12 Ekim 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

, : ş , i Almanya Tütünlerimiz Tütün işini iki sında dostça halletmek lâzım.. Bir milletin istihsal iyeti içinde devletin iktısat politikasma da çok ehemmiyetli bir rol düşer. İstihsal hayatı yalnız şahsi men- faatlerden insafsız bir ilham a- lan muhtelif piyasa ve ticaret o- Yünları ile hiç beklenilmiyen arr- zalara uğrarsa devlet politikası nın vaziyete karışması kadar ta- bii bir şey olamaz. Böyle bir mü- dahal irkaç belli başlı menfa- gin var” şeklinde hay- kırmasma sebep olabilir. Fakat devletin en büyük ve temelli vazi- felerinden biri de, hiç şüphesiz, İ bu geniş menfaat güreşi karstm- da doğru bir nazım olabilmektir. Durgun bir piyasa, belki, forsat avcıları için eşsiz bir ticaret cen- netidir. Bir lira bir ay içinde beş lira olabilir. Fakat devlet bu dört beş fırsat kahramanını de, tihsal kaynağı olan köyü düş mek mecburiyetindedir. İstihsali, piyasd ile, para elmiyen köy yıkılışına devam ederse, fır- sat çekirgelerinin elinde son kuv- vet filizlerini kaybederse Türkeli? nin en büyük ve canlı temeli sar- almış olur. Devlet, Türk kudretini eritmemek şartı best ticaret faaliyetine karşı el- bette ber türlü kolaylığı göztere- bilir. Günl bu gibi kolaylıklar istihsal için de çok lüzum- lu ve ape Yurdumuzun tü- tün politikasından de bu ana iktısat fikirlerini göz- den uzak tutmamak icabeder. Tü tün şu veya bu firmanın i dan evvel bir Türk Ülkesi i Bunun mahreçleri de devletin ik- tısat politikasını birinci derecede alâkadar eder. Devlet birkaç ko- misiyoncunun menfaat mercii ola- mıyacak kadar yüksek ve tarihi bir müessesedir. Samsun'un, Edir- me'nin, Burasa'nm, İzmit'in, İz- mir'in Taşova'nın tütün yetiştiren sırtları birkaç yıl evvelki yeşilliği- ni kaybetmiştir. Güzel tütün tarla larında boyçektmemiş mısır fidan ları küçük başakları ile, akşam- İar yayılırken, köyün derdini fi- #ldıyor. Niçin? Mahreç yok.. Ne- den? Bütün yeryüzünde nd bırak- mış tarlalar, köyler neden unutu- luyor? İstanbul'da ye uşağı o haykırıyor. söyliyorlar, diyorlar, reçlerimiz var. Bakmız, filan, şu kadar tütün aldı... Yabancı bir dilde çıkan bir İstanbul gaztesi tesir altında kaldığı anlasılan bir. Yazısında istatistiklerle çağtıyor — Türkiye'nin muhterem bir ga- zetesi aldanmıştır, diyor, ve tees- süf ediyor. Biz tarlalarmızı her Pe bir yabancıdan daha iyi bi- gelmiştir. Almanya” daki tüm edi (Türkiye'de çı- kan gazeteye göre) biz- den üç senede 17 1/5 milyon kilo tütün satın almış veya Yalar tan'dan bizim — bildiğimize e in senede 14 milyon kilo pid abut pahalı tütünlerinin fiatın Büşürmmek İçin İzmir Napoleon'un filosu denizden çıkarılıyor AL ALA —Daym vepi runun enkazındaki alt tını çıkarılma teşebbüsünün isünün muvaffakiyetle ne öy eee öy Hava taarruzlarına karşı tedbirler POTSDAM, I.A-A. Ajansından: Groenland'da varmi Kem ALA — Veli Ajansından: Bir t e İktisadi bahisler ) ve memleket ara. daha çok tütü alacakmış, bu. fert olarak bizi alâkadar etmez. Bizim