24 Haziran 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Yazan: $. N. Mer hakkı (Milliyet) imdir. HINÇAK FEDAİLERİ Hiçak komitesi Patriği sıkıştırı yor ve tehdit ediyor! — Komitecile- rin istifa teklifi! — Patrik Efendi ile mülâkat. — Magakiya Ormanyan Efendi müşkül vaziyette. Ermeni Patriği Migakiya Orman. yan Efendi, çok mükemel tahsil gör- müs, müteaddit ecnebi lizanlarına bi- hakkın aşina ve cihanın siyasetine va- kıf bir kimse idi. Vaktile Katolik, Protestan, Orto- doks mezheplerine dahil ve salik ol- muş, hattâ cezvit papaslığı bile yap- mış ve nihayet has Ermeni mezhebin- de karar kılıp patriklik makamına ir- tifa etmiş necip bir şahsiyet idi. Mumaileyh çok ihtiyatlı ve iyi idare- li siyasi bir yel takip se rek Padişahi ve gerek Ermeni cemaa. tini fesat ve kemitaları hüsmüldare ediyor ve herbirinin mizacına ve men- featlerine uyacak manevreler çevire- rek suya, sabuna dokunmaksızın gü- nü gün edip hoş vakit geçiriyordu. Ermeni Hinmak komitesi 320-321 senelerinde işi azıtıp tetlerar cinai fili- yata başladığından patrik efendinm bir taraftan Padişaha, diğer taraftan komiteye karşı vaziyeti mazikleşmiş ve hayli güçleşmişti. Komite, Patrik Efendiyi | sıkıştırı- İstanbulda, Anadoluda Şurada desi e tevkif edilen Ermeni efradımın ecnebi devlet sefirlerine şiddetli ve ehemmiyetli müracaatlerde bulunma- e bekliyordu. Patrik Efendi, için cemaati meyanında mümkün Olduğu | kadar telkinat yapmakta ise de komitenin arzusu vecbile büsbütün mitenin ecnebi memleketlerde çıkar- dığı gazetelerle patrik aleyhinde neş- riyatta bulunuyordu. Ormanyan Efendi, Sultan Hamide olan sadakat ve ubudiyetini ispat ve aldığı mektupları o mütemadi atebeiülyaya arzeyliyordu. Hünkür, bittabi bunlardan memnun olup ken- disine iltifatlar ederdi. madı kalmadığından hemen istifa e- dip çekilmesi ihtar olunmuş ve çekil- mediği takdirde hakkında | ittihazı mukarrer cezanın tatbik © olunacağı kendisi- nin pek müşkül bir vaziyette kaldığı. © Zatışahane, şifre kâtibi ha şi merhum iz beni çağırtarak sma düşen sakız ağacında birinci 80. kaktaki hanesine gönderdi. Patrik Efendi ile evvelden tanışır. dık, Evine gerdiğim zaman kâtibi Ro- bir Efendiyi orada buldum, Efendi Hazretlerini ziyarete geldiğimi söy- Haber verdiler. Ormanyan Efendi, beni, kendi yazı odasında kabul ot- mişti. tarafışahaneden gönderildiği mi söylemem üzerine Robir Efendiye işaret etti. Robir Efendi odadan çıka- rak, bizi yalnız bıraktı. Selâm ve iltifatıhümayunu tebliğ i- hiç bir kıymet ve ehemmiyeti yoktur. Tehditleri para koparmak için müta- dı vechile şantajdan ibarettir. Hükü- metçe onlara karşı lâzımgelen her türlü ihtiyat ve inzıbat tetbirleri alın- mıştır, Patrik Efendi, bu cihetten müs- terih olsunlar, Kezalik müfsitlerin ha- riçte çıkardıkları gazetelerindeki neş- riyata yani Patrik Efendiyi hem benim hem de cemaatinin nezdinde şüpheli ve müşkül mevkie düşürmek üzere Eman dair uydurdukları ya- bamdan maksat iki taraflı ara bozmak melânetinden başka bir şey diğildir. Bunlara