23 Ekim 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

— — bahisler Ziraat mı, sanayi mi? İlkönce halledilecek esas hangi sanayiimizi inkişaf ettireceğimizi tespit etmektir je Bugünkü buhran dolayısi- le satılamıyan zirai mahsulleri mizin bir kısmının yerine dahi li sanayimizin istihlâk edece- ği maddeleri ekmekten ve işsiz İerimize iş bulmak ve umumi servetimizi arttırmak için sa- nayii inkişaf ettirmekten daha makul şey olmadığı ve esasen sanayiin ziraattan daha kârlı bir iş olduğu gösterildikten sonra halli lâzım gelen bir me- sele memlekı na; Bu hususta tereddütsüz de- nilebilir ki esas mesele iptidai mikdardadır, onun imali için e- mek ve sermaye sarfedilmeli- dir. Meselâ şeker. muhtelif ku- maşlar, nebati yağlar ve saire- nin dahili istihlâk mikdarı bir veya birkaç fabrikanın tam ve- rimli işlemesine müsait ise bun larm imali için lüzumu mik- darda fabrika açılmalıdır. Me- rinos koyununun bizdebulun! ması veya az olması, uzun lifli pamuğun bizde henüz yetişme mesi kabilinden sebepler bu gi bi maddeler üzerinde dahili pi yasamız için işleyecek iplik ve kumaş fabrikalarının açılma- ması ye sebep teşkil edemez. Zira, daha yukarda da söyledi #imiz veçhile, 600 kuruş eden bir kumaşın altı kuruş eden iptidai maddesi hariçten gele- ne elde lâkadar eden meseleler, dünya meseleleri hakkında müda velei efkâr ettik. Milletler Cemiyetine iştiraki. mizin ilk senesi bu içtima şayazı memnuniyet olmuştur. Cihan sul- hunü hakkile temin için sarfedi- len ve edilecek olan mesaiye sulh perver Türkiye Cümhuriyeti di ma samimiyetle ve gayretle iştir: alan berke onlar. Ba el Çin - Japon ihtilâfmı tetkike me- mur 19 İar komitesinde inbilâl e- den asalığa, haber aldığınız gibi, Türkiye intihap edilmiştir. Bütün dünyayı alâkadar eden bu mühim meselenin balline memur bir ko- misyona Türkiyenin intihabı mem leketimize karşı benlenen emniye- in bir tezahürüdür. Terki teslihat, iktisadi buhran gibi meseleler ayrı konferansla" rın mevzuu olduğu için asamble- | de bugünün bu büyük dünya me- seleleri müzakere edilmedi. Terki teslihat konferansının umumi ko- misyonu gelecek ayın tonlannda ve dünya iktisat buhranı konfe-| ransı da şubatta veya martta top! lanacaktır. Beynelmilel konferansların sü- ratle ve müsmir neticelere varma dan tevali etmesi bazıların: dün- ya işlerinin düzelmesi hakkında tereddnde ve hatti nevmidiye dü- “sürüyor. Benim fikrimce düny: nın içinde çırpındığı çare bulmak herhalde bu çareyi #rsiakla mümkündür. Belki, ara- ma yollarını, tetkik ve mesai usul Terini mlah etmek lâzımdır. Esa- sen muvaffakiyetin çaresi de bu- dur. Biliyorsunuz ki, Cenevre ma- hafilini şimdiki halde en o fazla meşgul eden mesele Almanyanın terki teslihat konferanamdan çe- kilmesidir. Anaya, teslihatta müsavat isteyor. Fransa, evvelâ emniyet meselesinin hallini talep ediyor. Benim fikrimce terki tes- İihat meselesini işkâl © eder gibi bu iki talep © hakikatte cek diye onu imalden vaz geç- mek ve aradaki 594 kuruş far- In da memleketimiz iş ve ser maye sahiplerile hükümetine kalmayıp bir Avrupa memleke ve hükümetine gitmesini iste- mek