20 Kasım 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 7

"Birinci Sahi Makined (Başı 1 inci sahifede) | Gördüklerim zihnimden geçen | kulaklarımdaki uğultuları | dağıttı. | Adeta çıt yok. Muntazam bürolar, Herkes çalışıyor. K: dın, erkek bir daireden diğeri- İİ ne gidip geliyorlar: Telefon al- mak istiyenler, borçlarını ve. renler, ve.. Nihayet her yerde eksik olmıyan şikâyetçiler, me | murlarla karşı karşıya.. ... Yenisi,, Kulaklarımızda an ılmaz, garip sadalar bırakan İ otomatik telefon.. Nasıl işler, faydası, zararı eskisine nispet- le faikiyeti?. Sualleri istediği. hiz kadar uzatabilirsiniz. Bu düğümleri çözebilmek için hiç usanmadan şirketin se 'vimli işletme (müdürü M.C- ton ile davasını hararetle müdafaa eden bir avukat gibi kelimeleri tane, tane söyliyen | ser mühendis M. Duncan'n izahatlarını dinlemek kâfidir. İşletme müdür muavini Beyin nazikâne delâl ği ketin bu iki mühim © rüknüne İ takdim edildim, İkiside şen, güler yüzlü zatlar. — Nasıl, dedim, otomatik telefonlarınızla işler iyi gidiyor mu? İşletme müdürile ser mühen dis bakıştılar. İlk O cevabı M. Crampton verdi: — Çok iyi. Bunu kendi he- sabımıze değil, müşterilerimi- Zin hesabıma da söyliyebilirim. ismini söylemek istemediğim ir müşterimiz var, Bu zat es- ki telefonlar işlediği zaman he men her gün şirkete gelir, ba- #ırır, çağırır, şikâyet eder du- Yurdu, Fakat otomatik telefon başlar, başlamaz bir defa gel- . Halinde © muzaffer bir ku- Mandan sevinci vardı: “Sizi teb fik ederim, dedi, şimdi raha- tım... — Ya!?.. Otomatik olunca birçok memurelerinize yol ver “iniz, bu noktadan. — Oh, acele etmeyiniz, isti fade ettik diyeceksiniz. Halbu- ki kendilerine yol vermek mec riyetinde kaldığımız 14 mat Mazele mukabil 10 erkek me- Mur aldık. Görüyorsunuz ya İbüyük bir tebeddül yok.. | — Otomatik telefonun fay- | daları?.. mn — İs > - Nev- ork telefonu hakkında ne dü. hüyorsunuz ? — Bu bir zaman meselesi- » Maamafih şehirler arasın- telefon işlerile doğrudan ya posta ve telgraf ida- i meşguldür. Bizim alâka- hiz yoktur. Biz şehir dahilin- ski tesisat ile uğraşmaktayız. kinelerimiz Avrupadan geli Or, Bu sırada söz günün mese- i olan â ii mevad ihraç edebi- teği sayılıyordu, Ser mühen- birden atıldı: en memurlar e İ sıl olur. Bakın'düğme yandı. Makine dairesi ve elektrik kahlosu Rakıyı unuttunuz. Bu en güzel bir içkidir. Bilmem nasıl oldu, ben de İngilizlerim meşhur viskisini methettim. Dudaklar hafifçe şapırda- dı: Yine ser mühendis zarif bir kahkaha ile cevap verdi — Dünya rağ Bir Türk (viski) yi, bir İngiliz de “Rakıyı,, tercih ediyor. . Muhtelif mevzulara temas ettik. Yine bir aralık sordum: — Şirkette kaç kişi çalışı- yor? — 475. Mütehassıs, me- mur ve işçimiz vardır. Bunlar- dan 80 - 100 kişi bürolarda ça- aşıyor. EŞ Saatlar geçiyordu. Bu ii damlarını kıymetli vakitleri- ni fazla suiistimal etmemek İ- çin suallerime nihayet verdim. Bir saniye biribirimize bakış- tık. Bu defa işletme müdürü M. Crampton sevimli bir tebes sümle; — Makine