11 Temmuz 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi înci cüzü çıktı . 35 """ ' ' ' Onuncu sene: No 3296 ... n umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU ^ ^ ^ Telgraf ve mektup adresi İSTANBUL CAĞALOĞLU kutusır İstanbul, No Cumhurıyet, Istanbul Posta Telefon: Başmuharrir: 22366, Tahrir müduni: 23236, İdare mudurti: 22365, Matbaa: 20472 Salı 11 Temmuz 933 Hayat Ansiklopedisi Bnyök bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. Rusya yeniden Dünyaya karışıyor ! "T" Konferansta kararbugüne kaldı! "'""" ' Hl •«"••••«"•«HimHIIHIIIIIIIHIIIIIIIMIHHmillHHIttHHIIIIIIHllllHllMHMII.IUIIIIlllllllllulUllll» "IM"1" '»'« 'H..........U.H,H....n,JM,,,H,,HH.M.. ,•,•••„•..••,...,•„•»,•, ,„„ , „, , ,,„,„„ llfMIIIIIMIHnillllllMnrirMllllltMlinPMIIIMHIIIinMllinilMIIIHtllllllllUUIIIIIHUIİUllllUIUİIIIHnilllllllHHIIMtllHlinilllllHIMIIItllllllllltltlirilllllHIMIItllllllflnlillllllllllllllliaiini^ ^ ^ F Londrada dün neşredilen tebliğ Sporcularımız dün Rusyaya gittiler ondra konferansuıdan hiç olmazsa bu çıktı: Büyiik ihtilâlden • beri yeni rejiminin inkişaf ve tekâmülleri içinde azçok dünyanın diğer memleket ve kıt'alarından ayrılmı* denüecek şekilde daha ziyade kendi içine çekilmif bir hayat manzarası arzeden Sovyetler Rusyası daha sarih bir adımla tekrar dünyaya kansmağa giden yeni bir temayül ve yeni bir cereyan gösterdi. Litvinof Yoldaş Londrada bulunmasından istifade ederek İngiltere ile Rusya arasmdaki ihtilâfı halletti. Rusyada mevkuf iki tngiliz miihendisinin tahliyesine mukabil İngilterede Rus it • halâtına karıı konulmuş olan memnu iyet kaldınldı. Baltıktan Türkiyeye kadar şarkî Avrupa hudutlan üzerindeki başlıca devletler Rusya ile birlikte tnütecavizi tarif ve tevsik eden bir emniyet muabedesi imza ettüer. Litvinof Yoldaş konferansa: Beynelmilel şeraitin ulahı takdi • rinde yabıız Rusya diğer memleketler • den milyarlar ve milyarlar kıymetinde esya satın almağa hazırdır. Dedi, ve nihayet Sovyetler Rusyası Hariciye Komiseri Pariste faydalı ve emniyet verici kıymetli temasJarda bulundu. Cihan İktısat konferansını akamete uğratan Birleştk Amerika Cumhuriyetlerinin dolan düşürmekle takip ettikleri siyasette istihsal fazlalarım bil hassa cenubî Amerika ile Rusyaya sat mak tasavvurunda bulunduklannı öğreniyor, ve bu suretle ufukta Amerika • nın dahi nihayet yeni Sovyet rejimini tanımak ve onunla »ıkı münasebetlere girmek tasavvurunda bulunduğunu anlar gibi oluyoruz. Hükmedilmelidir ki Rusyada bir değişiklik, dünya siyasiyat ve iktisadiyatmda bir değişiklik vardır, ve bu az ehemmiyetli birşey değildir. Rusyadaki değişiklik millî ve beyneltnileldir: thtilâlci Rusya bütün bir husumet cihanına karşı koyarak mevkiinde durabilmiş olduktan sonra şimdiye ka • dar herhangi bir taraftan tekrar taar ruza uğrıyabileceği ihtimalleri içinde yaşıyageliyordu. Rusyadaki en kuvvetli müesseselerden birinin Kızıl ordu oluşunun hakh hikmeti budur. Avrupa milletleri arasmda yeni Rusyayı beğenmiyen ve ellerinden gelse bu yeni rejimi bir kaşık