4 Ekim 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

—-—yonYunuü.su ne ——r Siyasi tefrika: 41 KARA BİR GÜN Istanbul nasıl işgal edildi? Asiz Hüdayi Nazifi tanıyordum Ben teb'it edildiğim İzmirden, o da teb'it edildiği Maltadan dönmüş bulunuyorduk | "Şir ll id kl Lore Veran, — Biz anladık, diyordu, “Ka ra birgün, yazısı ü Süleyman Nazifle anlaştınız. O yazacak, siz de imza edecek- — Zararı yok, siz içindesiniz. tiniz ve öyle yaptınız Franşe | dan Despere'yi fena hükümlere sev keden bu adamın her sözü gibi bu da tamamen yanlış ve yalan idi. Süleyman (Nazif iyibir Türk şairi, güzel cinaslarile ya zılarını lezzetle okutan bir mu harrir olarak tanırdım. Fakat kendisini hiç görmemiştim Hat tâ kendisi de bana hitaben yaz- dığı açık bir mektupta benim tevkifimden bahsederken “Ben o zamana kadar Aziz Hüdayi- nin yüzünü görmemiş ve adını işitmemiştim,, diyor. Hâtıralarımın esasını kuran o olduğu ve edebiyatımızda mü him roller oynadığı için muh- terem okuyucularımın onu bir az daha yakından tanrmasında fide umuyorum, Hikâyemin ğim, Evet, onu yazılarile, bilhas- sa işgal zamanında ehemmiyet li bir mahiyet alan “hitabe,, le- ri ve “firakı ırak,, larile tanıyor dum. Ben, teb'it” edildiğim İz- mirden, oda teb'it edildiği Maltadan İstanbula dönmüş- tük, Bir aralık Anadoludan Sü leyman Nazifin “hitabe” si tediler, “Mümkün olduğu ka- dar çok mikdarda gönderiniz,, diyorlardı. Kitapçılarda aradım yok. Esasen İngiliz sansörü ev velâ basılmasına biç mü: etmemiş, sonra bir çok yerleri çıkarılmak üzere bastırılmışsa da satılmaz menamas imiş, gizli Banı: kitapçılarda bel mümkündür diyorlardı. Günlerce aradığım halde ancak yedi tane bulabilmiştim. Bul- duklarım da fena bir kâğıt üze — Ha... Fakat o benim arka- daşım değil, benim şeytanım diyiniz. Allah ümmeti Muham- medi onun şerri: korusun. Ona müracaat ettiğiniz çok fe- da söyledinizse.. — Söylemedim, fakat ben 0- nun böyle bir alçaklıkta bulu- nacağını tahmin etmem. — Tahmin değil, kat'iyetle emin olunuz. — Çok şey! Bu kadar âlim, bu kadar edip bir adamdan.. — İblis te âlim, iblis te muh teremdi, fakat babamızı cennet ten o çıkardı, oğulları da ce- henneme sokan odur. — Siz onunla pek samimi ar kadaş değil miydiniz? — Pek samimi olduğumuz i- gin beni Maltaya gönderdi, na- sıl ki sizi de Fransada Sprenin zındanına attırdı. — Onun bu işlerle ne müna- sebeti vardı? — Casusluk. “Kara Bir Gü- n,ü kasden yanlış tercüme & den ve o gün erkenden Franşe Despreye götürüp veren odur. O senden ziyade benim ceza görmemi istiyordu da ondan. (Devamı var) Belçika kralı Elysee'de ARIS, Z A.A. — M. Doumer Balçika kral ve kraliçesini Elysöe'- de öğle yemeğine alakoymuştur. Ye mekte bazı belçikalı rical ile M, La- val ve refikası, M. Briand, mareşal Lyautey ve refikast hazar bulunmuş- rine basılmış ve rutubetten yap | lardır. rakları çürüyecek bir hale gel- mişti, Yazılara gelince o kadar yanlış dizilmişti ki bir çok yer- lerinde doğru bir mâna bulmak imkânsızdı. Bu ehammikağ karşısın da yapılacak bir şey vardı: Sü- leyman Nazifi bulmak, müsaa- de almak ve hitabeyi gene gizli olarak bastırmak. . Süleyman Nazifi bulmak? Bu da benim için hitabeyi bul- mak kadar güç oldu. Maltadan yeni gelmişti. Nerede oturdu- ğunu bilen yok. Hem acaba iki- mizin şimdi hafi olarak buluş- mamız Fransızlar kadar İn- gilizleri de kuşkulandırmaya- cak mıydı? o Fakat aradığım maksat yanında bu mülâhaza - ren kıymeti yoktu. Nazifin ad- resini kimden soracağımı düşü nürken bir