24 Ekim 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Dünk (Başı 1 inci sahifede) nan başmurahhası M. Papanastasi- Yo dedi — Gayemiz — Balkan milletlerini her noktadan biribirlerine yakla mak olduğuna göre posta İttihadı çok muvafıktır. Ancak çabuk yapıl- malıdır, Buna şöyle bir madde ilâve *delim: “İki Balkan devleti bunları kabul ettiği takdirde diğerleri bek” İcineden projenin tatbikma başlama malıdırlar,,, Rapor bü teklifle birlik te müttefikan ve alkışlarla kabul €- ildi: Sıhhi istihbarat 0Suru Sıhhiye komisyoru rapor- törü Akil Muhtar Bey raporunu oku Yarak sıhhi istihbarat için bir büro teşkil edilmesini, büro tarfından bu istihbarata dair bir bülten neşrolun masmı ve büroya her Balkan mern- İeketinden ikişer murahhas iştirak *imesini, bu teşeklrülün İstanbulda toplanmasını teklif etti ve kabul &- dildi, Balkanlarda tevhidi kavain Müteakiben tevhidi kavanin ko- misyonu raportörü Yunan heyeti Murahhasasından M. Kossimatis'in Okuduğu rapor hararetli münakaşa- mucip oldu. e Raporda, Balkan memleketleri kanunlarının tevhidi İşleri için bir komisyon teşkili tek- Nif edilmekteydi. Romen murahha- # M. Perle buna itiraz ederek, böy- le bir komisyonun ancak Balkan Bir liği nizamnamesi tadil edildiği tak- dirde yapılabileceğini söyledi. Heye timi inn müderris Mit- hat Bey nizamnamenin verdiği salâ hiyetle yeni komisyonlar teşkil edi- İebileceğini, ancak meclisi idareden #eçtikten heyeti umumiyeye gelebileceğini izah etti. M. Papanas tasyo da bu mütalenya iştirak etti ve heyeti umumiyece tasvip olundu. M. Perle bu tevhidi yalnız hukuku medeniyeye değil, bütün hukuka teş milini tellif etti. Ve kabul edildi. Balkan ticaret odası Sonra iktısat komisyonu raporu © Yapılması kabul olundu. Tütün ibra catı meselesi için teşkil edilecek 0- fiste buğday ticaretinin tanzimi iş- leri, konferansın üçüncü, görüşülmesi takarrür etti.. Komisyonların bugünkü faaliyeti Konferane komisyonları bu sabah Yıldızda toplanarak henüz intaç e- yen mesele ve tarifelerle meş- Gul olacaktır, Konferans heyeti umu Mmiyesi yarın sabah ikinci içtimamı aktederek tütün, buğday ve tarife metelelerini neticelendirecek ve mu #ahhaslar yarın akşamki trenle An- karaya hareket edeceklerdir. Son celse Pzartesi sabahı Ankarada bu de- faki konferansın son içtima akdolu Bacak ve aynı günü akşam murahhas lar Ankaradan dönerek İstanbulda kisa bir tevakkuftan sonra memleket lerine hareket edeceklerdir. Ekalliyetler meselesi Haber aldığımıza göre ekalliyet- ler meselesi yüzünden Yugoslavya, Arnavutluk muruhhasları arasında Şıkan ve gerginliği mucip olan itilâ- fh halletmek için heyeti murahhasa- #z dostane surette tavassutta bu- lunmuştur. İli taraf ta bu teşebbü- sü memnuniyetle karşılamış ve epey e bedbinlik uyandıran © bu mesele Türk heyetinin tavassutu neticesin de kapanmağa yüztutmuş ve dünkü iştimada mevzuu bahsolu mamıştır. | Manmafih gerek Yugoslav ve gerek Arnavutluk murahhasları meseleye halledilmiş nazarile Sırp naktai nazarı © Yuposlav heyeti reisi M. Yoniç © tavassut haberini ne teyit ne de tek © Zip ederek sadece ademi malümat be © Yan etmiş ve konferansın en heye- © Canlı münakaşaları mucip olan bu ekalliyetler meselesi hakkında dün Şunları söylemiştir: z Konferansta söylediğim gibi Baikan memleketleri harici bir tesir altında kalmazlarsa, pekâlâ anlaşbi- birler, Bu sözleri her zaman tekrar & derim, Fikrimde musirrim. Bu hari Si tesir Balkanlarda siyasi ve iktısa- di alâka ve menfaatleri olan herhan bir ecnebi memleketten gelebilir. Yugoslaryada Arnavut ekalliye tinin, diğer ekalliyetler gibi, bütün larını tanıyoruz. Hürriyetlerini tahdit yolunda hiç bir hareketimiz Yoktur, Memleketimizde, hattâ Arna Vut ekalliyeti mevcudiyetini dahi kür ettiğimiz