bildiğimiz bir şey varsa, o da, Türk istihsalinin birinci dere» cede bir devlet meselesi olması- dır. Başında Dr. Schnur bulunan bir Si politikayı / takip edebilir ? Dost Alman devleti, iki dost rinitli arasındaki nasebetleri hiç te tesir tün öteye beriye gaşırter istatistikler ne olursa olsun © Al manlar da Türkler kadar trüstün iktısat poltikasından muztarip- tir. Son günlerde vatanperver ve idenlint bir Alman, T. H. Tetens tarafından neşredilen çok vukuf- lu bir kitap, trüst ve Dr. Sehnur hakkında faydalı malümat ver- mektedir. Almanya'da tütün trüs- man piyasasından hemen kalktığı görülmüştür. İstanbul'da yabancı bir dilde neşredilen gazete bunu imalatımızdaki noksanlığa atfedi- yor. ve Orta-Avrupa'ya giden tü- tünleri Alman trüstü lehine tefsi- re çalışıyor. Türk öteden beri en üncüdür. Bütün ehcmmiyet- tün tabirleri bütün dünyada türkçedir. Yabancı gazeteciye ha- tırlatmak isteriz ki kendi mize ait olan meselelerde biz derecede hassas olmak mecburi. yetindeyiz. Türk tütün istihsali İ ile mahreç arasındaki tabi olmı- | yan vaziyetleri tam bir dikk: e er etmekteyiz. Bizim istatikler ız ve tarlalarımız- a Trüst, Türkiye'ye karşi, hüs- nü niyetini müspet bir surette gös termedikçe, bizim için takip edile cek tek bir yol vardır: Bu mesele- i kanın mevzu ten Almanya'da da hiç sevilmiyen, binlerce Alman'ı işsizler sürüsüne ilâve & eden bir i büyük millet miyetli bir mahsulümüze ait mah- reç meselesini doğrudan doğruya Almanya ile münakaşa elmetiyiz. Biz bu hususta Almanya'nın bize karşı çok dost davranacağına son derecede eminiz. Çünkü: Alman- diyoruz. Bizçe, ket arasında dostça | halledilmesi en mücbir bir zarurettir. İktıradi hayatımıza büyük lan ve ilk tedbirleri salimize karşı gösteren İktsat Vekilimiz. Celâl Bey. bu vaziyeti en geniş bir sa- lâhiyetle halledebilecek bir şah. siyettir. Omun için, biz, bu husus. ta muhterem vekilimizin tesirli tetbirlerini tam bir emniyetle bek leriz. Celâl Bey gibi başlıbaşma bir tecrübe demek olan bir şahsi- yet, bugünün normal olmıyan tü tün vaziyetini ve bunun halli için Londralı bir cevahir- ci tevkif edildi BUDAPEŞTE, 11. A. A. — Lond ran en maruf cevahircilerinden 0- lan M. Norman Veiss, esham ihraca una kanun ahkâmına muhalefet töh- edilmiştir. rat ve esham bulunmuştur. Mümaileyh, karısı ile birlikte Bu- dapeşteye getirilmiştir. Pasaportları, mücevherleri ve u “-. ham müsadere Ma dl M. Sanchez Guerra- ya nuzul isabet etti MADRİT, 11. A.A. — Krallık zamanında başvekil olan Sanchez Rusyada bir şehrin , Türk tütününe karsı i- | | l Hint Müslümanları Aralarında gene bir ihtilâf çıktı BOMBAY, 11. A.A. — Şimdiye | kadar kongre taraftarı müslümanla- Fa karşı müttahit bir halde bulunan | | muhafazakâr müslümanlar arasında bir nifak ve ihtilâf hast olmuştur Filhakika muhafazakârlardan bir kısmı, mecusiler tarafından yapıla. | cak fedakârlıkların asgnrisi peşin o- | larak bildirilmedikçe Şevket Ali tara fından teklif olunan konferansa işti. ! a Müslümanlar müşterek bir talep te