26 Nisan 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 156 93felâketlerivelgnatief Türkiyede meşrutiyet olurken İgnatief ölmüştü e e e ge KY. e, YA Ey A Berlin konferansının mibveri başlıca iki büyük diplomatın parmaklarile çev. rildi; Bunlardan biri, Alman İmparator- luğumu kuran demir başvekil Prens Bis mark,öteki de İngiltereyi idare eden in ce diplomat Lord Besconsfield idi, Biri mi , dan doğruya Alman (o menfaatı görme müttefiki Avusturya ile şark kon yöre Runyayı umarak, gire Türkler, dönercesine bir yuvar- lanışla, ik ; Her biri bir takım yaparak yüya dön anlaştılar. Berlin muahedesi bu bas durücü müzakerelerden doğdu. —l17— İgnatief'in son sözleri ve son günleri #4 sözlerle bitiriyor: uya, kendininin hiç değişmiyen Şark siyasetinin güyelerini tahakuk sttirmek için çok elverişli bir çok far- satları kaçırmıştır. Fakat bu fırsatlar, yüpie yok, yeniden zuhur edecektir. usyanın tarihi ve ananesi gayesi, hendi himayesi altında İslâvları ya- bancı boyanduruklardan kurtarmak, İstanbula ve Boğazlara sahip olmak, Osman ve Avusturya - Macaristan İmperatorlaklarını yıkarak bunların onkazı üzerinde bütün İslâvları bir- leştirmektir.”” inde bu harsı saklıyan Lı TA şi şim: . an İstanbulda 14 yıl yu sel için bin bir entrika çeviren, bü- tün dünya-hattâ Rusya çarı sulh iş terken kapı açan Ayastafa- müş, eseri inkâr edilmiş, muvaffakiyet- leri hiçe indirilmiş olan diplomat, siya- si hayattan çekildi. İkinci Aleksandrm bütün saltanatı müddetince bir daha si- yazetle e. 1881 de ikinci Aleksandırın ölümü ve üçüncü Aleksandrın cülüsu | İgnatief'e yeni bir ikbal kapısı açtı. iç iken sınan vaftiz oğlunu Dalya Me ta- im etti, yin İgnatief diplomatlıkta alıştığı ke siyaseti, Rusya Dahiliye şleri gök azim ve karar isteyen bir işte iyi kullanamazdı Müteroddit siyaseti kısa bir zaman sonra ber yerde hoşnutsuzlak u- yandırdı Üçüncü Aleksandır bir senelik bir tecrübeden sonra vaftiz kardeşini ele mecbur oldu. Bu ikinci düşüşten ilini yk baş kaldıramadı. Devlet sl in Uzal tr. Böylece 1508 e kadar yaşadı. #brahim NECMİ(2) (SON) (1) “93 seferi ve Abdülhamidin ilk yıllari” eserimizde Ayastalanos ve Berlin muahedelerinin metinleri ile bunların mırkayesesine ait tafsilât da görülecektir. . (2) Bu eserin yalnız son 9 faslı, Ceneral İgnatietin *, na mile Rusça basılan hatıralarının Za- kir Kadri Bey tarafından hülâsaten yapılan tercümelerinden istifade edi- miş, o Tabsaraiibret, hikat...... Gibi bir çok menbalardan istifade edilmiştir. . Muhavereler — O da bir dereceye kadar — süslenmiştir. Bu eseri hazırlayıcı tetkikler, bi- se 93 muharebesinin nasıl çıktığını, muharebenin bütün safhaları, netice. leri, Abdülhamit istipdadının kurulu- şu, Mitat Paşanın tebidi, Etem Paşa- man, Mitat Paşanın azimleri, Meclisi Mebüsanın açılması, kapanması, Ah- met Vefik Paşanın sakuta, Sadık Pa. şanın azli, Suavi vakası, Abdi Paşa, ü Paşa, Mitat Paşa mahke- meleri... Gibi bir çok vukuatın incelik lerini de tetkike fırsat vermiştir. “93 seferi ve Abdülhamidin ilk yıllar?” bu tetkikleri koynunda toplıyacak- Terkos ve