7 Temmuz 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Ş e ze yy map — MİLLİYET CUMA 7 TEMMUZ. 33 wg HARİCİ HABERLER İIE) Yazan: $.N. du Köşküne Har hakka (Milliyet) indie. Abdülhamit ve muhtelif unsurlar e Sarıkla cippeden amulan keramet, çıkmadı! — Frenkler, şapka- yı “Zeydi,, lerden almışlar! — Hüseyin Hilmi Paşanın lâyihası. Hüseyin Hilmi Paşa, Yemene gitmiş ve derhal son mukarrerat dairesinde işe zannolunuyordu. Hüseyin Paşa, zâten bunların sünühatı mazhar olarak cümlesinin affü tadillerine mü- sandei seniyye şayan buyurulduğunu münasip vasıtalarla ahaliye tefhim ve tebriş etti. Halifenin veni valisi ile ileri gelen memurlar, başlarında sarık, sırtlarında cübbe, ellerinde tesbih, Cuma günü San'anın meşhur camilerinden Bekriye camii şerifinde Cuma namazı kıldılar, padişaha ve memleketin, milletin saa- detine, hülâsa dun ettiler. Bu suretle güya halkı aldatıcı bir mümayiş yaptı lar O zünden itibaren merlsezde ve mül- hakatta ıslahat ve tensikat icrasına baş landı, Hal ve maslahatı icabına göre hareket edilerek her hususta fevkalâde dilkeat ve itina gösteriliyordu. Aradan on beş sün seçmişti, fakat sarıkla cübbeden umulan keramet çık- mamıştı. Abayı ve külâlu değişmenin bir faydası dokunmadığı, hattâ iyi bir tesir bırakmadığı da snlaşılmıştı. Her tarafta anarşi, isyan tenleri baş gösterdi; maalesef, (yine askeri sevki- yat ve harekâta ihtiyac söründü. Milli hükümet, muhtelif şekil ve va- sıtalarla İmam Yahyadan daima haber alıyordu. Bu haber alıp verme, dalave- i; bir kac Yahudi ile Mülki, ma'ümatla iki tarafı da idare ediyorlar ve hansi taraf daha cok para verirse daha ziyade o tarafa yaranmağa çalışı- yorlardı. Bu istihbaratın kıymet ve ma hiyeti hakkında bir fikir vermeğe bu ka darı kâfidir. İmam Yahya, yeni gelen valinin si- vil İsryafetini irerek sarık ve cüppe ile geldiğini işidince gülmüştü: — Bizzat, halifeyim diyon padişahısi | | kendisi alafranga giyinmekte iken Ye- men vali ve memurlarının başlarına vk sardırmak, sertlarına cübbe ve feri ce giydirmek sibi tedbirler alması bü- yük bir şaşkınlık” eseridir. Bizim naza- rımiz, sürete değil, sirete, hakikatedir. İ ya bin engel mukabele acımıştı. İçi yana yana Yemen sslahatı hakkmda çek rf. metal kem ir Hyiha kaleme alp 1317 senesi 1 inde Sultan soeeee imi Paşa, bu lâyihasında, m bütün foomitive bnkiilile uzun uzadıya anlatıyordu: Yemenin iklim ve sekenesinin husu- su tekik olunmalıdır. Yemen vilâyeti- nin, İzmir, Bursa vilâyetleri gibi doğru dan doğruyu tam bir e nan Mp yi olaf Sö derecede güçtür ve pek çok mali ve askeri fedakârlıklar bağlı olduğu anlaşılmıştır. Şimdiye kadar yarım ya- malak, yüzüne gözüne bulaştırılarak y pılan harekât, iyi ve müsbet metice ver- memiştir. Beyhude vere Rumelinin öz, güzide evlâdından DE binlerce masumun kan: dökülmüş ve dö külmektedir. Paşa merhum, lüyihasında, keder ve teessüflerini tekrarlamaktan | çekinmi- yordu. Alınması icap ve iktiza eden tedbir- leri de söstermekte idi: İki ecnebi devlet, oralarda hall kendilerine ısındırmak, memnun etmek için ellerinden geleni yapmakta ve her çareye baş vurup her fırsattan istifade etmektedir. Osmanlı hükümetinin de ayni tedbirlere tevessül etmesi lâzamdır. başka halas, necat yolu yoktur, Hükü- imetim