dairesini, otoma tik telefonun nasıl (işlediğini gösterelim dedi. Bilmem neden imtihaha gi- recek bir mektepli (o heyecanı duydum: Hendesi hatlar.. Bir- çok rakamlar, daireler, biribiri ne girmiş teller gözlerimin ö- nüne geldi. Hafifçe terledim. Fakat derhal kendimi - topla. dım, Vazifemi hatırladım. Göz ve kulak kesildim. ... Matmazellerin evvelce çalış tıkları zavallı muhavere salonu ne hale gelmiş... Tâ tavana ka- dar yükselen sıra ile sütun sü- tun makineler. Aralarında dar bir koridor, Memurlar çalışı- yor. Bu makinelere: Arayıcı ve seçici hatlar , diyorlar. Ser mühendis son derece ne zeketle, sabur anlatmağa baş- ladı, Salonda evvelce duyulan çıngırak sadaları, “Allo,, “mer kez!,, sesleri yerine makinele- rin muttarit tik taklarından başka bir şey duyulmuyor. Gazetecilik hayatımda bu kadar karışık zorlu bir iş kar- şısında bulunmadığımı itiraf © deri im. Makineler önünde verilen izahatı sıkılarak birkaç defa tekrar ettirmek mecburiyetin- de kaldım. Abizeyi kulağınıza aldığı- nız ve kadrandaki istediğiniz numaraları çevirmeğe başladı. ğınız zaman bu makinelerin na $ıl şaşmaz bir intizam ile işle- diklerini kabil değil tasavvur edemezsiniz. Arayıcı hatlar tabir edilen makineler arasındayız. Ser mü hendis izahat veriyor: —$imdi tasavvur edin; hariç ten bir zat “Milliyet, gazetesi ni bulmak istiyor. Numaranız kaçtı? — 24310, 24318, 24319, — Alâ.. Şimdi farzedelim, ki abone 24310 dan Milliyet gezelesini arıyor. Açık anlata. yım: Bir defa her hangi abone hattının ucu, bir abone çağıra- bilmesi için, santralde röle de- nilen bir alete müntehi olur. Abone ahizeyi çengelden çıka- | rır çıkarmaz, röle işler ve ö. nünde bulunduğumuz birinci “hat arayıcısı,, ile irtibat hâ Alet hareket etti. Bu suretle birinci hat arayı cı ikinci hattı harekete getirir. Bu sırada yerimizi değiştirdik. feden | tibaren bu emrinta ŞE a 16 teşrinisaniye (Başı Birinci sahifede) bileceği bildiriliyordu. Bunun üzerine yepyeni bir vaziyet hâ- dis olmuştu. Gümrük başmü- dürlüğü cumartesi ünden i- k edilebil â için tertibat almıştır, Gö- en lüzum üzerine kimyaha- sevi li ne veya muayene eşya da bu mu: | de edecektir. Muntazaman ta- | kipedilmey'en beyannameler bu haktan müstefit olmayacaktır. Gümrük başmüdi Seyfi Bey dün tescil edilen beyannameleri tetkik ederek idhal mwusaadesi verecektir. Maamafih cumarte si günü de gümrüklerde tabi vaziyetin avdet edemiyeceği an laşılmaktadır. Başmüdürlüğün bazı kimselerin paket muamelâ tınm kontenjan listeye dahil ol mamasından istifade ederek pa ketle memi şya çıkardıkları hakkında müdüriyeti umumiye. nin nazarı dikkati İbetmesi müsmir netice vermiştir. Aldı- ğımız malümata nazaran, pa- ket muamelâtı için de bazı tak yidat vazedilecektir. Dün tica- ri mahafildeki tereddüt devam etmekte (idi. Bu tereddüt ve durgunluğun gümrük muame- lâtının sarahat kesbetmesinden sonra kat'i neticeyi vereceği muhakkaktır. Dün akşam Mali- ye heyeti teftişiye reisi ve bor- sa komiseri Adil Beyin nezdin de bir içtima yapılmıştır. Güm