vakitler aynı gaze- te ve aynı matbaada bereber ça luştığını bildiğim bir zat hatırı- ma geldi. Bu zatın yeri malüm- du. Gidip görüştüm. Bir az te- reddütten sonra, — Bende pek iyi bilmiyo- rum, galiba Şişlide, Meşrutiyet mahallesinde.. diye noksan bir adres verdi. Meşrutiyet mahallesinin ça- murlu sokaklarında beş altı e- vin kapısını çaldıktan sonra ni- hayet bulabildim. Muhterem e- dip henüz kalkmış; pijama ve hırka ile beni kitap odasına al- dı, İki felâket arkadaşı, iki duy gu arkadaşı ve iki gaye arkada- şı gibi samimi bir hasbühalde bulunduk. OO, mütemadiyen kendi yüzünden, az kalsın, bir felâkete uğrayacağımı düşüne- rek üzülüyor ve benden af “di- leyordu. — Üzt dedim, ikimiz de vazifelerimizi yaptık. Vazife karşısmda tehlike ve ölüm mü- » lâhazası yoktur. Sonra itizara başladı: — Evim pek perişan. Henüz kendimi toplâyamadım. ada ya) AN, Belçika kralı M. Doumer'e Birin- «i Leopold nişanmın birinci rütbo- sini tevdi etmiştir, PARIS, 2 AA, — Belçika kral ve kraliçesi üç gün Paris'te kaldık» tan ve bunların zarfında her gün muntazaman müstemlekât sergisini ziyaret ettikten sonra bugün tayya- re ile Bruxelles'e uvdet etmişlerdir. Duk D'Yorko beygirle- rini satıyor LONDRA, 2 A.A. — Duk d'Y- ork, buhran: dolayısile bu ay niha- yetinde altı beğirini satmağa karar vermiştir. Glascow arbedeleri LONDRA, 2 A.A. — Avam ka- marasında İskoçya nazırı M. Sinc- İnir, ekserisi sopa ve demirlerle mü sellâh 50,000 kişinin iştirak etmiş olduğu Glascow kargaşalıkları hak- kmda tafsilât vermiştir. Mumaileyh, üç polis memuru ile dört sivilin ya: ralanmış ve 12 kişinin tevkif edilmiş olduğunu ilâve etmiştir. Meb'uslardan M. Kirkvwood, oha liye karşı hücum etmiş olan polisin bu hareketini protesto etmiş ve Glns cow'daki memurlara meydan oku- mak üzere oraya gitmeğe hazır oldu ğunu beyan eylemiştir. Bir bankayı soydular HART FORD, (İndiana) 2 A.A. — “Bank sity zen State” bankası nın önünde otomobilden inen 4 şa- ki zorla bankaya girerek 30 bin do- lar almışlardır. Belediye reisliği va. zifesini de ifa eden veznedarı köndü lerile birlikte gelmeğe mecbur ede rek bir kurşun yağmuru altında ka- Şap gitmişlerdir. Fransız Reisicümhuru temyiz mahkemesinde PARİS, 2 A.A, — M. Doumer, >h.kemesinin bu seneki ilk men açmıştır. Baro Rei- tile uvukatlar namına tahlif edilmesi lâzum gelen M. Puvankare- Bin bu celsede bulunamayışma tees. süf edilmiştir. Maamafih, © sehhati günden güne selâh bulmakta olan M. Puvankarenin Bero meclisinde pek yakın bir zamanda isbatr vücut edeceği ümit olunmaktadır. RU. SAR MİLLİYET PAZAR 4 AR HARİCİ HABERLER Çinde Vaziyet Tayyareler Çin kışlala- rını bombardman ettiler TOKYO, 2 A.A. — Newciwag edilmektedir. Her türlü muhabe e PA inne bp lorhanesile polis karakoluna da hü- cum edilmiştir. Chang-Chun'da birkaç Japon ke- şif tayyaresine ateş etmiş oaln altı bin Çin askerinden mürekkep | bir püfreseye Japon taysarelri aliş kadar bomba atmıştır. Bombardımanlar MUKDEN, 2 ALA. — 650 kadar Japon tayyarelerinin bombardımanı CHANG-CHUN,3 A.A. — Japon tayyarelerinin Çin askerleri üzerine dün atmış oldukları bombaların tesi rile Peishan ve Chang Tse'de bulu- Nev - Chang'da sükün iade edildi MUKDEN, 3 A.A. — Japon as- Chang Don Jaime'nin fücceten vefatı PARIS, 2 AA. — Burbon hane. danmdan İngiliz hariciye nazırı Parise davet edildi re olr ye nazırı Lort Rending'i | Paris'e davet etmişlerdir. Lort Reading Pa- Fis'e gitmek üzere 6 T. Evvelde Lon 'dradan hareket edecektir. M. Grandi'nin Berlin seyahati BERLİN, 2 A.A. — M. Grandi”. nin Berlin seyyahatinin evvelce ka- rarlaştırılan tarihten daha evvel ve teşrinievvelin on beş günü . içinde vuku bulacağı söylenmektedir. Müstemlikât sergisinde ii yerliler haftası PARIS, 2 A.A. — Mareşal L; tey. müstemlekeci hükümetler tar olan © gayreti göstermek ve müstemlekâtm yerli halkının maddi ve manevi ve fikri seviyesini yükteltmeğe matuf bey» nelmilel mahiyette ve teşrinievvolin. 