9 Ocak 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Ekonomi Nr amin ları kongreşi “takan Ticaret Oda toplanacaki, 7aktnda şehrimizde YAŞIN üs, vita. B eki kon e a el hazırl, Uzun bir müddet evvel Talay alması, komuşulacaka mev | bildiri yan » Szyelden her Odaya vilmaşi ikata meydan ve- | Ticare araştırılmıştır. vel lürlüğü bu seneki TEME temiz e yn İarımızm isteme | Sia tam lerimizi ire cuda ç odalar mein ları tamtak,ödlürlüğü bu k pa Vet Odasmıa pi dahilinde 17 Tica- larını sop bildirmiş ve mütaloa- İstanbu kongresi vi ba ay içi iaret Şam kaza azmi Nuri Bey ekâleiinden karat zerine Dir haf Sal | m imi ola Semai Birliği ari Bey, al tehrimize sene olalşile. Sikca sin İizale etmiyoruz ya birler. isin bir birlik vü- i, Beynelmilel Şikago serginin ip tirak etmemize evvelce karar Tilmiş ve bir komisyon teşkil oil 2000 tahsis etmiş, diğer bütün oda e da yaridatlarının yüzde beşi- a? Sergiye iştirak e- vi, hİyeceğine nazaran odalar tah dı, tikleri parayı geri alacaklar. ir, Amasralılar sepetçi- Simiştür, ons h Bankasndan alman cetveldir) Belediye | G*İ Reichamarka indirilmiştir. ? Kânunusani 1933 h Alışam Fintları w Hkrazlar Tahvilât ayki gaze Ri Beler Peki akide, tamı in il Tümel La Rıhtım Anadolu 1 375 e 78 — .. sa 70 440 İN 40 2 Mümenali 44 — 1056, — Kuruş LE m— 13, İs ei 1 Çemeveç | — 4 Alta Sar 1-Mecidiya — 35— *24— Sı Bankeot PA — Ticaret odaları mınta- ka kongresi nezaman? Bu seneki kongrede mühim meseleler görüşülecek liğin deha fazla inkişafı için bir muallim gönderilmesini Ticaret Odasından istemişlerdi İzmirden de sepetçilik | rauallimi | olarak Mustafa Bekir Bey namm da bir zat tavsiye edilmektedir. Kambiyo tahdidatı Geçen sefer ihtiyari tahdidat vazetmiş olan o memleketlerden (ikinci gruptan) © bahsetmiştik. Bugün de mecburi tahdidat koy. muş olan memleketler | Çüçncü grup) hakkında izahat veriyoruz: Almanya 1931 senesinin yaz başlangı- cında Almanyadan külliyetli mik- tarda altın çekilmesi ve ibtiyat ec- nebi kambiyosunun azalması ne- ticesinde mark, istikrarını kaybet- mişti. Hükümet, altın esasını mu- hafaza etmek için bir seri emirna- me neşretmiştir. 16 temmuz 1931 tarihli emirnamenin neşrile bu bu susta ilk adım atılmıştır. Bu emir- name mucibince Reichsbank ecne- bi kambiyo muamel, için yegâ- ne merci olmuştur. Emirname baş- lca aşağıdaki ahkâmı ihtiva et- mekte idi: 1 — Ecnebi kambiyosu üzerine vadeli muamelâtın memnuiyeti, 2 — Resmen tespit | edilecek kambiyo korlarile muamele yapıl. ması, 3 — İktwat Vekâletine, kambi- yo muamelâtına mütedair mesail- de herkesten izahat yahut yemin talep edebilmek hakkımın veril mesi, Üç gün sonra, 18 temmuz 931 de neşredilen yeni bir emirnamr ise, nezdinde 20.000 R. tan fazla para, çek, poliçe ve sa- ire olarak ecnabi parası bulundur ran her kimseyi, bundan hüküme- ti haberdar etmeğe mecbur tutu- yordu. Bu hat, — bilâhare 1000 marka, 1 birinci teşrin 931 de 200 Bun- 'dan sonra da kambiyo kontrol bü- Tosunun müsaadesi o olmaksızın kambiyo tedarik etmek hemen he #men imkânsız olmuştur. Ayrıca Reichs Bank'a ber hangi bir *e nezdinde mevcut kanuni ba. din fevkinde bir miktarda