rük başmüdürü Seyfi Beyin de iştirak ettiği bu içtimada yeni vaziyet münasebetile takip edi lecek hattı hareket görüşülmüştür. Adil Beyin beyanatı Maliye heyeti teftişiye reisi ve borsa komiseri Adil Bey dün Ankaradan şehrimize gelmiş- tir, Adil Bey dün kendisile gö- rüşen bir muharririmizin, bil- hassa son tahdit kararnamesi etrafımdaki bazı sunlllerine şu ce vapları vermiştir: — Bu kararname bugün bü- tün memleketlerin ittihaz etti- ği tedbirlere müsavi bir tedbir dir, Bundan gaye tediye müva zenemizin passif ve aktif kısım larmın tevzinidir. Bu müvazene tin memleketin ne kadar hayrı na, ne kadar lehine olacağını izaha lüzum bile görmiyorum. Kararnameyi tatbika başladığı mız bu günlerde belki bazı kim rik eder, abone (Register) e bağlanmış. Bunun vazifesi abonenin ha rice gönderdiği numaralrı al dıkça peyderpey lâzm gelen alete geçirmekten ibarettir. «Bunun böyle olmasına göre, buna makineden bir memur na- zarile bakılabilr.,, . . . Bundan sonra mühendis, seçici aletler hakkında izahat verdi: Bir seçici her biri on hatlık on adet kavisten müteşekkil yüz adet hatta vusul imkânını te min eder. Bütün bu izahatten (o snora abonenin kadranındaki her bir numarayı çevirdiği esnada ara- yıcı ve seçici aletlerde seri ha- reketleri açıkça görmek kabil. dir. Bundan sonra (| tehlikelere karşı alman tedbirler, Faraza yıldırım düşerse. o Her türlü n önüne (geçilmesi için icap eden tedbirler derhal ko- laylıkla temin edilir. Bozulan hatların tamiri her saat şirkette memurlar em- re âmade bir vaziyette bulunur lar. İtfaiyeye son derece ehem miyet verilir. Sırasile elektrik dairesini, a- kümülâtörler kısmını gezdik. Bir aralık eskiden matmazel lerin çalıştıkları pozisyonlar ö- İ nüne geldik. İki saatten beri i- İ zahat veren sevimli başmühen- dis hâlâ neşesini kaybetmemiş ti. Bir tahta perdeyi kaldırdı. Eski âletlerin hâlâ muntazam bir vaziyette olduğuna işaret etti. Sonra hazin hazin yüzü. me bakarak ilâve etti. — Müşteri arayoruz. Fakat her tarafta da otoniatik yapılı- yor, bilmem ki.. bulacak mı. olmadan gümrüklerden çekile- | kadar beyanna - mesi verilen eşya son tahdit listesinden istisna edildi İ memleketlerde | Maliye teftiş heyeti de uzaktan İ bi tutulduğu söyleniyor? | eçen EE seler için şahsan müşkül görü lecek cihetler olabilir. Fakat bü tün kuvvetimizle çalışacağımız | nokta bu kararnamenin başka" olduğu gibi memleketimizde de suhuletle tatbikmı temin etmek olacak- tır, Bu ciheti temin için bu işle âkadar olan her memur vazi- ifa edecek, bu meyanda İ yakından kendisine düşen tef- tiş ve mürakabe vazifesini ke- mali itina ile ifa edecektir. Bu mühim tedbirin memle- | ketin lehine olan neticelerini cok geçmeden hep beraber göre eğiz, — Listelerde bir takım hata lar olduğu, memleketimizde i- mal ve istihsal edilmeyen, fa- kat kullanılması zaruri olan bir takım maddelerin de tahdide ta — İlk liste bir buçuk aylık listedir, listenin böyle peryodik olmasındaki iyilik te müteakıp ihtiyaçlara ve zaruretlere tama