5 nden 10 nuna kadar devam etmek üzere bir (Yerliler cemiyeti haftası) yapmağa karar vermiştir Küşat cek. seşine M. Alert Saras riyaset ed. ir. Pompei'de eski bir meydan POMPEL, 2 A.A. — Maison de Mönandire'de yapılmakta olan hafri- yat esnasında imperatorluk detrine ait ve 1 metre 70 santimetre bulun. de bir araba meydana çıkarılmıştır. | Kıymettar araba, asırlardan beri üze | rinde birikmiş olan seylerden tathir | Ingilterede İntihabat 29 Teşrinievvelde ya- pılacağı anlaşılıyor LONDRA,3 A.A. — M. Mac Donald, geçen hafta zarfındaki siya si vak'alar hakkında krala malümat | ham Palace'a gitmiştir. M, Mac Do nald krala bir saat kadar görüştük- ten sonra sast 10 w beş geçe saray- dan ayrılmıştır. Umumi intihabat listesi LONDRA, 2 A.A, — Kral umu- mi intihabat meselesi hakkında fur- ka reislerinin fikir ve mütalealarinı İ sormuştur. iel e çe kabineye dahil bulunmıyan Liberal nazırlarla istişare için — birkaç defa inkıtan uğrayan uzun bir içti sonra umumi intihabata ait formü- lün kat'i şekli hakkında bir karar vermeden dağılmıştır. Bu hafta içinde yeni bir içtim yapılmıyacaktır. Alınan bir habere göre kabineye dahil muhafazakâr nazırlarla kabine haricinde bulunan Liberal nazırlar arasında Şu serada bir çıkmaza gir- miş olan mesele umumi (o intihabat hakkında formüle “tarife” kelimesi yin konımasıdan ret balunmakta Bu hafta sonunda Liberaller a- rasında yeni istişareler vukuu ihti- mal dahilinde görülmektedir. Amele fırkasının senelik içtima LONDRA, 2 A.A. — Amele fır- kasının Searberough'da toplanacak olan senelik konferansma iştirak ct- mek üzere yola çıkan ve M. - Mac | Donald'm eski mesai arkadaşlarm- dan bulunan M. Henderson ile ame. yek bilime bindiği rada “yaşa,, sesleri işitilmiştir.. Bu tezahürlerin arasına bazı muhalefet bu içtimanda sorulan muhtelif sal. lere cevap vermiştir. İçtima devam ettiği müddetçe ne bir münakaşa ol- mun, ne de bir karar sureti teklif e. dilmiştir. M. Mac Donald Cheğuers' e gitti LONDRA, 3 AA. —M, Mac| Domald ortaya çıkan bazı şayinlar hilâfına olarak M. Lloyd George'la örüşmeğe gitmemiştir. M. Mac Donald hafta sonunu rahatça geçir mek Üzere Cheguers'e gitmiştir. Ka binenin pazartesi günü tekrar top- lanması muhtemeldir. Liberaller a. e daki istişareler devam etmekte. Avam kamarasında görül tülü bir hâdise LONDRAA,2. AA — Avam kamarasının bu sababki içtimamda meclis Reisi ayağa kalmış ve nut. kum son kısmı ayakta dinlemiştir. Natuk biter bitmez Reis M. Kirk. wood dönerek (meclisin | dahili mizamnamesini artık öğrenmiş olma sı lâzrmgeldiğini söylemiştir. Hâdi. se bu suretle kapanmıştır. Nazırlar sarayda LONDRA, 2 A.A. — Kesi Da. hiliye nazarı Sör Herbert Samowel'i kabul etmiştir. LONDRA, 2 A.A. — Sör Austen | Chamberlain, kral tarafından kabul edilmiştir. Edison yavaş yavaş sonöyor NEW-ORANGE, (Yeni Jersey), 2 A.A. — Edison gittikçe kuvvet. ten düşmektedir. Vektinin büyük İ ğunda yastıklara dayanmış olarak geçirmiştir. Hasta bakıcılar © gece gündüz yanıbaşmda durup — bekle mektedirler. bir kısmını kütüphanesindeki