1 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

MİLLİYET * PE Evkaf imaretlerinden istifade edebiliriz Mahkemelerde Ekonomi Yumurta fiatları da birdenbire yükseldi Buna sebep İspanya ile itilâfın tasdikına dair gelen haberdir İki gündenberi, bilhasan dün | şin gümüş para 17 7/8 ve vadeli gü Yumurta fiatlerinde ani bir yük- seli hâsl olmuştur. Bu yükseliş başlıca ihraç oşyamızdan olan yu- Mmurtalarımız için şayanı memnu- v bir hâdise telâkki edilmekte Var için © başlıca mahreç olan İspanyanın yumurta- larımız hakkında döviz o verme- Mek kararı yumurta ihracatımız i- Şin menfi tesir yapmış ve e- kete senede 15 milyondan fazla bir servet temin eden bu (ihraç maddemizin fiati sür'atle düşme- ğe başlamıştı. Yumurta fiatleri bu #uretle iki kuruşa kadar düşmüş, Piyasa çok gevşemişti. ğ Son kontenjan kararnamesinde ve listelerde ya müsaii bir vaziyet almması eki Ve- kili Celâl B. in Fırka grupundaki İzahatı esnnunda İspanya ile ak- tolunan itilâfın İspanya Nazırlar Meclisinde müzakere (o edilmekte olduğunu söylemesi piyasaya yeni bir hareket vermiştir. Dün piya- saya gelen bir haberde, İspanya meclisinin Türkiye ile olan itilâfı tastik etmiş Sannr na i piyasada büyük bir memnuni; b iamnti Dün ufak bor- yumurtaların sandığı dahi 37,5 İi- rayı bulmuştur. Perakende yu- ie dün 4 kurustan satılmakta İngiliz Lirası: 669 İstanbul borsasında da mütemadiyen düşüyor İngiliz rası İstanbul Borsasın- da da sür'atle sukut Monami. nın hiç bir zaman düşmedi fiate kadar inmesi Türk borsasın dada tesirden hali kalınâmışlır. Dün Borsada İngiliz lirası müte madi tenezzül etmiş ve bir aralık “69 kuruştan O mnamele görmüş tür. Şayanı dikkattir ki, dün İs- tanbul borsasmda İngiliz daima Ajans ve telgraflarm verd daha az fiat almıştır. Borsada da- birkaç gün evvel İngiliz Mirası 713 kuruştan muamele görmüştü. LONDRA, 30. A. A. — Ingiliz li. Glasüş yarada yükselmiştir. Pa | BORSA (lş Bankadan alman cetveldir) 30 Teşrinisani 1932 Akşam Fintları İstikrazlar Tahvilât İst dahil! LU Şark dyolları 400 $ Elektrik D, Muvahhide &7, Yrasıvay Gümrükler o srsj Tüsel Saydi mah © 7— İ Rıhtım mw Başdat 138 $ Anadolu | M0 T. askeriye rs Ma kı Belediye Müzesi 30,25 azı “ ESHAM İş Ba, Nama 1045 $ Bomosü 24,50 » , Hamilin 1,43 $ Terkos 34 » « Müessis 190, $ Çimento Ar, 8,49 Apadole v9 #— *eği 430 25 Şir hayriye 4— 20 tamvay 3040 24) Ümümtsigorta 11. — 1525 10,03 Viyana 414,65 Madrit sia Berlin 10845 Varşova 420,61 Peşe om Bükreş 8059 Belgisi Sa Asalsterdam | Moskow © 407075 NUKUT (Satış) Kuruş Kuruş b e isterlim.— G7M— Ğİ 1 pezeta dolar sil,ay,sa $ 1 mark M0 res im ; barok Belçika ii y 1 ONA 20 vey e, Aİ MAŞ ye dina; dre 23-5 Gaşmameş ve İĞ Gm ilmin BA $ 3 Bieciiiye 8 kur Çek) 4 ike müş para da 17 15/16 dır. Fransa ile Ticaretimiz Ihracat Ofisi Türkiyenin başlı- lerle ticari münasebetlerini tesbit eden istatistikler hazırlamıştır. Bu istatistikler © memleketimizin hariç memleketlerle olan | ticari münasebetlerini açıkça göstermek itibarile pek şayanı dikkattir. Bu gün Fransa