18 Mart 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

© Tarihi tefrika: 128 93felâketleri velgnatief 31 mart hadisesinden bir kaç hafta evelki Mitat Pş. ve Abdülhamit Mitat Pş.nım teb'idi hatıraları Ali Haydar Mitat Beyden bir mek- tup daha aldık. Mitat Paşa merha- mun canlı yadigâri olan Ali Haydar Bey bu mektubundü bize iki hatıra söylüyor: Biri Mitat Paşanın teb'i- dinden önce saraya nasıl a ğüna, öteki de 1908 inden sonra kendisinin Abdülhamit ile bir mülâkatına dairdir. Bu ikt hâtırayı da olduğu gibi a: koyuyoruz: gi e “Mitat Paşayı teb'it için Abdül. hamit saraya desise ile davet ottiği siciye Seti P. lele nazırı 'aşayı göndermiş- ti. Saffet Paşa meselenin hakikatini bilmediği cihetle bir gün evvel Mitat P.şaya bir mektup yazarak saraya beraber gitmeğe davet eylemişti. O mektup Mitat Paşa evrakı arasında elimde mevcuttur. Hulâsası şudur; “Yarm hakipayı i ine yüz sürdüğümde (eraedeceğim kon. | feransının son şekil ve kararından au ru taaccüp ğı cihetle zatı aktesi Teri padişahiye arzolunmak ü- zere te o mabeyni hümayuna gideriz. Olbapta.” |, “Mitat Paşa, memleket ve millet işlerini arzetmek üzere Saffet Paşa- nin saffeti kalbiyesine itimat ederek ertesi günü saraya gidiyor ve sarayı da naklettiğiniz bal karşısında Duru huyor. ray önünde vapurun hazır olduğunu tebliğ ettiği zaman Mitat Paşa gayet soğuk bir tarzla mihri sadareti inde ediyor, ve saray © mördivenlerinden inerken orada seyre çikm; ” Fian ve böğdekim bakamaz Üz cek surette; işittire- m uçar olacağı fe- a Korkar ki ne edimizi lardı e Bi bu halde ve emele ne de vata Demiştir, 1908 de Yıldızda bir mülâkat “Gariptir ki 1908 de ben Abdül hamitle son defa olarak görüştüğüm yaman —ki 31 mart hâdisesinden bir kaç hafta evveldi— huzura kabu- ös Üz pile. Sertan hanımı, yuvarlanış o kadar şiddetli oldu, hi toprak et ve kemik yığınları altında bunaldı, kaldı. » Bu, hayal tarafı! İstanbula geldikten sorira, Vu mec muâsında bir fotoğrafa takılıp kal dım: Satılık köy! Acaba bu doha dün döndüğüm Avrupada görmediğim bir şey mi idi de dikkat ettim: Satılık köy, fevkalâde ve müstesna'ların va- tanı olan Amerikadadır. Falih RIFKI | bık Kayserin Almanyaya avdei İ deceğine delâlet etmediği, bunun bir mülâkat yeşil bir perde ile kapanmış bir kapı- ya dikkat ediyordum. Öyle zanne- diyordum ki o perdenin arkasından birisi bizi dinliyordu. o Abdülhamit bal'olunup ta ösrayı gezmeğe Talât Paşa ile birlikte gittiğim zaman Ta- lât Paşa bana: ,— Şu son defn Abdülhamit se- ni kabul edip bizi şüphelendirdiğin muhevere hangi odada oldu?” 5 ri e iki Paşaya salonu gösterdim. Bir de ne göreyim? Otur- duğum koltuk yerinde, aramızdaki masa da yerinde; yalnız şüphelendi- ğim perde açılmış. Altında pederin “karikatürü”. Tabii boyda yağlı bo- ya bir resim. “Jenevit” papazı kıya- fetinde, bir kayık içinde elinde bir kitap tutuyor... Kitabın üstünde de “Kanunu Esasi” yazılı.. Abdülhamit, MILLIYET CUMARTESİ 18 HARİCİ MART 1933 Hitler ve amele Komünistlere üniforma yasak! BERLİN, 17 (A.A.) — yetçi Sosyalist gazeteler ofisi beyanname çıkarmıştır. Bu beyannamede milliyetçi 30s yalistlerin amele sendikalarına düşman gözü ile baktıkları