hakkındaki vâki i“ - alar doğru değildir. Bütün mevzuu his meseleleri hususun da hüsnü niyetimiz olduğunu konfe Yansa iştirakimizde gösteriyoruz. Herhalde bu kabil münakşelar ber - angi bir inkıtar mucip olamaz.,, Arnavut noktai nazarı Arnavutluk heyeti murahhasası Azasından M. Bedri Pejami de şu be Yanatta bulunmuştur: : 74 — Arnavut milleti hükümetinin Balkan misakmı arzu edip etmeme- *ile kat'iyyen alâkadar değildir. Bal m konferansına iştirak eden Arna Yutlar, Arnavutlun belediyelerini larıdr. Bu heyeti murahha- i, İtalyan taraftarlığı ile ittiham edi Klein! Manmafih İtalyan mubipli- ği bir cinayet veya kabahat değildir. Arnavut i meselesine ge ince; bugün çıkmış bir mesele değil dir. Sırpların eleseriyeti azimesi Ar savutların meskân olduğu Kosova ve Debre havalisini istilâ ettikleri günden itibaren doğmuş tabii bir me seledir. Bu mesele Cemiyeti Alva- mın teşekkül ettiği anden beri Arna vutlar tarafından resmi ve gayri res mi bütün beynelmilel mabafilde ve cihan matbuatında müdafan edilmek tedir, Gerek Arnavut hükümeti ve gerek bu ekalliyetlerin mes'ul teşek külleri tarafından Yugoslavyada ya- şayan Arnavutların Sırplar kadar de öl, fakat Yugoslavyada yaşayan muhtelif anasırdan hiç birinin haiz olduğu hukukun yüzde birine dahi malik değildirler, 1912 den 1915 se- mesine ve 1918 senesinden 1925 36 esine kadar mevcut katliâm istatis- tikleri Cemiyeti Akvamın Amerika, Avrupa azzamaları harici. ye nezaretlerinin dosyalarında mah- fuzdur. 1925 senesinden bugüne ka leri dahi yoktur. İntihap “ etrafında 1925 sa Mitroviça da katlikma uğramış ETE: isimleri bizde ve Akvam Cemiyetin 'de mahfuzdur. Bunlar Yugoslav par lamentosunun Arnavutlara hissei intihabın, me biçim bir hak ol duğunu fevkalâde muciz bir tarzda; isbat eder, Binacnaleyh Yugoslavya, heyeti murahhasası ya Yugoslavya» nın Ârnavutlaria meskün kısmında cereyan etmiş ve bugünkü vaziyeti vücude getirmiş olan hâdiseleri hiç bilmiyor, yahut ekalliyet hukukunu tesbit eden beynelmilel muahedeler- 'den haberdar değildir. Arnavutluğun temamen tanıdığı bu ekalliyet hulu kunun bilmukabele Yugoslavlar tara fından da tanınmasını istemek en ta bir haktır. Bu, Balkan ittihadı i- gin de tabii bir şart teşkil eder, Şu hile nazaran, Yugoslavya ve heyeti murahhasasmın bu kadar bariz bir hak karşısmda taannüt etmesi ve €- kalliyetler meselesini inkâr edecek he bırakmaz. Türk ve Balkan eficâ- Tı umumiyesi ve diğer Avrupa efkârı umumiyeleri de bu noktayı takdir etmektedirler, Iktısadi ihtilâflar si- yasi ihtilâflar kadar mühâm olamaz, Bulgar noktai nazarı ç palmar — Ekalliyetler meselesi bittabi mühimdir. Aşağı yukarı bütün Bal- kan memleketleri ekalliyetler mese- lesinden biribirlerile alâkadardır. Fa raza Bulgaristanda Türk ekalliyeti vardır. Bu Türkler her türlü hakka ve hürriyetlerine sahiptirler, biç farkları yoktur. Camileri, mek- tepleri vardır. Bizim de Romanyada riayete başladılar. Maamafih buda kâfi değildir. Yunanistandaki ekalli yetlerimize gelince, Yunanlılar bun- larm Bulgarca konuşan Yunanlılar olduklarını söylemektedirler. Biz ise bunların bir Bulgar gibi hakların tanmmasını istiyoruz. Yugoslavyada kendi memleketlerinde mevcut Bul- iyetinin haklarını tamamile tanımamaktadır. Konferansın netice- # vardır. Yugoslav heyeti murahha sası da hüsnü niyet sahibi bulun- maktadır. Arnavutların muhtırası Konferansa tevdi odilip te Arna- vut murahhaslarile Yugeslar murah haslarının şiddetli münakaşalarma s6 bebiyet veren, aralarındaki ihtilâfr alevlendiren Arnavut heyeti muhta- rası hülâsaten şudur: “Yugoslavlar konferansa verdikde! ri muhtırada, Balkan milletleri ara» sında siyasi anlaşma şeraiti hakkın- da üç sahifelik edebiyat yapmak zah metine girmiştir. Bu, şöyle