su ihtiyacımız! Şehrin yeni su şebekesi nasıl kurul. mal, mütehassıs fikrini söylüyor ay tiyaç misbetinde su verilmesi için, tesisatı ne surette lâzım geldiğine dair bir rapor verecek olan tohassıs M. Felmer tetkikatını bi- Ümit , bir iki güne kadar Viyanaya gidecek ve raporunu hazırlamağa Başlıyacaktır. M. Felner raporunda su tesisatının. ne surette tevsi lâzım geldiğini ve bugünkü su şebekesinin ,noksanlarımı izah edecektir. M, Fel- ner tetkikatı hakkında diyor ki: — Şehrin su şebekesi hakkın, mumi bazı ranlimat topladıktın 205 ra teferrünt ilede meşgul oldum. Elimde 42 plân vardır, bunların hep. sini tetkik ettim. Raporumu 6 - 7 haf. tada bitirebileceğim. ihtiyi nisbetinde su verebilmek için gözü nünde tutulması lâzım gelen esaslar şunlardır: Bugünkü Terkos boruları. nın tazyika tahammülü ol, gi- bi, kuturları da azdır, bu sebeple yo- ni tesisat ya, bunları değiştir. mek ve yerlerine kutru daha fazla ol: rular koymak lâzımdır. Bugün kü tesisatta şehre verileh suyun mü- him bir kısmının kaybolduğu görülü. yor. Su hazineleri de ihtiyaca kâfi de- ildir; Hazinelerde de tadilât yap- #inak veya caki hazineleri tamir etmek lâzımdır. İstanbulun bugünkü nüfusu 700,000 kadardır. Yemi tesisat şebrin ama 212 litre su verilebiliyor. Bu zik- rettiğim mikdar da enddelerin ve s0- kakların , âğımların yıkanması, park ve bahçelerin sulanma dahildir. Bu- mili rieeerisitöeeneel ilede Hilarleğeğe KEREEKİN tesisatını tetkik ederek, | günkü medeni hayat bir evde bir ada- mn günde en az 1 9- 20 litre su sar- | fetmesini icap ettirmektedir.. Su bol | olursa bu mikdar günde 25 İtreye ka dar çıkarılabilir. Esasen sıhhat bakı mından da bu mikdar suya ihtiyaç var dır. Şehre su verirken şü noktayı göz- önünde bulundurmalıdır: Su mümkün olduğu kadar ucuza mal edilip, ucu- za verilmelidir. Su ne kadar ucuz o- lursa sarfiyat o kadar artar, sarfiyat arttıkça fiyat ta ucuzlar... Ben şimdi. lik bugünkü tesisatın o moksanlarımı göntererek, yeni şebekenin ae surette yapılması İâzım geldiğine dair bir ra- por vermeği üzerime aldım. Bu ru kabul edip etmemek şehre ai İştir. Belediye arzı ettiği takdirde ra- porunda göstereceğim esaslar dahilin Sofyada su tesisatı SOFYA, 25. A.A. — Sofyada Ital- tesinatı dün büyük merasimle “Bu tesisat sayesinde Rila ie ma litre suyum 56 kilometre. Bu merasim. o ü vel Bam ve talyan elçisi Cora ve birçok yük natuklarda İtalyan - d henmiyetle Fevzi P, Hz. nin teşekkürleri ANKARA, 25. A.A. — Büyük Er kân Harbiye reisi Müşür Fevzi Paşa Hazretleri 23 Nisan 1933 milli bay- ram ve çocuk haftası münasebetile memleketin her höşesinden çocuk he- yetleri namlarıyle ve diğer makamat- tan gönderilen tebriklere ayrı ayrı ce- vap vermek imkânı olmadığından te- şekkürlerin ve ileride memleketin hen dilerine dayanacağı sevimli vatan yav saadetlerini ve ha, ma“ vaffakıyetlerini dilemekte olduklarını İmer aaa Ajansını tavsit | İnhisarlar hütçesi ANKARA, 25 (Telefonla) — İnhi- * sarlar bütçeleri tabolunmuşlur. Yarın azalara tevzi edilecek © ce cumartesi | günü Meclist emüzahere edilecelit Mac Donald