19 Nisan 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

4 Nisan gecesindeki hava faciası ———e-o.w—- — “Akron,, balonu Nevyork açıklarında nasıl par-| . şalandı, kaza mahalline gitmek üzere havala- san ikinci bir balon ayni akıbete nasıl uğradı? — Amerikanın “Akron,, o Super - Zeppelin'i, geceyarısından biraz son- ra, New - York açıklarında fırtmaya tutularak denize düşmüştür. o Kasa mahalline yetişen Pbosbus ismindeki, Alman bandıralı, gaz gemisi, balonun di mürettebatmdan, yalnız 4 kurtarabilmiştir. Balon ile diğer mürettebata kaybolmuş nazarile be- kılmaktadır. — Fâcia mahalline gitmek (üzere havalanan Clempe Y - 3 balonu, sahil den 400 mil açıkta, fırtmaya kapıla- rak denize düşmüştür. Kaza mahalli ne yetişen daniz tayyareleri, 5 kişilik mürettebattan yalnız 2 kişi kurtara- bilmişlerdir. İşte 4 nisan tarihli fâcianın telgraf haberleri bunlardı. Bütün Amerika havacılığın matem içinde bırakan © ve memleketimizde w- yandırdığı teessür, Reisicümhur Haz- retlerinin Amerika Cümher reisine ke- şide eyledikleri telgrafta ifade edilen bu ikizli facianın tafsilâtma gelince: 3 Nisan gömü öğleden soru Lake burst'taki hangarından çıkan balon, trenmas”manovralarım yapmak ü- zere, Yeni - İngiltereye doğru hava- lamıyordu. Balon saat 20 ye kadar yoluna mun- tazaman devam ediyor. O saate kadar balon telsizinin verdiği haberler, her şeyin younda gitmekte teriyor. Fakat, saat 20 den sonra, tek sizlerin arkası kesiliyor ve ancak saat gaz gemisinin telsizleri talip ediyor. Birinci kazayı haber veriyor: İkinci telsiz facia hakkında izahat veriyordu: — New - Yorktan Tampice'ya gider ken, sabahın 0.30 unda ve şiddetli bir fırtına esnasında, “Alron” un ışıkları- nı gördüm. Bir İkaç dakika sonra bu ışıklar deniz sathına indi. Rotamı de- Hiştirerek ışıklara yaklaştım. Denizde bağrışmalar işiterek gemiyi istop et- tim. Bütün ışıkları yaktırarak, tahli- sandallarını denine indirttim.Dört kurtardım. Kurtulanlar: i telsiz şefi ve iki tayfadır. Kaza mahallinden bir kaç mil me- | #afede bulunan Tucker romorkörü, bu | telsizleri alır almaz, hemen kaza ma- balline gelerek Phoebus'ün kurtardı- İt dört kişiyi alıyor. Ve fakat, bunlar. Meaaaaaeaeenaeeeeesesamesaeseneseseseresesemesrsereseeeesseseez. Poli dan biri olan telsiz şefi, almış olduğu yaralar dolayısile, bir kaç saat sonra ölüyordu. İkinci süvari Viley, Amerika bah- porda faciayı şöyle anlatıyor: — Saat 20.45 te, Filâdelfiya cenu- bunda takriben 30 mil mesafede fırtı- nz olduğunu gördük. O tarafta hava çakı yordu. O sırada şark — şimali - şar- ilerliyorduk. Sis do- sülemüyordu. Sefine New - York sahillerine yakın gidiyor. duk. Barnögat foner gemisi hizaların- da, her tarafımızda, şimşekler çak- mağa başladı. Hava pok sallantılı de- Zildi. Saat 23 e kadar tik. Saat 24 e doğru Kara üzerin, ışıklar ü ra, istikametimini 130 derece değiş- tirdik. Biraz sonra, balon 16000 