di mübayaa etmek salâhiyeti veril. mini. 15 temmuzda verilen salâhiyeti sümullendiren üçüncü bir lee De de 1 ağustos 1931 de neşrolun muştur, Bu emirmame mahalli ver fi İsirelerinde birer | kambiyo control bürosu ihdas etmiştir. Bu e hümenin neşrinden sonra mbiyo kontrol bürolarınn mü- “ debi makes döviz mübaya- Mumeğe hiç bir imkân kal. Auster 931 ile 23 mayıs 932 erihleri arasında kambiyo hak- il MEZ dile uğramışı neşredilen yeni bir kanunda © vakte kı olan bilümum tadil yap â Rar? Müsmelâtmmn ae Reichs Bank'a verilmiş. 2 — Müsaade alı nebi eshamı ve yan olunamaz, 3 — Ecnebi memleketlerde bu. Yunan bir Alman, müsaade almak. sizin ayda 200 marktan para celbedemez. 4 — Hariç memleketlerde bulu. nan Alman mallarının gümrük meş mi ile nakliyat mesarifi ve uzum vadeli istikrazların tediyesi için İâzmgelen ecnebi kambiyosunun tedariki de hükümetin müsaadesi. ne bağlıdır. $ — Her tüccar metnlekete emtia ithali için alabileceği döviz miktarı kat'i surette tayin ve tah- dit olunmuştur; bu miktar zaman zaman tadil olunacaktır. 6 — İhracatçılar satıkları em- #anm bedelini Merkez Bankası. na yatıracaklardır. 7 — Ecnebilerim — Almanyada mevcut matlâplarından tecil iti- İâfnamesi ahkâmına tâbi olmıyan mebali harice serbestçe çıkarıla- maz. Bu paraların ya asgari beş sene için Almanyada plâse edil- mesi yahut bazı şartlarla Alman- yanın ihracatını finanse etmeğe tahsis edilmesi meşruttur. Ayrıca tecil itilâfnameleri de bu hususta büyük bir ehemmiyeti haizdir. An enk bu itilâfnameler Türkiyeden ziyade Almanyaya ikrazatta bur lunan memleketleri alâkadar et tiğinden onlardan bu yazımızda aynca bahsetmiyoruz. Avusturya Avusturya Hükümeti 1931 se- nesi sonbaharında dört emirname İstanbul | hizamat 12 köre ta | r. 23 mayıs 932 de emirname esas nmaksızın ec- Yosu müba, fazla bir MİLLİYET PAZARTESİ Maarifte Hususi Mektepler Kazanç vergisinden| | muaf tutulacaklar Ankaradan verilen malümata göre, Maarif Vekâleti hususi mek teplerin kazanç vergisinden mun- fiyeti için bir kanun Jâyihası ha- zırlamaktadır. Bu haber İstanbul | ektepleri tarafından bü- ir memnuniyetle karşılanmış | Yaptığımız tahkikata göre hu- İ sesi mekteplerin ilk kısımlarından &sasen kazanç vergisi almmamak- | tw idi, Bu sefer orta ve ise kırım: | lerımden da vergi alınmıyacaktır. Yeni vaziyete göre Maarif Vekâ- eti hususi mektepleri himaye et- miş olmaktadır. Kendilerile temas | et hususi mektep idâreleri | vekâletin bu hareketinden son de- Tece memnun kaldıklarını beyan etmektedirler. Söz derleme faaliyeti Türk Dili Tetkik Cemiyeti e- sazlı surette faaliyete © geçmiştir. | Cemiyetin gramer kolu bütün lise | orta ve muallim mektepleri türk» | İ ge ve edebiyat hocalarına beşer | mastar göndererek bunların delâ- | let ettikleri mânâları, müştakka- ) Omni sormuştur. Muallimler kendi- İ lerine verilen bu beş mastar üze- rinde tetkiklerini ikmal ettikten sonra neticeyi cemiyet merkezine bildirsceklerdir. Bu suretle daimi surette cemiyet muallimlere böyle | kelimeler verecek ve tetkik ettire İ cekti | Söz derleme İstanbul Heyeti bu hafta içinde Vali ve Belediye Re- isi Muhiddin Beyin O