plânı Emniyet bahsinde Fran sa ne vaziyet alacak? CENEVRE, 25 A.A. — M. Mac Donald'in plânının emniyete ait kısmı, konferans tekrar açılır açıl maz hemen mevzuu bahsedilece- ğinden M. Roosvelt, M. Mac Do- nald ve M. Herriot arasında baş- lamış olan ve neticesinin Ameri- izale etmesi daki tereddütlerini muhtemel bulunan mükâlemelerin hitamından evvel ameli olarak hiç bir karar ittihaz edilmemesi ihtimal dahilindedir. Diğer taraftan Fransız heyeti- nin gayreti, İngiliz projesinin em- niyete müteallik olan kısmında tadilât yapılmasını temine masruf olacağı o muhakkaktır. Nihayet Fransız hükümeti, hemen bir be- yaname eşrederek, Mac Donald plânının emniyete müteallik mad. desini ne nisbet dahilinde ve ne gibi şerait altında kabule müte- mayil olduğunu bildirecektir. üyük konfera nsl İktısat konferansının | tarihi tesbit edilecek | CENEVRE, 25 A.A. — Sir John| Simon, cihan iktısat ve ni kon feransmın teşkilât komitesini cu martesi günü Londra'da toplan- mağa davet etmeğe karar vermiş- tir. Komite, konferansın içtima tarihini tesbit edecektir. —— Berlinde iş bayramı | BERLİN, 25 A.A. — İş bayramı | olan bir mayısta 10 büyük tayyare | Almanyanın muhtelif yerlerinden ve Avusturyadan Berline parasız olarak 71 Alman ve 8 Avusturya amelesi getirecektir. Bu amele eş- ki milliyetperver sosyalist iktisat teşekküllerinde en ziyade iztirap çekmiş olan azadır. Büyük İş bay- rammın misafiri sıfatile bunlar Tempelhof eee ie cak olan merasimde vekilin acaklardır. Berlinin en büyük lokanta, otel ve tiyatro- ları bu murahhasları kendilerine | misafir olmağa davet edecekler. dir. ” İtalyan kralının Bin- gazi seyabati BİNGAZİ, 25 A.A. — Havanın | bozuk olması Kralın Bingazi lima | nında karaya çıkmasına imkân vermediğinden Savoin yatı ile re- | fakatindeki kruvazörler (girilip | barınılması daha kolay olan Tob- | VASHINGTON, 25 .A. A. —Dün | Beyaz Sarayda M. Roosevelt ve M. Mac Donald ile bütün mütahassısların iştira- kile aktolunan İngiliz - Amerikan kı feransına öğle yemeği için fasilâ veril miştir, Konferans, saat 15,3 da tekrar topla- nacaklı, © Pazar yünü ” Seguoia” sandalitideki | mabremane (muhavere esüasnda Roosevelt ile M. Mac Donald, Brü Kellog misakını kuvvetlendirecek şari bir misak akti O imkânme dikkatle tetkik ve müzaltere etmişlerdir. M. Roosevelt, M, Herriot ile icra edeceği müzfkereler esnasında bu meseleyi yeniden mevrtm bahsede- cektir. M. Herriot, dün öğleden sonra ilk defn olarak, M. Roosevelt ile görüştük- ten sonra Beyaz Sarayda M. Mac Do nald'ın oturmakta olduğu dairede mü. | maileyb ile görüşmüştür. Üç devlet anlaşmalı ; NEV-YORK, 25.A. A. o — Evening Post yazıyor: “ Memleket, artık bir mücize bekle. | miyor”. ! M. Roosevelti'n görüşmelerinden bah seden ve bu görüşmeleri M. Hooverim- kilerle mükayöse eden bu gazete diyor ki: Bu defa görülüyor » ki, Amerika, Fransa ve İngiltere arasında herhangi bi itilaf hâsıl olmadılıça gerek bu mem leketlerin ve gerek dünyanın salahı için | pek az ömit kalmış olur. Hepimizin içinde bulunduğumuz 2e- bun vaziyetten çikmamız isteniliyorsa nakitlerde