15 Mayıs 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Terihi tefrika: # Abdülhamid'i çıldırtan üç kitap (1) Başmabeyinci. — Hey gidi hilâfet, hey! Sarı öküzün boynuzunda mısın? — Abdülhamit te Başmabeyinciden fazla kulak dol- Allâme gunluğu var! Cumartesi günü, Kitabi Şebriyari- nin dairesine gittiğimiz zaman, efen- diyi gayet canı sıkkın, düşünceli bul- duk. Biz sormadan o, açıldı: — Tetkiki ile meşgul olduğumuz iş, ilmi bir meseledir. Salâhiyettar olmı- * yanların karışması abestir, can skar. Nereden, nasıl, ne münasebetle bilmi- yorum, inci Hacı Ali Bey, meşgul olduğumuz ii eline bir Mushafi Şerif alarak huzura çıkmış: — Şevketlüm! Bir haftadır Kitapçı başının odasında bir komisyon topla- mıyor, akşama kadar oturuyorlar, sa- yei şahanenizde yiyip içip lâfediyor- lar. Önlerindeki koca masanın üstü kitap yığılı! Kbb m La rini alıyorlar. İşittiğime göre, hilâfe celilenizin Allah emrile olduğu hak- Kitapçıbaşı durdu, lâhavle çeker gi- bi başını iki salladı, içini çekti: di. Padişahm tecessüs illeti, adamla- rına da geğmişti. sdlahın bildiğini kuldan ne saklıya- yım; e güm Kitabi Şebriyariden bu, “Surei Bakare,, hikâyesini işitince i- Tahin helvası - ıldızdan Ordu Köşküne Mer hakka (Milliyet) indir. mahiyette meleklere söylenmiş bir Ke- lâmi at olduğunu ve meleklerin ce- vaben: “İnsanları halife yaparsan yer- zum Efendinin yazmakta olduğu türk- çe tefsirde bundan uzun uzadıya bah- sedildi. Kitapçıbaşının, o gün tekrar aldığı iradei seniyeye binaen reddiyeyi yaz- makta acele etmek lâzmmgeliyordu. Evet, bunun bir fakatı vardı. Muarızların yazdık- ları veçhile hilâfet dört zata ve otuz seneye münhasır olup, onlardan son- rakilerin olmadığı noktasında komisyonumuzca tam bir kanaat hs olmuştu. Bunu gözönünde tutarak ona göre bir şey yazılmasına ittifakla karar verdik: kadar kitabında hilâfetin otuz seneye maksur ve dört zata münhasır olup müşarünilehim Hazeratının hilâfetinin alâ veçhülkemâl olduğunu yazmakta ve ondan sonra Emeviye ve Abbasiye ve sairenin hilâfetleri, Şafii, Hambeli, Maliki ser mezhepleri olan meşahiri fukahanın zehaplarınca merdut bu- lunduğunu kayıt ve tezkâr etmekte i- se de altmış sekizinci sayıfasında Se- lâtini Osmaniyenin sair Selâtin ve Mü. lükü İslâmiye içinde başkaca bir mev- kileri olup Tevfikatı Suphaniyeye maz bariyetleri tasrih edilerek hilâfetleri- nin © cevazmı — göstermekte. bulum- masına ve nefsülemirde bu bahsin tabının memalilci mahrusei şahanele- rinde intişarına müsaade olunmamak ve bir taraftan da Şeyhilislâm merhum Yasemini zade Adülvahap Efendinin vaktile cemetmiş olduğu yirmi sekiz hadisi şerifin bittercüme neşri müna- ve ülülemre itaati ve sultan; zamana hürmet ve inkıyat ve itaatin mucibi menutu iradei . Bu, muarızlara tam bir cevap değil- yoktu, fakat zeki idi. Bu & meseleyi kurcalamann iyi olmıyacağını, işin 30- için yazılar yazıldı. Eyrelem. bundan bahsetmiş olduğu için “Times,, gazete- sine para verilerek bir makale yaz. kaşar peyniri ve gümrük mukavelesi. — İdarci İngiltere.