inanmadığım ve andanmadı- gum gibi kendisi de elbette inanmaz fede sebat ve istimrarmızı arzu — et mektedirler. (Arkası var) HINÇAK FEDAİLERİ Patrik Efendinin, ml ii. — Patrik, müşkül mevkide olduğunu yana yakıla anlatıyor. — Komitelerin zorbalıkları Nasıl yakayı ele verdiler? Ev arandığı zaman 40-50 okka kadar da ham eroin bulundu Emniyet öölariağa ikinci me) minde iki kişi ve eroin fabrikasında ça- şan dört amele dinlenilmiştir. Dün bir kaç kişi daha nezaret altıma alınmıştar. Busün bir kısmının Adliyeye veril- mesi muhtemeldir. Aldığımız malümata nazaran beke şöyle ele gin inkişaf ettiği için eroincileri kapana dü sürmüştür. Bu kuvvetli teşkilât Koçonun Kal. yoncukulluğundaki bes katlı evinde bir olduğu da ö; Kumandanlık tenkit bu sahadaki bilgisini tamamladıktan sonra gece faaliyete geçmeği muvafık bulmuş ve uzun bir tarassut ablukasından son- ra Koronun evi sabah saat 6,5 da mu- hafaz ve polis memurları tarafından 2 raştırılmıştır. Sokağın bir ucundan sivil müddet i uşlardır. Bu beş katlı evde Koço, karısı ve | çocukları oturmaktadır. Evin üst katın da fırm, teraziler, gramlar, kesekâğıtla. rı, morfin tozlar, en alt katta yirmibeş Zemin katta bulunan fıçılardan iki- si doludur. Bunlarda 40 - 50) okka ham €roin bulunmaktadır. Bazı tenekelerde ise ezilmiş tortular ve süire vardır. Tahkikata Müddeiumumi Bas Mua- vini Hilkmet ve İkinci şube müdürü De- mir Beyler vaziyet etmişlerdir. Yakala- nanlarının isimleri şunlardır: Karaköyde Cümhuriyet şapka mağa zası sahibi M. Marko, Londros Kostan tin, er sahibi Koço, Koçonun karısı, us- ta Miltiyadi, Miltiyadinin karısı, Lon- İ drosun babası, Kostantinidi, kimyager Arnaki, Sofoklis, Yakam, Hüsnü, Rama zan, hamal Mehmet Efendilerdir. Koço nun karısının kız kardeşi de yakalan- mış, ifadesi alındıktan sonra bırakılmış” tar, Bu Matmazelin bu sünlerde Atina- ya sitmek üzere olduğu anlaşılmıştır. Bunların içerisinde Fransaya girmek. ten menedilmiş bazı beynelmilel kaçak. m da mevcut olduğu tesbit edilmiş- “Boy sefer mi? İskenderiye hattının bıra- kılması ihtimali var Seyrisefain İdaresinin Eğe vapuru dün son seferini yaparak © İskenderiye. den limanımıza gelmiştir. İskenderiye hattının kaldırılması hakkında verilen karar değiştirilmediği takdirde Eğe va puru her hafta salı sünü mukarrer olan seferini yapmıyacak, yalnız geçen salı günü hareket eden Ankara vapuru gele cek cuma günü son seferini yaparak li- 7 pla Eğe mipeni e Küklede çikan e vapuru Muhadenet gazetesi sahibi Remzi Bey Remzi Beyin Bine anlattığına göre İskenderiye hattının kaldırılması Misir- da umumi teessürü mücip olmuştur. Eğe vapuru İskenderiye limanında iben bütün kamaraları dolmuştu. Bu se beple acente henüz limanda bulunan An kara vapurunun beee satmağa MILLIYET CUMARTESİ 74 HAZIRAN 1 33 HARİCİ HABERLER Alman sosyalistleri Dağıtıldı Mebusların sıfatları kaldı- rıldı, tahsisatı kesildi BERLİN, 23. A. A, — Volff a- jansı bildiriyor : Gazeteler, Almanyada soyalist fırkasının her türlü faaliyetin ya- sak