sıkı ve daimi murakabesi alünda muntazam bir yerli idare vücude geli- rilmelidir. Vergiler, halkın tahammülü göz önüne getirilerek konulmalıdır ve bu vergiler, gene oraların imarı” na, oterakkisine; oo sahil ve dahi- lin emniyet ve esayişinin muhafaza» sma hasr ve sarfedilmelidir. Hüseyin Hilmi Paşanm lâyihası 1s- tanbulda lâkaydi ve sülcüt ile mukabele görmüştü. Bunun sebebi vardı. İstan- bulda kaynayan haset, ihtiras, rekabet Paşanın Yemenden yükselen sesini bo- uvermişti. Hüseyin Hilmi Paşanın tek lifleri haklı ve makuldü, fakat e yazık ki rakiplerinin tezvirleri yüzünden hiç bir makes bulamamıştı. Devrin ahlâki zaaf ve dalâletlerin- Melda Be PER ei kiş şına göçen veya getirilen her hangi bir memur, bir vali, bir naz mlahat yap- imi, rakiple. gönin tezvirleri, aleyhte propagandaları başlıyor ve iş görmek istiyen adama, çıkarılıyor, yahut sükütla ediliyordu. Tabii ıslahat fikir- leri, teşebbüsleri unutuluyor, yüz üstü coğu başlarında yalm erp giri ilem sapkadır, güneşe karşı faydası çoktur. Bunu »iydikleri için “Zeydiler” müslü- manlıktan, a berer bir şey kaybet diği şekil ve kiyafet değildir. Zeydiler, kendi mezhej ve imamlarından başka kendilerine mezhep ve rehber ka bul etmezler. Her ne şekil ve kıyafette alar olsun haşkalarının hükümet ve tasallutunu eekemezler. Hüseyin Paşa, yer yer isyanların üş- tüne bu acı haberleri almen asırlardan- beri Yemen için boşu boşuna dökülen #emiz, mübarek kanma canu yürekten Bu çekememezliğin de sabahi, iş gör İ mek istiyemsadamın, neticede muvaffak olması ihtimali idi. Muvaffak olacak 0- lursa, göze girecek, yükselecek; rütbe si, maaşipitibarı artacak ve dişlenecekti. | Bu terakki, rakiplerin aleyhine olduğu men usul, âdet, hattâ am'sne hükmüne İşte Hüseyin Hilmi Paşa da, İstan- | buldaki rakiplerinin tezviratı tesirile Ye mende ıslahata ne yapmak istediği icra- atın birine muvaffak — Arkası var — Yarın: Yemen Ellerinde Veyselkarani Hamal sırtında şehre çıkan vali. — İskelesizlik felâketi! — Pa- dişahın, askerlere ettiği EİN Çocuksuz aile Resmi bir Alsan ağzına göre “Meşru fuhuş,, imiş BERLİN, 6 A.A, — Bir konferans es- ve 1913 de binde 19,6 ya mmikabil binde 97 ye düşmüştür. BERLİN, 6 A.A. — Almanya nüfu: sunun üşte bir larsmından biraz fazları eriği i BER Hamburgun nüfusu HAMBOURG, 6 (A.A.) 16 haziranda yapılan nüfus tah- ririne göre Hambourg'da 1.183, 000 nüfus vardır. zulüm, — “Aman padişahım izin ver bi- Amerikadan İrana İki Fransız tayyareci re- koru kırmak isteyor NEVYORK, 6 A.A. — Framuz tay- yarecileri Codos ile Ressi Amerika'dan İran'a uçmak için yaptıkları hazırlıkları bitirmişlerdir. Hava iyi olursa bu sabah Floyd - Bennet tayyare meydanından uçacaklardır. ii : ve SEN ül Sie Boş kalan Alman gemileri azaldı HAMBURG, GAA — Bir infilâk BAUTZEN, (Saksonya) 6 A.A. — topu patlamıştır. Bu kaza neticesinde bir ponç kızla iki erkek cocuk ölmüş, seyircilerden de 6 kisi yaralanmıştır. İmzalanan Son mukavele teküğtederve Rusyada nasıl telâkki edildi VARŞOVA ,6. A.A. — taarrızın tarifi mukavelesinin bi- rincisini ittifakla tasvip eden ef- kür: umumiye ikinci mukaveleyi şiddetle münakaşa ediyor. Yarı resmi olan “ Gazetta Pols- Mü- yi imzaladığını, çünkü mutaarrı- zın tarifinin birl lan