istikrar vücude getirmek ve geniş mikyasta ticaret itilâfları aktet- mek lâzımdır. ”, Borçlar gümüşle ödenecek VAŞINGTON, 25 A.A. — Bazı şa- | Razgrat hâdisesi Bulgar Başvekil, hâ- dise kapandı diyor SOFYA, 25 A.A. — Bulgar A- jansı bildiriyor: Başvekil M. Mu- şanof gazı e beyanatında Razgrat hâdisesini Türkiye Hari- | ciye Vekili Tevfik Rüştü Beyle Filibe istasyonunda yaptığı mülâ- kattan sonra kapanmış telâkki et- tiğini söylemiştir. Ayni hâdise dün Mebusan Mec- lisinde de mevzuubahsolmuştur. Başvekil sosyalist mebuslardan Pastukhof'un bir sualine verdiği cevapta hâdiseyi anlatmış, Türk iktibas ettiği müba- hbaratı okumuş ve de- “Şimdi bu hâdise tasfiye olun- muştur. Türk ve Bulgar milletleri arasındaki samimi dostluk bu gi- i hâdiselerle kararmaz. Maama- ruk limanına doğru yollarına de- vam etmişlerdir. | Mikado'dan Gazi'ye Gönderilen taziye tel- graflarına cevaplar ANKARA, 25. A. A, — Japon büyük elçisinin ölümü dolayisiyle çekilen tazi- yet telgraflarına cevap olarak Japonya İmpöratoru Hazretlerinden Reisicüm- bur Hazretlerine ve Japon Başvekili i- ls Hariciye nazırından Başvekilimize ve Hariciye Vekâleti Vekilimize şu telgraf lar gelmiştir. Türkiye Reisicümhuru Gazi Mustafa Kemal Hazretlerine Büyük Elçi Yoşida'nın ölümü müna- sebetiyle izhar buyurulan muhabbetten fevkalâde mütehassıs olarak zatı alile- cine hararetle teşekkür derim. HİROHITO Başvekil İsmet Paşa Hazretlerine miş olan cemilekâr tedbirlerin bizi bil- hassa mütehassis etmiş olduğumu ilâve- ye içtisar ederim. Başvekil VİKONT ŞAİTO Hariciye Vekileri Vekili Şükrü Kaya Büyük Elçi Yoşida'nın ölümü müna- sebetiyle gönderilen kütüfkâr taziye telg raflarından fevkalâde — mütehassıs ola- rak bu yüksek muhabbet eserinden do- layi zatı âlilerine hararetle © teşekküre #nüsareat ederim. o Mümessilimize en İyi mütahassıslar tarafından ibzal ettir miş olan mümkün her türlü ihtimam- İ lardan ve Cüninriyet malmiyatmcn da yapılan lütufkâr kolaylıklardan dolayi derin miinnettarlıklarımın kabulünü de Satı alilerinden rica ederim. KONT UŞİDA fih böyle hâdiselere ileride mâni olmak lâzımdır.” HABERLER | Üç devlet anlaşıyorlar Cenevre konferansına dikte edile. cek siyasi itilâflar mı oluyor? ! kan haberlerinde yialara göre M. Roosevelt harp borç- larmın tediyesinde kullanılacak gü- müş paranın, gümüşün beher onsu 50 gent hesabile, 100.000.000 dan 250 milyon dolara çıkarılmasına razı ol. muştur. Bu tebeddülden maksat, dünyada gümüş piyasasmın | istikrarını kolay- laştırmak olduğu söylenmektedir. Di- ğer taraftan borçlu milletler, altın ile yapılması lâzım gelen bu tediyatı gümüş ile yaparak ciddi tasarruflar temin edeceklerdir. Almanyada telâş devam ediyor BERLİN, 25 (A.A.) — Nacht - Ane #gabe, Mülhem gibi görünen ne oyun oynanılıyor?"” ünvanlı makalesinde Almanların endişelerine tercüman ol maktadır. Bu gazete diyor ki: “Bütün Fransız, İngiliz ve Ameri- Almanyanın ve o- nun ernüselâmete dair olan metale- babam zerre kadar hesaba katılma- makta olması pek ziyade dikkati ca- Nip bir şeydir. M. Mac Domald ile M. Herriot'nun yalnız