10 Nisan 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 6

#MILLIYET PAZAR 10 5 “Muhabir mektubu Adapazarında su der- dinin önüne geçilmeli! İhracat işini tanzim için vağonlar bekletilmemelidir zararın e ba geliyor Adapararından bir manrira ADAPAZARI, (Milliyet) — pazarının gerek istihsalat ve 2 ise iktısadiyat goktasmdan haiz olduğu ehemmiyet de sıhhi ve içtimai va; fur, Bu mühim şehrin zall. filmesi ve asrın icabatına göre mo dern bir şekle konulması müm .. iken bu cihete şimdiye kadar İavarı tesesüftür! Adapazarını ve #elerden beri olduğu gibi bundan sonrada kendi mukadderatna ter faktır. Kocaeli valisinin Ve şahsiyetinden Adapazarı $i tifade edemezse gök yazıktır! Dert bir değil ki Adapazarı içi me kadar ça- © | muvaffakiyetsizlikle Adapazarının park caddesi müddet zarfında İstanbul piyasa sında patatesler çok istekli satılı yor, fakat tüccar ma'larıni bir tür İ Haydarpaşaya o götüremiyor. Bu suretle ikinci hatta toplanan yor ve mal sahipleride zarara uğ ” a bayat ve iktsadiyatın te- mel taşlarmı teşkil eden tüccarlar mız bu gibi müşkülütlara maruz kalırlarsa bu memleketten buhra erim olmasma imkân var mr. Diğer bir dert daha Adapazarı halkı o dektorlara müracaat etmiyerek yerli ebeleri tercih r. Zira: Bu: ranm doktorları bir doğum için otuz lira istemekte | imişler! Bu yüzden diplomasız yerli ebeler bu rada hali faaliyette oldukların dan maalesef doğumların ekserisi neticelen- mekte olduğunu söylüyorlar. Şe- hirde (30) bin nüfus sakin oldu- ğu halde bir doğum evinin bulun şah İ maması ve parasız doğum yapıl. i Tİ kıymettar alâkasma vebes Buda başka dert idinde rutubetli bie yerdir, otrafs da açık olduğundan tüccarın mal arı çürüyüp telef olmaktadır. Tüc carlar kapalı vagon için 15 ira pe $in olarak verdikleri halde bi'âha ra mallarınıyükletmek için istas- yona müracaatlerinde kapalı va- © yon olmadığından bahisle açık vâgon almak mecburiyetinde ka» İsyor ve üstüne örtülecek muşam- © ba içinde ayrıca beş lira almmak- Dahası var!,. Patates yüklü va maması çok acı bir haldir. Kars, Erzurum, ve Adana gibi burada da mükemmel bir doğum mücsse sesinin vücude getirilmesi Sıhhiye Vekili muhtereminin yüksek lütuf lârından İntizar o olunmaktadır. Gerçi belediye hastahanesi doğum için beş yatak ayırmış ise de bun dan zannedersem halkın haberi yoktur. Yeni bir hayat Adapazarında yüksek tabaku ya mensup her hanımefendi bir şü. | tadır. Mütevazin bütçe (Başı birinci sahifede| lardır. Hatipler hükümetin ta- savvur ve tekliflerini tasvip & den beyanatta bulunmuşlardır. Mali vaziyeti itnizama getire lan bu tedbirler fırkada telâkki olunmuştur. İçtimaa yarm on beşte de. vam olunacaktır. Bu içtimada hükümet hatiplerin ileri sür- dükleri muhtelif meseleler hak kında cevaplarmı verecekti: Müzakeratın yarıkni içtimada nihayete ermesi kuvvetle muh temeldir. Yeni kanun lâyihaları Hükümet yarm gruptan a- lacağı tasvip kararı üzerine lâzım gelen kanun lâyihalarını müstacelen hazırlayarak Millet Meclisine takdim edecektir. Bütçe encümeni bayramdan