bulunmadıkları takdirde Mahat ma, muhtelif temayüklerde olan iki taraf veisleri ile temasa giremiyecek | tr. Şevket Ak, yali umumiye bir telg ral cekerek kararından vazgeçme- sini rica etmiştir. Lucknov müslüman konferans i- çin yapılan — hazırlıklar, çok ilerle- | miştir Gandi, Şevket Ali'ye Hindistanın | iki büyük cemaatı arasında devamlı | bir anlaşma husule gelmesine bütün kalbile çakışacağına dair teminat ver miştir, | Lloyd GösEzii un | bir mektubu LONDRA, 11. A.A. — Lloyd George, gelecek çarşamba günü, bir ing yapacak olan liberallerin bu toplanışında bulununağı reddeylemiş Kin fedeeayoa kâtip t mektupta ez- Sümle diyor kiz Mübadele serbestisi usulünün ter- ki, Avrupada 1916 vaziyetinden da- ha vahim bir vaziyet doğurmuştur. Tesssüf olunur ki, bu hal mevkiden başlıca mesul olanlar, iki liberal na- zirdir. Bunlar bizi Cenevrede temsil etmiş olan Sir John Simon ve Sir | Herbert Samueldir. e Zaten ortalığı | tehdit eden buhran bu nazırların ha | reket hattından dolayi tesri edilmiş- tir, ineilterede İiberalizmi o kuvvet. | e matuf her yeni gayrete | iştirake hazırım. Fakat şu şartlaki, liberal fırkası şimdiki tehlikeli teah bütlerindem siyrilsin Pr. Einstein MÜNİH, ILA A Volft A- jansından: Bir müddet evvel ölen milyarder Bamberçer tarafmdan ku rulan ve 1933 semcsi sonbaharında | yeni Jerseyde Princeton'de açılacak olan “yüksek te! ler” müessesesi instein'i riyaziyat şubesi müdirliğine tayin ettiğini bildirmiş. ür, Einstein, bu sıfatı sağ kaldığı müd detçe muhafaza edecektir. Alman Başvekili Münih'te MÜNLH, 11. A. A. — Volff Ağan sından: Alman başvekili M. Von Papan yanında © birçok yüksek me murlar olduğu halde saat 820 de Münihe gelmiştir. Von Papen, istas yonda Bavyera başvekili M. Helv ta rafından karşılanmıştır. Alman baş. | vekilinin bu seyahati hakkında mü- talea yürüten gazeteler Münâhte ya- pılacak görüşmelerin ehemmiyetini devlet ilaresiade bir takım değişik” plan göntermelie , Almanyada Bikler yapma işinin bu İ Tayyareci Fon Gronau sağ! BERLİN, 1 A.A.— VolifA- Dünya etrafına tayyare İ müdüriyteinde bulunmuş olduğunu | sebebi, İnsull aleyhine hiçbir müzek HARİCİ HABERLER (200 milyon | Kaybetmiş Atina'da tevkif edilen Amerikalı banker VASHİNGTON, LA A —Ha- riciye nezareti, Atinadaki Amerika diçiliğine Yunan hükümetinden Sa- musl İnsul'un 8 ve hararzlık Samuel İnsull mesini istemesi için talimat vermiş- tir. Amerika ile Yunanistan arasında müerimleri &rdedilmiş olan tasdik edil- olmakla beraber Amerika, Sa wwe İasuli'un bevkif edilmesini Bi lâhare iadesini talep etmek için is temiştir. ATINA, 11.A A. — İnsull iflâs oden bir takım Amerika şirketlerin ve bu iflâslardan 100 milyon dolar kaybettiğini olise söylemiştir. Ken disi hiçbir suç işlemediğini, kendi a- leyhine hiçbir nüzalıkere kesilmedi- cağrnı beyan eylemiştir. Polis, İnrsil'ün vekili tarafından tahliyeye daret e Bunun kere çıkarılmaması ve hüviyet vera- kalari usulüne muvafık — olmuyarak Yunanistanda ancak nakti bir ceza alınmıştır. Zabita, vesmi o bir müra- caata maruz kalmazsa, İnsull'â gali ba serbest bırakacaktır. Böyle iken nezaret altında bulunduracaktır. Banker serbest bırakıldı ATİNA, 11 ütlüsmü; .