mile tekabül etmesini temin et- mek olacaktır. e Böyle umumi bir kararın tatbikinda şu veya bu müşkülât vardır demek he- nüz nâbemahaldiz. — Kararname dolayısile bir ihtiküir başlayacağı söyleniyor? — Kararnamenin ikinci mad desinde “bahalılığı tevlit edebi4 lecek hususların ve filt inhisar teşebbüslerinin ref'i tedbirleri- nin almacağı,, da mezkürdur. Herhangi tedbir olursa olsun tatbika başlandığı zaman bun- dan şahsi istifade temin etme- ğe yeltenenler olabilir, Netice bittabi bunlara bahalıya mal o lacaktır. — Koli müvaredatı tahdide tâbi olmadıtı için bir takım tüc carların tahdide tâbi mevaddr koli olarak celbetmeğe teseb- | büs ettikleri de mevzuu bahis- | tir? — Böyle mahzur tevlit ede- cek noktalar varsa o da nazarı dikkate almır. | —- Kararnamenin tetbikı et- rafında bir talimatname hazı sizin bu talimatma- en istanbula geldiği niz sövleniyor. — Hayır hövle bir talimatna me mevcut değildir. Heniiz va pılmamıs. yapılmasına da lü- memistir. Maasma. | Aik ileride ican ederse bövle bir | #alimatnamede ikrar ed'lekilir, | yız, dedi. GN Nihayet küçük bir salona | geçtik. Burada beş altı kanım | diğer küçük merkezlerle mükâ leri temin o etmekle meş- gul. “Allo,, derken seslerinde bariz bir ihtizez var.. Belli; ya- rm endişesi. Sanki otomatik te fon, bu ince, zayıf omuzları İ göktürmüştü.. “.. Artık ziyaret edecek bir yer kalmamıştı. İşletme müdürüne, | sermühendise hararetle teşek- kür ettim. Sermühendis tatlı | bir tebessümle saati gösterdi ve | ilâve etti: | “— Mükemmel bir rasatha. meniz var. Her sabah ilk işi- | miz Fatin Beye telefon etmek | ve şirketin saatini ayar etmek tir.,, Kapıdan çıkarken kendi ken | dime: i — Ne iyi, dedim, burada her | şey ayarında... 1! Nazım NAFİZ | İstiklâl madalyasile taltif ANKARA, 19 (Telefon) — | Kırşehir müddeiumumisi İsma il Hakkı Beyle sabık Orhaneli kaymakamı Bahaeddin Beyin İstiklâl madalyesi ile taltifleri hakkında Başvekâlet tezkeresi Milli Müdafaa encüümeninde tet kik edilmi, Bahaeddin Beyin bu taltife müstahak olduğuna, İs- mail Hakkı Beyin ise lâzım ge len şertiti haiz olmadığına ka- var verilmiştir. İranda kolera yok İranda kolera çıktı. İran jeneral konsolo: Yazılar | Âitunlar dün Tesellüm edildi (Başı birinci sahifede) nu açtığını zannederek, “çekil, diye haykırmış, fakat Fransız bu kelimenin manasını anlama dığı için işine devam edince jandarma hemen. silâha sarıl- mıştır. Altmın mubafazasına memur halesi ile büyük bir kazanın önü alırmıştır. Altınlar Zirsat Bankası tarafından Devlet Ban kasına teslim edilecektir. An- karaya nakline kadar İstanbul- da Ziraat Bankası kasalarında muhafaza edilecektir. Altınla- rın yarın darphane memurları tarafmdan muayene edilmeleri muhtemeldir, Altınlar yolda da bir takım maceralar geçirmiş- tir. Devletler altın ihracmı me- nettikleri için, her devlet güm- rük memurları arazisinden çi | karken vagonu tevkif etmişler ve hükümetlerinden müsaade verilmeyince vagonun geçmesi ne müsaade etmemişlerdir. En uzun tevkif muamelesi