encümeni: Cümhuriyet Merkez Bankası kiplecinden Niyazi Asım Bey, inte umum müdür vekili Celâl Bey, Bankası umum müdür muavini Suphi Bey, Istanbul kambiyo meclisi ilare azasından Selim Refik sabık ticaret müdürü umumisi Hü Münir Bey, Niyazi Ramazan Bow mn.