ile olan ticari “betlerimizi gösteren istatistiği neş rediyoruz. İstatistiklerimize nazaran 932 senesi ilk dokuz ayı zarfında mem leketimizden Fransaya 5,809,193 lira kıymetinde muhtelif eşya ih- raç edilmiştir. Geçen sene ayni müddet zarfındaki / ihracatımız 9,874,207 lira idi. Geçen seneye nisbetle bu memlekete olan ihra- catrmız 3,765,014 lira moksandır.. Fransız istatistiklerine nazaran İ- se bu memlekete 932 senesi ilk dokuz aymda vaki olan ihrncalı- mız 67,250,000 frank olarak gös- terilmektedir. 931 senesi Byni müddet zarfındaki ihracatımız da Fransaya ca maddelerin miktar ve kiymet- lerini gösteren istatiatikten anla- şıldığma göre 932 senesi ilk de- > ayı zarfında Fransaya en faz- la ihraç ettiğimiz maddelerin ba- şında Arpa ve sonra sirasile af yon, fındık, pamuk, yumurta ve halı gelmek! Buna mukabil Fransaya tütün ve yün ihracatı mız mahsus derecede azalmıştır. Buna da sebep Fransa'nın yumur- ta ithalini kontenjana tâbi tutma sı ve tütün mübayaası için bazı memleketlere takas esası daire- sinde itilâflar yapmış olmasıdır. Fransaya 92 gene ilk dokuz ayı zarfında ihraç ettiğimiz mad- delerin kıymetlerile We maddelere Bit umumi ihracat kıymetleri asa- gıda gösterilmiştir: Maddeler © Fransaya o Umumi ihracatımız ihracatımız Lira Lira Üzüm 93,475 6.034.844 Tiftik 54.868 o 805,213 İncir 125.634 1.049.011 Pamuk 233.793 2.976.992 Fındık 266.435 3.817.328 Yumurta oo 217480 6.809.791 Afyon 358.009 1202254 Z. Yağı 172 652.607 'ün 23278 o 632.732 Arpa 668.117 3.107.142 Tütün 20.685 14.122.907 Halı 134.230 © 965.635 Bu istatistik 93Z senesi ilk do- kuz aylık umumi ihracat vaziyeti mize nazaran Fransa'nın İşgal et- tiği mevkii açıkça göstermektedir. Tedavülden kaldırı- lan Romen paraları Romanya hükümeti | 100 ve 5000 Leylik evrakı naktiyeyi mev kii tedavülden kaldırmağa karar vermiştir. Son karar mucibince 1 Kümunuevveide 5000 ve 15 kâ- nunuevvelde 100 Leylikler piyasa dan çekilecektir. Alâkadarlarm müteyakkız olmaları lâzımdır. Son üzüm ve incir vaziyeti IZMİR, 30. A.A. — Şehrimiz &- caret ve sanayi odasının üzüm ve in- cirlerimizin ticari vaziyeti ve ihraca- 41 milyon 916 bin 88 kilo üzüm sa- tılmıştar. Mevsim iptidasından 20-11.932 ta rihine kadar İzmir lirsanmdan dışarı memleketlere vaki ihracat 42 milyon 702 hin 387 kilodur. İncirlere gelince, mevsim iptida- sından 2-711-932 tarihine pe mir borsasında 13 milyon 958 bin milyon 579 bin 831 kilodur. Yunan tütünleri Yunan İktisat meclisi Yunan tütünlerinin kıymetlerinin sukutu na ait olan tetkikatını bitirmiş ve E acil kararlar ittihaz etmiş- Gelen malümata göre, bu sene, Yunanistanın istihsalâtı 30 mil geçen zimamile ihracat ve dahil; istihlü- Yerli kömür Varken Ta.. Baltıktan kok kömürü getirtiyormuşuz Ticaret Odanda dün taplanan | hilde daha fazla revacmı temin çarelerini tetkik etmiştir. Bu içtimada Oda tarafından ya pılan anketlere ed zırlanan bir rapor tetkik edilmiş- kain LA RNM yaka ze kok kömürü getirildiği ve satıl- dığı anlaşılmış ve bu haber komis yon a: drrmaşt Yerli