mantıksızlıktır. Bu kadar çok pamuklu imal eden İngilte re, Fransa, Almanya ve İtalya gibi memleketler pamuklarını. Almanya (demirini, (Fransa kömürünü, İtalya hem mir hem kömürünü kâmilen ve ya kısmen dışarıdan getirirler. ve bu hal merkür memleketle. rin bu gibi imalâtta bulunma- lara, hattâ bu hususlârda ih- racatçı olmamalarına mâni ol- mamıştır, Burada ancak bir sıralanma meselesi mevzuu bahsolabil mevcut buhran giderilme-ini çabuklaştırmak (için iptidal maddesi bizde bulunan fal lardan başlamak ve diğerlerini onlardan sonra yapmak mürec cahtır, Dahili istihlâki az olan mad deler için mesele tabii aksidir. Meselâ lokomotif gibi bir ma- İr alalım. Farzedelim ki. mem leketimiz her sene elli yeni lo- komotife muhtaçtır. Ve bu ka dar lokomotif yapan bir fabri- ka veya fabrikalar manzumesi tam veriminden pek aşağı bir faaliyetle işler. Bu takdirde lo ime kalkışmamız komotif imaline doğru olmaz. yetlerl; yolunu k, milli varidatı çoğaltmak, beynel- milel mübedeleyi tevsi etmekle mümdündür. Evvelâ milli hayat. ayretle adım a- dım bu faaliyeti tanzim ve tezyit ederek, diğer taraftan beynelmi- lel sahada mübadeleri teshil eyli > | yerek bugünkü müşkülât tahfif ik. | etmek kabil olabilecektir. Hiç şüphe yoktur ki, emniyet ve kredi yollarımı açmak bu ame liyenin gayri müfarik bir lâzım. dır. Manhaza, buhran sona yaklaşmakta olduğuna kana at edenlerdenim. Müşahedelerimin en | samimi ve kat'i hülâsan olarak size şunu söyleyeyim ki, insan dünyanın bu nisbeti dahilinde diğer memleket | lere nazaran Mustafa Kemal Tür. kiyesinin ve İsmet Paşa idaresinin en iyi olduğuna ve memleketimi. zin en az sıkınlı ve müşküldt i- ginde bulündağımı görüyor. Bu müşahede memleket içinden ziya de vatanın dışından deh& kolay va daha har'i görünüyor. Bu da, kendimize karşı emniyeti her ani artıracak bir müşahededir ki sa- mimiyetle i » Fransızlarla Müzakereler Muallâk Suriye meselelerinin halli için Fransız sefiri Comte de Chambrun ile başlanmış olam mü- zakerata Tevfik Rüştü B. le sefir arasında Ankara'da devam edi- lecektir. Comte de Chambrun dün saat birde Dolmabahçe sarayına giderek Tevfik Rüştü B. le kına bir mülâkatta bulunmuştur. Bu mülâkatta muallâk Demiryolu ve emlâk meselelerine yakından te. mas edilmemiş, yalnız umumi su- rette müdavelei efkâr edilmiştir. Çomte de Chambrun müzakerata deva için bu hafta zarfında An- çe biribirini itmam eder, hem de işi ikmal eder © mahiyettedir. Binaenaleyh, bu iki talepte telif etmek ahval ve şeraitini | nazarı dikkate alarak bir şekli hal bul- mak hiç gayrı mümkün değildir. Elverir ki herkes kendi mena- fii yanımda ve kendi menfaati i- miş gibi diğerlerinin menafiini de gözetmeği âdet edinsin. Diğer ta- Taftan mevcut beynelmilel teah- hütlerin henüz neticesi alınmadan i tenhhütlere müstenit — yeni ızmalar aramak zaruri ol- atü kanaatinde değilim. Terki teslihat meselesinde ol- duğu gibi, emniyet meselesinde de Rriand - Kellar misakımı esas diye kabul etmek ve bu misakı ete getirme çarelerini ara- yor. kara'ya gi MÜNİH, 22 A.A. Wolff A- jansından : Münihin alt bü tiişve sermaye sahiplerine : haline bakınca ahval