nakit meselelesine müteallik muvakkat itilâflar değil, ayni zaman da silâhları bırakına konferansına dik te edilecek siyasi itilâflar vücude ge- tirmek hususunda M. Rooserelt'in mu vafakatini temin etmek istedikleri a- sikârder. İtalya Maliye nazırı da gitti ROMA, 25. A. A. — Maliye Nazır Vaşington o müzakerelerinde hükümet röisini temsil için Amerikaya gitmek üze re dün Cenovalan Comte di Sevsin ge sisime İşimmiştir. Birlenç maliye mütehassıs ve memuru Nazıra refakat etmektedir. Yaşasın Hırvatistan BELGRAT, 25 A.A. —Dün Matckeck davasının nihayetinde M. Maça'nın muhtelif ecnebi ga. zetelerine vâki beyanatı okunmuş. tur, Mumaileyh bu beyanatın ken disinin fikirlerine tetabuk etmekte olduğunu kabul ve teslim eylemiş tir, Zagrep'li talebe, ellerinde “yaşa sın serbest oHırvatıstan, yaşasın Maçek” yazılı bir Hırvat bayrağı olduğu halde nümayiş “yapmağa Polis, nümayişçileri dağıtınıştır. Leyal İngiliz Parlamentosunda LONDRA, 25 A.A. — Parlâ- mento, İZ gün devam eden Pas- 1933 - 1934 senesi bütçesini tevdi edecek olan M. Neville Chamber- lain'i dinlemek üzere toplanmış tır. Gürbüz çocuk seçimi Dün çocuk haftasının dikkate şayan bir günü oldu Çocuk haftasınm dün üçüncü günü idi. Bu münasebetle, öğleden sonra Halkevi salonunda gürbüz çocuk mü iabakası yapılmıştır. Müsabaka, ge- çen senelerde yapılan müsabakalar. dan çok daha alâka ie e akın çocuk iştira! DE Ai? Şörü Beyle diker iki doktor arkadaşlarından mürekkep bir hakem beyeti işimam ölçül- dileri tartılmak, çök ince bir ML ein li çök seçilmiştir. Müsabakaya meme, ma- ma ve oyun çocukları dabil olmuş ve anların içinde meme - çağındakiler- den sırasile Gülümser Refik H. Ah- met Osman Bey, mama çağındakiler- den Metin Avni Bey, Ruhi Nihat B. İnci Behçet H. ve Turgut Behçet Bey, oyun çağındakilerden Nermin Mem. if duh ve Halük Kemal Beyler, birinci, > ve üçüncülüklere | seçilmişler. lir. : Mama çağındaki çocuklardan mü- sabakayı kazanan İnci Hamımla Tur- sut Bey ikizdirler ve Seyrisefain leva zim kömür kısmı memurlarından şet Beyin çocuklarıdır. Meme gocuk- larından müsabakada © kazananlara hediyeleri yarınki perşembe günü tev #i edilecektir. Birinciliği kazanan Gü- Vümser Hanımın annesinden kızının mükâfatını almak üzere Halkevine ulğ- raması rica edildiği zaman bu gür- büz çocuğun bahtiyar annesi; büyük bir sevinçle: — Bize manevi mükâfat yeter... de Elhamra ve Melek sinemaları ço- cuk haftası devam ettiği müddetçe sabahları saat 10 » 12 arasmda ço Gürbüz birinciliğini kazanan yavrular .cuklara meccanen film göstermekte dir. Himayeletfalin Alemdar nahiyesi cuma günü için Gülhane parkında bir müsamere tertip etmitşir. O gün parkta müsamereler verilecek, oyun- lar tertip edilecektir. Çocuk haftasmın beşinci gününe te sadüf eden perşembe günü (27 Nisan) Maksim salonlarında Himayeietfal ce miyeti tarafından muhtelif eğlenceler le dolu bir balo verilecek ve gürbüz gocuk müsabakası yapılacaktır. Balo- ya şehir muzikam, Azerbaycan musi- ki heyeti iştirak edecektir. s&. Almanlar İzmiyde Ga heykelineçelenk ko İZMİR, 25 (Milliyet) — Alman