veya bütün devletler tarafın- dan tasvip edildiği takdirde mak: bul olacağını yazıyor. Halbuki kinci mukavelenin bütün devi ler tarafindan imzalanacağı şüp- belidir. MOSKOVA, 6. A. A. — İzves tiya, gazetesi, bu mukavelenamele- rin beynelmilel mühim bir hâdise zamanda (Sovyet hükü- metinin sulh siyasetinin parlak bir teşkil etmekte olduğunu yazıyor. Sovyet Rusyanın bir çok komşuları tarafından imza edil. miş olan mukaveleniame ile Sov- yet Rusya, Türkiye ve küçük iti- lâf tarafından imza edilmiş olan mukavelename bazı devletlerin te cavüz meselesini tenvir etmekten istinkâf etmelerine (oOve oyların başka milletlerin akibetleri hak- kında diledikleri gibi karar o ver- mek arzularına karşı ( parlak bir cevap teşkil etmektedir. Pravda gazetesi, bu mukavele- namenin kuvvetliler (© arasındaki mücadelede bir mübadele akçesi haline gelmek istemiyen o memle- ketlerin azmini ifade etmekte ol- duğunu yazmaktadır. M. Litvinoff Pariste Paris gazeteleri bu mülâka ta ehemmiyet veriyorlar LONDRA, 6 A.A. — Kitvinaf€ yol- daş Parise gitmek üzere Londradan ha- reket etmiştir. Salâhiyettar * membalar. dan haber alındığına göre Litvinoff yol- daş Fransa hükümetinin resmi davetini kabul etmiştir. Fransada olduğu müd- det Promar bölkümmetiin meyi olaca © lm ENE Havas Ajansı bil- diriyor: Paris Midi gazetesi | M. Litvi- molf'un Paris'i ziyaretinin büyük ebem- kriz birkaç İ bu ziyaret hususi bir mâna iktisap et- mektedir. Almanya mütecaviz siyasetile en kuvvetli iki müzahirini kayhetmiştir: Türkiye ve Sovyet Rusya'yı PARİS, 6 A.A. — Havas Ajansın. dan: M. Paul Boncour ile M. Litvinefi bu sabah hariciye nezaretinde saat 9,45 ten 10/30 a kadar görüşmüşlerdir. bittikten sonra çıkarılan siya- Primi > oz la Gri elk tasdikinden sonra birçok meselelerde i- bi hükümetin müşterek kör veriyor a dıklarını MU Pasl Bones, mütcavizin tari hakkındaki itilifen hazırlanıp — imanlan- ması işine ehemmiyetiki surette | iştira- | kinden dolayı (M. LitvinofPu tebrik et- | miştir. Balbo filosu İzlandada REYKJAVİK - İzlanda, GA. A. — Balbo tayyare filosu, saat 16,55 te geldi. Adriyatik'te İtalyan manevraları RET SAA. — aşil le gelmiş ve Aurora kruvazörüne bin- miştir. gil Porlamentolar konferan- sında Almanya BRÜKSEL, 6(A.A.) — Le Soir gazetesinin verdiği bir habe- re göre birinci teşrinde Madritte toplanacak olan © parlamentolar konferansına Alman parl su murahhaslarının Reichstag'ın | bugünkü şeklinde iştirakine Bel- çika murahhasları itiraz edecek- İ lerdir. Almanyanın Harp tayyareleri İngiltere veril verilen siparişe mani oldu PARİS, 6 A.A. — Havas Ajansından: Nevyork Times gazetesi, Londra mu- habirinin bir telgrafın, neşretmektedir. Bu telgrafta bilhassa ki: manyanın komşularıyle teslihat | noktai hazarından müsavi “İmak arzusunu &sa- sen hâdiseler göstermiştir. Londrada iyi bir membadan elde edilen malümata gö- xe Almanyanm son teşebbüsü bir hava kuvvetine malik olmaya matuftur. He- Büz resmen teeyyüt etmiyen fakat sıh- hatinden şüphe edilemiyecek olan bir habere göre Alman hükümeti, İngiliz tayyare şirketiyle bir inukavelename al- tetmiştir. Bu mukavelename macibince altmış muharebe tayyaresi inşa edilecek ye bu tayyareler. geçen sene Belçikaya teslim edilmiş olan