13 Şubat 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
PAZARTESİ 15 ŞUBAT 1933 8 inci sene No. 2518 NUSHASI $ Bir tahlil: Yine kredi Meselesi Daha evvel de yazmıştık: Bizde eksik olan kredi değil; kredinin istinat edeceği emni- yet ve itimattır. On beş sene- dir ki, memleketimizde teda” vül eden paranın miktarı 158 milyes lira olarak (kalmıştır. | Bundan üç sene | evveline &*- inciye kadar umumi istihsalâ- tımız, ihracatımız, kıymet ii barile bugünkünün iki mi idi. Bütçemiz de bugünkünün bir buçuğu kadardı. Merkez| Bankası teessüş etmemişti. Mil- | li bankalarımızda tasarruf he- sapları bu kadar kabarmamış- ti. Ortada hiç bir emniyet buhranı ya. im e memleketin kredi ibtiyaçları memikeiie bel bol temin edi. liyordu. Halbuki şimdi daha ziyade kredi vasıta ve imkân. ları mevcuttur. Nasıl iddia edi. lebilir ki, bundan bir kaç sene evvelisine nispetle çok tenez- zül etmiş olan bugünkü iktı- sadi fanliyetin kısa vadeli kre- di ihtiyacı tatmin edilemez? Bankalardaki geniş kasa mev- cutları da bunu © göstermi mu? O halde tekrar — edeli Kredi mekanizmasında göz! çarpan şey, yalnız o emniyet buhranı, itimat noksanıdır.Bur | nu yaratmağa bakmalıyız. Ce İktisadi hayatta yanlış telâk kilerimizden biri de krediyi sermaye şeklinde | telâkkki et- mektir. Maatteessüf bu hata- ya düşenler çok oluyor. Serma- yenin, uzum vadeli kredi ile temini şekilleri büsbütün ayrı bir meseledir. Filbakika mem- leketimizin asıl muhtaç olduğu sev; bu tür! sermayelerdir, vzun vadeli kredilerd tecssüf bugünkü şerait içinde, | beynelmilel münasebet ve ti- caretin istiliraraz olduğu bu sıralarda uzun vadeli kre. dileri hariçten bulmak müşkül oluyor. Zengin memleketlerde fniz çok ucuzdur; fakat serma- yedarlar kendi memleketlerin. de yüzde bir veya le plâse ettikleri paralarını yüzde sekiz ve hattâ dokuz faizle | başka memleketlere çıkarmak © iste. mezler. Bunun sebebi beynel. milel asebetlerdeki emni- yo'sizliktir. Türkiye gibi, hiç olmazsa, su buhran senelerin. de yalnız kendi kudretine, ken di menabi ve servetine istinat mecburiyetinde olan ( devlet. ler, muhtaç (o oldukları uzun vadeli krediyi ancak milli ta- sarruflarile temin ederler, Son seneler zarfında gerek hükü- metimizin. gerek milli banka- | ların irsadile tasarruf hareketi | memlekette yertuttu. o Bu ilk hedeftir. İkinci hedef; £ biri- ken ve ber gün artan bu par ların, tasarruf o sahipleri için daha verimli teşebbüslere ya- tırılması imkânını hazırlama! tr. Hükümet, son bakır razı teşebbüsile buna da çığır açmış oluyor. Memleketimizde faydalı teşebbüsler var ki, da- a bir çok seneler halkımızm tasarrufları en emin surette çalışacak saha bulabilir. Her İ halde kısa vadeli kredileri, bu | hevi uzun vadelilere karıştır. | Mamak lâzımdır. .. Bazı vatandaşlarımız o var i, giriştikleri teşebbüsleri, ladıkları işi yalnız ve yal- tiz bankalardan © buldukları Yüksek faizli paralarla başar- | Mak isterler. Kendi sermaye- »i yoktur. Borç aldıkları pa- Yı sermaye yaparlar. Bu yol. a hareket edenlerden, tasay- Vurlarında o muvaffak olmus bahtiyarlar pek azdır. Hangi İt var kiz neticede hem se: Yenin yüksek olan faizini in; hem de mülteşebbisine bir ür bıraksm? Buhrandan ev- Çelki seneler zarfmda | belki tma benzer hareketler yürü- Halbuki o vakitten- lerin, teşebbüslerin he- İçüsii baştan başa d Daha bir kaç ay evveline KURUŞTUR BURSA, 12. (Telefonla) kuflardan Yanık Osma; Mehmet ve hakim C Kalaycı Mehmet nununa tevfikan mevkufen n inin yapılması için müddei w 200 Nüfus Umum Müdürü Ali Galip Bey ANKARA, 12 (Telefonla)— Yeni umumi nüfus tahriri 935 gelinceye kadar muazzam bir apartıman yaptırmak için bu apartımana sarfedilecek para- sz da ödünç almak kâfi Apartımanın icar bedellerile bir kaç sene içinde hem