hülâsa © andırıyor. Arnavutluk, fütuhat eme linde olan ve harp hükümeti aley- binde bir harp için nihayet teşriki mesai itilâfı herhangi bir mesele ü- zerinde ekalliyet meselesinden evvel teşriki meisi işi halledilmeliğir.,, Atina konferansında arnavut mu rahhasları her şeyi açıkça ve sami- miyetle söylemeği bir vazife edinmiş erdi. Zaten açık bir hattı hareketle iyi neticeye varılabilir. Yugoslav heyeti ise bunun aksi yolu takip et- miştir. Yugoslavya heyet larının hakki sebeplerini araştırmak Arnavutluk milli gururuna düşmez, fakat bir tanesini işaret edebiliriz: Ekalliyetler meselesi! Yugoslav. ya ekalliyetlerinin hukukunu tanı- mak istemiyor. Çünkü o takdirde bizzat Sırplar (Sırp - Harvat - Slo- ver) krallığı dahilinde bir ekalliyet. ten ibaret kalırlar. Arnavutluk mil- li grupu, Balkan milletleri arasnda kan e ü içtimada lâihtan tecridi tahakkuk edebileceği, bu da ekalliyet hukukunun kabulile mümkün olacağı kanaatindeyiz, Gerek bu mutıra ve gerek iki tara- fm noktai nazarlarından israr etme leri dolayısile ihtilâfin izalesi çok müşkül olacağı söylenmektedir. Konferans reisi Hasan Bey, konfe ransın tamamen dostane ve samimi bir hava içinde devam etmekte oldu- ğunu, bazı münakaşaların cereyan etmesi tabi bulunduğunu söylemiş- tir. Sui tefehhüm izale edildi mi? Salâhiyettar bir memba Yugoslav ve Arnavut sları arasında- ki meselenin bir sui tefehhümden i- leri geldiğini ve Türk heyeti tav sutu ile bunun izale edilmiş olduğu nu temin etmektedir. Beylerbeyi sarayında Dün öğleden sonra murahhaslar kendilerine tahsis olunan Şirketi ğaziçinde bir deniz tenezzühü yap- muşlar ve saat onyedi buçukta Bey- lerbeyi sarayında şereflerine verilen çay ziyafetinde bulunmuşlardır. Ge rek vapurda, gerek sarayda şehir ban dosu terennüm etmiş, Balkan murah hasları ve gazetecileri çok iyi intiba larin saat on dokuzda İstanbula dön müşlerdir. mühi Dolma bahçedeki balo Istanbul Valisi ve Belediye reisi Muhittin Bey ve refikaşr Hanımefendi tarafından dün akşam Balkan konferansı mu- rahhasları şerefine Dolma bah çe sarayında mükellef bir balo verilmiştir. Baloda Balkan kon feransı murahhasları, Hariciye vekili Tevfik Rüştü Bey, Türk Yunan ve Bulgar gazetecileri, şehrimizdeki bulunan sefirler bulunmuşlardır. İstanbulda bu Tunan meb'uslarla, bilümum as keri ve mülki rüesa baloda ha- zir bulunmuşlar ve davetlile- ri Muhittin Beyin refikaları Hanımefendi istikbal eylemiş- tir, Davetliler mükellef büfeden izaz edilmişlerdir. Bugün Bugün öğleden sonra murahhas- lar Büyükndaya gidecekler ve orada Yat Klüpte şereflerine Ticaret oda- sı tarafından bir çay ziyafeti verile cektir. Misafirimiz. olan Yunan ve Bulgar gözetecileri de bugün Kara- ağaç buz fabrikasını, mezbahayı ve belediye müesesatmı gezeceklerdir. Türk Kadın birliği tarafından Bal- le karşılanmış ve tasvip edilerek tat bikata geçilmiştir. Birliğin konferansa verdiği rapor larda zikredilen diğer talepleri üçün cü konferans: ruznamesine idhal e- dilmiştir. Birlik Reisesi Lâtife Bekir Hanım, konferansta cereyan eden münakşalarnı sulh cereyanlaran tak viye edecek mahiyette olduğuna gö re, Birliğin ayrıca bir teşebbüste bu lunmağa lüzum görmediğini söyle- miştir. oKnferans dünkü mukareratını bir tebliğ ile matbuata bildirmiştir; Romen kadın murahhasları, Ro- manyada, Türkiyeye dair eser bula- madıklarından behsetmişlerdi: Bu. Bun üzerine Kadın Birliği Romanya ya Türkiye hakkında Franseza ola. rak yazılmış bazı eserlerin gönderil- mesi için teşebbüsatta bulunmuştur. Müzakereler ve kararlar ISTANBUL 23 (A.A.) — İkinei Balkan konferansının bugünkü umu mi celsesi sabah sant 10,30 da başla dı, Reis Hasan Bey riyaset kürsüsün. de ve umumi kâtip Ruşen Eşref Bey yanında bulunuyordu. Hasan B