Riyasetinde top'nnarak farliyetine başlıyacak İ tar. Söz derleme için Ankaradan fişler beklenmektedir. Maarif müdürleri değişecek Haber aldığımıza göre Maarif çok Maarif Müdürleri yeniden ta- yin edilecek, becayişler, nakiller yapılacaktır. Bu şekilde değişik İlik yapılacak olan otuz kadar Ma arif Müdürlüğü vardır. Bakımsız çocuklar için Kadınlar Birliği Sıhhiye ve Ma- arif Vekhletlerine müracaat ede- rek mekteplerde okuyan hasta ve bakımsız çocuklar hakkında bazı temenniyatta bulunmi karar vermiştir. Kadmlar Bi i Avru pada olduğu gibi tabii istidat ve zekâda olmıyan ve zayıf bünyeli ların ayrı dersanelerde ve sıhbi ve terbiyevi tedrisat görmelerini neşretmiştir. Bunlardan en ehem- miyetli 18 teşrinisanide ve 23 kânunmev- Tanmuştur. Tadilâtile | beraber başlıca atideki ahikâimı ihtiva et- mektedir: 1 — Kambiyo muamelesi yap- mak müsaadesi yalnız Avusturya Milli Bankası tarafından verilebi- lir, Kambiyo korlarının tespit ve tanzimi hakkı da münhasıran mez | <lyevm ciheti kür bankaya aittir. Kambiyo mu- amelâtı ya doğrudan o doğruya Milli Banka yahut fıkranın baş ta- rafında söylendiği üzere (banka |*e tara m mezun kılınmış eşhas ye müessesat tarafından yapıla» ir, ? — Avusturya dahilinde e bankaya gerek mesi bu paraların transferi veya bir ecnebi memlekete havale edil: mesi Milli Bankanın müsandesi- ne bağlıdır. Ancak bir Avustar- lan dördüncü emirname | ir eenebi parası tevdi et- | $ çin bir bank Vilâyette İskân Suiistimali Nokunü tiilüler alınarak evrak tamamlandı İskân idaresinde meydana çı karılan suüistimale ait tahkikat evrakında Devlet Şurası bazı noksanlar görmüş ve evrakı ia de etmişti. Mülkiye müfettişliği Üdiğer alâkadarların iadelerini de alarak evrakı tamamlamış. tır. Evrak Devlet Şürasına gön derilmektedir. Nufus umumi müdürü Nüfus umum müdürü Ali Ga lip Bey teftişat için Edirneye gitmiştir. Mübadele işi Gümülcünedeki tâli muhtelit mübadele komisyonunda Türk murahhası Fuat Bey, dün vali muavini Ali Rıza Beyi ziyaret etmiştir, Fuat Bey. bir hafta sonra Gümülcüneye gidecektir. Otomobil parkları Istanbulda Turing Klüp âzasma sit otomobillerin, bırakıldığı saman- larda hüsnü muhafazası için - Avra pada olduğu gibi - şehrin münasip yerlerinde otomobil parldarı vücüde getirilmesi tekurrür etmiştir. Bu perklara bırakılacak © otomobiller, seyrüsefer merkezince bulundurula- cak memurların nezaretleri altında muhafaza edilecektir. 2 akl Yeni idare heyeti Ball Cemiyeti i idi beyeki iztikabe Buzda yepdlaöak. tar, 9 KANUNUSANİI Belediyede Belediye Bankası ...—— Vekâlet bu banka için tetkikat yapıyor Teşkil edilecek Belediye Ban- kası için Dahiliye Vekâleti tetki- | kata başlamıştır. Bankanın bir se | neye kadar tesisi muhtemel görül | mektedir. 1929 senesinde çıkan Belediye Kanunu mucibince Bele- diye Bankasının sermayesi bütün belediyeler tarafından bir nispet dahilinde temin edilecektir. 