edilmesi münasebetile uzun u- zadıya mütalea yürütmektedirler. Bilhassa Volkischer (o Beobach- ter gazetesi diyor ki : “ Sosyalist fırkası (o bu akibeti tamamile hak etmiştir. Almanya- daki soyalist fırkasmın bu son ay lar içinde takındığı vaziyet sosya list fırkasınm hakiki o mahiyetini bir örtü ile gizlemeğe matuf kaba ve aldatıcı bir manevradan başka birşey olmamıştır. Bu fırkanın da gıtılmış olmasını bütün millet tak dir edecektir. Çünkü mesele sayr- sız cürümler işlemiş bir fırkanın ortadan kaldırılmış olmasıdır. “ Hükümet millet uğrunda de- Zil, fakat millet aleyhinde çalışan bütün teşkilâtı sarsılmaz bir azim ve kuvvetle dağıtmaktadır. “ Parlâmentodaki sosyalist a- zanın mebusluk sıfatları büküm. den düşürülmüş, bunların tahsisa tına haciz konmuştur. Bundan dolayi (o marksizm Al. manyada filen 22 hazirandan iti. baren yok olmuştur. Çünkü bu fır kanın yahut taraftarlarını pek al çakça terkeden bu hareketin yeni den canlanması ve dirilmesi im- kânsızdır. “ Milliyetçi sosyalist inkilâbı. nın bugün sonuna ermiş (olmak. tan daha çok uzak bulunduğunu söylemekle gizli birşey ortaya koy muş olmayız. Bu inkilâp Alman- yada yegâne hakim olmak hakkı- nı tahakkuk ettirinceye kadar uğ raşacaktır. Volkischer Beobachter yazısını şu sözlerle bitirmiştir : “ Propaganda nazırı M. Goeb. bels bu yakınlarda bir defa daha şunları söylemişti: — Bu sene “de büyük ve ehemmiyetli bir takım hareket ve teşebbüsler olacaktir; Çünkü kiliselerle açılan Müca- dele heniz bitmemiştir. ; İletiler. mevkiinde hükümete iştirak eden lere karşı girişilen mücadele'de he nüz sona ermemiştir. Bu mücadelenin varacağı netice simdiden belli değildir, Hiç kim- senin bu hususta bir şüphesi kal- mamıştır. “ Lehistanda Türkiye dostu mahfeli Lehistan'ın bölünmesini hiç bir va- | kit kabul etmiyen ve bunu ku: zayıfa karşı gayri kanuni bir cebir ka- reketi olarak telâkki eden Türkiye- nin Lehistan'a karşı bu pek eski ve ta- ribi dostluğunu hatırlıyan Varşova | Üniversite gençliği “Türkiye dostları l mahfeli,, adile iki yıl evvel bir birlik kurmuş ve asırlı dostlukla bağlı olan genç Türk ve Leh .cümhuriyetlerinde eski dostluğu (bu suretle ihya etmeği klübün gayesi 9 larak kabul etmişti. Bu fikirlerden ilham alarak bu birliği kuranlar, yeni Türkiye'yi Leh gençliğine tanıtmağı we Türk gençli ğini de Lehistan de alâkadar ettir meği kendilerine bir vazife bilmiş lerdir. Türkiye'yi tanıtmak için, klüp ra” neşrettirmek, konferans ve münakaşalar hazırlamak, Türk dilini öğretmekle nazari sahada çalışmağa başlamıştır. Önümüzdeki aylarda o Türkiye'ye bir de seyahat tertip edilecektir. Bir ceneral öldü PARİS, 23. A.A. — Ceneri5 Henri Nogues, 66 yaşında olduğu. halde Toulonda ölmüştür. İsviçrede feyezanlar nin orta ve şark kısımlarında 5 ku Bulan feyezanlar öililere çek keli e “Eğe vapuru EEE Yer e ermiş MELİ doğru ise Eğe vapuru bu hafta İskende tiye seferini yapacak demektir. Bundan maada Eğe vapuru İzmire uğradığı zaman İzmir Ticaret müdürü ve bazı se iştirakile bir toplantı