cel- seyi açtı ve konferansa gönderilmiş olan teşekkür ve tebrik telgraflarının okunacağını söyledi. Ruşen Eşref Bey sırasile Arnavutluk Başvekili M. Pandeli Evangheli; Bulgaristan Başvekili Muşonoff; © Yunanistan Bajvekili M. Venizelos, Yugoslavya Başvekili M. Zipkoviçin fahri seis intihaplarırdan dolayı gönderdikleri teşekkür telgraflarını ve Türkiyenin | Bükreş elçisi ve birinci Balkan kon feransının harsi mukarenet komisyo nu sabık reisi Hamdullah Suphi B. den gelen tebrik telgrafın; okudu. Bu telgraflarda konferansın temev. | etmesi için hararetli temenniler var | dı. i Reis bunu müteakıp Cemiyeti Ak | van mooelliğ uamrnz barekee eden| kâtibi umumi Sir Drumond'un mü. messili M. Cummings'e söz verdi. Mumsaileyh, kendisine müşahit sıfa- tile eelselerinde hazır bulunmak fır sat ve şerefini veren konferans beye tumümiyesine teşekkür ederek mesa Cmiyeti Akvamın zihniyetine tefa. vuk eden Balkan konferansmı tam ve kâmil bir muvaffakıyet | istihsal eylemesi temennisinde bulundu. M, Cummingsi müteakıp beynelmilel sulh bürosu ikinci reisi Dr. Ouidd'e söz verildi, Mumaileyh irat ettiği nu tukta demiştir: “Bizim burada vazife miz çok basit ve mütevazidir; Çün. kü biz burada ihtiyacınız olduğu tak dirde yardımlarımızı emrinize amede | len raporlar ittilâ kesbetmiş fakat tutmak için bulunuyoruz. Mamafih bizim yardım ve istinadımıza müh. taç olmadığınızı görmek daha mes- ut ve bahtiyar olacağım, Burada bu kadar parlak bir fikir takibe mazhar olduğunu gördüğüm Balkan konfe- ransinın imi Atinada topla- mak fikrini ihzar eden muvaffakıyet. le tatbik etmiş olan M. Papanastasi o'ya bilhassa teşekkürler | ederim. Balkan konferansı, size namma bü- yük muvaffakiyetler temenni etmiş olduğum beynelmilel sulh bürosunun tam mefhum ve manasına dahil bulu nuyor, Birleşecek ve kuvvetli olacak sını. Fakat o zamn unu ki menşe ve mebdeiniz ve daha doğ rusu mehdi zuhurunuz beynelmilel sulh bürosudur. Amil ve şamil oldu ğu üzere kendi menfatini derpiş et- meksizin dünyada hiç hir muvaffakı yete erişmek mümkün değildir. Da- ma mefiküre âdalet ve beşeriyet galışşmak lâzımdır. Hiç bir mâni si- Zi yolunuzdan alakoymamsı lâzim- dır. Asabiyet ve heyecan ve hazim ile bugünkü konferanstan, yarınkine ve yarınkinden daha öbürküne ve on dan da başkalarına doğru sebatla he definizi kaybetmeden yürüyi ve Avrupa ile beraber dünya sulhü nü tersin ve tahkim ediniz. Ensali âtiyeye verebileceğiniz milli mirasın | i en büyük ve en mülümmi bu hediye niz olacaktır, Bundan sonra münakalât e nu mazbata muhariri Reşit Saffet kürsüye gelerk raporumu okumağa başlamıştır, raporda, Atinada topla- nan birinci Balkan © konferansında tmünakalât komisyonu muhtelif pro- jelere ait mesaisini itmam için icap unsurlara ve hususile fen adam larınm yardımına mazhar olmadığın dan müsbet bir netice istihsal edilme diği hatırlatılıyor. Ve birinci konfe- ranstan ikincisine kadar geçen za- inan zarfnda çok mühim terakkiler elde edilmiş olduğu kaydedilerek de siliyor ki: “Bu sene Karadeniz den llAdriyatik denizine ve Balkanların en şimal noktasından en cenup nok tasma kadar gidecek birer demiryo- hu inşası meselesini tetkik ettik ve gelecek konferansta bunların tahak- kuku için do fen adamlarının ve hu- susile mütehassrsların büyük mik- yasta yardımını istedik, Bundan baş ka altı mümessillerinden iba- ret bir tali komisyon tesis eyledik. Mütehassısların verecekleri raporlar konferansın umumi eelselerinin tasvi bine tevdi edilecek ve bundan sonra da alâkadar devletlerin tasdikına ar zolunacaktır. Aynı zamanda bir Bal kan posta ittihadı vücude getirilme- için çalıştık. Ve Balkan kara yol- ların sslahı ile deniz tariklerinin kı saltılması için en muvafk ve lüzum lu gördüğümüz tedbirlerin