1929 senesindenberi her belediye vari- datınm yüzde beşini teşkil edile- cek Belediye Bankasının sermaye- si olmak üzere ihtiyat akçesi ola- | rak tefrik etmektedir. / İstanbul! Belediyesi her sene bu suretle üç yüz bin lira biriktirmektedir. Da- hiliye Vekâleti bankayı tesis eder etmez her belediye şimdiye kadar ihtiyat akçe olarak ayırdığı para- yı bankaya verecektir. Bu banka belediye muamelâtile iştigal ede- cek, mühim belediye işlerinde is- tikrazlar bu bankadan yapılacak- tar, Belediye kooperatifi İzmir Kooperatifi, İstanbul Be lediye Kooperatifine nümunelile incir göndermiştir. Belediye Koo- peratifi hazırlıkları ikmal edil mek üzeredir. Bir iki hafta içinde açılarak faaliyete geçecektir. Elektrik saatleri Bazı müessese ve iknmetgâh- larda bozuk elektrik saatleri bu- lunduğu hakkında sahipleri tara» fından Belediyeye şikâyet edilmiş İ tir. Belediye bu hususta şirketin nazarı dikkatini celbetmiştir. Terkos mürakabe heyeti Terkos Mürakabe Heyeti vas zifesine başlamıştır. Bu heyet Be- lediye Fen işleri o Müdürü Ziya, Tahir Kevkep, sular o müderrisi Burhaneddin Beylerden & mürek- keptir. a yapılıyor Mahhemelerde Gece Hırsızı İYaptığı hırsızlıkları birer birer anlattı Muhtelif mahallerde geceleyin evlere girip hırsızlık yapmakla İ mazmun Durmuş oğlu Osmanın uhakemesine dün birinci cezada mı devam edilmiştir. Durmuş oğlu Osman, 25 eylül gecesi, Sultanahmet civarında Sa- im Bey isminde bir ( zatın evine Penesresini kırarak girmiş, 28 T. evvel gecesi Küçük Ayasofyada İbrahim Efendinin kapısına anah- tar uydurmuş, 30 T. evvel gecesi, belediye odacın Muharrem Efen- dinin açık kalan kapısından içeri dalmış, 1 T. sani gecesi Dr. Reşat Beyin evinin kapısını maymuncuk la açmış, ayni gece | Salih Beyin duvarmı delmiş ve girdiği her ev- den, elbise, çamaşır, palto, ayak- kabı, hâslı eline ne gectise aşır mıştır. Osman, yakalandıktan sonra hırsızlık yaptığı evleri polis memurlarile birlikte dolaşarak bi rer hirer göstermiştir. İddin makamı, cürmü sabit o- lan Durmuş oğlu Osmanm gecele- yin soygunenluk yapan'ıra temas eden cer kanımı maddesine gö- re razalandırılmasını istemiştir. Durusma, karar için pers gününe kalmıştır. Başka güne kaldı Sahibine teslim edilmek üzere aldığı bir mektubu açarak içinde- ki dört İngiliz lirasmı asırmakla din Efendi ile ashabı bulunamıyan mektupları defterdeki kayıtlarile karşılaştmmıyarak kontrol vazife- Terini ihmel eden o Posta Hasan ve memurlardan Nihat E- fendilerin duruşmalarına dün bi- rinci cezada devam edildi. Dünkü celsede posta ve telgraf mürakıbı Cevat Bey, sahit sıfatile dinlendi. Durusma, diğer şahitle- rin celbi için başka bir güne bıra» Marmara Hasan! Meşhur sabıkalılardan Zenci Marmara Hasan, dün birinci ceza- Hükümetimiznekadar demiryolu yaptı? Dün akşam Radyoda bir konferans verildi Cümhuriyet Halk Forms Vilâ- yet idare heyeti reisi Cevdet Kerim. B. dün akşam radyoda demi mız hakkında şayani dikkat ve isti- fndeli bir konferans vermiştir. Cevdet Kerim B. demiryollarının ehemmiyetini ve memleketimizdeki vaziyetini anlattıktan tonra ezcümle | demiştir ki: Cihanda demiryolu inşasma baş- lanalı yüz seneyi geçmektedir. Şu halde saltanat idaresinin son bir asır hik hayatımı ve Meşratiyet bu hareketle karşılaştırabiliriz. Cüm huriyet idaresi başlayıncaya kadar bu memlekette yapılmış olan hatla- rın istikameti ve yu- vel 1931 de esaslı