borcu ödemek, © hem de kâr almak mümkündü. Hattâ apartıma- nım bütün inşaat bedelini borç olarak tedarik edenlerin teşeb- büsünde bile bir hesap vardı. Halbuki inşaatm çoğalması ve kiraların düşmesi bütün bu hesapları altüst etmiştir. Şimdi 7 senede nüfusumuz 2 milyon kadar arttı nın yarısına malik olmak yarı- | idi. | Maznunlardan bir grupun isilevap edilmek üzere Müddeiumumiliğe götürülüşleri Bursa hâdisesini çıka- ranlar hak- 'İkındaki tahkikat bitti Dört müezzinin mevkufen muhakemeleri yapılacaktır Maznunlardan bir çoğu isticvap edildi- Müddeiumumiliğin vilâyet heyetinden istediği karar Mev- | mumilik Vilâyet idare heyetinden ka rar istemiştir. Bugün d dilmiştir, katın cereyan şekline nazaran neticenin alındığı ve ma? (Dovamar 6 ıncı sahilede) bir çokları istievap © Yeni nüfus tahriri yapılacak Her sene 250 bin raddesinde nüfusumuz artmaktadır senesinde yapılacaktır. Bun- dan evvelki tahrirde olduğu gi- bi hükümet memurlarmın ve muallimlerin yardımile az mas rafla yapılacak olan bu tahrir için 1 milyon liraya ihtiyaç gö- rülmektedir. Bundan başka zi- rai ve sınai tahrir masrafı da vardır. Memleketimizde senevi nü- fus artması yeni doğanlardan ölenlerin yekânunu da çıkarıl- dıktan sonra yüzde 18 dir. Ce- miyeti Akvam tetkikatı netice- sinde bizim memleket için bu artinı nisbetini tesbit etmiştir. Dünya istatistiklerine naz; ran en çok nüfus artımı yüzde | 23.olarak Rusyadadır. nüfus artışımı Bizim n da ehemmi- yetli bir mevkii vardır. Bu nis bete göre her sene nüfusumuz 250 bin raddesinde artmakta. dır ki 927 tahririnden beri 7 senede nüfusumuz iki milyona İ yakın artmıştır. m mmm YA kira bedelleri, borçları ödeme- ğe kâfi gelmiyor. Maatteessüf bu tarzda aldanan bir çok va- tandaşlar, işin içinden sıyrıl- mak için maişetlerine, çocuk- larının istikbaline bir emniyet yuvası diye kurdukları binala- rını yokpahasma elden çıkar- mağa mecbur oluyorlar. Her halde borçlanmakta, kredi ara yy Reisicümhur Hz. dün, ak- sama kadar Dolmabahçe Sarayındaki mesai bürola- rında meşgul olmuşlar, di- sarıya çıkmamışlardır. Dün de bazı zevat Gazi Hz. ne arzı tazimat için sa- rava gitmişlerdir. Ali Rana Bey Gümrük ve İnhisar- lar vekili teftişle- rine devam ediyor ANTEP 12 A.A. — Gümrük ve İnhisarlar vekili Rana Bey, bügün öğleye kadar vali ile in- hisarlar kaçakçılık w kında görüşmüştür. Öğleden sonrâ Ticaret odasında tacirle- rimizi kabul ederek kendileri- le ticaret ve san'at vaziyetleri ve ihracat mallarımız hakkın- da hasbihalde bulundu. Canlı hayvanlar dabbağlık deri ve tü tün hakkında notlar ( aldılar. Sabun, mensucat ve içki fabri- kalarını ve bedestanı gezdi. Ve kil Bey, inhisarlar idaresinde de tetkikatta bulunmuştur. Ra- na Bey, yarm Narlı yolu ile Dörtyol ve Payas Mersin'e hareket edecektir. İkramiye Kazananlar Büyük ikramiye kimlere çıktı? 14'üncü tertip Tayyare piyango- ” İ sunun birinci keşidesi. dün ikmal e- dilmiştir. Birinci © keşidenin 30 bin lirahk ikramiyesini Fenerde patrika- ne hademelerinden (o İspiro ve Ga- latada Sarraf Onnik efendiler kazan maşlardır. Her iki talihli de üçer bin lira alacaklardır. 15 bin Tiralık ikra- miyeyi Karagümrükte oturan Mat mazel Eleni ve Bakırköyde oturan ismini bildirmek istemiyen bir adam kazanmıştır. Bunlar da bin beşer yüz lira alacaklardır. On bin lirayi U küdarda kabveci Onnik efendi ka. zanmığtır. Bu keşidenin İstanbulda daha bir çok talihlileri vardır. Fakat bayiler henüz bunların paralarmı vermemiş oldukları için bunların ad. reslerini gizlemişlerdir. İleramiyeşmü 7 inci sayfamızdadır. 