tatbik ka biliyeti olup olmadğmli tesbite çalış tik. Vakın temennileriizi umumiyet halinde tahakkuklarınin biraz müş. kül olacağı söylenecektir. Fakat bun ların alâkadar Balkan devletlerince kbul edilmesi bile Bikn konfernar i- gin çok mühim bir kazanç olacaktır. Balkan milletlerinin biribelerine te #adsf edebilmelerini temin için icap eden yolları hazırlamış olmak bizim için hakikaten ifthar ve şeref mucip tir.,, Reşit Saffet Bey mütcalaben münaklât komisyonu tarafından alı- Ban ve heyeti umumiyeye tevdi edi- len mukarreratı okumuştur. Yunan murahhaslarından M Verdeliş söz a larak demiştir ki: “Birinci Balkan konferansmda Atinada teşkil edilen münakalât komisyonu muhtelif mo. rahhas heyetleri tarafından tevdi edi n elde ede. memiştir. bugün tama- men tahakkuk etmemiş olmasına rağmen birinci konferansta reddedil miş olan ilerin hemen müsbet neticelr vâsıl olmuş Derili lir, Reşit Saffet Bey Ve diğer murah hasları Balkan Tuzim federasyonu - nu tesis etmiş ol dan dolayı tefrik etmek lâzemdir. Bu iki millet arasındaki ilk anlaşmayı vâsi mikyas ta temine yardım etmiş bir unsur gi bi telâkki edilmelidir. w rasında bir posta ittihadı. Atinada birinci Balkan konferansında ittifak la kabul edilmiş Olmasına rağmen mütehassısların mevcut olmaması ha sebile tatbik sahasına çıkarılmak ka. bil olamamıştı. Bu defa 6 Balkan hü kümeti de icap ettiği kadar mütehas şayanı kayıt hiç bir netice Manmafih sis göndermiştir. Bundan dolayıdır. ki tetkik ve tahlil edilmiş olan bu projenin Balkan hükümetleri tarafın dan hemen kabulü ve tatbik sahası. na konması bir gün meselesinden i- baret olacaktır. Demiryolu münaka. lâ meselesine gelince; bunun her. şeyden evvel ve siyasi olmaktan ziya de mali istitaata mutevakkıf olduğu nu kabul etmek lâzımdır. Malümu. muz olduğu üzere bir demiryoları bürosunun tesisini kabul ettik. Bun. lara kıyasen ayni zamnda birer vesa iti bahriye ve havaiye bürolarının te anacak olan hava konfransı hakkında da bir kaç söz söylemek isterim. Şimdiden iğ. ve'ederim ki bu konferansa sizlerin de iştirakinizi alenen talep ediyorum Altı Balkan hükümetini altı salonunu gö: i yük bir sandet olacaktır. muz ki biz dalma kuvvet ve nüfusu. muzla Balkan ittihadi için çalışıyo. ruz, Şir İ ları, izcileri makamında bulunuyo. | ruz, Fakat pek yakm bir âtide mesa imizin yüksek muvaffakıyetlerle te. lik biz bu ittihadın keşyaf| & mevvüç edeceğine şabit olacağız. Bu suretle reddedilmiş olan teme. nilerin hepsi de zuhur ve tatbik ex. li kararlar verildi basına çıkmış olacaktır, Reis bun- dan sonra Yunan başmurahhası M. Papanastasiou'n ya söz vermiştir. Mumaileyh kürsüye çıkarak demiş- tir ki: “Görüyorum ki münakalât ko. misyonu müsbet bir neticeye var- mak için muazzam gayretler sarfet miştir, Şimdi bize teveccüh eden mü nakaşa ve müzakereleri süra'tle biti rip komisyonun tekdifelrini kabul et miş olduğumuzu göstermektir. Bun- dan başka mesaimizin muvaffakiyet le hitam bulması iyi bir eser meyda na getirmeğe uğraşarak çalışmış ol- dulumuzun da bilinmesi (lâzımdır. Hepiniz biliyorsunuz ki buradaki me sainizle milletlerin Oo mukarenetini| meydana getirmek istiyoruz. Filha- kila posta ittihadının bir an evvel tahakkuk etmesi arzusunu da izhar ettik, Fakat farzediniz ki altı Balkan devletinden birisi herhangi bir sebep le bu baptaki mukaveleyi imzadan imtina etmiş olsun, o zaman bu mu kavele, konferansın bir ikinci muka- veleyi kararlaştırmasına intizaren wuallâkta kalacak? Öyle zannediyo rum ki posta ittihadı mukavelesinin iki veya üç Balkan devleti tarafın- ik edilmesini müteakıp mer men tatbilemı temin için çok faideli olacaktır. Bu maddeye ilk imza eden devletlerle birlikte imza koymamış olan devletlerin bilâhara aynı hak ve salâhiyetlerle