İtalya maçı çok heyecan! ve şiddetli oldu! İtalyan takımı: 1 - İngiliz takımı 1 Tenis turnuvamız Dünya iktısat | Konferansı Gümrük mütarekesi ve Fransızlar LONDRA, 1 A.A, — İktmat konfe- ransi içtimamın yaklaşması dolayısile İngiltere'nin İskandinavya hükümetleri bilkuvve aktedilmiş olan itilâflardar ra başka memleketlere ticari | lar akti için müzakerate girişmiyeceği in- tibar vardır. Fransızlara göre MARSİLYA, 14 A.A. — Radikal sas- yalist federasyonu konsresinden sonra verilen bir ziyafete büyük bir siyasi nutuk söylemiş olan M. Herrint parayı himaye etmiş zirai ve sansyi istihsalât arasında muvazeneyi iltizam etmiş olan hükümeti tebrik etmiştir... Londra konferansının ihzari mükâle- melerinden bahseden hatip beynelmilel Genretim i mâni olan engellerin kaldırılması için Londra terüp komite. sinde kabal etmiş olduğu karar: alkışla. mış ve Amerikanın gerek borelar ve ge- rek silâhları bırakma meselesinde Fran. saya karşı iyi temayüller beslemekte ol. duğunu ilâve etmiştir. Mumaileyh, M. | Rozveltin daimi seyyar ve otomatik kon. | troldarı ibaret olan Fransız tezini kabul etmiş olduğuma söylemiştir. M. Herriot ne diyor? PARİS, 14 A.A, — Havas Ajansın. dan: İktesat tertip kamitesi- nin Londra'da aktetmis olduğu içtimada Fransız mümessili, gümrük mütarekesi hakkında aşağıdaki ileri sürmüş ve bu mülâkazalar zapta geçiril. | miştir: 1 — lelâfın derpiş etmekte olduğu | menafiden yalnız itilâf abkâmma göre harekeş eden devletler müstefit olacak tır. ! 2 — lthalât piyasalarında makit buh- ranlarınm tesirlerine kârşı Koymak için | Tâzım olan tedbirlerin tatbiki, itilaf ah- | kâmuna mugayir addedikmiyecektir. | 3 — Kabul edümis kanunlarla ya tev- di edilmiş ve yahut tevdi edilmek üzere | bulunan kanun lâyihalarının tatbiki meti- | —o Silâhları bırakma konferansı CENEVRE 14 (A.A) — M. | Henderson, silâhları bırakma kon Seddi Borçlar ve Amerika WASHİNGTAON, 14 A.A, — M. Roosvelt'in kongreden harp 19 Mayıs cuma günü (başlıyor. Her sene olduğu gibi Milli yet turnam meüsimin eniyi müsabakam olacaktır. Yalnız bu sene turnuvanın böyle erken yapıl- ması yüzünden Junior kategorisini yapamıyacağız. Bu kategoriye gire Gek oyuncuların hemen hepsi mek- tep talebesi oldukları için tam im- tihanların arifesinde bu çocukların böyle büyük bir müsabakaya hazır- rk 2 imkânsızdır. Onlar e ayrıca bir kombinezon bu- lunabilecektir, Turnuvanın kayıt müddetinin Mustafa Beye müracaat edebilir. İl HARİCİ HABERLER Bugün Londra Cihan İlctemat cek tedbirler almiyacaklarını ilâma davet on tarafından kabul edi tebliğ halimde meşredil zlanma Konferansı başi Enkaz yığını İngiliz -Alman münase- batı ne merkezde? BERLİN, 14 (A. A.) — Havas ajansı muhabirinden: Rayişhtazın Çarşamba günü aktedeceği içtima, siyasi mebafili isğal etmekte berdevamdır. M. Nadolni, öğleden bir az son ra Berline gelecek ve hemen M. Fon Nerath ve sonra Başvekil M. Adolf Hitler vebelki de Reisicüm- bur mareşal Hindenburg ile görü- | şecektir. Bu sabahki Berlin gazeteleri, bütün memleketin hukuku müsa- vat talebinde iwtiere müzaharet edeceğini yazmaktadır. Diğertaraftan Frankforter Zei- ung'ın Londra muhabiri şöyle di- yor: Alman - İngiliz münasebatı, bugün bir enkaz yığınından başka bir şey değildir. İngiliz milleti, Al man aleyhtarlığında