sonra 932 bütçesi üzerinde tet- kikatma ve tatbikma (tevessül edilecek yeni kanun lâyihaları- nı müzakereye başyalabilecek- tir, Bu suretle bütçe kanun lâ- yibasısile diğer lâyihalar niha yet mayısın — haftasma kadar Meclis heyeti umumiyesine sev kedilmiş bulunacaktır. Bütçenin masraf kısmı Devlet bütçesinin masraf kısmı bugünkü halinde başlıca ihtiyaçlara göre taksim edile-| cek olursa şu rakamlar elde edilmektedir: 82 milyon memur, maaş ve ücretlerile mütekaitler, eytam ve eramil maaşları. # 45 milyon mukaveleli borç- ir, 890 bin lira icar bedelleri. ZI milyon iaşe masrafı, 3 milyon inşaat. 41 milyon sair masarif. Bunların yekünu 192 mik yon 890 bin liraya baliğ olmak Bu (masrafa Omu- kabil © mevcut © kanunlarla temin varidat ancak (o 148 buçuk milyon ie rayı tutmaktadır. Görülüyor ki devlet makinesinin ihtiyaçları- nı temin için tur, Aradaki bu farkı kapat. mak maksadile hükümet bir ta raftan masraf bütçesinde aza- İ İmi tasarruf temin etmiş, diğer taraftan varidatı tezyit çareleri Bi taharri eylemiştir. Tasarruf ve tedbirler Masraf bütçesinde masarifi umumiyeyi 4l milyondan 27 milyona indirmiş, inşaat tahsi- satını ise tamamen kaldırmış. tır. Bu tedibrler sayesinde 175 milyon (890) kadar indirilen masraf bütçesile vari. dat arasındaki açığı kapatabil- mek için hükümet fırka grupu- Dun tasvibine arzettiği tedbir. ler şunlardır: Teşviki sanayi 1 — Teşviki sanayi kanunu ile bahşedilen haklara ilişilmi - yecektir. Ancak hariçten celle dilen ve gümrük resminden mu af tutulan mevaddı & iptidaiye kabul günü yapmıştır. İstanbulda | listesi üzerinde esaslı tetkikat olduğu yibi buranın hanımları da toplu ziyaretler yapmaktadırlar. Gerçi bu bayat âdabı muaşerete taallaku hasebile cidden şayani takdirdir. Fakat teessüfle haber aldığıma göre bu gibi sosyetelere devam için şu tasarruf devrinde bir çok fuzuli masraflar ihtiy, le ecnebi kumaşlardan pek ağır tuvaletler yapılmaktadır. Maişet leri aldıkları maaşlara münhasır kalan kocalar için bir yıkım olan bu tuvalet müsabakasından sarfı nazar edilmesi milli tasarruf nok tasmdan şayanı tavsiyedir Rarıp KEMAL Doktor Hafız Cemal Dahiliye hastalıkları mütehassısı Cumadan maada hergün öğleden sonra saat (2,30 dan Se) kadar İs. tanbulda Divanyolunda 118 numa- ralı hususi dairesinde — dahili hasta- sonlar dil iskelesinede kesilerek |... . yapılarak bu liste daraltılacak ve bazı maddeler üzerindeki muafiyet kaldırılacaktır. Bu tedbir bir buçuk milyon liralık varidat temin edebilecektir. Muamele vergisi 2 — Gümrüklerde muamele vergisine bir mikdar zam icra olunacaktır. Bu zamdan da 4 milyonluk bir varidat fazlalığı tahmin edilmektedir. 