imzalarını koyabile- cekleri hakkında bir fıkra ilâvesi de muvafık olur. Öyle tahmin ediyo- rum ki bu en muvafık bir tarzdır ve bunu diğer mukaveleler hakkında da tatbik edebiliriz. Bu suretle messi- mizin hem tamamen akim kalmamış hem de yaptığımız işlerin bir an ev vel edebilmiş olmasını te- min etmiş olacağız. Binaenaleyh ra- porda münderiç bulunan “altı Bal. kan devletinin kabulü şartile,, cüm lesinin tayodilmesini teklif ediyo- rum. Onun yerine mukavelenin iki devlet tarafından tasdikını mütea. kıp mer'iyet mevkiine gireceği cüm leri kaydolunabilir.,, Reis Hasan Bey M. Papanastasio mun tadilini reye koymuş ve alkışlar la müttefikan tasvip edilmiştir. Mü- pakalât komisyonunun raporu dahi ittifakla kabul edilmiştir. Müteakı- ben sıhhat ve içtimai siyaset komiz yonunun raporuna geçilmiştir. Ko- misyonun o mazbata mubariri Dr. Akil Muhtar Bey kürsüye gelerek raporu okumuştur. Bu raporda ko- misyon Balkanlar sıhhi istihbarat bürosu tesis ve bir Balkan sıhhi is- tihbarat bülteni çıkarılmasını talep etmektedir. Büronun merkezi İstan- bul olacaktır. Büroya mensup aza dajmi surette büro merkezinde bulun mek mecburiyetinde olmayıp muay- yen tarihlerde" gelrek mukarreralı | ittihazla müzakereye iştirak edebile- ceklerdir. Bundan sonra milletler üzerine sâkim tesirler ya- pan maziden kasma bir sürü hürefe nin sinirlerden tardedilmesi için pro paganda yapılmasının mutlak lâzem! olduğunu ifade eylemiş ve bunun İ- çin de bir sıhhat komisyonunun teş kölini talep ederek demiştir ki: “Kon feransımızım heyeti murahhasaları rasında mutlak nüfuz ve salâhiyet sa hibi olan birkaç doktorun da bulun ması şarttır. Balkan balam takip ettiği mefkre güzel ve yül olduğu kadar müşkül ve kolaylıkla husulü mümkün olmayan bir hedef- ir. Tam bir itilâfla yetişmek istedi- ğimiz güzel maksadımızın yolu o ka dar fazla ruhi müânilerle doludur ki bunları ortadan kaldırmak için pek fazla mesai sarfına mecburuz. Bugü- nün ihtiyçlarını ve bahusus yarmın endişeleri; ay: için yü rümek mecburiyetinde kaldığımız yolun herşeyden evvel mazinin hü- rafelerinin de temizlenmesini emret mektedir. Bunun için de küçük bir gayret göstererek bu hürafeleri sıh hat telicinlerile izaleye çalışmak en muvafık tariktir. Bunun tahakkuku. nu temin edecek çare de arzettiğim veçhile sıhhi istihbarat bürosunun bir an evvel tesisine muvafakat eyle mektir. İtimadın timsalini taşıyacak | olan bu müessese nihai itilâfin vü. ende gelmesi için lüzumu olan aydın lik kudreti fışkırtacak bir memba 9- lacktır.,, Bu izahatlan sonra sıhhat komisyonunun raporu müttefikan tasvip olunmuştur. Yunan murahhası M. Kassimatis tevhidi kavanin komisyonunun rapo runu okudu. Romanya murahhas M. Pellâ rapora itiraz ederek bu tevhidin yalnız hukuku hususiyeye inhisar etmemesini, fakat aynı za.| manda cezai kanunların da ihtiva eylemesini istedi. M. Pelidan sonra gene Romanya murahhaslarından M Vlassopoulos aynı fikri müdafan ©- den birkaç söz söyledi. Bundan son ra da muhtelif heyeti murahhasalar reisleri arasmda bir bukuk komisyo hususunda münakşa umumi celsede tekrar mevzuu bah. solması kararlaştırdı. Reis Hasan) Bey, iktisat komisyonu mümessi bulunan Yunan murahhasma söz ve rerek mezkür komisyon raporunun İ okunacağını söyledi. Yunan murah hası Balkanlar arasında bir Ticaret raporu okudu. Komisyonunun maz bata muharriri M. Milonas bu husus larda bütün Balkan memleketlerini müştereken çalışmaları lâzım geldi. len sonra rapor hakkın med SPP İAMAE 38 leceği zaman bazı beynelmilel mua hedeler karşısında kalıyor ve itilâf bu muahedelere çarparaka ya parça laniyor ya olduğu yerde kalıyor. Ba 7m d itilâfımız en ziyde mazharı mü sade millet kayasına çarpıyor. Ora- da da aynı neticeye şahit oluyoruz. Ekseriya