ka- demden alçalmağa başladı. Safra tuk. Etrafımızda şimşekler daha şid- detle çakmıya başladı. Saat 0.30 da 1600 kademden irtifa kaybediyorduk. Önden safra atarak tekrar irtifa al- dık. Üç dakika sonra bir fırtma sa- basına girmiştik. Sefine şiddetle sarst- layordu. Dümen tertibatı Gene alçalıyorduk: Bütün mürettebat çağrıldı. İniş şiddetlendi. Denize çarp- tık. Şi ziyasmda, — denkede bir çoklarınm yüzdüğünü gördüm. Balomun enkazı akmtıya | tâbi oldu. Kontrol dairesindeki inzibat mükem- mneldi. Sefinede bir sövari, | 19 zabit ve 57 tayfa vardı. Deniz havacılığı şefi Amiral Moffat, kumandan Berry, kumandan Malbury, kaybolanlar ara- smdadır. “Akron” faciasını Blemp J-3 be lonunun parçalanması takip etti. “Ak- ron” un imdadına gitmek üzere ha- valanan bu balon da, sahilden 400 mil açıkta, fırtmaya kapılarak (denize düştü. Ve beş kişilik mürettebatm- dan üçü ile Atlas denizinin derinlik- lerine gömüldü “.. Ölüler, yaralılar, çok kıymetli bir materyelin yok olması, .. İşte, New - Jersey açıklarında esen kasırganın Amerika havacılığına yap- tığı maddi zarar. Manevi zarara gelince, o daha şü- müllüdür. O yalnız Amerika havacı“ | lığına değil; bütün medeni dünyaya riyesine, romorkör telsizile, verdiği ra-| “MACON,, yeni hava devi “Akron” ie kardeş olan «Macons un inşaatı bitmek üzeredir. Bu yeni,ba- lon için, Kaliforniyada büyük bir han- gar yapılmıştır. Kısa haberler İTALYA. — Palatin'de (4000 ihtiyat tayyareci, Mösyö Mussolini önünde, bir resmi geçit yapmışlar- FİAT CR 30 AVCI BİPLANI Üzerinde 600 beygirlik bir Fiat A-30 |, .—.... motöru bulunan bu tayyarenin iskeleti, bez, gör: kısmen düralümen levhalarla. tur. Kuyrukta, mahmuz yerine tekerlek vardır. Basin ve yağ dapolirma gelkncöi-iki | “ benzin deposu vardır. Ana depo, gövde- Ye yerleştirilmiş olup, lüzumunda atıla- bilir. İkinci depo kanat içine konmuştur. İki depo. 370 İlibre benzin almaktadır. 30 Bitrelik bir yağ doposu ise, redük- tör yanına takılmıştır. Fint CR. 30 biplanı, pervane arasın- da çalışan, Vickers mamulâtı iki maki- neli tüfek, yüksek irtifalar için bir oksi- jen tüpü ve küçük keşifler için 13 X 18 boyunda bir fotoğraf makinesile teçhiz. edilmiştir. Tayyarenin başlıca evsafı şunlardır. Kanat boyu: 10,50 metre; gövde boyu G70meire; yüksekliği: 2,758 metre; ka- tesir etmiştir. N. D. Papaza dayak! Kilisede İncili yanlış okuyormuş... Paskalya münatebetile Yeniköyde Pa- haya Rum klisesinde Ermenice İnel o- kuyan papas ef, yanlış okuduğu için dinleyicilerden fotografçı Zirayi tarafın- dan dövülmüştür. Taşla cerh Fenerde Salihli Tomruk mahallesinde oturan Temel ilâ Ahmet kavga etmişler Ve birbirlerini taşla yaralamışlardır. Kandil yakarken Ortaköyde Dereboyunda 191 No. Bah çivan Koçonun kulübesinde kandil ya- karken bir yangın çıkmışsa da ctrafa | yayilmadan derhal söndürülmüştür. İ Demizyollarında ten- İ zilâta imkân yok ANKARA, 17 — Bütün demir- yolu