16 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 45 33 felâketleri ve Ignatief Softalar kıyamı patlak veriyor Şu 14 milyon lira yarı yarı- ya indirilirse 7 milyon lira ka- zanılacaktı, Devlet böylece a- çıktan kurtulur, bir #ki milyon lira da fazla elde ederdi. Ala- caklılar bu işte zarar görürse de, ileride devletin eli genişledi ği zaman zararlarının tazmin e- dileceği vadolunarak, £ sesleri kesilebilirdi. İgnatlef, bununla da devle- tin alacaklısı olan | İngiliz ve Fransiz Bankaların — feryada sevkederek, o © taraflardan en küçük bir yardıma bile meydan bırakmamak istiyordu. Mahmut Nedim Paşa buna da kanmuştı. kıyametleri kops- rıyorlardı, Mithat Paşa, istifa ederek çekilmişti. nizin Av ni Paşa var kuvvetile asker sev kine çalışıyor, fakat sadrazam bir türlü hiçbir & tarafa asker Mahmut Ne- göndertmiyordu. dim, gazeteleri susturmak için sansör usulünü koydu. Gazete- lerin elen yerleri isesieii ve be- aye me, söz ayağa düştü. lak be ber tarafta kopan ihtilâllerin bir benzerini de İstanbulda çıkart- mak istiyordu. Hırvat ve Bul- gar olarak sefaret hizmetinde kullandığı adamlar, arasından iyi türkçe bilenlerini #ofta kılı- ğına koyarak medrese talebesi arasına karıştırmağa teşebbüs etti, Herkesin ağzında İstan- bulda İslâmlarla Hıristiyanla- rm yakında biribirini boğazlıya | cakları haberleri dolaşmağa başladı. Heyecan bir hale geldi ki herkes kendini ve familyası- nı müdafaa isin silâhlanmak ih tiyacını duydu. Silâhçı dükkân larında nekadar silâh varsa bir yer im satıldı, eye bataklığın tam or- Miş in en na- zik tarafları ihtilâl içindeydi, Sırbistanla Karadağ da muha- rebeye hazırlanmışlardı, İstan- bul heyecan içindeydi. padişah, devlet, Rus sefirinin sadrazam, eline teslim olmuşlardı. Bu ba- | giç taklıktan nasıl kimse tahmin edemiyordu... — 28 — Softalar vak'ası Mitat ve Adliye Nezare- tinden istifa ile çekilmişti. Ab- dülâziz istifanın sebebini bile gördüğü ve buna karşı düşün- düğü tedbirleri yapamıyacağı- nı aklı kestiği için işten elçek- mişti. Bütün Fotih medreseleri ta- ler. “Amerikaya tediye 43 İsg i mesi imgeler gün ibaret | tediye taraftarları tizem eti dün geldi çattı. Bir ayeanberi taa 2 egm el ye ni Ka ri bu mesele teşkil etmişti. giltere ve Fransa, gı Sanne konferansı itil ei mimarlar Bunun üzeri- ediklerini bildirdi, açıldı, Fakat bu ikinci nota da Amerika Hükümeti, ne de Ameri- ka Meclisi üzerine müessir olma- dı. 15 kânuruevvel tarihi de yak- lasıyordu. Ame- lu tikoya tediyatta: bulunacaklar ens, bulunmuıyacaklar mr?, Kime barmen yaz Lau- varıldı ide Belgrada bir ceneral geldiği, bunun Sırp orduları başkuman danlığını üstüne aldığı söyleni yordu, Rusyanın Orta Asya se- ferinde Taşkent fatihi diye şöh ret almış olan Ceneral Çerna- yet, daha önce Belgratta cene- ral konsolos olarak bulunmuş - tu, Böyle bir ceneralın Sırp or duları başına geçmesi, yakında | Morava vadisinde kanlı bir 0- yunun başlıyacağını £ gösteri yordu. Çernayef'le beraber