gördüğümüz ve bahusus hububat meselesinde olduğu gibi Balkan memleketleri istihsalâtı ekse riya zararma ihraç edilmiş bulunu- yor. Şark tütünleri meselesinde de müstahsiller arasındaki rekabet da- ima alıcıları müstefit ediyor. İstiyo- ruz ki rekabet iştiraki mesaiye terki | mevki etsin, İktısadi tezahürata müs tenit bir siyaset Balkan devletlerinin iktısadi vaziyetlerini takviye ve tah kim edecektir. Yavaş yavaş kismi bir gümrük birliğine doğru gidile- cek ve hususile sanayiin istifadesini temin edöcek bir istihsal fazlalığı iç sillerin istifadelerini yükseltecek hu susi vaziyetler husul bulacaktır. Fi- atler meselesini tanzim ederek Bal- kan memleketleri arasında çok ha- zin ve hatta feci neticeler veren re- kabeti ortadan kaldırmak lâzım oldu ğu kadar biribirlerile anlaşarak dü- rüst rekabeti ezen itilâfları da me- | metmek lâzımdır. Harici ticareti de! tanzim ve idare etmek ve gözden u-| zak tutmamak gümrük mânialarmı daima diğer mâ nialar takip eder. Mesainin cezri bir sürette taksim ve tevzü lâzımdır ki i si bir memlekete iş bulmak İ için kaçması çok fecidir. Türk - Yu- İ man mukareneti bu yolda en büyük misaldir. Ve çok ümit ederiz ki mil letlerimizin o mukarenettine de hiz-| met edecektir.,, Reis Hasan Bey ben dan sonra Türk murahaslarından Mithat Beye söz verdi. Mumaileyh | beyanatında Balkanlar arasında bir ticaret odasnun tesisine karar veril diğini söyledi. Ve odaya teveccüh ©- | decek vazifenin Balkan merleketle- İ ri arasında münasebeti mümkün ol- İ duğu kadar sıkı bir hale ifrağ etmek İ olduğunu hatırlatarak dedi ki “Bu oda için her Balkan devleti adetleri yekdiğerine müsavi o mildarda kiu- rahhas tayin edecektir. Yani ikişer. den on murahas bu odayı teşkil | edeceklerdir. Romanya heyeti mu rahbasasının arzusuna mebni koope ratiflerin de Balkan Ticaret odaları. va mülhak olmaları esasını kabul et tik. Balkan ticrot odası tarafndan te sis edilecek teşekküller bu oda ile çok sıkı münasebetle idare edecek: | İerdir. aynı zamanda bu ticaret oda #anm şubeleri de teşkil edilebilir, Bu suretle de iktısadi bir federasyo | İ na vâsıl olabiliriz ki bu da bizi tam İ bir federasyona kadar götürecek mü İ him bir âmil olur. İstanbul şehiri bi- rinci Balcan ticaret odasmın merke zi olarak tesbit olunmuştur. Çok te menni ederim ki bu ilk tesis edilen Balkan ticaret odası bizi bütün Bal kan memleketlerinin itihadma sev- | ketsin, Reis Hasan Bey Balkan tica | ret odasınm — nizamnamesini reye| koymuş ve sit olduğu komisyonun yaptığı tadilât ile birlikte alkışlarla müttefikan kabul edilmiştir. Hubu- bat ve tütün meselelerinin müzake- releri gelecek celseye bırakılmış sa- at 12,30 da içtimaa nihayet verilmiş tir. Balkan Başvekillerinin telgrafları ISTANBUL, 23 (A.A) — Bu-| günkü umumi içtimada okunan Bal kan devletleri başvekillerinin konfe- ransa gönderdikleri telgraflar aşağı- dadır: Tirana 21 — İstanbul ikinci Bal kan konferansı reisi Hasan Beyfen- diye: Keşide buyurdu kan konferansı azalarına reis intihap etmekle tevcih eyledik. eri yüksek şereften müthassıl teşek | kürlerimi de takdim buyurmanızı bilhassa rica eyler ve ketlerini tetevvüc ederek vücut vermek istedi ği ittifakı tahalıkuk ettir Faretle temenni ederim. i hürmetkâranemi kabul etmenizi ni. yaz ederim Reis Beyfendi, Arnavutluk Başvekil; Pandeli Evangeli SOFYA, 21 — İstanbulda ikinci aBikân konferansı reisi Hasan Bey fendiye: Balkan konferansının beni fahri | reis intihap etmek suretile hakkımda | gösterdiği eseri © nezakete bilhasan müteşekir olduğumu konferans heye ti umumiyesine tebliğ bu; İ rica ederek hissiyatı ihtiramkârane- | mi kabul buyurmanızı istirham eyle | Bulgaristan Başvekili ri Muşanof ATİNA: 21 — İstanbulda ikinci Balkın konferansı reisi Hasan Bey fendiye: İ Balkan konferansın şahsına kar $ı tevcih eylemib olduğu yüksek va- sıftan duyduğum teşekkür hislerimi muhterm arkadaşlarınıza bildirmeni, zi ricn ve yüksek meclisinizin asil mesaisinde muvaffak olması hakkın. 