suda boğmak istiyen insanlaruı miktan da az değildi.Rusyada vaziyet hergiin biraz daha fazla normal olan bir şekle girdikçe Avrupanın da bu yeni rejimi fena gören insanlannın yavaş yavaş rmktarlan azalmağa doğru gitti, ve u mumî Kissiyatta umumî bir tahavvül husule gelnveğe doğru terakkiler vuku buldu. Bilmukabele Rusyanm yeni rejimi kendi âleminde teessüs ve inkişaf ederken komiinizmi beynelmilel bir ih • tilâl haline getirebilmek fikirlerinden uzaklaşa uzaklaşa hakikaten Rusyay» mahsus bir rejim omak ve öyle kalmak fikirlerine kanaat getirecek bir vaaiyete geçti. Dünyanın altıda biri sayılacak kadar büyiik bir âlem olan Rusyanın beynel milel ikhsadiyata kapalı bir memleket olmasıntn şüphesiz bugün çekilen Ktı raplarda azçok dahli ve tesiri vardu Kendisini her taraftan husumete maruz gören Rusya kendi kendine yetecek hertürlü istihsal tesisatında dünyanın en muazzam teşebbüslerine atılmış gidi • yordu. Yukartki tablodski cereyana nazaran şimdi husule gelmiş olan değişikHkler f unlardır: 1: Rusyayı silâhları azaltma işinde, yani sulh meselesinde daima en ileri ve en radikal görüyorduk. Rusyanın bu siyasette samimî olduğu anlaşümıştır. Almanyada Hitler rejiminin Rusyaya bfle taarruz etmek istidatlanm gösteren taskınkklan, Avrupaya Rusyanın daha tabiî bir halde sayılabileceğini ispat etmiştir. Bu defa Londrada şarkî Avru pa hudutlan için yekdiğere taarruz a leyhme (bilhassa müteamzm kim ola • cağını tarif için) aktolunan muahede bu itibarla pek büyiik bir ehemmiyeti haizdir. Yeni Alman siyasetiriin bir da • ha mağlubiyetmi ispat eden bu hâdise • nin garbî Avrupa memleketlermde memnuniyetle telâkki edilişi hakikaten drkkate lâyıkhr. Bu suretle Rusya Av rupadaki sulh nizamı için şuris unsuru değil, bilâkis îstikrar âmili olmuş olu • yor. Be» altı ay evvel Cenevrede mütearnzı tarif hususunda en sümullü for mülü Litvinof Yoldaş vermişti. Ken dismin Pariste mazhar olduğu hararetli hüsnü kabul dünya tarihinde başlı ba > şma büyük bir hâdise sayılacak kadar •rrSrthndv. •* •** Şimdi artık borçlannı inkâr eden Ru« L Bir komisyon Konferansın devamı İlk müsabaka pazar güveya tehiri için bir rapor hazırlıyor nü Moskovada yapılacak Amerikadan Altın esasının kalkması İşi bozuyor! Londra 1 (A.A.) Cihan iMısat konferansının riyaset divanı şu tebliğ: neşretmistir: «Riyaset divanı muhtelif tâli ko mitelerin hazırladıklan raporlara ıttıla hasıl etmek ve konferansın ilerideki ça!ı*malan hakkında tavsiyelerde bulunmak için bu sabah bir topUntı yspmıştır. «Riyaset divanı ilk önce iktısat komisyonunun muhtelif tâli komisyonlarınm çalısmamalan hakkında reis M. Koijin ile rapörtör M. Runsi m*nın hazırladıklan raporu tetkik et • miştir. «Bi'vasıta himaye usulü rm'sel^sîni ve istfhssl ile sürüm ve satif meselelerini tetkik eden iki tâli komisyon da kaleme aldıklan raporları verrmslerdir. Bu tâli komisvonlarm mesailerfne devama Hti fakla karar verdiklermi biid'ren bu raporlan riyaset divanı tarafmdan tasvip edilmistir. «Para yardımı meselesi'e ujrrasan tâli komisyonla