kömürlerle bilhassa Rus ve İngiliz kömürleri rekabet et- mektedir. Türk kömürleri tonu 18 liradan 23 liraya, İngiliz kömür. leri 19 liradan 29 liraya ve Rus kömürleri 23 liradan satılmakta ar. rasında asabiyet uyan — emer — Vilâyette Umumi Maaş Bugün birinci kânun maaşı veriliyor Defterdarlık o umumi maaş istih- zaratını ikmal etmiştir. Maaş bugün verilecektir. Üc- retli memurların İkinci Teşrin ma aşı dün verilmiştir. Yenibahçe stadı Yenibahçede yapılacak stat yum için oraya isabet eden arsa ve binalar kismen istimlâk edilmiş tir, Vali Beyin bir ziyafeti Vali ve Belediye Reisi Muhit- tin B.dün Perapalasta şehrimizde bulunmakta olan Dahiliye Müste- sarı Hilmi B. şerefine bir öğle 2k yafeti vermiştir. Ziyafelte Beledi ye Reis Muavini Hamit €. H. Fır- kası yet İdare Heyeti Reisi Cevdet Kerim Beylerle Şehir Mec lisi Azalarından bazıları hazır bu | "Fakat ş Konservatuvar mü- tehassısı bir konferans verdi Konservatuvarın ıslahı için Vi- yanadan şehrimize davet edilen Pro fesör M. Joseph Marx dün Halke- vinde sant 16 de “Milli musiki ve kültürdeki mevkii” mevzulu bir kan ferans vermiştir.” Konferansta musi- Ki ile alâkadar kadın erkek bir çok zevat hazır bulunmuştur. Pr. Joseph Mars'ın konferansı Hüseyin Sadet- tin B. tarafından tercüme edilmiştir. Profesör konferansında Türk musi- kisi hakkında yaptığı tetkikatı anlat mış ve tekâmülü için fikirlerini izah elmiştir. Bu hususta ezcümle demiş- tir kiz — Türk müsikisine dair mütend- dit eserler okudum ve birçok meslek taşlarımın izahatını dinledim. İyi ve güzel bir musiki, Bunu Garp masiki- atini izhardan sonra Yunan tütün lerinin Türk tütünlerile bir muka- yesesini yapmakta ve Yunan tü- tün fiatlerinin Türk tütün fiatleri- lâzım geldiğini, Yunan tütün müs tahsilinin kuvei maneviyesinin ne kadar kırık olduğunu bu misaile çin devletlerle tütün satışı için an- laşmak ve müstahsilden mübaya- atta bulunmak lâzm geldiğini, para verilmesini acil tetbir alarak Pırçık Hüseyine g öldüren öre, o değil! ahitler meseleyi başka türlü anlatıyorlar Bundan birkaç ay evvel Eminö- nünde Hanönü iskelesinde bir ci- nayet olmuş Pırçık Hüseyin ismin de bir adam Arnavut Aliyi öldür- müş, kardeşi Mustafayı da yarala mişta. Dün Ağırceza mahkemesinde bu cinayetin davası © görülmeğe başlamıştır. Cinayet köprü başmdaki şerbet çinin biraz ilerisinde olmuştur. Pırçık Hüseyin hâkimlerin hu- zurunda evvelâ cinayeti inkâr et- miş , vet — Ben kimseyi öldürmedim, b: çak onların elindeydi, — şahitleri dinleyiniz, şahitler ne söylerlerse doğrudur, o zaman cozama Tazt- yım, demiştir. Bundan sonra iki şahit dinlen: miş, bunlar cinayete sebebini bir türlü anlayamadıkları bir kavga" nm sebep olduğunu söylemişler — Arnavut Ali mavnaların üs- tünde Pırçık Hüseyne küfrediyor- du, o da onu mavriadan aşağı in- iyordu. Bir aralık nasıl yoruz, mavnadan aşağı atladı, Hüseyin de yanına gil lindeki kamayı sırtına kaçtı. Bu aralık Arnavut Alinin galiz bir küfür savurduğu ve Ben sana eösteririm, dedi- gi işitildi. İkisi de fona halde