ve | şernitin | 9"! yerimi 8 tejemisanı 1 ile son derece meşğul olmak Amanya hükümeti, ihtiyatkârane bir hattı hareket ittihaz etmiş olup takım tedbirerden başka | bir şeyle meşgul olmamakta, muhalefet fırka Muhtelif fırkalar, büyük bir faa- Tiyet sarfetmekte ve birçok kombine sonlar tasavvur eylemektedirler. Brüning arasında bir mülâkat çete şayinsr vardır Bu son şayianın âsıl ve esası yok tur. Fakat von Sehleicher'in diğer bir takım siyaset adamları ile görüş müş olduğu muhakkaktır. Teferrüattan sarfı narı» edilecek olursa vaziyetin hakiki manzarası şudur: İntihabatın neticesi hakkında toptan bir tahminde bulunmak müm kündür. Hitler fırkası, mahsüs | bir muvaffakiyetsizliğe uğrıyacak ve takrihan 50 kadar azalık e Yeni Relchst-g'da Nazi - Mer- kez koalisvovu balunmıyacaktır. Yeni Rejel st ve da rolü pek büyük olacak oh n Hrrenb>ro'in mizahere ti olmadıkça sağ cenahın ekseriyet tplıyahihmesi irekân ve ihtimali yek tur, kân dairesi dahilinde değildir. Mamaf va-iyetin uzayip Avusturya Meclisinde Meb'uslar biribirle- rine girdiler VİYANA, 22. A, A. — Milli mec isin dünkü celsesinde (aralarında başvekil M, Dollfuss de bulunan hü kümet erkânından 3 zat, sosyalistle rin bilhassn müfrit ferkaların nüma- yiş yapmalarının meni hakkındaki” tedbire mütenllik olarak yapmış ol- ları istizahlara o cevap vermekte rini isiltiremediler, Bilhassa müste- şar M. Fey, emirnamenin kanunu © sasiye muvafık olduğu mokini naza- rm: müdafaa ederken sol cenahın yuhalarırç maruz kalmış, sağ cenah ise kendisini alkışlamıştır Hükümetin beyanatından © sonra sosyal.demokrat fırkası o reisi M. Baver, arala doğru ilerliyerek, doğrudan doğruya ileyke hü- — we onu muahaze etmiştir. M. Dollfuss, M. Bawer”, riyal reisi ve “Proleteryanın iü taraftarı olmak bayanyetie” baş vekile demokrasi dersi verecek vazi- Bolşevik” kelimesini ettiğini duymuşlardır. M. Baner'in başvekilin bu sözleri- ne bir takım küfürlerle mukabele ct miş olduğu zannolunuyor. Mümai- leyhin “Namuslu bir bolsevik, sizle re berhalde müreccaktır.” demiş ol- dekı rivayet ğ M Baver'in bundan sonra im sir, kararsız” manasına karetamiz Er kelime sarfetmiş pi gu söyle Bunun üzerine — başvekil, meclis reisine bazı o ihtaratta bulunurken Heimvekren mebuslardan M, Pem- ner, M. Baner'e doğru — bir hokka fırlatıp atmışan da isabet etmemiş. tir. Sosyal demokratlar, Heimvehren lerin sıralarını doğru hücum etmiş lerdir. Böyük ve umumi bir karga salık hasıl olmuş ve buna ancak cel senin tatili ile ve güç hal ile nihayet yük birahanesi. hükümetin iktı | vermişti sat programınır tahakkukuna yardım etmiş olmak çin müs- tahdemin mikdarının yüzde beş nisbetinde artırmağa karar ver. miştir. DUSSELDORF 22 A.A. — WolfE Ajansından: o Müttahit çelik fabrikalar şirketi 1 Teşri- nievvelden beri Bulmak kâfi gelebilir. Herhal takriben 3000 15 dünyanın skor devem edi. | ameleyi yeniden işe başlatmış Bugünkü bula; dir Ba hadiseler dolayisile (fırkalar ipe bişi aktede- Tümeni tatilinden sonra VİYANA, 22. A. A. — Yukarıda tafsil ettiğimiz hâdiseler yüzünden eslsenin tatil edilmesinden iki sxat İ sonra milli meclisin