ticaret siyaseti tâli korrris yonu çaltsmalanna devam edio etme meleri hakkmda azalan arasmda fik;<aynlıklan çıktığını bildirmislerdi. M. Koijin ile M. Runsiman tâK komisyonlard»T> her birinin ortaya sörülen muh telif fikirler ve noktai nazarlar hakkında bir rapor hazırlamak için birer tahrir komitesi teşkil etroelerini teklif etmiş Mabadi 5 inci sahifede Gümrük tarifeîerinde tezimiz! İktısat konferansında heyetimiz noktai nazarını etraflı surette izah etti Lr>ndra 9 (A.A.) Dünya tktısat konferansı ticaret siyaseti tâli komisyonunda gümrük tarifeleri meselesi görÜ5Ülürken heyeti murah • hasamız su noktai nazan ileri sürmüstür: « Türk heyeti murahhasası, gümrük tarifeleri meselesile bu me selenin tabiî bir neticesi olan en ziyade mazhan müsaade mi'let ahkâmından tefsiri hakkında, muhtelif heyeti murahhasaların izah ettikleri görüs tarz'annı hususî bir dikkatle ve büyük bir alâka ile takip etmiş lerdir. Bu mühim mesele hakkındaki kanaetlerimizi komisyon reisi tarafından her memleket mümessiline yapılan davete imtisalen, izaha müracaat ediyoruz. Samimî ve kat'î olarak su düşüncedeyiz ki, gerek kontenjanlarm tedricen ilgası ve döviz tahdidatının yavaş yavaş ortadan kaldınlması, ge rekse gümrük tarifelerinin azaltılması sahasında devamlı ve müspet neticeler ancak iki taraflı anlaşmalar yolile elde edilebilir. Bugünkü ik tısat hayatımn hakikatlerinden abnan ders ve tecrübeler bizi ticaret sı'va • setimiztn her sahastnda iki taraflı ıtilâfnameler usu'üne bağlı kalmağa sevketmektedir. Mületlerin iktısat hayatında «satın alraadan daima satmak» nazariyesinin tahakkuku kabil olmıyan ve ayni zamanda çok meş'um batıl bir hayal olduğuna kani bulunarak iktısat konferansmın içtimaa davetinden çok daha trv • vel müşteri memleketlerle temasa jrelmiş, iki taraflı müzakerelerle ticaret münasebetlerimizi imkân de • recesinde inkişaf ettirmeğe karar vermiştik. Daima müspet ticari inkişaf zihniyetile müzakerelerimizi sevk ve idare ettik. Bu ticari inkişaf zihniyeti yalmz ihracatı istihdaf etmemiştir. Bizim fikrimizce, en büyük müşkülât suradadır: Tabiî zamaniarda konulan ahkâ • ma bağlı kalınarak ve tabiî zamanlann şartlannı tedvir eden usuller takip olunarak buhranın aksülâmelleri hafifletilmek isteniyor. Bugünkü hâdiselerin icabatına az çok uyulmasına mâni olan şey bil • hassa en ziyade mazhan müsaade millet ahkâmının mutlak olarak tefsiridir. Mabadi 4 üncü aahifede Sporcularımız 40 kişiden mürekkeptir, güreşçilerimizin muvaffakiyetlerinden ümit vardır Yukarıda sporcalarantıt teşyi eden zevat vapurdâ. afağtda gençlerimiz bir arada... Rus sporcuları ile temas etmek üzere Rusyaya gidecek olan sporcularımız dün akşam saat altıda şehrimizden hareket etmişlerdir. Spor kafilemiz 19 sporcu, 7 güresçi, 4 atlet ve 10 da idareci olmak üzere 40 kişiden mürekkeptir. Heyete Cevdet Kerim Bey riyaset etmektedir. Sporcularıtnız büyük bir Mabadi 2 inci sahifede Maarif Vekili geliyor Universite kadrosu 31 temmuzda ilân edilecek 30 a yakın ecnebi profesör getiriliyor