sar- Boştular. Arnavut Ali o küfreder etmez, Pırçık Hüseyin © kalabalık arasından tekrar fı sağ elinde bir kama, sol bir kunduracı bıçağı v Pırçık ve sağ e vurup şakları yer yemez yere yıkıldı. zaman Alinin kardeşi © Mustafa Pırçık Hüseynin Bu sefer Pırçık Hi deki bıçakla onu da yaraladı, bu ennada pelisler geldiki © Pırçık Hüseyin yakaladılar, demişlerdir. Fakat Pıçık Hüüöyin bu şahit- lerin ifadelerine itiraz etmiş o: Arnavut Ali; — Bunları kabul etmem, benim göstereceğim şahitleri dinleyin, demiş ve kunduracı Arslanla kun duracı Kemali bir İranlıyı şahit olarak göstermiştir. Muhakeme bu şahitlerin celbi | için başka güne bırakılmıştır. İmzasız mektuptan çıkan mesele İkinci Ceza mahkemesinde sayanı dikkat bir davanm rüyeti- ne başlanılmıştır. Davacı Artaki isminde orta yaş lı bir adam, suçlu da Mihran is minde genç bir çocuktur. Karar ailevi endişeler terlit edebilecek imzasız bir mektup göndermiştir. Artaki de kendi ismi de karış- urılan bu imzasız mektubun Mih- ran tarafından yazılmış olması ih timalinden bahsetmiş, bu söz Mih- yanım kulağma vâsıl olmuş, o da bir han içinde Artakiyi sıkıştırıp muhtelif yerlerinden yaralamıştır. Mevkufen muhakeme edilm. te olan Mihran Artakiyi yarala- madığmı iddia etmiş, şahitler de dığını bizzat görmedikleri. ni söylemişlerdir. Fakat hâdiseyi g2 şahitlere tebligat yapılamadığı anlaşılmış, bunlara tebligat almayi için muhakeme başka güne | brrakal- mış, Mihranın tahliye | talebide reddedilmiştir. 80 yaşında kaçakçı İzmit köylerinde oturan Gül- süm Hanım isminde 80 yaşında bir kadının dün Dokuzuncu ihti. sas mahkemesinde ve giyabında muhakemesi yapılmıştır. Tütün kaçakçılığından maznun olan Gülsüm Hanımın cereyan e- den muhakemesi neticesinde cür- ne 30 lira para cezasma mahküm. * olmuştur. Evkaf imaretlerinden istifade edebilsek... Bu imaretlerin varidatı ile binlerce gıdasız çocuğa sıcak yemek verebiliriz| liyat yapamıyacak İlk mekteplerdeki gıdasız ta- lebeye verilen yemeklerin o daha ziyade genişletilmesi için Hilâlinh mer cemiyeti bazı yeni teşebbüş- lerde bulunmaktadır. Halen şehrimizde 4 bin gıdasız. ilk mektep talebesine. haftada dört gün kuru yemek verilmekte dir. Verilen yemeklerin sıcak ve- rilebilmesi ve daha çok o çocuğa teşmil edilebilmesi için.bazı mü- esseseler nezdinde tesebi teşebbüsat ya- pılmıştır. Hilâliahmer çeiyeli reisi Dr. mektepte bayılan bir o çocuğun Maarif müfettişleri tarafımdan is- #icvabında hasta olmayıp ai nin aç olduğumu Deal e hâdise Hilâliahmer için üzerinde “İ durulacak bir şeydi. O ozaman, bu meseleyi uzun boylu teşrih etmiş, ilk tahsil çağında o- lan çocuklarımızm. nazarı dikkati celbetmiştim. O vakit, te- ) çocuk adedi 6 bine çıkarıldı. çocuk bir sene dört bine, bi ine, evvelki sene üç bi- iş ve çıkmıştır. Bu sene ba- üç bin çocuğa gene öğle ye- 12 bin liraya mal olu- wafını merkezi umumi iz ilk tahsil bu işe sevkeden hâdise, bir ilk.| çin Yeediği 12 tin ire ee ie ie) Her işi Hilâliahmere bırakmamalı surette yetişebilmeleri için karınla mı doyurmaktır, Biz şimdi 3 bin çocuğa öğle yeme riyoruz. Fa kat İstanbulda tahmin ederim ki öğle yemeğine muhtaç ilk mektep talebesi 10 bindir. Biz bu on bin çocuğa hergün öğle yemeği ver- verdiğimiz çocuk adedini çoğalt- mak ve sicak yemek vermek çin varldatımızı çoğaltmak, bazı her türlü teşkilât ve vanalti vap mil başka bu & imaretlerin vakıf olan varidatları vardır. İ- | maretler şimdi kapalı © olduğuna göre, tlarının sarfol nereye duğunu bilmiyoruz. Halbuki bi- ey yardım daha mü- Memlekette yeni vesil çocukla- rma çıda vermek en büyük vazi- femiz ve hizmetimiz. olmalıdır. Evkaftan bu imaretleri ve varidat ları almak My Bu nel bösümüzde dale bilene çezağe çocuğa ile vize Yeme- Xi verebileceğiz ve verdiğimiz ye- sek da daha gıdalı olan cak ye. mek olacaktır. Hilâliahmer mem- leket çocukları için çalışmaktan Ziraai t mütehassıs- ları celbedilecek ANKARA, 30 — Zirnat Vekâ- | eti zirai iktisat ve ziraat makine- İleri hakkında iki ecnebi mütehes- a karar vermiştir. mü sabit görülmüş ve 6 ay hapsi- | | Belediyede Yeni yapılacak Mezarlıklar Belediye bi ii milyon lira sarfedecek Belediye şehrin üç semtinde yaptıracağı Asri mezarlıklar için bir milyon lira sarfedecektir. Be- lediye bu üç mezarlıktan başka bir de ayrıca hususi mezarlık yap- tracaktır. - Geçenlerde Şehir Meclisinde tarihi ve meşahire sit mezar taş- larının kaybolduğundan şikâyet edilmişti yl 'e yaptıracağı hususi bir , şehrin birçok tarafi rında yayılış halde bukuban tas rihi kıymeti haiz mezarları, me- #ahire ait mezar taşlarını toplaya- cak ve ayrı ayrı lâhitler yaptıra- caktır. Ayaspaşa mezarlığına a- partrmanlar yapılması dolayısile kaybolan Şinasının mezar taşı 8- ranmaktadır. Bu hususi mezarlı- ğa nakledilecek mezarlar için Be- lediye tarih encümeninin ve müze ler idaresinin fikirlerini alacaktır. Badema da ölen büyük adam- lar bu hususi mezarlığa defnedile cektir. Bazı otobüsler İzmire gidiyor Otobüsçülerden bazıları, daha fazla kazanacakları zannile, İz- mir'e gitmeğe karar vermişler ve bazı otobüsçüler, otobüslerile be- raber gitmişlerdir. . Otobüsçüler buna sebep olarak İstanbul Bele- diyesinin kendilerine müşkilât çı- kardığını söylemektedirler. Altın madeni Bulundu a Madene 75 milyon altın lira kıymet tahmin edilmektedir Türk toprakları dahilinde mühim miktarda altın madeni bulunmuştur. İktisat Vekili Celâl Bey bu hususta tetkikat yapıldığını söylüyor. Altın madeninin bulunduğu yer Kağızman ve Aras vadisidir. Made- | ne 75 milyon altır. lira kıymet tah- İ min edilmektedir. Bundan başka A- İ nadoluda da yeni petrol menbaları bulunmuştur. > Hüleğmet bu madenle. ri işletmek için yakında Meclisten tahsisat istiyecektir. Hastaneler Lâyihası Bir operatör kendi kararile ame- ANKARA, 29 — Sıhhiye Ve- köleti bu sene Büyük Millet Mec- lisinde müzakere edilmek üzere hastaneler hakkında bir kanun lâyihası hazırlamıştır. Kanunda gerek halkı, gerek hekimleri alâ- kadar edecek birçok mühim nok- talara hastanenin operatörü veya hekimi tarafmdan gösterilen lü- zum üzerine derhal ameliyat yapı