surette tadil o- | dur: Anadolu - m iz ie Haydarpaşa - Konya - ma - Yenice (Eskişehir - Ankara dahil) 1378 kilometre, Adana - Mersin 68; Kim, Bundan başka Ruslar tarafın- | dan yapılarak bilâhare terkedilen ve | askeriyece işletilmekte | years 124 İdim. dar, (102) kilomet- rzurum - 232 kim. ki yekünu eder. Bu hatların şark rin haricinde kalan, haklarından : batlardır. Şerktakilerse Rusların Harbiumumi esnasında vü- yalı memleket dahilinde bir ecne- | kârliğr olmamıştır. Elimize geçtiği biye nakten gilin olarak tediyat | zaman yapabilir, ei etmek hakkını haizdir. buriyetindedirler. 5 — Bir ecnebiye ikrazatta bu- | te malettiği gibi bunların ıslahı Tenabilmek için veya mümasil ah. valde Milli Bankadan müsaade is- | rca tihsali mecburidir. 6 — Bir Avusturyalı sattığı ma- | hatların haricinde Im bedelini silin olarak alamaz. (Bu maddenin bazı istismaları mevcuttur.) ve sür'a- rası yahut poli. | tüneller kasmen İ iunkaya bildir. | manlar tarafından tabrip edilmiş ve meğe mecburdur. Banka bunları | kısmen den harap hale ti İhracatçılar aldıkları dö- | satı sınaiye, ek ire ili Bankaya satmak mec | ları da ayni halde idaresi bu hatları satın alarak mille- emmiyetli yirmi masraf yapmıştır. tığı ve idare ettiği Rümeli, Bandır- ma ve Afyondan İzmire giden hat- larla yine İngilizlerin bu o hatlarda devrini | | keza verilen imtiyazlar ve feda odi- len haklar mukabili ecnebilerin vü- cade getirdiği hatlardır. Şimdi bir de Cümburiyet devrinde takriben 1 — Samsun - Savas 2 — Ankara - Sıvas 3 — Ulukışla - Kayseri 4 — Adana - Halep yolundan ay- nlan Fevzi Paşa - Malatya. 5 — Kütahya - Balıkesir 1 6 — Kıml Irmak - Çankırı - Fik yon hattında biten kısım. da yeni bir sirkat suçundan sorgu- ya çekildi. i Marmara Hasan, bu sefer, bir elbise çalmakla maznundu. Şahit- ler arasında bulunan terzi Moiz şunları söyledi: — Marmara Hasan, elbisesini bana yaptırır. O günler, 18 liraya yeni bir elbise ısmarlamıştı. Elbi- seyi almağa geldiği zaman “beni rorlar... parasını sonra gön- deririm!” diye ayak diredi. Ben Parn almadıkça elbiseyi verertiye ceğimi lim. Marmara Hasan öfkelendi. Sırtındaki yeni elbise- yim! dedi. Ben de hirsizlik malı olduğu- mu bilmediğim için razı oldum, El bisavi çıkarıp verdim.,, Durusma, diğer sahitlerin celbi için, başka güne kaldı. Kaçakçı mı hasta mı Beşiktaşta oturan mütekaitler- den Osman Bey namında bir za- tm evinde geçenlerde bir araştır- ma yapılmış ve 32.800 çakmakta- #1 bulunarak müsadere edilmiştir. Osman Bey, ba kaçak çakmaktaş larını tanıdıklarından üç kişi va- sstasile sattırmak istemiş, | fakat bunlar böyle işe âlet olmaktan çe kinerek Osman Beyde kaçak çak- maktaşı olduğunu gidip zabıtaya haber vermişlerdir. Osman Bey, bunun üzerine, hakkında tutulan zabıt varakasile adliye ihtsas mahkemesine tevdi olunmuştur. Suçlunun muhakeme- sine başlanmış, fakat ilk celsede vekili ortaya bir iddia atmıştır. Bu iddiaya göre, Osman Bey, şuuru- na malik değildir. Maznun vekili mahkemeye bunu teyit eden bir de vapor vermiştir. Ancak hâkim, bu raporu noksan bularak maz- Mazmım şimdiki halde tıbbınd. Wide müşahede altında bulunmak. tadır. ta milli bir eser takri- ben (200) kilometre raddesinde de- miryolu yapılmıştır. Rapor yetiştiği halde | duruşmasına bugün adliye ihtısas edilecek. tir. ..