'da samimi temennilerimi beyana mü sarsat eylerim. Konferant azalarnnn. deruhte ettikleri kutsi vazifesin yük sekliğini bilerek müzakere ve karar larında geniş mütekabil bir anlaşma | e Li ve bütün Balkan mentleketlerinin ralrmdaki samimi itil†ve dostlu tan çok bahtiyar olan Türkiye ve .nanistanın isrine tebaiyetle takip , üksek hedefi tahakkuk et büyük gayretler sarfedeğ lerinden eminim. Yunan Başvekili Venizelos Times'in bir makalesi Times gazetesi “Balkan koni ransı,, serlâvhasile yazdığı bir ba makalede diyor ki: “Bugün açılan Balkan konfera sına Türk başvekili İsmet Paşan riyaset etmesi pek yerindedir. | met Paşa, cenubi Balkanlarda Eğe havzasında sulh ve müsalem için en mühim bir âmil olan Türk Yunan itilâifmi sabık muarız Mö yö Venizelos ile imzaladı. Bu itil il takviye ve tevsi edilmişti Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Be le beraber Atina'ya vaki olan 30 ziyaretlerinde İsmet Paşa Yumani tan'la iktisadi ve mali teşriki mes yi istilzam eden bir takım mukav leler daha © imzalamıştır. Bunda maada mübadillerin O müvakkatı icap eder, Çünkü | edebilir. Türk — Yunan kan memleketleri için bir misal te kil etmelidir. Bu itilâfların akdi birinci Balkan konferansının içtimi ili diğer sm Yıldız sarayında toplanması g rip bir tecellidir. Çünkü bu saray dandır ki Sultan Hamit senelere Balkan milletlerini ayrı tutmaği galışmıştı. Balkan milletleri henüz yekdiğe rinden ayrıdırlar. Fakat Türk - Yu Dan itilâfı ve içtimi, iktisadi, Gir ce 'spor sahasındaki n Balkanlıların zihinlerini değiştirme ğe başladı. İktisadi menafiin siyas rekabetten daha ehemmiyetli oldu ğu Şarki Avrupa milletleri tarafın dan anlaşılmağa başladığı bu devir de anlaşma zannedildiğinden daha yakın olabilir. Mücsses menafi an. e bir müddet tehir edebilir. lerinin ellerinden gideceğin bilen ihtilâlciler ve ekalliyet ne lerinin halledilmesinde menfaatler olanlar buna mâni olmağa ç. lar. Fakat bunlar da iktisadi ve mal. zaruretler tarafından tazyik edilme! tedir. Balkanlı tüccarlar, bankacılar ve ir arasında teşriki mel yi il lie yıflatmakta, irsi geselelerin küzumu daha hari 'Balkanlılar Cemiyeti (Başı 1 inci sahifede) da mekik yan mes'ul adam lar, garbin nereden geldiği ve nereye götürdüğü anlaşılama- yan tahrip kasırgasına mani ola mıyorlar. Evet! garp bugün bir tahrip (Destruction) devrindedir. U- zun bir mazinin emekle topla- nan kiymetli kıymetleri ba- zan yavaş ve devamlı ve fakat bazan âni ve küllü olarak ifna oluyor. İşte tam bu sıradadır ki, Balkanlılar bir tesis (Cons- biri truction) devri açabilirler. Zira yle bir devrin en fazla yemiş lerini ancak şimdi almak kabil- dir. Yoksa, yarm garp, bir kere İ buhrandan kurtulur ve itilâ dev rine geçerse, hudutlarının hari cine ve Balkan dahiline doğru kuvvetle dalbudak salmağa baş layabilir, Balkanlardaki bugün kü anilmerkez kuvvetin istika- meti değişebilir. O zaman, te- cezzi ve tehlike başlar. Balkanlılar toplulukla kaza. nırlar, tecezzi ile kaybederler. İmperialist olmayana ve her biri bir vasat memleket nüfu- sunda bulunan bu iptidai zira. at memleketleri, müşabih ikti. sadi bünyelerinin yardımı ile, anlaşmanın esaslı şartlarma maliktirler. İş, bu şartları, Bal- kanlıların garp müvacehesinde ki siyasi ve iktısadi vazifelerini ve rolle: abetli surette tesbit etmekte, o istikametten topluluğa O gitmektedir. Bu topluluğun adı Balkanlılar ce. miyetidir. İkinci Balkan konfe ransı bu gayeye doğru çok kuv vetli bir adım atmıştır. Tarib. te yadedilecek