3 — Bina vergileri kanunun- daki vergi nisbeti bir mikdar tezyit oluancaktır. Yani geçen sene musakkafat kanunu üze. rinde yapılan tadilât meyanm. İda vâki tenzilâtın küçük bir kısmı iade olunacak, zirai mü- sakkafat ise bu zamdan müstes na tutulacaktır. Bu da bir mil. yon 900 bin lira fazla varidat temin edebilecektir. Nakliyat 4 — Nakliyat vergisi, otomo İtemin olunabileğektir. Nakliyat | vergisinin halktan alındığı hal. de kısmen müesseselerin elinde iğinden men hazineye girmesini temin için kanuni müeyyedeler vazo- İunacaktır, Şeker 5 — Yerli fabrikalarda imal edilen şekerin beher kilosi İbin liralık varidat temin oluna» caktır. Bu tezayüt fabrikaların temettüü üzerinde cüz'i bir te- sir yapmakla kalacak, şeker fi- atlarının tezayüdüne sebebiyet vermiyecektir. Hariçten ithal olunan şeke- rin beher kilosundan alınan 25 kuruşluk istihlâk resmi muhafa za olunacaktır. 6 — Muayyen bankalara bahşedilmiş pul muafiyetlerikal dırılacaktır. Bu da 500 bin lira- ık bir varidata zemin teşkil e decektir. Müvazene vergisi 7 — Buhran vergisindeki nis betlerin tezyidi yerine muvuk- kat mahiyette olmak üzere mü vazene vergisi namile yeni bir vergi ihdas edilecektir. Hükü- i met buhran vergisi kanununda- ki istisnalardan bir kısmının kaldırılmasından bir fayda me. İmül etmemiştir. Müvazene ver gisi buhran vergisine tabi tutu lan o umumi, si ve mülhak © bütçeler ve © bele diye bütçelerle | idare edi- len daire ve müesseseler ve ha- kiki veya bükui şahıslar nez- dinde veya onlara merbut ola- rak maaş, tahsisat et, yev- miye, hakkı huzur tisas zammı ve bilümum ikra. miyeler veya her hangi bir nam ile olursa olsun bir bedel veya aylık mukabilinde çalışan şahıs ların istihkakları ve şirket ve müesseselerdeii “Alınacak © te. mettü ve ikramiyeler ve: hiz- met mukabili verilecek tazmi- at ve ihbariye ve ayni mahi- etteki tediyelerden yüzde on nisbetinde tahsil olunacaktır. Vergi ne suretle tahsil edilecek Müvazene vergisi buhran ver gisi gibi istisnaları olmayacak, | rise eski tekaüt kanunu üzerinden maaş olan mütekaitler, yetim. ler ve dulların (o maaşlarından, harp melüllerine yapılan tedi- yattan, hidematı vataniye ter- bininden mai ay zarfında aldığı maaş ücret veya yevmiye yekünu ( 30lira ve ondan aşağı olanlardan dahi bu vergi tahsil olunacaktır. Mü vazene vergisinin tatbiki şu şe kilde cereyan edecektir Maaş veya ücretin yekünu üzerinden evvelâ yüzde on nisbetinde mü vazene vergisi kesilecek, bilâ- resi yine maaş ei üzerin kazanç vergisi katolunacak ve kazanç vergisi kesildikten sonra geriye kalan mikdar üze rinden buhran vergisi tahsil o. İunacaktır, v 3» ANKARA, 9 (A.A.) — C.H. Fırkası gurupu bugün öğleden ev ya ve sonra olmak üzere iki cel- . Gurup yarın dahi mali meseleler üzerindeki müza- keresine devam edecektir. eler Mu:zzam bir köprü NAPOLİ, 9 ALA. — Şimali ne bir proje tevdi etmiştir. i Mühendis Calabretta Antonio?- Bun eseri olan bu proje Sicilya a- dasını Mesina boğazı ana vatana bağlıyan kısmını Can- zirri ve Pizzo üstünden atılacak bağlamağı teklif et- ün tulü 200 metre o- ink irtifa: 120 ve arzı 60 met- reden ibaret bulunacaktır. Belçika kraliçesi Napolide.. NAPOLİ, 9 A. A. — Belçika kraliçesi Elisabette dün saat 11,25 || te buraya vâsıl olmuştur. İstas- yonda prens ve prenses Picmont tarafından karalama ve Raggia sarayına gitmişi A ea bir! Alman Diplomasisi Londra'yı devlet arasmda