müttehittir. Rosenberg'in beyanatı LONDRA, 14 (A. A.) — M. Rosen berg, Router ajansı muhabirine beya- patta bulunarak Almanyanın hukuk müsavatına malik olduğunun tanınma &ı keyfiyetinin sulhu tesise muhakkak İ surette medar olacağı mütalâasında | bulunduğunu söylemiştir. sebaının şahsi hislerle değil, siyasi ” zaruretlerle ölçülüp takdir edilmesi - cap edeceğini ilâve etmiştir. Yunanlılar - Bulgarlar ATİNA, 14 (A.Aâ.) — Bulgar ajansının tekzibine cevap veren Atina ajansı, 8 mayıs tari- | hinde bir komiteci çetesinin Yu- i nan toprağma girmiş ve orada Yu nan asker ve jandarmalarına tesa düf ederek bir takım harp malze- mesi bırakmak suretile tekrar ge- ri dönmüş oldukları haberi salâhi yettar bir menbadan almış oldu ğu malümata atfen teyit eder. Esasen Yunan hükümeti, bu me sele hakkında Bulagr hülümeti- nin dikkatini celbetmiştir. Rusları protesto ettiler CHANGHAİ 14 (A.A) — Hariciye nazırı M. Lewenkan, Sovyetlerin şarki Çin demiryolla- Çin hükümeti, Moskova hükü- metine şiddetli bir protestoname Ne selâmet komitesi, dün reis M. Politis'in - riyasetine toplanarak M. Basdevant (Fransa) tarafın. dan verilmiş olan mütekabil mu- Gandi sağlam BOMBAY, 14 (A.A,) — Gan dhi'yi tedavi etmek için Delhey”- den gelmiş olan doktor Ansari, Mahatmanın sıhhi yaziyetinin pek mükemmel olduğunu beyan etmiştir. mem açık havada uyumakta Sofyada bombalar patladı SOFYA, 14 A.A. — Yapılmakta olan bir köprünün altında dün kuvvetli bir ler, bomba patlamış ve mâhim hâtar yap- mıştır. Bir çok kiraseler tevkif edilmiş. “ Belediye memurlarının tekaütlüğü ANKARA, 14 (Telefonla) Vilâyet kasasi idareleri memurları: nın tekaütlüklerine dair olan kanunun hükümlerinin İstanbul umumi meclisi bütçesinden maaş alan memurlarla Ankara merkez belediyesi memurlarına tatbikine dair hüküm et Meclise bir lâyiha vermiştir. Ba memurlara ait tekaüt, dul ve yetim maaşı tahsisi muameleleri müşterek sandek idaresince yapdacaktır. Senelik tekaüt tahsisat yeküna iki mü- | savi taksitte sandık namına Ziraat Bankasına yatırılarak ayrı bir he- sap tutulacaktır. Bu tahsisat kâfi gelmezse eksiği ait oldukları bütçe- lerden tamamlanacaktır. Sandik m asfrafına iştirak hissesi sandık ida- re heyetince tesbit olunacaktır. Kanunları mucibince belediyelere ve- | kâletlerce tayin ve memuriyetleri tasdik olunan memurlar devlet me- muru haklarımı haiz olacaklardır. Dahili matbuat bürosu ANKARA, 14 (Telefonla) — Dahili matbuat bürosu teşkili hak- kındaki kanun lâyihası yakında he yeti umamiyeye sevkolunacaktır. Bü * ro Dahiliye vekâleti hukuk müşavi rliğine merbat olacaktır. Hukuk mü- savirliğine ilâve edilecek 2 muavinlikten biri amtbuat işlerile meşgul olacaktır. Yeni kazanç kanunu ilâyihası ANKARA, 14 (Telefonla) — Yeni kazanç vergisi kanun lâyihası üzerinde Dahiliye ve Adliye encü menlerinden ayrılan tâli komisyon | mesaisini ikmal ederek lâyihayı muhtelit encümene vermiştir. Altın arama ve işletme idaresi ANKARA, 14 (Telefonla) — Altın ve petrol arama ve işletme ida relerinin teşkili hakkındaki lâyiha bütçe encümeninde görüşülerek he- yeti umumiyeye verilmiştir. Bu me vzaa dair diğer bir lâyihaya göre