celsesi tekrar eçilmeşier. Nisbeten sekin olan bir müzakere den sonra m.Mli meclis intihabatı ta- İ ikinin tesbiti, ilkbahara burakılma. İ tar #ntilmbata ait teferrüat kabilinderbir | ü dolayisile nazırla”, sözle-| t Bir s0 cenah hükümet teşkli im- MİLLİYET PAZAR 23 TEŞRİNIEVVEL 1932 HARİCİ HABERLER Almanya'da yeni intihabata hazırlık Hitlercilerin bu defa 50 kadar meb'usluk kaybedecek. leri tahmin edilmektedir.. MA Z2.AA. — Havas ajan | olan bir “Sendikalar kabinesi” ne > muhtemel nazarile bakılmak. öyle bir kabinede Naziler, mer- kezciler ve sosyalist sendikalistler bulunacaktır. Bununla beraber, böyle bir proje kısmen havalidir. hafilin hükümet ile erillet srasını arrak siyasi me kil görünmektedir. Vih. yet, ran nihai kararı verecek olan Hin- 'denbourg'u da hesaba katmaların i- cap etmekte'ir Hitlerin başvekile açık mektubu BERLİN, 22 A e çi jansından. Başvekile hitap çik bir mektubun ta Hitler, ye Almanyanın 300.000 kişilik bir ordu büyük zırhlılar inşası müsaadesini istemiş olduğunu iddi eylediğinden Alman hükümeti, Almanyanın biç- ten başka şar Silan e tebyin etmekte İlmanya, diğce milletler eslik. nin her memleketin hususi vaziyeti hesaba katılmak suretile Versailles lir M. Ponsot Şama vardı Adanaden geçerken beyanatta bulundu ADANA, 21, A.A. (Gecikmiştir), Suriye fevkalâde komiseri M. Pon. Fevkalâde komiser , kendisin gö- rüşen Türksözü gazetesi tmuharrirle rinden birisinin İstanbulda cereyan etmekte olan Suriyeliler ile Türkle- > Meydamıekbez wa işletme umurunun Türkiye ali hakkindaki salinkeraia bi s5aline cevaben demiştir ki: “ Müzakerat devam ediyor, bu iki meselenin de birkaç güne kadar kat'i bir neticeye | varacağını kv. vetle ümit ediyorum. ” Muharririn Suriye meclisi ve Su- Transız munhedesi haklımda. süsline der “ Suriye meclisi ayın 25 inde top- lanacaktır. Bahsettiğiniz o muahede hakkında söz söylemek salâhiyeti yalnız bende olsaydı, söze bir cevap vermek kolaydı. Fakat bu hususta f; kir ve sözeri ehemmiyetli olan baş. kaları da vardır. Masmafih bu me seleyi mecliste mevzuu | bahsedece- gim”, cevabme vermiştir. Muharririn sön söz olarak şimdi- ye kada muallak kalan meseleler halledildikten sonra © ile Fransa arasında bir yaklaşmanın mümkün olup olamıyacağını dair sorduğu sünle, fevkalâde komiser; Fransanın bumu çok arzu ottiği ve böyle bir yaklaşmanın çok mümkün olduğunu söylemiştir. M. Ponsot Şamda riş Şam'a vasıl ŞAM 22 AA, — M. Ponsotdim | ça olmuştur. Amerika teslihat mü tarekesinin temdi- dini kabul ediyor ane TON, 2Z2A.A.— Amerika teslihat mukavelesini 1 Mart 933 e kadar tehirini ka bul etmektedir. e Bu mütalea, yakında Cenevreye bildirilecek | tir. Söylendiğine göre resmi | mahafilin bu temditten maksa. dı teslihatın tahdindi koferan- sma deniz teslihatının tahdidi imkânını bahsetmektedir. | Kabine Buhranları | Brüksel ve Prağda mükâlemeler devam ediyor BRÜKSEL, 22. A.A. — M de Broguerille, matbuat mümessilleri- ni kabul ederek buhranın halli için yapılan müzakerelerin iyi bir yolda olduğunu söylemiş ve demiştir ki: “Kabineyi teşkil vazifesini dün de- ruhte ettim. Kararım, bazı nsühim şahsiyetlerin