yapılmış ve İekeemderiyi hattımın kzalde- Başvekillerin Daveti Başvekiller Romaya gitmiyecekler mi? LONDRA, 23 (A. A.) — İktisat konferansı mahfellerinde hiç © kimse M. Mac Donald, M. Daladier ve M. Hitler'in dörtler misakını imzalamak için Romaya davet edildikleri hakkın- daki şayiayı teyit etmemektedir. hamamdan Bir vapur tayyaresi BREMEN, 23 (A. A.) — Europa vapurunu layyaresi yeni bir rekor te- #is etmiştir. Sehvilden © tarafından sevk ve idare olunan bu tayyare | 13 buçuk saatte takriben 2100 kilometre katetmiştir. Mesai konferansı kapanıyor ROMA, 23 (A. A.) — Müsteşar- lardan M. Biagi, beynelmilel mesai konferansı kapanış | toplantısında hükümeti temsil etmek üezre Cenev- reye gitmiştir. esi Belçika kralı seyahatte BRESCİA, 23 (A. A.) kralı Fransadan Brescia'yı tan sonra Trentin'e gitmiştir. iii Bir kilise yandı BELGRAT, 23 (A. A.) — Diako- ve şehrindeki meşhur büyük kilisede dün gece yarısmdan sonra şiddetli bir yangın olmuştur. Maddi zarar bir milyon dinardan fazla tahmin olunu- yor. iKlise pek çok hasara uğramış- tr. Yangının mevzii bir halde kalma- «ma ancak bu sabah muvaffakiyet hasıl olmuştur. Bu yangının bir kısa devreden çıktığı zannolunuyor. İtalyada yağmur, kar ROMA, 23 (A. A.) — Pallarna'da siddetli surette yağan ımurların te- sirile bir çok evler çöküp yıkılmıştır. Sav Bernardino ımmağı taşmiş, civar- da dağlar bir kar tabakasile örtülmüş- tür. Cenova mahallelerinden biri su al- tnıda kalmıştır. ai Tibette araştırmalar LAHOR, 23 (A. A.) — Tibet'e gi- den İtalyan fen heyeti eski ve tarihi eserler hakkındaki tetkiklerini tamam- | lamak için Tibet'in garbında araştır. | malara başlamıştır. kii Bir vapur kayaya çarptı ŞANGHAY, 23 (A. A.) — Messa- geries kumpanyasının 17,000 tonilâte- luk Aramiz vapuru Şanghay'ın 50 mil cenubunda sularm altında kalmış bir kayaya çarpmıştı. Vapurun tekne sinde büyük bir delik açılmıştır. Bu- nunla beraber geminin batması tehli- kesi yoktur. Vapurdaki 100 yolcuyu Şanghay'a getirmek için bir römorkör gönderil. miştir. Loyd kumpanyası vapurun kendi vasıtalarile Şanghaya varacağını bil. dirmektedir. Clara Zetkin'in cenaze merasimi MOSKOVA, 23 CA.A.) — Tass jansı bildiriyor: Olara Zetkin'in cenaze merasimi yapılmıştır. Ceset evvelki gece yakılmış tı. Cenaze merasimine Staline Molovot, Kalenin, Voroşilof, ve diğer Sovyet ko- münist fırkası reislerile Cemintern'in mümessileri ve diğer memleketler komü nistlerinden bir kısmı ve 300 bine yakın peri F e eek Melen ee ite Heci keri ve Molovot Yoldaş ile Kropupska. Zetkin'in hayatından ve faaliyetin. N söylemişlerdir. Nu- Bir deli ROMA, 23. A.A. Saint- Marin cümhuriyetinde bu son gün lerde birçok kiseler, bilhassa aklı muvazenesini kaybetmiş Canepa edilmiştir. adli bir adam tevkif felere in me — etrafına toplağa kalkışmıştı. Bu tevkiflerden başka iki gaze- tenin çıkardıkları nüshalar da mü Keşmirde 3 camii yakmışlar SİMLA, 23. A. A. — Hüküme- te gelen haberler keşmir eyaletin de Mirpur'da bir takım kargaşa- lıklar çıktığını bildirmektedir. 