11 Mayıs 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

11 MAYIS 1937 7 inci sene No. 2243 NUŞHASI $ KURUSTUR Başvekili hâmil olan vapur rıhtıma yanaşıyor, İsmet Paşa vapurun üvertesimle'te “Milliyet” in objektifi karşısında, Başvekile rıhtımda Bolşevik mi olalım, Faşist mi?. Ne bu, ne de o.. Yeni Rusyayı mutlaka tanımalıyız; M. Litvinof'un beyanatı ve bir ecnebi diplomatın sözleri. Sirt meb'usu : Mahmut Sivastopoldayız. (Commu- ne de Paris) dritnavtmım gü vertesinde Sovyet Rusya Hari- “iye komiseri Mösyö Litvinof ile beraber bir köşeye çekilmiş uşuyoruz. Terki teslihat ve zenevre müzakeratından bahse diyoruz. Mösyö Litvinof; Ce- Devre konferanslarında müda- İna ettiği malüm tezleri bana izah ediyor. Kendisi, garpta gün hâkim olan (zihniyetle u işin yürütüleceğine kani de- #il.. Milletleri terki teslihata ve halâsa götüren formülü bul- mak için imperyalist zihniyet- tecerrüt etmek lâzım... Litvinof, Yeni Rusya'ya atfe dilen harp taraftarlığı fikrini şiddetle reddediyor... Bir aralık, İsmet Paşanm Rusya seyahati hakkında muh- terem Hariciye komiserinin ne düşündüğünü sordum. Bana ver diği cevabı aynen naklediyo- rum: «.. İki memleketin seneler- den beri devam eden güzel mü nasebetlerinden ( bahsetmeğe tabii lü görmem. Bu güzel münasebetler her sene dahe ziyade inkişal ediyor. Başveki linizin bu seyahati ise iki mem leketin dostluğuna yeni bir u- fuk açtı.Bu ufukta her iki mem leket için hudutsuz menfaat ve emniyet vardır. Biz İsmet Paşayı çok severdik. Fakat ©- bunla bu defa dahasıkı teraas ettikten, memleketimizin bü- yük'şetlerile daha yakm tânış» tıktan, hâsılı kendisine mah- sus olan . sâmimiyet ve sempatiyi obize tattırdıktân Sonra hepimiz ona âşık “öl duk. İnanmız ki, ünyonun bütün erkân; benim gibi düşü: Büyor. Şimdi biz İsmet Paşa- mın şahsında Türkiye için dost Tuktan daha ileri bir duygu ile mütehassis bulunuyoruz!» .. Çarların Rusyasını tanıma: mak yüzünden milletçe, memle ketçe çok zarar görmüştük. Bu zararları mektuplarımda birkaç Yesile ile hatırlatmıştım. T: ten ve tecrübelerden ders alma idik. Cümhuriyet Türkiyesi ayni hataya düşemezdi. Onun için Milli Mücadelenin ilk gü Bünden itibaren basiret göster- di. Büyük komşumuzla eniyi geçinmek yolunu tuttu. İşte on iki senedir ki, bu yol dan asla ayrılmadık. Bu müd det içinde dostluğumuz ağır İ nlar geçirdi. Buna rağmen iki memleket azami dürüsti ye samimiyeti gösterdi. Başve- kilin son seyahati; bu iki komşu için dostluk politikasmın heye- Sanlı tezahürlerine yeni vesile- hazırladı. Artık her iki taraf şefleri; biribirlerinin namus ve karakterine bel bağlayabile- ceklerini anlamış bulunuyorlar. Bu itibarla dostluğumuzun âti- gina büyük bir emniyetle bakabi iriz. .. Moskowada, suvarelerden bi rinde idi. :Devletlerden birinin mümessili ile'şündan © bundan, bilhassa umumi iktısat buhranı mın çarelerinden bahsediyor. duk. Muhatebım bir âralık sö- zü İsmet -Puşanin “ seyahatine intikal ettirerek dedi ki: — Başvekilinize Yöprlan res. mi kabuller, istikballer ve umu- mi tezahürat bütün münasile şahanedir, belki ondan da ileri... — Tabii dostluğun, tecrübe- den ve ihtiyaçtan doğmuş sa- mimi dostluğun tezahürleri... Dedim. Cevap verdi: — Doğru amma. Ruslarla | İŞ İdost olmak pek güçtür. Siz hem İmilli karakterinizi, mil. İl © politikanızı, rejiminizi İ muhafaza ediyor, hem de sami İ , bu doğru, de. İlise Türkiye ile Bolşevik Rusya İ arasındadır. Bunda hiç birimi. İzim ihtilâfı yoktur. - Her iki ta- raf; biribirinin rejimlerine kar- şı bir nevi saygı ile mütehassis- İ örler.Onun için memleketlerimi İsin dahili rejimi; -politikalari. shızı ve dostluklarımizı © hiç bir suretle 'alâkadar ve müteessir etmez.” Bu sözlerin teatisinden $on- ra yeniden buhran mevzuüna geçmiştik. .