gö- nüllü olarak birçok Rus zabit- lerinin de geldiği, Rusyadan Sırbistana silâh ve (o cephane gönde duyulmuştu. Bütün bu işleri görüp bece- ren Rusya Büyük Elçisi cene- ral İgnatief İstanbulda padişa- hım ve sadrazamın başdostu tu- tuluyordu. Şeybislâm (Hasan Fehmi Efendi bile Rus Sefiri hulüs o çakmakla guldü. Hattâ bir gün ei emi ge: gözüm sensin, bir gö- züm mk af Haydardır! Dediği dillere düşmüştü. Memlekette emniyetten e- ser yoktu, İngilterede muhalif kil Giadeton, Türklerin Avru- padan tardını bir din ve imede- niyet borcu sayarak aleyhimiz- de ağzma geleni söylüyor ve ya #syordu. Gladeton'un ve ona u- yan bircok Avrupa diplomat ve gazetecilerinin görüşüne gö re Bulgarlar, Bosna ve Hersek ne. Müslüman vahşetine kur- ban giden zavallı »shitlerdi. €c var ) Dalmaçya Hadiseleri M. Mussolini tahrikâ tın an idare edildiğini söylüyor ; İn- İngiltere 15 kânunuevvel . | altını verecek, İngiltere Bankası hesabına Hıristiyanları hep Türk zulmü | Chamberlain tediye edilmemesini Ki mi etti, Fransa #8 ya- , Halya ve İngilterenin tediye ist te Fransanm tediye et- Fransız perili de çe re bazı şartlarla tediyeyi kabul etti. cak hükümetin ncktai nazarı ma- liye ve hariciye encümenleri tara- fından kabul edilmedi. Bu iki en cümen muhalif noktai nazar ileri süren bir rapor hazırladılar. Kümetin ve encüssenlerin noktai MİLLİYET İngiltere Parayı verdi VAŞİNGTON, 15 — Franz meclisinin borcunu vermemek hu- susundalki kararı, burada asabi- yet uyandırmıştır. Fransanın iler- de müzakere imkânmı böyle büs- İ bütün kaldıracağı zannedilmiyor- du, Şimdi Amerikanın ne vaziyet alacağı günün mese Jinde- dir. Fransanm verdiği | kararla, arasında vücude getiril mesi mümkün cephenin yıkılma- sı, burada memnuniyeti mucip ol- muştur. Fransaya mukabele bilmisil ya- pılması hakkında Cümhuriyetci- lerden Kuntuon bir teklifte bulan A) menedilmesini natik bulunmakta- dar. İngiltere paraları verdi LONDRA, 15 A.A. — Tediyat, bugün altm olarak yapılacaktır. Federal Reserv Bank, matlüp | da Federal Reserv Bank verilen altınm muadilini yatıra- caktır. Bu altın bilâhare İngiltere bam- kası tarafından gönderilecektir. 15 kününuevvelde yapılacak iyat yüzünden bütçede 29 mil irası miktarında bir gelecektir. NEVYORK, 15 A.A. — Fed ral Reserv bank, İngiliz bankası. nın müracnatı Üzerine burün mez kür banka emrine 95,550,000 do- lar yatıracaktır. Bu para, İngiliz bankasının Federal Bank namma yatırdığı paranın mukabilidir. Bi- İâhare İnriltereden Nevyork'a gö- türülecektir. Paraları vermek isteyenler PRAGUE, 15 A.A. — Kabine bugün Amerika'ya ödenmesi ikti- za eden taksit meselesini görüş müştür. Varılan karar hakkında harice hiçbir haber teraşşuh etme | miştir. Maamafih, o malğmattar mahfillerin zannma nazaran tak- Para'arı vermek istemeyenler eli 14 A.A, — Bek M. Stmson Tel deçitercden m giltere isteseydi, supları da hükürüete ek hk ğildir. bu karar üzerine artı An- | ziyetindedir. düşmüşlerdir, Fakat CUMA HARİCİ HABERLER Amerikalılar nasıl| mukabele edecekler? Amerikanın ne vaziyet ala. cağı merakla bekleniyor nm İmzası, itibarı, ii ve ei olduğunu söy: ayrılmak doğra olmadığını, Fransadan ayrılmadığını. eğer İn Amerikadan da- ha elverişli tediye şartları temin edebilirken Fransadan ayrıl, için beraber yürüdüğünü bildirdi. Meclise meram © anlatmak müm- kün olmadı. Fırkasının bazı men- yet aldılar. Ve ârâya müracaatte Hükümetin kimi teşkil edileceği henüz malüm de- Belki Herriot tekrar bükü- met teşkil eder, Belki de Dalatier yeni kabineyi teşkil eder. o Fakât 15 kânunnevvel taksitini tediye et- mesi mevzubahs değildir. sen vadesi de geçmiştir. Ve Fram sa barkacılarm tabirile “tediye hu susunda acze düşmüş borçlu” Şimdiye kadar bir çok hükümetler © bu zengin devleti olan Fransanm bu vaziyete düşmesi çok ehemmiyetli bir hâdisedir. Buda Fransanm KARNI MAL rihte tediyatta bulunmamağe ka- rar vermiş olduğunu bildiriyor. VARŞOVA, 15 A.A, — Lehi tan, 27 milyon Zloti'yi talep edi len şekilde Amerikaya tediye e raiyecektir. Lehistan, gerek alelhe sap bir miktar para vermek sureti le ve gerek başka bir suretle Le- bistenn hüsnü niyetini göstermek için başka bir uzlaşma şekli ara- yacaktır. Buhran Berdevam ya 15 (Milliyet) — Reisi- . Lebrun istişarelerine Müşarünileyb cumhur M. devam etmektedi teamül mucibi meb'usan rejal Adliye ve Hariciye encümenleri lerini kabül etmiştir. Reylerine müracaat edilen z6- valın ekserisi gene M. Herriot'- İ sun iktidar mevkiine getirilmesini tavsiye etmişlerdir. Maamafih M. Herriot'nun böy- le bir teklifi kabul edip etmiyece- 4i kestirilmemekte, bubranın na- sıl balledileceği hakkında tahmin lerde bulumulmamaktadır. Maa- mafih M. Herriot'nun kabul etme- in gelebileceği larda birçok isimler var, PARIS, IS. A. A. — M. Lebrus müm isti, i bis Bundan dolayı M. Herriot'un saat 18 de Elysöe'ye çağırılması muh- | temeldir. Bununla beraber M. Herriot'un kabineyi teşkil teklifini kabul ct- miyeceği zan ve tahmin edilmek- tedir. Bu takdirde M. Lebrün, â- yan azasmdan M. Boncour ve M. | Steeg ile meb'us M. Daladier'den ağa valeama Kargaralıklar ALMERİA, 15. A. A. — Benitag » | in kasabasında vehim lmuştur, Bir amele ölmüş, 8 er acele yaram bu hili lerin müsebbiplri komünieler olma sından endişe edilmekti İngilterenin tir. Almanya İmamak saubalif vazi- kaldığından tarafından nald, Fransa ık Fransanın talya namına Esa konferansında va: vaziyete dünyan en ferans ta iki ratına tekrar Almanyayı tekrar silâhları a- zaltma konferansına iştirak ettir mek için yapılan teşebbüsler niha- yet lmalllayakiz” seticelenmiş- müsavatı tanmmadığı için konfe- ranstan çekilmişti. Fransa tarafmdan yapılan teşeb- büsler bir netice veriyordu. Al- manya, müsavatını istiyor, Fransa İse, emniyetinden bahsederek, Almanyanın müsava- tını taBımıyordu. Hafta arası Cenevrede beş bü- yük devletin murahhasları içtima ettiler. İngiltere namma Mac Do manya nama von Neurath, Ame rika namına Norman Davis