hareektlerine bağlıdır. Muvaffak olamadığım taktirde yarın öğle vakti istifa edeceğim. Çekoslovakya'da.. PRAGUE, 22. A. A. — M. Maly- daki kak agd Dün akvem, aşağıya yazı Keteyi enin Deyi anan yorlardı, htiy ten veriyoruz Barveki M. Malypetr (Çifçi), Dahiliye nazım M Cs “ağ Güçbir fn censup değildi müdafa nazır İn. Bender Gi merarelerde tebeddül yok- > halde tadilâ? , temamen çahsi olacak ve bilhassa çifçi furkası men- suplarının işgal etmekte oldukları mezaretleri alâkadar edecektir. M. Manlu'nun beyanatı BUKREŞ ,22. A.A. — Hüküme- tin proğram hakkında beyanatta bu İnan M. Manis, bilhassa şa sözleri söylemiştir. Viz. Bir ademi tecavüz misaki aktini hr esirin ce ha, | metimiz, ağın alin if kle va misakını peşinen koyduktan sonra tanik etmiştir Bittabi Romanyayi misal dün bir koymuyacak ani misaktam daşlan simza edemeyiz. le vi tahsilâtı PARİS, 22 A.A, — Son <xlül aymda vergi tahsilât 2509 nil. eee fraga baliğ olmuş- Rosvelt mi, Hoover mi? İntihap mücadele- sinin gös- terdiği safhalar.. SAİNT-LOUIS, 22. AA. — M. Rosevelş intihabat münasebetile İ- rat etmiş olduğu bir sutekta içki memmuiyeti kanununa telmih ettile- ten Tadn göç kalan” esakat» milletlere para ilrazı etmekten iba- vet olan siyasetini tenkit etmi M. Rosevet akışar arasında vazife- YE | sinin Amerika sermayodararının güç İ likle kazanmış oldukları dolarların | ecmebi piyasalarda hba edimesine | mani olmuş olacağını ilâve etmiştir. LONDRA, 22. A. A; Daily ye gazetesinin Nev York muhabi- , cümhuriyet farkasının yeniden i- Terlemekte gidene bildirmektedir. Cümhuriş tarafından ya pılan ve (M. Rozvelt” İn fırkası) tarafından O kazanılacak bir zaferin iktisadiyat sahasında teh Gikseli bir inhitata bais olacağı sure- olan propaganda yavaş, yavaş taraftar e e başlamıştır. Hapishanade Isyan Asi mahpusları aç bırakıp hak- larından gelecekler PARİS, 22. AA Şikago Tri | bü gazetesinin meyroluman. üke- yetile itaat altına almağı Sürünmek | tedir, iÇin başvekili Avru- paya gidiyor ŞANGHAY, 2Z AA. — Sıhhi sebeplerden ılolay Almanyaya git mekte olam Çiz. başvekii ME Yang Chinng Vei Âyrusaya müteveecihen Balkan ittihadı taraf tarları çoğalıyor Hasan Bey itilâfların Balkan ittihadının temininden sonra halledilmesini istedi.. Romen meb'usan reisi ne diyor? BÜKREŞ, 22 (Sureti mahs giden M. Ciceo Pop'la — görüştüm. M. <so Hop Pop dünkü konseyde alman neti- senin çok parlak olduğunu, gaye- ye yarmak için müsküllerin ber. dedi v — Balkan ittihadı fikri kafa- larda, kalplerde yer almıştır. Bu- nun tel taraftar olan- lar günden güne çoğalmaktadır... Hükümetler neticenin bir an ev- vel husulü için azami müzaheret gösteriyorlar. Bükreş konferansı Bulgarların endişelerini bertaraf etmeğe hiz- met etmiştir. Belgrat ve Sofyada toplanacak olan Balkan konfe- ransları gayeye yaklaştığımızı da- ha bariz bir surette ifade edecek kararlara sahne olacaktır. başı da şu sözleri söylemişti — Biz vazifemizi y. Temelleri attık. Bizden ler eseri ikmal edeceklerdir. Corap verdin: — Eserinizde hapiniz kirkami davranın, onu kendiniz ikmal € deceksiniz... İleriledi: — Bu samimi hav bana da bu