sautabik kalebil- mek imkânmın bulunulamıyacağı burada ihsas edilmiş ve bir Tuna konferansının içtima davetinin a- kamete uğramasının hayret tevlit eüniyeceği telmih edilmişti. Şu i tibarla, Lowning Strect içtimaları- nın mutlak surette menfi netice vermesi Berlin'de hayretle telâk- ki edilmemektedir. Daha fazla memnuniyet hisse- dilmekte ve bu eserde Alman dip lomasisinin M. Tardisu'nün plâni- dar ince olduğu ve Tuna İ hakkındaki Alman nok nı ibraza müsait bulunduğu söyle- nilmektedir. Bilâkis ve pek tabii olarak Fransa tarafından serdedi len ve Almanya'nın Londra kon- forananı yeticesiz brakmağa uğ- raştığma dair olan ittihamat, şid- detle reddedilmektedir. Almanya'nın Londra'da Von Büloov vasıtasile Tuna hükümet- lerinin çekmekte oldukları müş küllere Fransa kadar alâkadar da Murahhaslar döndüler LONDRA, 9 A.A. — Alman ve İtalyan murahhas heyetleri bu bah Berlin ve Romaya bereket «- deceklerdir. Flandin'in bir sözü LONDRA, 9 A. A. — Dörtler konferansı müzakeratı hiçbir hal suretine iktiran etmemi: Resmi bir tebliğ, müzakeratm bir takım iktsadi meseleler kar- olduğumu, bu mese lerin tetkikat icra- sını ve daha fazla malümat teati- sam etmekte bulunduğu- lirmektedir. Sü cebede M. Flandin, m tmadi birlik vücude © getirilmesi lüzumunu ehemmiyetle kaydede- rek bu rejimin büyük devletlerin en ziyade mazharı müsaade mil let maddesinden istifade eylemek ten feragat etmelerini icap ettir. resi lâzem gelmekte olduğumu beyan etmiştir. M. Flandin, Loondra'yı terket» meden evvel şu beyanatta bulun- muştur: “Bazı devletlerin herkezi Av- rupa'daki vaziyetin (vel takdir etmemekte olduğunu zan- nediyorum. Fakat vakayiin inki- şafı, bir inhidamın önüne Beç- mek için bir müdahelede bulunma nın acil bir zaruret olduğunu gös terecektir.” LONDRA, 9 A.A. — M. Flan- din, refakatinde Fransız mutehas- sısları m halde saat 15 te Pa ”“ ütereketinden evvel Fransız maliye nazırı merkezi o Avrupa Falih Rıfkı Beyin eserleri 1—D. Cenubl Amerikayı anlatan ye- e 3 — Yeni Rusya Rus iniılâbından, bolşevikle- in terbiye ve telkin metotların. Bu eserlerin hem san'at, hem fikir kıymetleri vardır. Yeni ya- & ile herkesin hem lezzet, hem istifade ile okuyacağı cn iyi ki- saplar bunlardır. Hepsi Muallim Halit kötüpha- hesinde bulunur. Doktor Rusçuklu Hakkı » | bilâke (Barut ve fişek Şirketinde suiistimal | (Başı Bitinci sahilede) M. Holdin isminde bir Fransızın şirkette hâküm vaziyette bulun- mak istediği hakkında dün bir re- fikimiz tarafından bazı neşriyatta bulunulmuştur. Bu hususta alaka- dar zevat ile temas ederek, esa- sen tasfiye halinde bulunan bu şirketlerin idaresinde yolsuzluk olup olmadığını tahkik ettik. Bi- ze verilen malümata göre, bu şir- ketlerin hissedarları arasında M. Holdin isminde bir kimse yoktur. Muhtelif işlerle iştiyal etmek üze re teşekkül eden şirketlere “Hel- ding” ismi verilir. Barut ve fişek inhisar şirketlerinde hissedar ©- lan Oriental İndustriel Monopole Limited şirketi de bu kabilden bir Holding şirketidir. Bu itibar ile şirkette hinedar