hatlarına şamil olmak üzere yolcu ve eşya tarifesi üzerinden yapılması düşünülen yüzde elli im- ân görülememiştir. ii Fakat idarece hazırlanan yeni bir projeye göre 600 kilometreden uzim yolculuklar için ve bu had- den başlamak üzere muayyen bir nisbet dahilinde tenzilât yapılma- İmuştar. ii vg tehlikesiz VE ö | ayında VI31 dir. Giyecek eşya da bir | 1030 u göstermiştir. Şu bale göre dört İ deki yakma ve aydınlatma fiyatlarn- 27 metre murabbı; boşken 1265 kilogram; alabileceği yük: Hayat ucuz mu, pahalı mı? (Başı 1 inci sahifede) hayat misbetini mikyas olarak ele a- lan bu endekste bütün ihtiyaç madde- leri altı grupta toplanmıştır: | — Yi- yecek ve içecek maddeler, 2 — Yak- ma, aydınlatma ve temizleme madde- leri, 3 — Giyecek eşyası, ev eşyası. 4 — Ev kirası 5 — Muhtelif ihtiyaç- lar. 6 — Tasarruf veya sigortaya ay- rılan kısım. Ko Bu endekste 932 senesi kânunusa- nisi içindeki geçim nisbeti 1914 sene- sinin 100 üne nazaran 1203 artmış | bulunuyor. Halbuki 1933 senesi kâ- | nunu sanisinde bu nisbet ancak 1094 tür. Gene 932 senesi şubatı içinde ge- çim nisbeti 1914 dekinden 100 raka- mına nazaran 1205 dir. Halbuki 1933 senesi şubatı içinde bu nisbet 1089 a inmiştir. 932 senesi kâmunusanisinde Yiyecek maddeleri 1067 rakamını gösterdiği halde 933 kânunusanisin- de bu nisbet 955 e inmiştir. Yakma ve aydınlatma maddelerinin 932 senesi kânunusanisindeki nisbeti 1317, 933 unusanisindeki nisbeti işe 1095 dir. Geçen senenin kânunusanisinde giyecek eşya 1342, bu senenin ayni mikdar iniklik var demektir. Ev kiraları | Geçen seneden bu #öneye kadar hiç | değişmiyen ev kiralarıdır. 932 nusanisinde 1666 nisbeti üzeri ran ev kiraları bü senenin ayni ayın- da gene bu rakamı göstermekti Muhtelife faslma giren sigara tütün, umumi eğlence ve gezinti, vesaiti nak liye, ilâç, doktor gibi masraflarda da geçen seneye nazaran biç bir değişik. lik yoktur. Göze görünen ucuzluk, bilhassn yiyâcek © fiatlarındadır. 929 da yiyecek maddeleri endeksi 1553 iken geçen sene endeksinin vasatisi sene evvelki yiz i fiatleri yüzde | 30 nisbetinde düşmüş tür. 929 senesin da işe ancak yüzde“ 15 bir tenezzül vardır. 929 dan 932 ye kadarki giye- cek eşyasile ev eşyasında hiç bir fark yoktur. Ev kiraları, vesaiti nakliye fi- yatları da değişmemiştir. Terzi ba- mam, tıraş, sigara, tütün, gibi ihtiyaç- larla sinema ve umumi eğlence fiyat- lar: da geçen senekinin aynidir. Umu- mi geçinme endeksi 929 a nazaran yüzde 10 - 1i nisbetinde iniktir. En- dekse bakılırsa ayda 130 liralık geli- rin yözde oluzu yiyeceğe, yüzde do- kuzu yıkamağa ve aydınlatacağa, yüz de yirmi beşini giyeceğe ve ev eşy: na yüzde 19 u ev kirasına, yüzde onu muhtelif masraflara, gitmektedir. Bu günkü geçim şeraitine nazaran ev ki- raları ile vesaiti nakliye masrafları çok yüksektir. Bunların indirilmeleri- le hayat şimdikinden hissolunur de- recede ucuzlayacaktır. Endekste orta