yolun- da bir zanna dü in çok yanlış bir şey olduğu söylenildikten son- ra deniliyor “Bu zannın aksine olarak Milli yetçiSosyalist hareketi sendikaları el işlerinde çalışan amelenin tabii mümessilileri saymaktadır. Fakat Milliyetçi Sosyalister sendikalizm fikrinin Karl Marks mesleğinde Mi. bir strafında vükelâs olduğu halde, ken- disine bir tekme vurup buduttan dı. sarı atıyor! “Bu yağlı boya tablo 93 felâketini tasvir ediyordu. — Pariste çıkan Figa- Vo gazetesi o zamanlar bu tablo hak- uzun makaleler yazmıştı. Bil- mem, tablo bugün mevcut mudur? “Bu mülâkatı muhakeme ederek sunu gi : Padişah beni table- nun önüne koymuş, tabloyu yeşil per- de ile kapatmış, bana komedya oynu- yor, “— Mitat Paşa benim pederim makamında idi. Allah düşmanların gözlerini kör etsin. Onlar felâketine sebep oldular.” “Diye ağlıyor, memleketin hürri- yeti için bana binlerce vaatlerde bu- lunuyor, teminat veriyordu...” ALİ HAYDAR MİTAT Bulgar vak'ası ve 93 harbi Balıkesirden Şemsettin Bey imza- sile aldığımız bir mektupta da Bulgar vak'anı hakkında daha fazla tafsilât verilmesi arzusu ileriye sürülmekte, © vak'ada alâkası olan, sonra 93 har- binde de Orhaniye © Kumandanlığını yepan Şevket Paşa lehinde Si Nazif Beyin 1920 de Tasviri Efkâr. da neşredilmiş bir makalesinin sureti gönderilmektedir. Şemşettin Beye teşekkür ederiz. An- cak bizim yazımıza çizdiğimiz çer- çeve Bulgar vak'ası üzerine daha u- zum tafsilâta o mütehammil değildi. Hele 93 harbinin vukuatını daha kısa “Abdülhamidin ilk | yılları ve 93 seferi” adile ayrıca bir eser hazırlı. ri Bur eserde > muharebesinin tafsilâtı, sarayın müdahaleleri, ka- mandanların vaziyetleri, Gazi Os- man ve Gazi Muhtar Paşaların rolle ri, Süleyman, Mehmet Ali, Rauf Pa» #aların hareketleri uzun uzadıya an İatılacak, 93 meb'usan meclisinin açı: lişı, iki içtima devresi, kapanışı, Suavi vak'ası, Apti Paşa, Süleyman o Paşa, Mitat Paşa muhakemeleri... Hulâsa Abdölhemisin çölâmmden oya Yık dız petdadını kuruşuna kadar sig Götün cok'alar, elulia Yasli le anlatılacaktır. Burada Şevket Pa- şonın da rolü ileri sürülecektir. Fa- kat, Süleyman Nazif Beyin dediği ka- dar da lehinde olamıyacaktır. Çünkü levhet Paşa, Orhaniyeden | Plevneye Kii halde, Gazi Osman Pş. nın ken. disini Lofçaya göndermek istemesi ü- zerine İstanbuldan o yolda emir alma- dığını ileriye sürerek Orhaniyeye dön- müş, Plevne en sık: muhasarada iken yardıma koşmamıştır. Bulgar vak'a- sının da bütün bütün muhayyel olda- ğu iddia edilemez.Mahmut Celâlettin Paşanin “Mir'âtı hakikat” inde her iki vak'a hakkında tafsilât ve izahat wardı Şimdiki yazımızda, yalnız 93 har- bi huaca görülerek harbin sonuma ve Ayastafonos o muahedesinin aktine geçilecek, buna dair İgnatief'in ha- tıraları gösterilecektir. İşte | bunun için Şemsettin Beyin gönderdiği ma- kaleyi neşre lüzum görmedik.” (Devamı var) Hitler bayrağı Dün merasimle konso- loshaneye çekildi Almanyada iktidar mevkiinde rarın Almanyada ile bir alâkası olmadığı gibi, te yürüyüp gidenlerin idraksiz siya- seti yüzünden mahiyetini değişti. rip bozulmasmı kabul edemez.” Komünistlere nefes yok DARMSTARD, 17, (A.A.) — Page devleti komitesi Hesse dahi. lindeki