3 Caminin ateşe verilip yakıldı söylenmekte. | | evvel otobüs reksbetinden mütevellit | leri getirtmiş. Banlardan iyi neticeler lenmekte: | ya murahhas Kienbock intihap edil- Bükreş elçimize bir nişan verildi BUKREŞ, 22. A. A. — Ziraat sergisi münasebetiyle, Bökreş elçi- miz Hamdullah Suphi Beye Romanya tacı büyük salip nişanı verilmiş tir. Hariciye nazırı M. Titülesco bu nişanı elçimize verirken şöyle de- miştir : — Nişan taşımıyacağınızı biliy oruz, fakat bunu size bir hatıra ola- rak saklayınız diye veriyoruz.” Yıldırım dört kişiyi öldürdü KASTAMONU, 23. A.A. — Burada havalar açılmıştır. İki gün hasar olmuştur. ünden bir, kürenin Ahmetpaşa dört kişi yıldırımdan ölmüşlerdir. | evveline kadar yağan yağmurlard an vilâyet dahilinde yine bir hayli Daday'ın bereke ili ve merkezinde bazı köyülere do- . Dadayın bereketli kö yünde iki, devrekânının başpunar köyünden yine bir kişi olmak üzre Gözler Selânikteki intihapta ATİNA, 23. A.A. - Atina Ajansından : Yunanistanda güya siyasi bir sıkıntı vaziyet başgösterdiğine ve hatta bu vaziyetin vahimleştiğine dair bazı ecnebi gazetelerin elde et- tikleri haberleri tekzibe Atina ajan sı mezundur. Şimdiki halde Yunanistanda ehemmiyetli olarak göze çarpan yeğüne siyasi vak'a 2 temmuzda tamamlayıcı teşrii intihabat yapıla- cak olan Selânikte intihap mücad elesinin devam etmekte olmsıdır. Bu mücadele hayli şiddetli olmakla beraber tabü bir halde cereyan et- mektedir. Yunanistanın geri kala n kısımlarında vaziyet tabü şekilde dir. Pire limanına güya giritli ask er müfrezeleri çıkarıldığı hakkında ki haber de tamamiyle uydarmad ır. Ray otobüsleri Haydarpaşa banliyösünde de işletilmesi düşünülüyor Devlet Demiryolları idaresinin hem serviste intizam temin etmek ve halka kolaylık olmak, hem de otobüs rekabe- tinin önüne geçmek için ray otobüsleri almağa karar verdiğini yazmıştık. Son ay içinde şimendifer vagonlari- Ie yapılan tecrübeler ve başka memle- ketlerdeki tetkikat bu şeklin iyi netice vereceğini göstermiştir. Ray otomobilleri memleketimizde bir kaç senedenberi Aydın - İzmir hat. tında işletilmektedir. Bu hattın işletici idaresi birkaç sene zararı nazarı dikkate alarak bu otobüs- alındığı sö Ray b vereni muhtelif şekilleri vardır. Aydın hattında işliyenler iki $e- kildedir. Devlet Demiryollarına şimdiye & dar muhtelif sekiller teklif edilmiş, fa- kat hiç birisi üz anlağılamamıştır. Bunan üzerine hir müsabaka » plate, İdare ilk oarak 10 otobüsü alacaktır. Bunların derle sahası Ankara » Ka- ye EE FE İZMİR, 22 (Müliyet) — Son İsken- deriye seferini yapan Ege vapurunda bugün bir ziyafet verilmiştir. Ziyadette Zonguldak valisi Çaycumada ÇAYCUMA, 22. A. A. — Zon- guldak valisi vilâyet fırka rei- si buraya geldiler. Akşam Genç- ler birliği kulübünün geniş bahçe- sinde halka Gazi Hazretlerinin Trakya ve Anadolu seyahatlerine ait filimler gösterilmiştir. yaş, Ankara - Kayseri ve Ankara - Si- vas arasındaki muhtelif istasyonlardır. Haydarpaşa - banliyö hattında da mevcut postalar