lıyordu. Yeni kanunun bir madde sine göre hiçbir hekim, bir ar karar vermiyecek, ameliyat için. için mutlaka hastanım mustarip bulun duğu hastalığın o mütehassısı ile konsültasyon yapmağa mecbur o- lacaktır. Bir operatör, diğer bir meslek- taşile konsültasyon yaptığma dair bir rapor almazsa tek başına ya- pacağı ameliyattan mes'ul tutu- lacaktır. Bundan başka, sıhhi ve zaruri çak hâmile bir kadının çocuğunu almak için hekim, mutlaka adli tabibin müsaadesini istihsal etme hastanelerle sıhhat yurtları smıf- lara ayrılacaktır. Liman müdürü An- karaya gidiyor Liman İnhisarı Şirketi Umum Mü dürü Hamdi B. İstanbul Hman işleri nin ir elden idaresi meselesi etra- Türk tütünü Azalınca.. Mısırda da müşkülâta uğradı Ihracat Ofisi Mısırda sigara sa- nayiinin son seneler zarfında dü- gar olduğu müşkülât ve sigara ih- racatında vukua gelen £ tenakus hakkında tetkikatta bulunmuştur. Bu tetkikata göre Harpten evvel Mısır sigara sanayiinde büyük bir inkişaf husule gelmiş ve harice © tı artmıştı. Hal ve sigara sana; sinde kalmıştır. Harpten evvel çok memleketlere siyara ihraç €- den ve nefaseti itibarile her ta- rafta tanılmış ve şöhret kazanmış plan Mar sigaraları bu — mevki iştir. tistikler de bu vaziyeti teyit etmektedir. Mısır 925 senesinde on Mısır kıymetinde halde, bu mik. tar 531 senesinde 215,000 Misir lirasına düşmüştür. Bunun bir tek sebebi vardır: Misir sigara sanayiinin düçar akülü bi nefaseti her tarafta tanınmış olan Türk tütünlerini istimalda son se- Li imensin pi e ve bunun peticesi olarak (sigara sanayii müskülâta düşmüştü: Türk tütünlerinin Mısır sigara ihracatında oynadığı rolü anla- mak için bu memlekete olan tü- tün ihracatırıza bir nazar atfet- mek kâfidir: Sene Mısır lirası 928 831.233 929 572.427 930 202.167 s1 246-731 932 ilk sekiz aylık (o 102.798 Bu istatistikten anlaşıldığı veç hile Mısıra olan tütün ihracatımız sen, seneye azalmıstır. 028 1.233 liralık imiz halde 931 . Bunun neticesi olarak Mısır sigaraları eski ofa» setini kaybetmiş ve ihracatı hizza rur gittikçe azalmıştır... i Mısıra rapteden dır. Memleketimiz: Mısır sigara ihracat ticaretine pek © kiymetli muzaharetlerde bulunmaktadır. Mısır sigara sanayii Türk tütün lerinin nefaseti sayesinde inkişaf etmiş ve ihracatı da o derece ari: mıştır. Misir hükümetinin v& siğa» raya sanayiinin bu dakikayı vikma- rı itibara alarak eski inkişafı te- in etmeleri için Türk tütünlerini istimalde artık ihmal sölagöna leri pek şayanı teme: Âyan Mecli istiyormuş İZMİR, 30 — Cuma p lacak meb'us intihabi için hazar lıklar devam ediyor. o Müstakil namzetlerden eski meb'us Tireli Numanzade Mustafa Bey Hizmet gazetesinde bir beyanname neşret miştir. Beyannamesinde zümre inhisa- rma yol açan © e ça nizamlarm na taraftar aleyhinde, meci olduğunu bildirmek, Abdullah Cevdet'in cenazesi is... Bugün saat 11 de İçtihat evinden haldırılacak Vefatmı tosasürle yazdığımız İçtihat sahibi o Abdullah Cevdet Beyin çenezesi bugün saat 11 de evinden nından sonra İstanbula dönere heşriyatıma burada devam etmiğ