sosyalist ve komünist te. şekkülâtımı menetmiştir. KARSRUHE, 17, (A.A.) Rayiş devlet komiseri sosyalist ve komünist alâmetlerinin ve ünifor. malarının taşmmasını menetmiş- tir. Ergani istikrazı Muvakkat senetler ban kalara gönderildi ANKARA, 17. — Tramiyeli dahili | itiraz muvakkat senetleri bir nisanda satılığa çıkarılacaktır. Ziraat Bankası, nn şubeleri ile sandıklarına kâfi miktar dn istikraz senetleri gönderilmiştir. Bu senetler Anadoluda yalnız milli bankaların şube ve sandıklarında, İstan- bulda hem milli bankalarda , hem de €c- nebi bankalarda satılacaktır. — —. — İrana dönen heyet Adanadan geçti ADANA, 17 (A.A.) — Cenev- reden dönmekte olan İran Adliye Veziri Daver Han ile İranm Paris Sefiri Alâ Han vö Başkâtip Han- zat bugünkü ekspresle şehrimiz- den geçmişlerdir. Ve istasyonda Vali, Belediye Röist ve Emniyet Müdürü Iran ve Fransız konsolos- lar tarafından ve uğurlanmılar- dır. DESSAU; 17 (A.A.) — WolfF ajansından: Anhalt hükümeti de Mecklem- borug Schwerin hükümetinin aldı- ğı tetbirlerin tıpkısını almış ve im peratorluk bayrağı ve Demir Cep- he atlı cemiyetlerin faaliyetini ya sak etmiştir. Bayrak BALE, 17 (A.A.) — Bâle de istasyonunda Hitler bayrağının bu İunması dün akşam yeni tezahüra ta vesile olmuştur.” Polis bir kaç | defa silâh kullanmağa mecbur ol- İ muştur, Bir kaç yaralı vardır. | 120 kişi tevkif edilmiştir. Gece | yarısında sükün temin edilmiştir. Bir meb'usun evinde FREİBURG, 17 (A.A.) Wolff ajansından: Zabita Diyet Meclisi Sosyal Demokrat azasın- İ dan mebus Mussbauno'nun otur- duğu eve girerek araştırma yap- | mak istemiştir, Mussbauno polis- | lere karşı silâha davranmış, birkaç | el kurşun atmıştır. Bir polis ölmüş, bir polis te ağır surette yaralan- muştur, Bizde avcılık Şehirlerde avcılık kulüpleri açılacak ANKARA, 1 (Telefonla) — An- kara avcılar klübünün senelik kurul- tayı dün gece yapıldı. Merkezi Paris- te olan Beynelmilel Avcılar cemiyeti- ne girmek ve münasebet tesis etmek meselesi konuşu Memleketimi her tarafından gelen mektuplar üzerine müzakere a- çıldı ve merkezi Ankarada olmak ü- zere bir “Türkiye avcılar federasyo- | mu” kurulmasna karar verildi. Bun- dan başka bir avcılık talim yeri ile bir polizonun tesisi kararlaştı. Klübün hâmi rejsliğine Dahiliye vekili Şükrü Kaya Bey ittifakla seçil- di. Yeni idare i la ü kep heyeti şu zatlardan mü İ Reis: Aka Gündüz, röis vekili: Da- hiliye vekâleti muhasebe müdürü İsa, umumi kâtip: Maarif istatistik müdü: | rü Cemil, veznedar: Şürayı devlet- | ten Ali Raif, azaları Maarif sıhhat müfetişi Dr. Mahmut Celâl, diş tabi- bi Tevfik Şevket, tüccardan İsmail, kütükçü Kâzım, Emlâk bankası mü- dürü Reşat, Emniyeti umumiyeden Halil Beyler, b N i Smirnof'an dünkü davetinde gazeteciler vin bayrağı zemin üzerine ortada bulunan i öşmidizeie TEE o sk rettir, Tenör Smirnof'un davetinde.. si | Yugoslavyada Başvekil bir ihtarda bu- lunmağa lüzumgördü SELGRAT, 17. A. A. -- Mebusan toplanmada başvekil M. Milan Srchkin- teh bütçe hakkındaki umumi müzakere- nin sonunda mühim bir (siyasi nutuk söylemiştir. Bütçe ilk kırsatinde Zİ muhalif re- ye karşı 246 reyle kabul edilmiştir. Bütçe ilk kiraatinde