halli bir ailenin geçinmesi için ayda 128 lira elli kuruşa ihtiyaç olduğu gösterilmektedir. Halbuki bu pera ile medeni ihtiyaçların bu kadar arttığı bir devirde orta halli değil, anenk fa- kirane bir hayat — yaşanabilir. Otomo- bil, tiyatro, sinema, misafir kabulü, yaz ve kış mevsimlerine mahsus eğlen tiler ve giyim bu hesaba pek sığma- maktadır. Et ve süt Sonra bazı gıda maddeleri de 1914 senesindekinden nisbetsiz bir takım farklar göstermektedir. Meselâ etin okkası 1914 te altın para besabile 7 kuruştu. 933 şubatında et 60 kuruş | tur. 1914 te sebze için fiyat vasatisi 1 kuruştu. 933 şubatında vasati seb- ze fit 7 kuruştur, | Süt 1914 te 2 kuruşa satılırken © şimdi 30 kuru- şa satılmaktadır. Kahve 1914 te 12 kuruşa satılıyordu. Bugün 136 kuruş- tur, Sonra bazı dükkânlar gıda mad. dsleri üzerinde ihtikür yapıyorlar. Yumurtanın tenesi toptan 40 pa, dır. Halbuki bir sütçü düklkânmdı ni tazelikte yumurta işin müşteriden yüzde beşyüz kârla beş kurüş isten: mektedir. İyi su da pahalıdır. 60 para ya mal edilen bir küçük gişe Taşde- İon suyu lokantalarda, sucu dükkân larda 5 kuruştur, Diğer israftan si- nema, ve her nevi eğlence mi ri bütçelere hakiki bir yıkım teşkil e- decek derecededir. Birim bugünkü; vaziyetten anladı. | ğunız şudur: 1 — Geçim bir derece- cuzlamış, fakat kazançlar in bu ucuzluk hisslunamı- Bütün geçim vasıtaları ay- mış de 3 — Bazı şeyler, bası ellerde u- cuz ve bazı ellerde pahalıdır. p ! i İ İ | İ “Akron,, kabilisevk balonu dir. Tayyareci Angelo, 2500 beygir kudretli oObir deniz tayyaresile dünya sürat rekorunu Mumaileyh saatte Ceneral Balbo kumandasında, yirmi deniz teyyaresinden mürek- | kep bir filo ile, Şikagoya icrası mukarrer olan seyahatin haziran iptidasından evvel başlamasma ihtimal verilmemektedir. Bu sefer esnasında takip edile- cek yol şu suretle tayin edilmiştir: Ortobello'dan hareketle; Amster- dam, İskoçya, Groenland, Lâbra- dor, Kebek, Mişigan gölüne muva- salat. Ternov, İrlanda, Şimal de- nizi, Ren nehri tarikile avdet. | İ b 578 kilogram. Azami sürati; yerde: 328 kilometre. 3000 metrede: 360 kilometre, 3000 metreye çıkış: 4 dakika 30 saniye 5000 metreye çıkışı 9 dakika 10 saniye Tavan: 9000 metro, Faaliyet sahası: 800 kilometre nısıf kutur, Acaba düştü mü CEZAİR, 17. A. A. — Gao'dan bildi. | rildiğine göre günü Reğgan- dan hareket etmiş olan ve Londra - Kap rekorunu İsrmak teşebbüsüne girişmiş kırmıştır. | lonu 10 râkibi ile ayni akıbete uğ- | 682.403 kilo | | metrelik bir sürat elde etmiştir. | ediyor: Kabilisevk balonların Kara listesi İlik Zeppelin 1906 da parçalan- İ dı. 1907 de, İngiltere kabilisevk İ balonuna, (Nulli - Secundus) kay» betti. 1912 de, Akron isimli ilk A- merika balonu, tecrübelerini ya- parken sukut etti. Kabilisevk balon faciaları böy- le başladı, böyle devam etti. 1913 te L. Z. 2 balonü Johannis- thal'de iştial ederek 28 râkibini telef ediyor. 