olduğu iddia e dilen “M. Holdin” de bu tabir- den galât olsa gerektir. Refikimiz tarafından yapılan neşriyatta yazıldığı gibi idare meclisi azalarıma fazla para veril diği iddiası da varit değildir. A- zaya verilen ücretler maliye ve- kâleti ile müştereken tayin edil miştir. Azaya evvelce 50 lira hak» kı huzur verildiği halde bu ücret 26 liraya indirilmiştir. Meci re de ayda ancak bir defa içtima etmektedir. Bu şirketlere konulan sermaye» nin yarım hükümet, yarısı Orien- tal şirketi tarafından vazedilmiş olduğundan 6 kişiden ibaret olan idare meclisi azalarından üçü Ma liye vekâleti, üçü de Oriental keti tarafından intihap edilmiştir. Şirket umum müdürüne evvelce 1500 lira maaş tahsis edilmiş İse de bu miktar bilâhare bin liraya indirilmiştir. Barut ve fişek fabrikaları tesi- sinden hariçten ithal edilen fişek ler muvafık şeraitle satın alınmış, yalnız Oriental şirketi bu müba- yaatta komisyoncu sifatile tavas sut etmiştir. Fişek şirketi hükümete aidat olarak 257 bin, barut şirketi de 550 bin lira vermeği teahhut ot- mişlerdi. Barut şirketinin asgari 600 ton barut satması meşrut ol- duğundan, hükümete verdiği ak data nazaran kilo başına 100 ku- ruş isahet etmektedir. Barut ve fi- şek fintlerinin fahiş olduğu iddi- ası da varit görülmemektedir. Fi- atlar hükümetin de iştirak ettiği bir komisyon tarafından tayin edilmiştir. Şrketler son zamanlarda umumi keti 1927. senesinde 435,928 de 538 buçuk 929 da 707,930 da 429, 931 de 362 ton barat satabilmiştir. mukavele şirketin “en (Oaz 600 ton barut | satabilmesi esası üzerine aktedilmiş isede bilâhire bu miktar 400 tona indirilmiş isede şirket 931 senesinde bu miktarda da satiş ye mamıştır. Fişek şirketi 1928 de 11 milyon, 929 da 13 milyon, 1980 da 7 milyon, 1931 de 8 milyon fişek ve 930 sene- sinde 4.300,000 kovan 931 de 3,500,000 kovan satmıştır. Buna rağ men Fişek şirketi 70-80 bin, Barut şirketi de 500 bin Yarar otmiş- lerdir, Bu şirketlerin hükümete kar- gı olan teahhüdatı ifa edemiyerek tasfiyelerime karar verilmesi umumi buhran dolayisile ümit ettikleri ka- dar barut ve fişek satamamalarından ileri gelmiştir. Barut ve fişek şirket- Teri heyeti umumiyeleri 1931 senesi bilânçonun tetkik için 14 nisan per- şembe günü içtiman (davet edilmiş- tir. e — Gümrükteki Tetkikat Üç memura işten el çektirildi Gümrükte son yapılan tef. tişler neticesinde (o üç memura işten el çektirilmiştir. Gümrük ambar ve antrepo- larındaki eşyanın tesbiti yapılır ken tetkik sırası 4 numaralı am bara ait kayıtlara gelmiştir. Bu tetkikatta hayli şayanı dikkat muamelelere tesadüf (o edilmiş ve defterler üzerindeki teftiş tamik edilmiştir. Neticede güm rükler teftiş heyetinin gösterdi ği lüzum üzerine — 4 numaralı anbar memurlarından (Zihni, Avni, ve İbrahim Beylere işten «| çektirilmiştir tetkikat de - Çocuk bayramında verilecek müsamere Himayei etfal cemiyeline buhrandan müteessir olmuşlar ve). son zamanlarda barut ve fişek satışı iğ aa karşı olan teahhudatını ifa edemiye- cek bir hale gelmişlerdir.Barut şir