tayyarelerin bie kile kli kama nezaretine hu mukavelenamenin tatbik! ce mâni olmayı emretmiş olduğu söyler | mektedir. Hava işleri nazırmın bunun ü- zerine bu talimata tevfilkan şirket üze- rinde icra etmiş olduğu tazyikin müs- bet netice vermiş olduğu ilâve olunu- yor, LONDRA, 6 A.A. — Avam kamara- sında M. Lansbury, harici siyaset hak- kında bir münakaşa açmış, Almanyanın vaziyetine temas etmiştir. — Almanyada, demistir, silâblar me- selesi için tetkikat yapılması icap eder. İşçi muhalefeti Almanyanın tekrar silâh lanmasını endişe ile görüyor. Bugün Al- manyada iktidar mevkiinde gianların kontrolü altıda olan hu »i de Avrupanın değil bütün dünya salk için bir tehlikedir. M, Austen Chamber- inin söz aldı ve Almanyanm bugünkü si- yasetini şiddetle tenkit etti, isiieeteninei liği el ike Seville'de hazırlanan hükümet darbesi MADRİT, 6. A. A. — 10 ağus- tos fesatçılarının muhakemesinde dün ceneral San-Jurjio dinlenmiş- tir. Ceneral Seville hareketinin bü tün mesuliyetini üzerine almış ve bu hareketin cümhuriyete karşı de dü Mikâmeti' karşı > yapıldımı söylemiştir. San - Jurjin (o taraftarlarile a- leyhtarları arasında olan bir ha- dise neticesinde 20 kişi kadar tev kif olunmuştur. Maz Schmeling evlendi Fransızradikalleri kongresi PARİS, G A.A. — Havas Ajansı bil- j Radikal ve m sosyalist fırkası dosiça i ele alalım. Sulh yolu işte budur.” eek Yalnız Almanyada değil BERLİN, 6 A.A. — Almam gazetele- ri silâh bırakımı konferansında Fransiz heyeti o murahhasasının e Almanyadaki mecburi iş hizmetinin kaldırılması için sarfettiği gayretleri mevzuu bahsederek bu hizmetin yalnız Almanya ve Bulga- rislanda mevcut olmadığını fakat birle- şik Amerika hükümetlerinde ve cenup Afrikasında da bulunduğunu kaydetmek PARIS, 6 A.A. — “Journal des De- batı” gazetesinin Berlin'den aldığı bir telgrafla göre başvekil Hitler, Nazi kıta- kardinal Faulbaber ile eski başvekil Brunning'in tevkif edilmeleri için bizzat ve şiddetle müdahale etmiştir. Çünkü bu tevkifat yapıldığı takdirde Vatican ile İ bir muahede için yapılmakta olan müza- | kereler derhal kesilirdi. Konferansın akibeti dün de belli olmadı Kat'i kararın pazartesi günü verile- bileceği zannedilmektedir. LONDRA, 6. A. A. — Anadolu Ajansının hususi muhabiri bild riyor? : Konferaıtsın tatili teklifini tet hik için toplanan büroda altın, ble kuna karşı Amerika, İngiltere, Japonya, İskandinavya o memleketle, dominyonların cephe alması haseb iyle karar verilmemiştir. Müzakere akşama kadar deva m edecektir. Fakat tarafeyn iddia rında musir göründüklerinden neti ce meşküktür. Diğer devletlerin kirleri umumi celsede anlaşılacaktır. Kat'i kararın pazartesine sürmesi muhtemeldir. “.. gn 6. A. A. — Havas Ajansı bildiriyor: a iktisat konferansı bürosu, konferansın mesaisine deva e kararlaştırmıştır. Ancak altın esasına bağlı bulunan meml. ketler para komitesinin mesaisine iştirak etmiyeceklerdir. Üniversiteye getirilecek yabancı profesörler meselesi görüşüldü ANKARA, 6 (Telefonla) — Profesör Malş ve Alman © profesörü Şvaset doktor Reşit Galip Bey tarafından kabul edilmişlerdir. Bu mülâhatta Üniversite için getirilecek yabancı profesörler mesele sinin görüşüldüğü zannolunmakta dır. ” Mevduatı koruma kanunu ANKARA, 6 (Telefonla) — Bankalardaki mevduatı (o koruma kanununun tatbikatı için bir izahname yapılması Maliye vekâletin- ce düşünülmüş ise de kananun sarahati nazarı itibara alınarak bundan vazgeçilmistir. Berlin ve Moskuva sefirleri ANKARA, 6 (Telefonla) — Berlin Büyük elçisi Kemalettin Sar) mi Paşa ve Moskova Büyük elçisi Hüseyin Ragıp Bey mezuniyet al- mışlardır. Yakında Ankaraya geleceklerdir. Bir göz doktoru Türk vatandaş-| lığından çıkarıldı | ANKARA, 6 (Telefonla) — İstanbulda Kumkapıda Kayıtlı Feh- mi Efendi oğlu göz doktoru Mehmet Nuri Beyin resmi izin almadan yabancı tabiiyetine geçtiği anlaşıldığından vatandaşlıktan çıkarıl- maşlir. ANKARA, 6 (Telefonla) — Muğla vilâyetinin Marmaris kaza- sında kayıtlı İbrahim oğlu Mustafanın yabancı bir devletin asker- lik hizmetini kabul ettiği ve memleketi aleyhine çalıştığı enleplde| ğından vatandaşlıktan çıkarılmıştır. Yeni Amerika yi yola çıktı NEVYORK, 6 (A.A.) — “ yelmanime hükümetlerinin yeni Ankara büyük elçisi M. Rochert - Kinner memuriyeti başına gitmek üzere Vashington vapurile buradan ayrılmıştır. Maarifte yeni tayinler ANKARA, 6 (Telefonla) — Maarif vekâleti mesleki ve teknik tedi risat umam müdürlüğüne talim ve terbiye dairesi azasından | Rüştü, ilk tedrisat umum müdürlüğüne umum müfettişlerinden Reşat Şem seltin Beyler tayin edilmişlerdir. Müsteşar Salih Zeki Bey bir ay mezuniyet almıştır. Talim ve terbiye azasından Avni Bey nidisteşarlık vekâleti yapa: | caktır. i Cenupta 37 kaçakçı yakalandı ANKARA, 6 (A.A.) — Temmuzun birinci haftası içinde o cenap! hadırdanda dördü müsademeli olmak üzere 35 kaçakçı vak'ası iğ Bu vak'alarda biri ölü olmak üzere 37 kaçakçı 1200 kilo gümrük; | 1100 kilo inhisar kaçağı ile 25 bin defter sigara kâğıdı, 200 kutu kib- rit, 600 karışık cins hayvan bir tüfenk, dört bomba, 800 fişenk tw talmuştar, Fırka idare heyetinin kararları ' ANKARA, 6 (A.A.) — Cümhuriyet Halk Fırkası umumi idare he yeti bugün toplandı. Erzuram fırka teşkilâtının yenilenmek Sapa büsü alınmıştı. Bu maksatla vilâyet kongresinin yeniden toplanma" sı için yerinden gelen istek kabul edildi. Çoruh vilâyeti idare heyetinin yeni teşekkülü ile üç kazası reis lerinin yeni seçimi tetkik ve tasdik edildi. Fırka teşkilâtının — hükümetle teması mevzuu üzerinde yapılmasi nizamname icabında olan talimatın hazırlanan projesinin mii keresine başlandı. T.D.T. Cemiyetinde müzakereleri ANKARA, 6(A.A.)—T.D.T. Cemiyetinden: T.D. T. Cemiyeti ö&mami e a Ruşen Eşref Beyin reisliği altında toplanarak ankete konulmuş & , rapça ve farsça sözlerin karşılıkları üzerinde müzakerelere devamt& etmiştir. Umumi merkez heyeti cumartesi günü saat N i “ Ğ rak bu müzakerelere devam edecektir. Muhafızgücü bisikletçileri Nazilli A coşkun tezahüratiyle girdiler. Kaymakam Bey Bütün) ili azalan krem dır. Bisikletçiler Net LE BOUEGET, 6 A.A. — Chartres- den kalkan pilot Bouvier, Paris üzerin- de 2500 metre yükseklikte yelkenle u- çuş tecrübeleri yapmıştır. MOSKOVA, G A.A. — M. Lil 0 ile Litvanyanın Londra sefiri M. yi kanska mütecavizin tarifi hakkımda mukavele Erp etm Bu mi son günlerde Rusyanın komşuları V* va karşı bir uçuş yaptıktan. çük Tilâf devletleriyle imzaların Bourget'ye ir si güzl bir iniş yapmıştır.) velenin aynidir.