ve İ- lanma hususundaki müsavatı esas itibarile tanınmıştır, Binaenaleyh Almanyanın tehdidi teslihat kon feransına iştirak etmesi için artik hiçbir mâni kalmıyor. Ve bu kon- gündenberi müzüke- Almanyanın müsavetı tanın- ması re demektir? Acaba Alman Silâhları Bırakma Konferansta Cemal CENEVRE, 15 A.A. — Ana dolu Ajansmın hususi — muhabiri bildiriyor. > hları bırakma konferansı İanığında Türliye murahkağı'Ce” mal Hüsnü Bey şu beyanatta bu- lunmuştur: devlet arasında hâsıl olan anlaş- mayı memnuniyetle mın gös- iletlerin heyeti umumiyesini alâkadar © den meselelerin mahdut bir daire t ubahsedilmeci hakkında ber fır- satta tekrar ettiği noktai nazarı- ni hiç bir veçhile haleldar (o ede- mez. Alman heyeti murahhasasnın umumi komisyondaki yerini tek- rar aldığı ve kıymetli teşriki me- saide bulunacağını görmekle de memnunum. | Türk heyeti a bu) | mes'ut neticeye, erişmek için sar- folunan emekler hakkındaki tak- rirlerini burada beyan etmek İs. ter. Mevcut veya müstakbel ihtilâf lardan bazılarmı hiç bir zaman kuvvetle halletmeğe teşebbüs etmi- yeceklerine dair bütün Avrupa devletleri tarafından tekiden ya- pılacak kat'i beyandts İngiliz, Fransız, İtalyan ve Alman Hükü | metlerinin iştirake hazır oldukları | hakkındaki beş devlet tebliğinin üçüncü fıkrası, bülümetimin bil sa dikkatini colbetmiştir.. Bu, ”İ bizzat memleketim tarafından ta kip olunan siyasetin prensibidir. Büyük Hazretleri bu sene Büyük Millet Meelisinim mutat toplanışını açar | ken nutkunda aynen şöyle söyle- 'Bizim kanaatimizce, beynel- milel siyasi emniyetin inkişafı için ilk ve en mühim şart milletlerin hiç olmazan sulhu muhafaza fik- rinde samimi olarak birleşmesi- dir.” Mümtaz Reisimiz, direktiflerin den bu sahada di cak mezkür bey, şimdiden lal ettiğini va vesile ile söylemekle bahtiyardır.” Cemal Hüsnü Beyden sonra söz a- lan Yıman © murahhas beş der let itilifinm © üçüncü , fıkrası hakkında © Cemal Hüsü Bey tarafından © yapılan © beyanatın da Yunan Hükümetinin noktai na zarına tamamen muvafık olduğu nu ve hükümetinin de bu esasa iltihaka amade bulunduğunu söy leriştir. den dolayı Büyük Britanya Başve | kilini ve mezi iilitnameyi öm xa edenleri tebrik eder, 2 — Beş devletin, silahların : Şefimiz, Reisicümhur | Afyon tacirlerinin teşebbüsleri IZMIR. 15 (Milliyet) — İktrsat Vekili ile temas etmek üze- Hüsnü B. in beyanatı| r* afyon tacirlerinden Halim Tahir, Ali Haydar Beyler pazar günü Ankaraya gideceklerdir. Ankaraya nakledilen heykel ANKARA, 15 (Milliyet) — Etilerin hükümet merkezi olan şirrdiki Boğazköy harabelerinde Makridi B. tarafından ya pılan hafriyatta Kral kapısı denilen yerde bulunan ve resmi Türkiye heyeti murahhasası beş | bütün ders kitaplarına geçen kral, yahut muharip heykeli Ma- arif Vekleti tarafından Ankaraya getirtilmiştir. Heykel iki ton ağırlığındadır. Demir yolları teftiş... ANKARA, 15 (Milliyet) — Demiryollar Umum Müdürü Refik B. hareket müdürü Tevfik B. le birlikte bugün Malat- yaya