puru ile şehrimize gelen 367 se) bu sabah harabeleri pö ze gittiler ve döndüler Sey) lar yarın Bergamaya gidecekler akşam Besrta hereket edecekle Gemi süvari ve zabitanı vapurun dosu başta olduğu halde karaya muş ve Gazi heykeline merasimle lenk koymuşlerdir. Bando taraf istiklğl ve Alman marşları çel tir. Bu akşam vilâyet erkânı şerefi gemide bir ziyafet verilmitşir. V. da bir öğle ziyafeti verilecektir. M. Yoşidanın cenaze merasimi ANKARA, 25 (Telefonla) — pon büyük elçisi M. Yoshidanın | vardır. zesi perşembe günü merasimle rılacaktır.. Cenaze, maslahatgüzar selaret heyeti refakatinde | İstan. kadar götürülecek, oradan bir refahatinde Viyanaya göndi ceset orada yakılacak ve külü, ponyaya gönderilecektir. Cenaze, şembe günü kalkacak eksprese olunacak bir fargona tahmil cektir. Cenaze merasimi tabut sefi ten alınarak istasyonda vagona &x bir manga asker tarafından ateş edildikten sonra bitmiş olacal Hükümet, merasim için geni şbir prf ram hazırlamıştır. Cenaze merasir de Reisicümhur Hazretleri Başvekil, Icra vekilleri heyeti a bulunacaklardır. Japon sefirinin cenaze merasimi ANKARA, 25 (A.A.) — Japon yük elçisi için İstanbulda | yapı merasim programıdır; 1 — Cenazeyi hamil olan vagon nişan 933 cuma günü saat 10,20 # Haydarpaşa istasyonuna da cenaze vagondan indirilerek da bulunan polis müfrezesi tı selâmlanacak ve iskeledeki vapura nakledilecektir. 2 — İstasyonda İstanbul valisi, lordu kumandanı, merkez ra, emniyet müdürü, bir Jandarma mandanı bulunacaktır. konsoloslarla İstanbulda tezine lunan ecnebi diplomatlar cenazeyi hip edeceklerdir. 5 — İskeleden istasyona kadar lan her iki tarafına on metrede silâhlı nefer ikame edilecektir. 6 — İstasyona muvasalatında ze konvansiyonel trenine raptı olan vagona konularak merasim yet bulacaktır. 7 — Kıyafet; Frak, siyah beyaz kıravat, beyaz eldiven ve lindir şapka. Zabitan büyük ma, Bir ada battı MİLAS, 25. (Milliyet) — radada sarsıntısını o bildirdi zelzele İstenköy adasım harap * miştir İncirli adası tamamile mıştır. İstenköyde yüzlerce Bursa kaplıcası ANKARA, 25 (Telefonla) — 9: bütçe lâyihasınen 4 üncü maddı bir fıkra ilâvesine dair hükümet lise bir lâyiha teklif etmiştir. Ba haya göre hazinede mevcut ve tahvilâttan 150 bin liralığının larak bedelile bu mikdarlık Bı kaplıcaları şirket tahvilâtını müba; ya Maliye vekili mezun olacaktır. dan maksat, en son terakkiyata vafık tesisat ihtiva eden otel ve mamın bir an ewoel işlenilmesini mindir. Zehirli gazlerden ko runmak için maske ANKARA, 25 (A.A.) — Hilali mer cemiyetinin bugün toplanan lik kongresinde Sıhhat ve İçtimai avenet vekili Dr. Refik Bey & dağılmadan cwöel , söz almış ve ları söylemiştir: n — Meclisi ümamimiz vazifesini tirirken hükümeti cümhuriyenin miyetimize gene insani gayeye bir vazife tevdi etmek üzere oldı na tebşir etmek isterim. Birçok muzu sevinelerle arzetmekle sml yim. Resim sergisi ANKARA, 25 (Telefonla) arif vehöletinin resmi resi açmak üzere alâkadarlar sergisi Ankarei gelmişler ve hazırlıklara başlamışlf"” dır. Bu sene sergide 300 e yakın teşhir olunacaktır. i