— Ame ada 1090 milyon dolar ihtilâs e buraya gelen ve Ar-erika el sinin talebile tevkif edilen ban- ser Samuel İnsuli serbest bırakıl a Mü ithiş Bir kaza töhmetlerile muvakkaten tevkif ct-! Herriot Londrada Bugün Paristen hareket ediyor PARİS, 11. A, A, — M. Mac Do nal - Herriot mülakatı perşembe gü- mü Londrada saat 13,10 da vukubu lacaktır. i Fransız başvekali çarşamba günü | Paristen hareket edecektir, Fransız plânı ve Petit Perisien PARİS, 11, A. A. — Petit Pari sicn garetesinin Cenevre muhabiri, Fransız plânının başlıca vasıflarını izah ve teşrik etmekte ve bu plânda kendirini zabıta bundan böyle dabi ki ahneın Bokarno itilâflarını bi- raz batırlatmaksta vemüşterek bir unvan altında hepsi de ayni gayeye yani salhun tensiki gayesine müte- veccih olan bir takım itilâf projele- rini bir araya getirmekt colduğunu yazmaktadır. Fransız plânında şunlar vardır: 1 — Teslihâtm tahdidi: #müteal- lik umemi bir mukavelename, 2 — Umumi ixtişari z 3 — Muavenci, emmüselâmet ve kontrole müteallik mmtakavi | bir misak, 4 — Tedrici surette | beynelmilet bir kuvvet vücuda getirilmesine dair bir misak, $ — Hukuk mücavalı prensipinin tatbikine müteallik bir protokol bu plân kabul ©- decek olan bütün devletlerin teslihat larnm şimdiki halini gösteren dip- lomatik bir vesika vücude getirilme si teklif olunmaktadır. Teslihatnın ne halde bulunduğu tenyin edilecek olan devletler arasın. da bittabi Almanya da vardır. Bahsi geçen vesikada, bu teslihat esasma göre hukuk müsavatı prensipi kabul edilecektir. e Herriot-Titulesco mülâkatı PARİS, 11, A.A, — M. Herriot, M. Titulesco ile bir buçuk saat gö- rüşmüştür. Bu görüşme bittikten zona M. sözleri . Tü ö Bükreş'e gidecektir. Fakat, öğleye doğru M. Herriot'yu kabul edebile- ceğini ummaktadır. Nazilerin para ihti- yaçları var - BERLİN, 11. A. A — Havas A- faal yapamıyacaktır. propagandayi Ahiren Münihte o mahelli Nazi sarraflar — 500 metreden içi adam dolu bir asansör koptu LONDRA, 14. A. A. — 19 amele- nm jansından: ile devir seyahatine çıkan fon Bro- Dağıstanda ilmi bir heyet MOSKOVA — Başlarında meş- har ve mimar M, iy ismi değişti MOSKOVA, 11. A. A. — Maxi- Gorkinin edebi li Hitler Atinaya gidiyo! Cumartesi günü halka mühir bir nutuk söyliyecek (O ATİNA, 11 (Hususi) — Almanyanın meshur reisi Hitler perşembe günü buraya gelecekti lerin bu gelişi bi tetkik seyahati mahiyetindedir. Nazilerin reisi cumartesi halka mühim bir nutuk söyliyecektir. Türkiye futbol birincilikleri ISTANBUL, 11 A.A, — Futbol Federasyonundan: i — Türkiye Futbol Birinciliği müsabakaları ilk devresi teşkil eden 5 grupun müsabakaları intaç edilmiş ve grup birin leri belli olmuştur. Çukurova grup birincisi: Konya İdman Yurdu, o Eskişehil grup birincisi: Eskişehir tayyare taburu İdman Yurdu. İsta: grup birincisi: İstanbulspor. İzmir grup birincisi: İzmir Altınaf du İdman Yurdu, Samsun grup birincisi: Trabzon İdman Ocsğ' Re ncilik yarımson ve son karşılaşmaları 14/16 ve Zİ teşrinievvel tarihlerinde İzmirde yapılacaktır. Şampiyonlar İF mire hareket etmişlerdir. Alpullu fabrikasının faaliyeti EDİRNE, 11 A.A. — Alpullu şeker fabrikası çalışması devam eciyor. Şimdiye kadar 1300 vagon şeker çıkarmıştır. B# azın sonuna kadar çalışacağına göre bu seneki verimin 1800 W* gonu bulacağ: umuluyor. Diğer tarafta ispirto fabrikası da çalıf maktadır, İspirto fabrikası Türkiye ihtiyacatınd. yüzde fazla çıkarıyor. Şirket bu sene bir toprak tahlil lâboratuvarı 48 mıştır. Bundan böyle pancar ekimi yapan her köyün topraklar” nı tahlili edecek ve ona göre gübre istimal edilecektir. Memleketler arasında telefon ANKARA, 11 ALA. — Ankaraya telefonla bağlı bulun” dış memleketlerle telefon görüşmesinin iyileştirilmesi için P. Telefon U, Müdürlüğünce konular taşıyıcı cereyan (Courant po” teur) makinelerinin ilk denemesi bugün yapılmış ve çok gü neticeler vermiştir. Silâh kuvvetlerini azaltma konferansında CENEVRE, 11 A.A. — Mevcut kuvvetler hakkmda tetki” kat yapan hususi komite bu kuvvetlerin azaltılmasına imkân el mayan unsurların hesabına ait muhtemel âmiller hakkında teli komite tarafından hazırlanan raporu müzakere etmiş ve hem&i hemen hiç bir değişiklik yapmaksızın kabul eylemiştir. Bu rapor. kabul edilen şekiliyle, mevcut kuvvetlerin ve sü” fus miktarının hesabı esasına müstenittir, - Bu suretle elde edilecek malümat, daha sonra, coğrafi muf” takalardaki muhtelif devletlere ait satıh mesahast, hudutların © zunluğu ve mahiyeti, hayatı merkezlerin vaziyeti, hudutlar ar8” sındaki münasebet gibi bazı şartlara ve her memleketin kuvvet” lerin mahiyetine nazaran başka bir şekle konacaktır. M. Boncour mazbata muharriri M. Wilson'un itilâfperverii” ği gösteren bu formülü evvelce tasvip etmişti, Bundan sonra komite deniz aşırı memleketlerdeki kuvveti” rin azaltılması mümkün olmıyan unsurlarının hesabına ait mel” temel âmiller hakkında müzakereye başlamıştır. M. Boncour bu hesaba ait en mühim âmillerin arazinin bü" yüklüğünden ve genişliğinden ve ehalinin sulh hakkındaki fiki nin vüs'atinden ibaret olduğumu. çünkü bizzat (nüfus (miki rının ancak ikinci derecede bir rol oynadığını ehemmiyetle kö” detmiştir. Müzakereye çarşamba günü devam edilecektir. Marsilyada tayfaların grevi MARSİLYA. 11 A.A. — Şark hatlarına mensup bulun? ve şark memleketlerine sefer yapacak olan Champollion, Lam* rine, Compiögne ve Graudier posta vapurları. tayfalarının ücret meselesine ait bazı sebeplerden dolayı yaptıkları grevde 19" göstermeleri üzerine Marsilyadan hareket edememişlerdir. Nafıa işleri ne halde? İzmirde bulunan Nafıa müste- şarının yolllar ve Rıhtım şirketi işine dair beyanat! 1 (Hususi) — Na İZMİR. mel, Burdurun ıslaha muhte, dır. İzmir rıhtım şirketinin bayaa işi bugün iklâfa bağlar di. Imzaya kaldı. Şirketin İf ; E il tım şirketinin Belediyeye hakkında müşteşar B. “ rin yüksek menfaatlarını ei ğ