hareket etmişlerdir. Teftişleri 10 gün kadar sürecektir. Ankarada ilk kadın iktısat sergisi dün açıldı ANKARA, 15 (A.A.) — Milli İktisat ve tasarruf hafta sı münasebetile kugün İsmet Paşa Kız Enstitüsünde Milli | Utısat ve Tasarruf Cemiyeti ile enstitü tarafından hazır- lanan birinci kadın iktısat sergisi B. M, Meclisi Reisi Kâzsm Paşa Hazretleri tarafından umuma açılmşıtır. merasiminde Başvekil İsmet Paşa Hazretlerile Ha- riciye, Dahiliye, Maarif, Vekilleri, meb'uslar daha bir çok zevat hazır bulunmuşlardır. Közun Paşa ve İsmet Paşa Hazeratı diğer (davetlilerle birlikte serginin bütün pavyonlarını gezmişler, teşhir edilen seyler hakkında verilen izahatı büyük alâka ve memnumi- yetle dinlemişlerdir. Baştan başa büyük bir itira ve güzel bir zevk ile tanzim edilen sergi, mektepli kızlarımızın yüksek kabiliyetlerine, milli #ktısat ve tasarruf Ocemiyetinin faaliyet- lerine ve yerli malardan ucuz ve güzel neler yapılabileceğine dair gezenlere sarih bir fikir ve kanaat veriyordu. e sergide gördüklerinden çok memnun - kalmış- lardır. Meksika Milletler Cemiye- tinden cekiliyor. Türk - Bulgar Dostluğu SOFYA, 15 (A.A) — Nim ves- mi La Bulgarie gazetesi, Mestanlı - kip ettiği ilrir ve maksatları sadık zmn nlaci ğını Büdireiştir.” emer iü çeirsen ci ştır. mutuk Türkiyede de Chaco'da her rm vim 20 m Muharebeler eti Mliyenin «ütenlarmda da YA SOMETON 1 AA Har pirerümdlyei Ge setmiştir ki, Türkiye ile Bulgarlar arasındaki dostluk münascbetlerinin l İ | i ER, İİ saslı bir sürette tenzili ve tahdidi ni be eye ve e de yeniden tenzilât yapılması eden gere ihtiva edecek Almanya tit değildir. geçen yazdanberi, İngiltere ve namına Herriot, Al da Aloisi. Bu | mi ağ selip ğildir başlamıştır. derecesine mi Bunların her ikisi de şimdilik va- ameli değildir. Ne Erem am ansızın Almanya Jâhsız bir ha'> gelebilir. Müsavat demek. hedef budür, no Na- silâhların sıl ve nezaman cağı ayrı bir meseledir ve pane rans tarafından verilecek Franşanm O emöiyeti kendi selâmeti omücmmen de ayni şey varittir. Fransa nekadar emin olursa, Almanya o derece em niyetsizdir. Silâh ile emniyet me- lar” değildir. Çünkü ber iki şek ta de Fransa si- bağlıdır. maktadır.. Her halde herkesle ara Almaiyanın müsavatın tanr sı açılan von Papen'den sonra gel yan formül de pek vazıh değildir. | diği içindir ki yeni beşvekil ümit Aynen deniliyor ki: “Her milletin | edildiği kadar fena bir kabul gör selâmetini müsavi surette müem- | medi. ? Von Sehleicher'in uyarına mek istediği de ilk günden anlaşıl in içi mıştır. Meclise eski hükümetin ik muvaffak olmuştu. Silâhta bera. | tısadi programını tadil eder bir berlik, emniyette beraberlik diyor. | takrir iy ve von Sehleicher Bunlar biribirini nakzeden şeyler bunu kabul etmiştir. Von Papen olduğunu geçen hafta da izah et Hükümeti olsaydı, belki de bu yüz meğe Almanya, kendi emniyeti (o için (o silâhlandıkça, olur. O Silâhlanmadıkça Fransa hakkında da Diğer taraftan Meclisin içtimai