bozulmadan (ray oto- büsleri seferleri tecrübe edilecektir. Ray otobüslerinde bir makinist ve bir de biletçi bulunacaktır. Otobüs için istasyonlar arasında mevkiler vücude getirilmesi de düşünülmektedir. Handre mektupları Tahdidatın derhal kaldı- rılması müm kün değil İktisat komisyonu dört madde üzerinde müzakerelerde bulunuyor (Başı 1 inci sahifede) yıp bulacak. Diğeri de daimi tedbir. ler arıyacak. Birinci komisyonun reis- liğine İtalya maliye nazırı Signov Yung, ikincinin reisliğine de Avustur- miştir. Diğer taraftan iktisat komisyonu mesaisinde hayli ilerlemiştir. Bir defa reis komisyon içtimama müzakere ruzmamesini hazırılıyarak gelmiştir. Dört mevzua ayrılan ruz- name şudur: İ 1 — (a) Tabii ticaret vaziyetine avdet etmek için alınacak çareler; harici ticaret için kambiyo tahdidatı- nın kaldırılmasına kontenjatman, hu- susi müsaade ile ithalât kliaring gibi usullerin kaldırılması. (b) Gümrük. tarifeleri meselesi, en ziyade mazharı müsaade devlet üsu. lünün tatbik tarzı. 2 — İstihsal ile piyasa arasında bir imüvazene tesisi, — Tahdidat ve gümrük resine- rinden başka beynelmilel ticareti sek- tedar eden tedbirler. Ticareti bahriye- ye hükümetler tarafından verilen para meselesi. 4 — Nafia işleri: İşsizliğe çare ol- mak üzere yapılacak mafia işleri ve diğer tedbirler. İşte iktisat komisyonunun faaliyeti tespit edilmiştir. rasrâda bir müvazene temini me- selesinin müzakeresini talep etmiş ise | de bunun çok etraflı bir mesele oldu: | ileri sürülerek sonraya bırakılmış» | ter, Binaenaleyh bugünün mevzuunu İ tuf olmak üzere umumi Kambiyo | tahdidatı, Ukontenjat- man ve sair tedbirler nasıl vene za- man kalkabilir? Bu bahiste bir çok murahhaslar söz aldılar. Yunan mu- rabhası ilk söz alan oldu. Maliye nazırı M. Loverdos bu mesele hakkın- daki Yunan tezini bir rapor halinde komisyona takdim ettiğini bildirdi. Yunanistanın bir takım tahdit tedbir- leri aldığını söyledi ve bugünün şe- râiti altında bunları terketmenin müş- külâtından bahsetti. İtalyan murahhası Asguini, iktisa. di meselelerin halli, mali meselele. rin halline bağlı olduğunu bildirdi. Bununla beraber, İtalya hükümetinin tedricen kontenjantmanı kaldırmağa hazır olduğunu ilâve etti, İtalya ti- careti tahdit eden tedbirlerin kaldı. rılmasına taraftapdır. Bu gayeye ma- bir itilağ. tan bahsediliyor. Ancak bu itilâf ilk adımı teşkil etmelidir. İtalya liberal Bir ticaret siyaseti takip etmek isti yor amma, başka memleketler tah didat ile İtalyan ticaretini zarardide ederlerse İtalya bu siyaseti takipte devam edemez. Bundan sonra, Lehistan murahha- sı, Belçika hariciye nazmı Hymans, Alman maliye nazırı, İngiliz ticaret nazırı Runciman ve Tevfik Rüştü Bey söz aldılar. Bu müzakerelerin hülâsası şudur ki, tahdidatm kaldırılması esas itiba- rile lâzım olduğu kabul edilmek: le beraber, bunun derhal yapılamı yacağı takdir edilmektedir. Bu haki kat konferansın heyeti umumiyesinde de ifade edildiğine göre, komisyonda bir defa daha tekrar edilmiş oyn demektir. Ahmet ŞUKRU i