1919 temmuzunda, A- merika bahriyesinin Chicago ba- rıyor. 1921 de, İngilterenin R. 38 balonu 42 kişi ile; 1922 de — İtal- ya tarafından Amerikaya satılan - Roma balonu 34 kişi ile hep iştial neticesi kül olup gidiyorlar. 1923 teşrinisanisinde, Dixmüude Sicilya açıklarında denize düşü- yor (52 ölü). 1925 te, (oAmerika Shenandoah'smı kaybediyor (14 ölü) 1928 de İtalya (o balonu ku- tupta sukut ediyor (7 ölü). İki üç sene evvel, (o İngilterenin R - 101 balonu Fransada, yere saplanarak iştinl ediyor (48 ölü). kaybettiği 65 balon?! . Bunlar da kâfi değil. o Bu kara isteye daha İki tane yazmak icap Akron (74 ölü) Blimp J - 3 (3 ölü). saağız Everest'in üzerinde uçuldu 20 martta dört tayyare ile kara- | chi'yi terkeden Houston heyeti se- | feriyesi, 22 martta Bihar Vilâyeti- | ne gelmiş ve (Everest'e çıkmak | üzere Purniah'ı üssülhareke ittihaz etmişti. Nepaul Mihraçesinin munvene- cı meydanlar tesis edildikten son- ra müsait havaya intizar edilmeğe | bulunan tayyareci Lancaster, henüz Gao ya gelmemiştir. mrearamameameseesasasaamesaseasasesasesaseamemez Istanbul suları | (Başı 1 inci sahifede) — Istanbul su tesisatının ne surette lah edileceğini tetkik ederek ra; vermek için buraya geldim. |: yel: bir iki gün olda. Vali rüştüm; su tesisatınm bugünkü şekli hakkında malümat aldım. Vazifem şehre verilecek su mikdarını fazlalaş- trmak ve bunun için yeni bir proje hazırlamaktır. Eskiden yapılmış olan bugünkü Terkos tesisatı, şehrin bü; yeceği nazarı itibara alınmadan yapıl- dığı için, bu şebeke bugün ihtiyaca yetmiyor. Bu sebeple şebekenin geniş İletilmesi lâzımdır M. Felner nelerinin dı ği ve şebekenin genişletilmesi için ev- velce yapılan projeden istifade edip etmiyeceği hakkında sorulan suale ce vaben demiştir kiz vazife, jeden belki istifade ederim. Burada: ki tetkikat bitince “projeyi hazırla. mak için Viyanaya gideceğim. Bu pro je şehir meclisi tarafından tasdik edil- dileton sonra tatbik edilecektir. Bilâ- hara projenin tatbikatını kontrol et- mek üzere tekrar İstanbula gelece- ğim,” » M. Felner Terkon meselesinden bas ka şehirde mevcut diğer memba su- larının da şohre isalesi meselesini tet- kik edecektir. İstanbul sularını tevhit ve ilah için büyük paraya ihtiyaç vardır. Beledi- erhal veremeyeceğin- <6 tetkik edilecek, müsait bir zaman- da tatbikina geçilecektir. 10,000 lira bir ameleye düştü | NZALLI (Milliyet) — 100,000 lira kazanan 6809 numaralı bile- tin onda bir parçası Nazilli İş Ban kası tarafından satılmış ve Hor- Buldanlı Ali calışir bir ame| Ya Almanyanm umumi harpte | başlanmıştı. Bu intizar çok sürme- — Saatte 1000 kilometre sürat te minine çalışıyor. — Nerdeyas, tayyaresi motörünün sesinden evsel gidecek. le — Hocam, tayyareyi pikeye kap tırdık, ne yapacağız? — Ay, sen hoca değil misin?!. . miş ve 5 nisan günü, sefer heyeti- nin reisi Lord Ciydesdale refaka- tinde kumandan Follower olduğu hâlde, iki