de 1932 bütçesinin düyunu umumiye kısmında yapılan 500 bin liralık ta- sarruf ile bu idarelerin mütedavil sermayeleri temin edilmektedir. Bu paradan 300 bin lirası petrol idaresi, 200 bin lirası altın idaresine ve. rilmektedir. Vilâyetlerin tevhidi lâyihası ANKARA, 14 (Telefonla) — Bazı vilâyetlerin kaldırılması ve ba- zılarının birleştirilmesi hakkındaki lâyiha ruznameye alınmıştır. Dahi- diye encümeni hükümetin teklifi ü zerinde bazı tadiller yapmıştır. Bu tadillere göre Şarki OKoçhisar her tarafa uzak bir mevkide olduğu gibi mühim tuz memlehalarını ihti va eden idari ehemimyeti haiz bir kaza olduğundan nahiye haline ko nulması muvafık görülmemiştir. Ga- ziantep ile Fevzipaşa yolu üzerind e ve Gaziantep ile daha ziyade mü- nasebeti bulunan Pazarcık kazasın in Maraştan alınarak Gaziantebe ve Malatyaya giden simendifer sebeb ile bütün münasebet ve muamelâtı Malatyaya intikal eden Behesni' nin Gaziantepten alınarak Malatya vilâyetine bağlanması kararlaştırıl mış ve bu hasusta lâyihaya yeni bir madde konmuştur. Iktısat konferansına gidecekler n elefonla) — Londrada i ANKARA, 14 (Te ie denle hint erir Maliye vekili izahat ösrâcek ANKARA, 14 (Telefonla) — Mecliste yarın 933 bütçesinin müza- keresine başlanacaktır. Bu leri Maliye vekili Abdülhalik Bey izahat verecektir. Başvekâlet ilât ve vazifeleri ül — , hakkındaki lâyiha 3 idam kararı tasdik edildi ANKARA, 14 (Telefonla) — Manisada Bresteli Ömer Sapa e fbrülüm oğla Areas lari: lin, Kübekgese Öebe “ee oğlu Halilin ye hudut karakolunu basarak nefer Hasanı şehit len asker kaçağı inin ölü cezasına çarpılmaları hakkındaki kararlar Adliye encümeni tarafınd an Meclisin özzlikine arzolunmuş- Türkiye ile Yunanistan arasında askeri itilâf yoktur ATİNA, 14 (A.A) — Atina ajansı Türkiye ile Yunanistan arasın da askeri bir itilâf aktedilmiş oldu ğuna dair olan ve matbuatta inti- şar eden haberleri kati surette tek zip etmekte ve böyle bir itilâfın iki gemleketin takip etmekte olduğu sulh siyasetine mugayir olacağını eyan . "| Bir Rus profesörü “Zirai Türkiye,, isminde bir kitap yazdı MOSKOVA, 14 A.A. — Leningra tl: profesör Yüköveki “Zirai Türki- Mütekabil muavenet |: “75'E serin bitirmitir. Bu kitapta Türkiyenin çoğrafya ve ik. eri hakkında malâmat olduğu gibi Türkiyede ekilen nebatlar ilk CENEVRE, 14 (A.A.) — Em. İdefa olarak tetkik olunmaktadır. Arnavutluk sefirinin ifimatnamesi ANKARA, 14 A.A. — Arnavutl uğu, Ankara ” i eden : ip yeni orta mn Çavit Laphonika Bey bugin öl sep araz Reisi cümhar azretli mi — mutat merasimle kabul buyurularak iti- Hitler şidddetli bir nutuk söyleyecek apak lar çarpma gb def rak bül siyasetin int a m Zaruret halini almıştır. vi ği İmla Almanyanın artık ultimatom kabul etmiyeceğini kat'i Başvekil Hitler Seyyar sergi Yıldızeli'nde.. YILDIZELİ, 14 (A.A.) — Sey yar sergi merkez ve muallimle- riyle halktan yüzlerce kişi tarafın dan ziyaret edildi. era verem has talığına ve şeker istihsaline ait fil mler gösterildi. Mekteplerin sergi- yi ziyaretinde ormancık ve kâğu sanayii filmleri gösterilmiştir. Mu- msi ze yüzden fazla ki tap dağıtıldı. Sergi bugün Zileye m anemi e ml md lin ay |