Reisicumhur Hazretleri Reiricumhur Hazretleri dün bir tarafa çıkmtyarak dairelerin, de tneşgul olmuflardtr Temsil Akademisi 1 eylulde Ankarada açılıyor Mevcut unsurlardan istifade edilerek ilk operanın 29 teşrinievvelde o^oanmasına çakşılacak Ankara 9 temmuz (Hususî) Millî küHürün ve bilhassa halk terbiyesi • nin en müessir iki vasıtasına, tiyatro ve musikiye bugüne kadar yabancı ktılan devlet bu san'at şubelerinin memlekette tesisi uğrunda işe müdahaleye başla mutır. Bu bir emri vakidir ki msam ancak sevindirebtlir. Türk maarifine yeni ufuklar açan ve eski maarif makinesinm çarklannı bü • yük bir enerji ile hareket e getirerek onon yürüyüsüne hız veren genç ve de ğerli Maarif Vekilimiz, bu gecikmiş madahalenin daha fazla gecikemiyeceğini takdir etmiş, millî müze, millî kütü pane ve ilimler, san'atlar akademisi yamnda bir de Temsil Akademisi vücude getirerek millî kültür müesseselerini tamamlamağa karar vermişti. Şimdi memMabadi 6 ıncı sahifede ııııiHinıııınııırı Celal Bey Parise gitti Londra 10 (A.A.) Anadohı ajannmn husuri muhabiri bildîriyor: tktısat Vekili Celâl Bey, Parise gitti, talı günü (bugün) Fransç. Hariciye nezaretile ticaret muahedesi için ikinci temattnt yapacaktır. Celâl Bey, Berlinden ticaret muahedesi yapmak için gelecek olan Alman heyetile temasta bulunmak üzere per • şetnbe günü Londraya dönecektir. Alî iktısat Meclisi dün açıldı iki za ası Ankara 10 (Telefonla) Darülfünun komisyonu bundan sonra Is • tanbulda çahşacaktır. Heyetin içtimalarına; perşetnbe günü İstanbul a varacak olan Maarif Vekilimiz doktor Reşit Galip Bey riyaset edecek • tir. **# Nakil işleri Darülfünun imtihanları on beş yadan bahsedilmiyor. Çiinkü dünyanın iktısadî işleri o kadar karışmıştır ki karşılıksız borç tediyesinin gayrimümkün olduğu diğer Avrupa devletlerince de bir hakikat olarak teslim edilmiş bu • lunmaktadrr. temmuzda bîtecektir. ImtîHaniann hitamını müteakıp fakültelerin nakline başlanacakhr. Bu müddete kadar imtihanların sekteye uğrama ması için hiç bir fakültede eşya topFantnıyacaktır. Tıp fakültesi profesörleri Darül fünun binasında yerleşecekleri yerleri tesbit etmişler ve bu hususta bir proje hazırlamışlardır. Edebiyat, Mabadi 3 üncü sahifede ninilllllllHIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIMIIIIIIIIIIiniinillllllilMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIMIIIIII.IIIItlllllllllllllMllllinilMllllllllllllllllllllllllllllMHIIinill vinof Yoldaş Londra konferansında bu ciheti açık söylemiştir, ve bu kredinin para kredisi değil, eşya kredisi olduğunu tasrih eylemiştir. Dısardan eşya kredisi alacak bir memleketin bu borcu ancak ihracatla ödiyebileceği malum Rusya, siyaseten Avrupa ve dünya dur. O halde siyaseten artık kendis" sulhu için şimdiye kadar tevehhüm o • pekâlâ anlaşılabilsceği görünen Rusyalunduğu gibi menfi değil, şimdi bütün K:u nın iktısaden dahi dünyaya karışa açıkhğile tahakkuk etmekte olduğu vecceğine hükmetmekte hata yoktur de hile müspet olarak sahneye çıkıyor ve mek olur. Bu da çok mühim