——.. Sanayi kredi bankası Sanayi Kredi Bankası Kanunu. nun aym 14 ünde tatbika başlandığı ni yazmıştık. Kanan tatbik edilince, Banka, memleketin muhtelif yerle rinde mevcut eski ve kullanılmıyan sene | makineleri sahiplerinden satım ala cak; bu makineleri, münasip mahal. lerde vücude getireceği parklarda satacaktır. Müdürü | İrrpar Li rine) Haik ve şoför ğ Istanbul sokakları mezbahi manzarası göstermiyorsa bus Dun kerametini şoförlerin kuvs vetli sinirlerinde aramak İzımi dır, Ve eğer İstanbul halkını yirs mi beş metre genişliğindeki ris caddelerinde yürütmek ii kânı olsa Opöra meydanı yarımı saat içinde kan deryası haline gelir, Ve eğer İstanbul halkı İsti bul şoförleri kadar yol rmı öğrenseler otomobil kazi larma semavi hâdiseler kadar ender tesadüf edilir, Iddia edebilirim ki İsi şoförlerinin man Bey üstadımıza bir Etu mevzuu olacak kadar kuvveti dir, Her kaza karşısmda | şofö isyan edenler direksiyona geçij beş dakika otomobil idare eti ler ya sinirden düşer bayıl veyahut birkaç düzüne pestile çevirirler, Yan kaldırımla sokak ortasti bilmiyen, sağını, solunu ayi etmiyen, otomobil sür'atine kı ermiyen ve nihayet meydatis ları geniş caddeleri muhtere pederlerinin malikânesi derek fıstıki makam boy gö ler arasında birinci vitesler saatte kırk kilometre yapan tomobilleri kullanmak için kaldırım taşının mesahasmı | mühendis gibi ölçmek, iki t6 maznun posta müvezzii Hüsamed | luk bir arabayı avuç kadar den geçirmek lâzrmdır, Ve b mu yapabilmek, sokak ort nı dans salonu gibi dolduran labalığı zararsızca yarabilm için de sinirleri bir ipek kad yumuşak tutmak icap eder, Istanbul sokaklarında otomobilden değil, otomolij halktan kaçar, Fakat buna men öyle kafaları gayri müs lâh insanlar var ki birer yarasa gibi koşar ve miş bir kış sineği gibi otomobilin tamponuna yapi lar, * Yol nizamlarmı ve m İnsan gibi yürümek usulleri öğrenip sokak terbiyemizi iki mal edinceye kadar ölümün. şeklinden yakamızı ğımızı zannetmiyorum. Burhan CAHİ Yeni Şekil Ticaret odaları deratif bir şekle konulacak Aldığımız malümata Ticaret ve Sanayi Odalarmın diğerile sıkı alâka ve rabıtalar temin için bunların yeni bir de teşkilâtlandırılması mektedir. Ticaret ve Sanayi Odaları İki sat Vekâletine merbutturlar, Tiesret Odalarının daha dah ve daha pratik bir hâle kı Inrak bir baştan idaresi ve bu retle aralarında irtibat temini yi yapılacaktır. Merkezi v bulunacak olan bu birliğin ret ve Sanavi Odaları Birliği mi alması düşünülmektedir. Bu suretle Ticaret ve Odaları bir federasyon şeklini caklardır. Ölü kalpler hisle mü e Beyin Tıp Fakültesinde bir kalbi üzerinde böyle bir yapacağı yazılmış; Bemal © Bey de, ölen bir insan ve imkânsızlığı bile bile | tec kalkışmak gülünç olacağını; zar günü “dün” yapılacak talebeye her zaman z dersten ibaret bulunduğunu Temişti. Fakültede bu tecrübe bir tavşan öldürüldükten kalbi çıkarılmış, birtakım ilâç ve aletlerle bu kalp ileti bir insan veya hayvan, tabii olarak nasıl işlediği