ZI muhalif ro- ye karşı 246 reyic kabul edilmiştir. Başvekil bu nutkunda demiştir kiz — Hükümet parlamento haricinde siyasi mahiyette rr il ayri vap vermeğe mecbur ildir, - met yalnız meclislere (o hesap vermekle müketleftir. Başvekil parlimento haricindeki bazı siyaset adamlarının yaptıkları bir ta kun beyanata sözünü getirerek şunları söylerbiştir: — Hakikatte hükümet çerçevesi ve temelleri 3eylâl 1981 tarihli ka nunu esaside tesbit edilen | siyasette devam etmiştir. Hükümet vazifesini yaptığını bilmektedir. Hükümet dal bile tehlikeye | düşürebile- cok mahiyette hal çareleri bulabile- cekleri zannma kapılanları mes'ul tut- makta hiç bir kusur ve ihmal göster. memiştir. ü ve istiklâlini korumak i- çin bir araya gelemiyecekleri zannma düşenler pek çok aldanmış olurlar, Zemlz ağ | Müthiş bir tren kazası MOUKDEN, 17 A.A. — Cheng- çiatun ile Supingkai arasında bir marşandiz trenile bir yolcu treni çarpışmıştır. 50 yolcu ölmüştür. 70 den fazla yaralı vardır. Amerikada tasarruf WASHİNGTON, 17 (A.A.) — Mebusan Meclisi masrafların kısıl ması hakkındaki kanun lâyihasmnı kabul etmiştir. Paraşütist bir kadın şehrimizde Romanya tayyarecilerinden £ para- şütist matmazel Smaranda Brasscu ev- velki gün Aero express 'in bir tayya- resi ilc şehrimize o gelmiştir. Matma- zel, Braescu 2 teşrinievvel 1931 de o zamana kadar bir Amerikalı kadın tay- yareci tarafından elde edilmiş olan pa- raşüt ile yere inme rekorunu 6200 met- reden inmek suretile kırmış, (O Ka- dın tayyareciler © arasında matmazel Bracscu'nun kazandığı bu muvartakı- yet kendisini tayyarecilik âlemine tanıt tirmiş ve bükreşe avdetinde Komanya Kralı Karol hazretleri tarafmdan vaşan- Harim taitit edilmişti, Matmazel Braccu 27 yaşındadır. Lise tahsilini ikmal eltikten sonra gü- zel sanatlar akadamesine girmiş bura- da inuvatiakıyet gösl V.niş © olmasına rağmen güzel Sanatlara ssınamamış ve tayyarecıliğe heves etmiştir. Bu genç sit olan paraşütle yem Derik runu kırmk hevesine düşmüş ve bu maksatla 14 könmüevvel 4431 de Flo rida'da Miami'ye gitmiştir. Erkek tay- yaresilere ait olan | paraşüt rekoru 6450 metre idi. Genç kız burada çok Şalışmışın da projelerini bir çok sebep- lerle tatbik muvaffak olamamış va Mia- mi'den San Fransisko'ya gitmiştir. ,, Burada mütmazel Bracscu'ya Ame- rikalılar tarafından bir çok ağır teklif- ler ve şartlar teklif edilmiş ve genç kıx bunların hepsini kabul © etmiştir. Tesis edeceği rekorun evvelki rekoru fânkal nin piyanoda rotakatlüde bir kaş şar kı söyliyerek lâtif bir musiki ziyafe- 200 metre tecavüz etmesi, teşebbüsü- nün Amerika hava mezaretinin resmi memurların huzurunda yapılması lâ- ım geliyordu. i Nihayet 19 mayıs 1932 tarihinde ettiği bir tayyare ile San Fransisko- dani yükmelii ee 7400 metre yüksek, ten kendisini boşluğa atmıştır. Genç kız inmiş, inmiş, birden 1500 metre irtifan gelince sis içine girmiştir. Ve bir kaç dakika hiç bir tarafı görmeden indikten sonra açıklığa çıkmış, fakat bu defa bir göl üstünde bulunduğu. nu görmüştür. Ümidi kesmiş bir hal. de gözünü kapamış ve Fakat bir rüz- râr istikametini değiştirdiğinden 25 dilin sişün beyocank ve korkulu bir inişten sonra