bir neti • yeniden dünyaya karışıyor. Bugün ht cedir. nüz bir başlangıç olan bu hâdise" çok ehemmiyetli yarınlarla mahmul olSözü bitirmek içm Avrupanın he Barselon 10 (A. A.) Birçok 1 duğu meydandadır. nüz simdi simdi an'îmağa başlar giV ' grevciler Barselon valisine işten el olduğu yeni Rusya ile biz Türkler yeni On on beç senelik bir fasıla ile vu • çektirilmesi hakkındaki karar aleyku bulan bu Avrupa Rusya anlaşması . rejimlerimizin ilk günlerinden kibaren hinde nümayişler yaj»arak bazı faben samimî surette dost olmustuk. Bu iktısadî sahada da eserlerini gösterec n! rikalardaki makineleri, aletleri bozmi? Biz bunda tereddüde mahal gör . siyasetteki isabet ve hakikatin bütün muşlar, dükkân ve mağazalann cadünyaca simdi d*^»» ivi takdir oiuna meyiz. Başlı başına koca bir âlem olan mekânlarını kırmışlar ve bir tezgâh cağma da şüphe yoktur. Rusyanm dünya mübadelesine faydalı şefini ağır surette yaralamıslardıc YUNUSNADl olmak için krediye ihtiyacı vardır. Lit Ankara (Telefonla) Âli tktısat meclisi azalan bu sabah geldiler. Meclis saat 3 te Ziraat Ve kili Muhlis Bey tarafındfan açıldı. Meclis Vekil Beyin kısa bir nutkundan sonra Trabzon meh'usu Hasan B < yin riyasetinde Mecîise riyaset eden 2i. içtimalarına de raat Veküi Muhlis B. vam etti. Ruznamede 1932 tediye muvazenesi, iş kanuu lâyihası ve ormanlarımızdan nasıl istifade olunacağı tarzının taharrisi meseleleri vardır. Bunları tetkik için encümenler ayrılmıştır. Sabahları 10 buçuktan bire kadar orman ve tediye muvazenesi encü menleri, 3 ten itibaren de iş kanunu encümeni çahşacaktır. Akademi için Avrupada tettnkat yapan Manir Hayri Bey Şehre iki köprü fazla mı? • • ı» NiııııııııııııtıiıııııııııııııııııııınHtıııııınnııiHiııiNiıiMHiıuııiHiHiıHiıııııııııııııııımııniMiııııııııımıııııııııııııınnnıııtııııı Hamdi B. «Liman meselesi halledilmeden Halice bir demir duvar daha kurmak doğru değü» diyor Dünkü nüshamızda çıkan Vali ve Belediye Reisi Muhittin Beyîn şehir işleri hakkındaki beyanah arasında Gazi köprüsünün yapılması ile müstakbel plânın alâkadar olmadığı noktasına da işaret edilmekte idi. Bu hususta dün kendisile görüşen bir muharririmize Liman tnhisarı mü diri umumisi Hamdi Bey de bu izahatı vermiştîr: « Gazi köprüsü bahsindeki fikrîm sizce de malumdur. Ben îstanbulda simdi bir liman mevkiinden ve Haliçten istifade edilerek lima nın inkişafı mümkün olduğu kana atindeyim. Bu saha dışına çıkıla rak milyonlarca lira masraf yapıp sun'î bir liman vücude getirmek kendi takatimiz; dünya vaziyeti ve işin icabına uygun değildir. Mesele bu şekilde mütalea edilince köprüler bahsinde Halici kapamıyacak ve yarınki liman vaziyetini göz önünde tutacak bir hal çaresi bulmak mecburiyetinde olduğumuz anlaşılır. Is • tanbulun şimdilik tek köprü ile idare edilebileceği ve bu köprünün şimdiki Unkapanı köprüsü mevkiinde olması daha muvafık olacağı fikrini Barsölonda Karışıklıklar "Eiman $irketi Müdtirü Hamdi Bey senelerdenberi müdafaa etmekteyi». Bu takdirde Karaköy köprüsü Un • Lutfen sahifeyi çeviriniz