kanaatı veriyor, Hasan B. in nutku BÜKREŞ, 22 (Sureti mahsus giden muhabirimizden) - tısadi ve diğer itilâfların bd ittihadının temininden sonra li daha doğru olacağı mütaleasıt serdeylemiş ve müzakcratın menni sahasından çıkıp e lüzi kararlar sahasma girme: Yunan murahhas M, Bakkal-! nu müdafaa etmiştir. Gemlikte beyanname.. BURSA, 22 (Milliyet) — Gemlikte meçhul bir şahıs tara fından talik edilen beyanname zabıta memurları tarafından top lanmıştır. Hükümet memurlarına ağır hakaretleri ihtiva eden bi beyannamenin faili şiddetle aranmaktadır. Manisada yeni IZMİR. 22 (Milliyet) istasyon binas — Sivas istasyonu modelinde yı yapılan Manisa istasyonunun açılma resmi buradan gidecek vetlilerin huzurunda icra edilecektir. İstasyon binası çok meldir. iTasarruf haftasında mekteplilei bankaları ziyaret edecekler ANKARA, 22 (A.A.) — Aldığımız malümeta göre mill iktısat ve tasarruf cemiyetinin beynelmilel tasarruf günü müni sebetiyle açtığı propaganda işi her tarafta büyük bi z Bu hafta bankalara yatırılacak tasarruf parasını dırmıştır. ka u) mühim bir meblâğ tutması beklemiyor. Maarif vekâletinin m. teplere yaptığı bir tamim neticesinde bu hafta bütün mektepli ler bankaları ziyaret edecekler ve tasarruf kumbarası olan tal beler, kumbarelarında bulunan paraları bankalara yatıracaklar' dır. ANKARA, 22 (A.A.) — Mektep talebeleri sınıf. sınıf mu: allimleriyle birlikte şehrimizin İş ve Ziraat bankalarını ziy: etmektedirler, Talebe için çok faydalı bir ders ve tasarruf terbir yesinin yayılması için de çok kuvvetli bir teşvik olmaktadır. Tokyo, Moskova ve Vaşington LONDRA, 22 A.A. Daily Telegraph gazetesinin siyasi muhbiri, Lytton raporu Millet- ler cemiyetinde tetkik ve müza keresine başlamadan evvel Ja- pon diplomasisinin büyük bir faaliyet göstermekte bulundu- ğunu biladiriyor. o Japoyanm yeni Mançuri hükümetinin ta- nmması fikrine Moskova'yı i- male ettiği söylenmektedir. Bu üç hükümet arasında yakında bir ademi tecavüz misakı akdi muhtemeldir. Daily Telegraph gazetesinin siyasi muhabirinin verdiği tafsilâta göre Japonya Sovyetler birliği hükümetinin endişelerini bu suretle nyatıştır dıktan sonra Amerikan efkârı umumiyesini kendi lehine çevir meğe çalışacaktır. Japonya bu maksadına varmak İçin yeni Mançuri hükümetini büyük na- fin işleri için Amerikan şirket- İerile müsait şeraiti havi muka veleler akdine sevk ve teşvik €- decektir. Chili'de örfi idare ei de CHİLİ 22 Chili'de ilân edilen ör (ar ka gün dah md dilmiştir. 24 İtalyan tayyaresi devriâlem yapacak ROMA, 22. A. A — İtalyan tay- yaresi gercek Mart veya Nisanın- | il da dünya etrafında 3 aylık devir se- Ni öl YAMAN, dn Sa Eki Arap saçı Gibi.. | Rıhtım antrepolar! k tekrar araştırılaca! Rıhtım antrepolarda geçef) 6 milyon liralık | yolsuzluğa ait derilmiştir. Vekâletin bu — çok işler dönmüştür. Bu işlere © İân mahkemede bakılmaktadır. Elde ettiğimiz farla anlat a. İZMİR, 22 (Milliyet) “ Çeşmenin Ovacık köyü kahv?” sinde Kayserili Dilâver Çavuf ile araları eskiden açık ol#f köy muhtarı İsmail ile kav” ya tutuşmuşlardır. Kav. muhtarın damadı Hüseyin Sö. banı Süleyman da müdahale