10 bin lirayı kazanan biletin on. da biri de Harp akademisinde Bin. başı Taceddin Beye çıkımıştır. Suat Beyi İzmir Ağırceza reisi oldu ANKARA, 12 (Telefonla) — İzmir ağır ceza reisliğine İstan- bul icra reisi Suat Beyin Samsun Maarif müdürlüğünden Diyarıbe- kir lisesi müdürlüğüne nakledilen Cemal Gültekin Beyin yerine Bur *a Erkek lisesi edebiyat muallimi t Necdet Beyin tayini ktiran etmiştir. Tahsin Bey meb'us oluyor makta çok dikkatli ve asabi ol- mak zarüretini bu © misaller bize şiddetle ihtar ediyor! Siirt meb'usu MAHMUT ANKARA, 12 — Münhal bu- İ lanan meb'usluklardan birine sa- bık Ardehan meb'usu Tahsin Be- yin halk fırkası tarafından nam- İ zet gösterilmesi kararlaştırılmış- lr re hak | üzerinden | dün 6 | Feriha Hanımın en yeni bir resmi Tokatlıyanda yapılan 1933 | Türkiye güzellik intihabımın de- dikodusu hâlâ devam ediyor. Ve lerimiz arasmda bazı ağır kaşaları da celbetmektedir. ihap o münasebetile gaze- rkadaşlar arasında çıkan bu müu şanın İyi bir cereyan al- madığrnı görmekle hakikaten mü tcessir olmamak kabil değildir. Muhakkak ki esasta büyük bir ih tilâf yok. Mesele sükünetle tetkik edilirse, yapılacak iş kendiliği den meydana çıkıyor. Cumhuri- kâfat ve amorti kazanan numaralar iç Gazetemize izahatta bulu- nan hakem hegetinden Fahrünnisa İzzet Melih H. yet refikimiz, iddia ediyor ki, in- tihapta ne fesat vardır, ne de ha- kem heyeti arasında ihtilâf. Bu- nun aksini iddia eden arkadaşlar da vardır. Bizce en kestirme yol: Tasavvur edildiği hattâ makul İ tihbarımıza göre takarür ettiril İ| diği veçh hakem heyetinin tek» Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ETEM önüne geçme en salim yol: intihabı yenilemektir hukuki vaziyet itmam edilmiştir. Fakat Türk güzelinin intihabın- İl da tam bir ahenk olduğunu gös termek için hakem heyetinin re- yini tekrar izhara vesile vermek» te hiç bir mahzur yoktur. Cumhuriyet refikimizin dedi- gibi, hakem beyeti arasında hakikaten bir ihtilâf yoksa, yine ayni hanıma eyni heyetin rey ver- mesine hiç mani olamaz. Hem münakatayı kesmek, hem de gü- zeller etrafında uyanan (şüphe ve tereddüdü ortadan kaldırmak i- şi her halde en salim yol bu ola" caktır. Hakemler ve güzel ler ne diyorlar? Hakem Osman Vehbi Beyin fiğirleri Dün bu bahis üzerinde hakem- lerden bazıları ve Nazire, Feriha Hanımlarla görüştük. | | Hakem heyetinden mühendis Osman Vehpi Bey diyor — Eğer intihap tecdit edilirs benim filerim şu şekilde bir ini hap yapılmasıdır. ki kanunen de bu böyledir. Aralarmda ihtilâf İktisat Vekili Celâl Bey dün şehrimizde bazı müessesatı zi“ yaret ederek tetkikatta bulun. muştur. Celâl Bey öğleden sonra ©- tomobille Ortaköyde Deniz yüksek Ticaret mektebini ziya ret etmiştir. Vekil Bey mektep- te her tarafı ve bütün dershane leri gezmiş ve gördüğü intizam dan memnun kalmıştır. Celâl Bey mektebin bazı teknik leva | zmnoksanlarınm husulüne ça- ve Yazı Müdürü İZZET Dedikodu, münakaşa ve tereddü- k için İntihabın tazelenmesi musammem değil, hattâ mukarrerdir. Yalnız bunu en kısa zamanda fiil haline geçirmek lâzımdır Hakem heyeti azasının çoğu ve güzeller de intihabın tazelen- * mesine taraftardırlar. Kimler ne söylüyor ve ne istiyorlar? pa | vermektir. Vakıa karar verilmiş, Fikirlerini söyleyen Hakem heyetinden Lüsigen H. sıkan bu hakem heyeti toplanır ve reyi ile kendilerinden başka yeni bir hakem heyeti se- Devam 8 mer sahifede) |Celâl Beyin tetkikleri İktısat Vekili dün Yüksek De. niz Mektebini ve Balıkçılık Enstitüsünü gezdi ışmağı vait etmiştir. İktsat Vekili Bey bundan sonra otomobille Baltalimanın da Balıkçılık enstitüsünü ziya- ret etmiştir. Vekil B. enstitünün muhtelif dairelerini, balık tuzlama, ku- rutma, tutsüleme kısımlarını gezmişlerdir. Aldığımız malümata naza- ran Vekil Bey bugün Yüksek Ticaret mektebini ziyaret ede- cektir, Kaynana zırıltısı — Tebrik ederim azizim, damat girdiğin evde kızın annesi yokmuş, kaynana zırıllısı dinlemiyeceksin.. — Evet amma evde sekiz kay d