ayaklarını toprağa basmağa muvaffak olmuştur. Matmazel Braescu Amerikadan Cenevreye geçmiş ve oradan şehrimi ze gelmiştir. Matmazel Braescu pa- sar günü Köstence yolile Bükreşe gidecektir HABERLER İZA mi Fırka gtupunda kazanç vergisi ANKARA, 17 (Telefonla) — Yarın öğleden soşra Fırka Grup Umumi Heyeti kazanç vergisi * saslarını müzakereye devam ede cektir, Müzakere ikmal edilemediği | takdirde Grup Pazar günü tekraf toplanacaktır. Maarif vekili Balada ANKARA, 17 (Telefonla) — Bu sabah Maarif Vekili Reşit Ge lip Bey Riyaseti Cümhur Umumi Kâti likmet Beyle yanlarında İlk tedrisat Umum Müdürü Rağip Nurettin, Müzeler Müdürü Hâmit Zübeyir Maarif Müdürü Rahmi B. ler olduğu halde Bâlâya gitmişler dir. Vekil Bey Bâlâda Kaymakam ve Jandarma Kumandanını da be raberine alarak Safular köylerine gitmişler, mektepleri gezmişler, mağaralarda tarihi tetkikatta bus | lanmaşlar, akşam üzeri Ankaraya dönmüşlerdir. Ceneral Plasitiras ANKARA, 17 (Telefonla) — Ceneral Plâstirasın memleketimi- ze geldiği hakkında resmi mehafil de hiç bir malürnat yoktur. Tekaüt kanununun br maddesi ANKARA, 17. (Telefonla) — Maliye encümeni hükümetin ta- lebi üzerine tekaüt kanununun bir maddesini tefsir etmiş ve baş ka memuriyetlerden O müktesep hakkı yoksa, büyük millet meclisi reislerinden mada, reisi sani ve ya reis vekillerinin birinci dere- ce üzerinden maaş alamıyacaklar rına karar vermiştir. Pasaport sahte değilmiş ATINA,I. A.A. Mel Şor un sahte bir pasaportla Atinaya geldiğine dair olan haberin aslı çıkmamışlır. Bunu için Mel Şor babasile birlikte Yunanistanda serbestçe gidebilecektir. Başvekilin ziyafeti ANKARA, 17 (Telefonla) — Yarın akşam Başvekil İsmet Paşa ve refikaları Hİ. köşklerinde bir akşam ziyafeti vereceklerdir. Zik yafeti mware takip edecektir. Üç baro mu? Ortada böyle bir kara! ve teşebbüs yoktur Baro İnzibat Meclisinin istifa” sından doğan dedikodular hâlâ devam etmekie” e S z is dir. Dün de bir gs zete İnzibat Mef lisinin verdiği ka tarlarm bir çok ayukatlar üzerin de iğbirar doğur” duğunu ve bu yüzden avukat Ankaradan nen Avukatlar he ğı, Usküdar ve yetinden Mekki Beyoğlunda bi dö- sundan ayrılma" Hikmet B. © çer Baro açılma" sma teşebbüs etmeği kararlaştır” dıklarını yazmıştır. Tahkikatımıza göre, böyle bir ka rar ve teşebbüs yoktur. Avukatlar Beyoğlunda bir Ba ro teşkil etmeyi değil, Beyoğlunda bir Avukatlar klübü açmayı konuf muşlardır. Ankaraya giden heyet Avukatların kazanç vergileri ve sınıflara ayrılması hakkında t€ sebbüslerde bulunmak üzere Bar? namma Ankaraya giden İnzibat Meclisi azasından Mekki Hikmet ve Hasan Ferit Beyler Ankarada" dönmüşlerdir. Her iki murahhas Fırka grupu Reisi ve Afyon Meb- usu Ali Beyle Fırka Kâtibi Umw / misi Recep Beyi ziyaret etmişler, istediklerini ve düşündüklerini anlatarak lâyihanm encümenler” de müzakeresi esnasında kendile rinin çağırılması ve dinlenmesi hakkında söz almışlardır. Mekki Hikmet ve Hasan Ferit Beyler ayrıca mebus olan a lar ve tanıdıkları mebuslarla d* konuşarak lâyihanm Mecliste zakeresi esnasında yardım ğine çini almışlardır. kandile Murahhaslar kanunda kendi eğiştir rine dokunan maddelerin d rileceğine kanaat getirmişlerdir”