#* Bu konuşmayı — anlatışım, sebepsiz değildir. Bazı vatan- Bu telâkki onları anliş hü- kümlere, yanlış meti zi neticelere sev- sadi hayatını tanzim etmek, ye ni hayat ve ihtiyaçların icapla- rına uymak iyetindedir. Karşımızda tetkik edilecek iki âlem var, Bolşevizm ve Fa. şizm... | © Bolşevikler, muazzam Rus- ra'da yeni bir sanayi âlemi ya. memleketlerinin zirai ve sınai bütün ihtiyaçlarını (kendileri rmı tatbik yolundadırlar. Ye. ni Rusyada tamamen muvaf- fak olmuş büyük eserler var- dır. İki sene evvel, oberkesin olamaz, yürütülemez dediği ba- zı mühim sanayi, bugün kurul. muş, işlemektedir. Bu işleri başarmakta başlıca muvaffakı. yet âmilleri o muntazam pro- gram, teknik, ihtisas, çalışma metodu ve mecburi sâydır. Dostluğumuz, Nasyona: | daşlarda yanlış bir telâkki var. |, kediyor. Bugün Türkiye; ikti- |! ratıyorlar. 160 milyon nüfuslu | 8 yapmak istiyorlar. Bu kararla-| / su Sahip, ve Başmuhar. Siirt Meb'usu MAHKWu. Umur! “Neşriyat ve Yan Müdürü resmi tezim ifa ediliyor ismet Paşa Dün Geldi.. Başvekil diyor ki: “Rusyaya dost- luk götürdüm, dostluk getirdim... Başvekil İsmet Pş.nın gazetemize beyanatı Heyet beklenmiyen bir saatte gelmiş olmasına rağmen mu- azzam tezahüratla karşılanmıştır İsmet Pş. dün gece refakatinde gelen Rus ceneralleri GE şerefine 40 kişilik bir ziyafet verdi Başvekil İsmet Paşa, Hariciye Ve: | kilimizin misafiri olarak İstanbul kili Tevfik Rüştü B, ve beraberlerin. | gelmişlerdir. Cari Fince yi de bulunan zevat 16 gün süren Rus: | diye edilen atı götirmeğe memur ya seyahatinden dün saat 14 buçuk: | kumandan M. Çalı da şehrimize gel, a Grüzin vapurile şehrimize avdet | miştir. Ayrca heyetimize Sorret ti Hariciye komiserliği kısmı i- Rusyada neler görü- şüldü, neler yapıldı? Başvekil Leningratta teşyi ediliyor etmişler, parlak merasim ve tezabü- ratla karşılammışlardır. İsmet Pş Hz. ile birlikte. refiknları HE, ile Beynelmilel meseleler tetkik edil- miştir. Siyasi, askeri bir itilâf yoktur Kredi itilâfının esası nedir? Başvekil Paşanm Rusya seyahati münasebetile Türkiye ve komşu memleket arasında ne gibi itilâflar aktedildiği hakknda | salâhiyettar zevattan şu malümatı aldık; Siyasi ve askeri bir itilâf mevzuwu bahis değildir. Ancak İsmet | Paşa Hazretleri; yeni Rusyanm en ileri erkânile konuştu. Bey. nelmilel bütün meseleler tetkik ve mütalea edildi. İki devletin noktai nazarları arasında hiç bir #tilâf olmadığı anlaşılmıştır. Yapılan kredi itilâfmın esası şudur: Rusya bize sekiz milyon dolar kıymetinde sanayi makineleri verecektir. Ne gibi makinelerin almacağını hükümetimiz tayin edecektir. Anlaşıldığına göre hükümet pamuk mensucatı sanayii ni korumak için icap eden makineleri isteyecektir. Almacak ma- | Jerin bedeli mondiyal fiyat üzerinedir. Müddeti yirmi sene- Bu bir nevi kredidir. Bu kredi için faiz verilmeyecektir. Han- Başveki! rıhtımda Balkı selâmliyor. gi makinelerin intihap ve celbedileceği hakkındaki karar, | kil Paşanın yeka Kankiedmdan si veli kinle M. Thomas'ın cenaze Galatasaray cak fabrikalar, hükümet tarafından işletilecektir. Başka serma- ; | yedarlara devredilmesi mevzuu bahis değild ii merasimi Fener İ İsmet Paşa ile beraber şehrimize gelen Rus suvari sabitleri suvari sa bitlerimizle beraber .. CENEVRE, 10 A.A, — Ce. iyeti akvam konseyi Yugos- lavya mümessili M. Fottich'in telkinatı üzerine, Cemiyeti Ak- Bir Fransız gazetecisi, Moskovada Tevfik Rüştü Beye sordu: — Bu kredi mikdarını kim tayin etti? Siz mi, Ruslar mı? Tevfik Rüştü Beyin cevabı şu oldu: — “Bu kadarını biz istedik. Bir senede bu kadarını yaptıktan sonra ilerisini düşünmek ve dostlarımızla bu esas dahilinde yeni bir itilâf yapmak daima mümkündür.” Karşılaşıyor Bu cuma günü Galatasarayla kâmilen avdet etmişlerdir. Yalnız mütehassıslar Rusyada kalmışlar. dir, Heyetle gelen Rus misatirler İsmet Pa, Hz, ile birlikte, Gruzia, pe heyetimize refakat eden Ferik, rütbelerinde — Fokin, AK tönce si