Yunanis tanda olmuş, fakat hükümet- ten emir gelir gelmez vagonun topraklarımıza geçmesine mü- saade edilmiştir. Balya karaaydın şirketi için gazolin ANKARA, 19 (Telefon) — Balye Karaaydm şirketi na- mına memlekete gelecek gazo- linin gümrük resminden ve mu amele vergisinden muafiyeti hakkında bir lâyiha hükümet tarafından Meclise tevdi edil. miştir. Maliye müsteşarı Ankarada ANKARA, 19 (Telöfon) — Maliye müs bağanke-ti det etmiştir. Ali Rıza SADIK ZADE Biraderler vapurları Karadeniz postası DUMLU ANAR PAZAR günü akşamı 17 de Sirkeci rıhtımından hareketle (Zonguldak, İnebolu A- yancık, Samsun, Ordu, Gi- resun, Trabzon, ve Ri. ze) -ye azimet ve ayni iskelelerle Görele ve Ü- nye 'ye uğrayarak av- det edecektir. Fazla taf- silât için Sirkeci Meyme. net hanı altında acenteli- ğine müracaat. Tel. 22134, «<a YELKENCİ Mİ İnebolu postası Anadolu e. Salı günü akşamı Sirkeci Ri) tımından hareketle (Ereğli, Zonguldak, İnebolu, Evre- nye ve İlişe) iskelelerine azimet edecektir. DİKKAT. sa hafta salı gün nacaktır. leri icra olu- KARADENİZ POS N TASI Erzurum vapuru 25 T.sani Çarşamba günü akşamı Sirkeciden hareketle (Zonguldak, İne bolu, Samsun, Ordu, Kire- son, Trabzon, Sürmene ve Rizeye gidecektir. Fazla tafsilât için Sir- keci Yelkenci hanmdaki acenteliğine müracaat. Tel 21515 Seniha tarafı şarkı yalı l alâkaya ka: ükran borcunu ve nefis yemek yedirmek e Çorbalar: 7,5 - 'un'en kibar ve en nezih bi 2 — Profesörmuavini ücreti bir mektepte haftada dört saati vazife ile uğraşamaz. deniyeden, Hukuku Ticaretten, li dakikadır ve'alenidir. Hukuku Medeniye Sualleri: netler, $ — İcra sistemleri, Hukuku Ticaret: veleile tahdidi ve tatbikatı. sio» ve «Hereditas» kanunlarını SOÇETA İTALYANA| Dİ SERVİTSİ MARİTİMİ | TEREZA SKİAFİNO vapuru | 22 Teşrinisani (Burgaz,Var- na, Köstence ve Odesa) ya gidecektir. " BRAZİLE vapuru 24 Teşrini- sani Salı (Sitmar Levant Ekspres) olarak (Pire, Na- poli, Marsilya ve Cenova) . ya gidecektir. | FEDE vapuru 25 Teşrinisani (Napoli, Marsilya | ve Cenova) ya gidecektir. i SARDEGNA vapuru 26 Teş- rinisani Perşembe (Sitmar, Soria Ekspres) olarak (Ro- dos, Mersin, İskenderiye, Trablus, Beyrut, Hayfa, Ya- fa, İskenderiye, Mesina, Na- poli ve Cenova) ya gidecek- | tir, l i Tafsilât için Galatada Mer- İkez Rıhtım hanma umumi | acentesine müracaat. Tel: Beyoğlu 771/722 veya Beyo- okunan yeni y plüklarımda dinleyiniz. 55 boğazdan gelir Sirkecide CEMAL B. em müşterilerinden görmekte olduğu teveccüh ve fedakârlık; et yemekleri 25 — salçalı köfteler 20 — sebzeler 10 - 12,5 - 15 — pilâv 10 — tatlılar 15 kuruş olmakla beraber yemekler nefis porsiyonlar Ç bol ve mebzuldur. Temizlik, intizam ve harçlarının nefaseti itibarile İstanbul lokantasmı “bir defa tecrübe ediniz beniesör Muavinliği Tayin Ankara Hukuk Mektebi Müdürlüğünden: Hanım ndan mene İl Columbia Yemek Listesi; Lokantasının ödemek ve müşterilerine ucuz melile Cemal Beyin yaptığı ir lokantası olan Cemal B, 100 liradır. Mektepte yemesi ve yatması mümkündür. Profesör