tayyare ile Everest üze | rinde uçmuştur. Uçuşta, bir çok fotoğraflar ve İ #iile, Everest eteklerinde, yardım. | filimler alınmıştır. Tayyareler Himalaya, üzerinde 10,500 metre irtifaa kadar yüksel. / mişlerdir. ereeeesaserem eeeeaseseseereeamaaaaeaaaeaaeeeeaeae Haliç şirketi Ne olacak? (Başı 1 inci sahifede) iskelelerin tecdidine muktazi 30 bin lira ihtiyat akçesi, bu sene ayrılmadığı düşü nülürse, zarar mecmuu 53 bin lirayi ge- çiyor. Şirket, bu vaziyeti düşünmüş ve geçen sene tecil edilen varidatın gayri safi yüzde 8 belediye hissesinin büsbü- tün refi Oonazar (edilmesini o Be- lediyeden o rica o etmiştir... Şe hir o meclisinin o bunu O reddetti. ğini gazetelerde okuduk. Şirkete resmen bildirilince idare meclisi toplanarak vazi yeti tetkik edecektir. Tesisatın ve vapur ların belediyece satın alınması meselesi- ne dair bir şey söyliyemem. Bu da bit- tabi idare meclisinde görüşülecektir İ Yalnız şunu söyliyebilirim ki, imtiya- | zı devretmek ve vapurları satmak için şirketin iki zengin tüccara teklifte bu- lunduğuna dair bir akşam © gazetesinin verdiği haber doğru değildir. Belediye hissesinin büsbütün kaldırıl- ması hakkındaki teklif kabul edilmiş ol- sayi bile, şirket vaziyeti düzelmiş ol- miyacaktı, Bunun için bazı diğer tedbir lere lüzum vardır. Meselâ, Üsküdar'da | adetlerinin de te, ziyetin derinleş il tisat Vekâleti nezdinde de bazı larda bulunulacaktır. Diğer taraftan, dünkü Akşam gazete- si Haliç şirketinin Belediye tarafından satın alınacağını yazıyordu. Belediyenin böyle bir tasavvuru yok. tur. Ancak şirketin Belediye hissesi te- cil edilmiyecek, tahsil çareleri aranacak- ter. . adenciler (Başı 1 inci sahifede) | ketinden M, Paluka, Borasit şirke- tinden Nihat Beydir. rğımız | malümata nazaran Zonguldak kö mür işleri umum müdürü Esat B. de Ankaraya çağırılmıştır. Heyet bilhassa umumi buhranı devamı müddetince yardımların tezyidi temennisinde bulunacak- tır, Birinci Sahifeden Geçen Yazılar Bütçe Görüşülüyor (Başı 1 inci sahifede) tabipleri ücretleri derecesine çıkarıl. mıştır. İzmir bakteriyoloji müessese- sinde 80 lira ücretle müstahdem asis- tanm hudut mütehassısı olmasma bi- gün bütçe maddeleri ihtiv. nuna zeyl olarak ayrı bir muvafık görmüş ve bu. ir lâyiha hazırlamıştır. Bu lâyihaya göre kara lâburatuvarı ün- vanı İstanbul limanı bakteriyoloji mü esseseni suretinde 1 edilecektir. Sıhhi vazifelerin icap et i de sahil sıhhiye, merkezi hafaza memurlukları binaları ile ta- haffuzhane ittihaz olunan binaların | ikamete tahsis edilen kısımlarında idarelere mensup memur ve müstah- demlerin silelerile birlikte meccanen Bir batında Elâzizde bir kadın âç çocuk doğurdu SÖKE (Milliyet) — Mebusum Adnan Beyle, C.H.F. Aydın Vili yet idare heyeti reisi Etem Kadri Bey otokarla Aydından kı j geldiler. ğ Ağaçlarda bal ORHANGAZI, (Milliyet) — len bazı © ağaçların içinde bulundu ve halka parasız dağıtıldı.