muavini profesörlüğü kendisine münhasıran meslek ittihazma meoburdur. Profesör muavinliği geçmmiyen bir dersten başka bir 3 — Profesör enuavini imtihanla tayin olunur. İmtihan Hu- kuku Medeniyeden kendisince hazırlanacak bir mevzuu yazı ile izah ve müdafaasını ve bunun kabulünden sonra Hukuku Me- Hukuk muhakemeleri usulün- den ve Roma Hukukundan aşağıdaki beşer sualin birinden bi- rer şifahi ders takririni tazammun eder, Her dersin müddeti el- 4 — İlk imtihan 14-1-932 perşembe günü yapılacaktır. * $ — İmtihana girmek için Türk olmak 25 den aşağı ve 35 ten yükarı yaşta olmamak ve bir Garp lisanını iyi bilmek ve Hukuk mezunu olmak şarttır. Türkiye ve bir Garp Fakültesin- den mezun olanlar yalnız bir yerden mezun olanlara, Hukuk Doktorları lisansiyelere tercih olunur, İki Fakülteden lisansiye bir Fakülteden Doktor olanlar gibidir. 1—Şahsiyet.2—Aile.3 — Ölüme bağlı tasarruflar, 4— Mahdut ay ni haklar, 5 — Ukut kavaidi umumiyesi Hukuk Muhakemeleri Usulü süalleri; 1 — Tahkim, 2 — Beyyine külfeti, 3 — Salâhiyet. 4 — Se- 1 — Şirketler ve Limitet Şirketinin Anonim ve Köllektif Şirketlerile mukayesesi, 2 — Rehni ticari. 3 — Hesabı'cari mu- kavelesi. 4 — Donatanın mesuliyeti ve bunun kanunla ve muka- 5 — Büyük avaryanın mümeyyiz vasıfları ve nazariyeleri. Roma Hukuku: | — Justinianus devrine kadarki inkişaf saf- haları, 2 — “Legis actiones” lorin rolü Hukuki ehemmiyeti, ne- vileri, 3 — «Dominium» ve «Possesio» tahavvüller. 4 — «Obligatio» hakkındaki esaslar, 5 — «Succes- ya dair telekkilerdeki tanzim eden esaslar, (3958) SEYRİSEFAIN Merkez hcenta: Galata Köprü ba w B. 2362. Gabe A. Sirkeci Mühür. dar sade han 2 2740. İZMİR SÜR'AT POSTASI (GÜLCEMAL)22 Teşri- nisani Pazar 14,30'da Ga- lata Rrhtrmından, Hizmetçi ve aşçı belâsindan kurtulmak için SÜHULET aile mutfağına koşunuz. Lezzet, temizlik, ehven fiat, Adres: Kadıköy, Bahariye cad- desi Süleyman Paşa sokak No 4 Süleyman Paşa sokak No 4 i iz - DEVREDİLECEK İHTİRA BERATI “Elektrikle taharriyat ve keşfi- ğunda Pera Palas altmda Nat | yatı arziyede bulunmak usulü”hak- ta Nasyonal Türkiş Türist a- | kında olan bir ihtira beratı talebi i- centaiye Telefon Beyoğlu gin İstanbul Vilâyeti celilesine 13 (3599 yahut İstanbulda Emin- | Kânunevel 1926 tarihinde takdim o- önünde İzmir sokağında 8 nu— | lunup 32366 numara ile mükayyet marada acente vekiline müra- caat, Tel. İstanbul 776. | İstanbul birinci iflâs memurla- Zundan: Müfliş Jak ve Gaston | Heftere ait olup alacaklılara tebliğ olunan 31-10.931 tarihli sura defte- ri ehiren bazı alacaklıların müra- caat ve kaytlarının kabulu do layisile düzeltilmiş olduğu ve ala- caklıların bilmüracsa bu defteri tet , ik edebilecekleri tebliğ ve ilân o- am mmm İİ müracaat üzerindeki hukuk bu kere ferağ veyaltut içara verileceğinden mezkür ihtirayı satm almak veya- hut isticar etmek arzusunda bulu- nan zevatın İstanbul Bahçekapı Taş Han No 43-48 de mukim vekili H. W. İSTOK Efendiye müracaatları. ———— BONO ahır satar Balıkpazar Meksudiye Hari