koltu. | Rayhşbank Müşkülâtta Vaziyet heyecan tevlit ediyor BERLİN, 2 Ayni zamanda bem — e seki banknotlar mikta rının artmış e —— halle şiddetli bir heyecan tev- Muhtelif yerlerden borçlar | ve İngiliz lirası olarak açılmış krediler için bir takas odası Chcaring ihdası talep edilmektedir. Zannolunduğuna göre Almanların yalnız Ruslarla, İngiliz lirası olarak girişmiş olduk- ları işlerde düçar oldukları sayimt 4 milyona baliğ olmaktadır. BERLİN, 2 A. A. — Rayhşbank bilançosunun ağırlaşması, sent, çek, saham ve senedat üzerine avanslar şeklindeki Artması vw retinde teçli etmektedir. Ticari sent ve çeklerdeki tezayüt 550 milyon- dur, Salâhiyettar mahafil, 200 mil. yon raarklık vadeli teahbütlerin tes viyesi hususunun yarın ikmal edile cek yegâne smeliye olduğu beyan #tmektedir. Bu mmeliyenin, yükü, gelecek bi- lânçolorda hissedilecektir. Hülüme- tin döviz Gcaretinin murakabesini takviye için âcil tetbirler ittihaz et- mesine intizar edilmektedir. Serbes Parlamentolar konfe- | siler ransı açıldı BÜKREŞ, 2 A.A. — Tena, Sava ve Adriatigue ko: alâkadar hükümetleri temsil eden 28 murah- bas hazır bulunduğu halde açılmış- tar. İspanyada kadınlara s-| intihap bakkı verildi İ daki maddesini 121 muhalif veye İ karşı 160 rey ile kabul otesiştir. Kadınlarla erkekler 23 yaşından itibaren rey sahibi olacaklardır. Lindberg ile karısı bir kaza atlattılar NEVYORK, 2 A.A. — Bindikle- ri tek satıhlı teyyarenin Yangeç neh “ iHindenburg 84 yaşında BERLİN, 2 A.A. — Hinden. bourg, doğumunun 48 nci yıl dönü- münü tesit etmiştir. Bütün matbuat, bu yıl dönümü- nü teveccühle bayyalaklklığ Hin- denbourg, Berlinden müfarekat et- memiştir. Müşarünileyh, — sarayda kalmış ve halk sarayın önünde topla narak kefdisine tazimatta bulunmuş tar, Hindistanda muzır neşriyat menedildi SIMLA, 3 (A.A.) — Halkı cinayet yapmağa yahut kuvve- te müracaat etmeğe sevk ve teş vik edecek mahiyette bulunan yazıların neşrine mâni olmak üzere yapılan kanun lâyihası teşrii meclis tarafından kabul edil i Atina borsası 10 T. evvele kadar kapalı ATİNA, Z A.A. — Borsanın ka- palı bulunacağı müddet T. evvelin onuna kadar temdit edilmiştir. A3 KEN “ Halikanlı agir. 405 aile garp vilâyetlerimize 1 yerleştirilmektedir "ANKARA, 3 (A.A.) — İranda hududumuzun şarkında yar bir kabile vaziyetinde bulunan Halikanlı ret ve hükümetimize müracaat etmiştir. Hükümt bu aşiret ef dının garp vilâyetlerine nakil ve iskânlarını kararlaştır » İlk kafileler mürettep oldukları yerlere yerleştirilmiştir. Halikanlılar Celâlilerin bir koludur. Türk ırkındandır. Üç döf yüz sene evvelki cetlerinin Konyalı olduğu müspettir. Kendilei! de bunu böyle bilmekte ve söylemektedirler. Çocukları da d j olduğu halde cümlesi türkçe konuşmaktadır. Sofya- Selânik telefonu açıldı SOFYA 2 (Milliyet) — Sofya - Selânik telefon hattı o dünden ii) e e e KA Kİ Yunan tezine karşı Bulgarla SOFYA, 2 a fesör Genet “" a ear saki olan beyanatında, Balkan aronenda dürli doçtlüi, bilmen ve teminat esiaaki ekâk hakkındaki V terine mukabil, Bulçar heyeti murahhasasının evvel emirde o ekalli; meselesinin balli talebinde bulunacağını söylemiştir. Bulgar başvekili M. Malinof hasti SOFYA 2 (Milliyet) — Cenevre deki vazifesinin ifası sırasında lan Bulgar başvekili M. Malinoff rahatsız bulunmakta mamaktadır. yatağından » M. Malinoff kalp hast alığından muztariptir. Sırplar hudutta bir tedbir aldılar | SOFYA, 2 (Milliyet) — Zarya ismindeki Makedonya gazetesinin if haberine nazaran, Sırp , Bulgar hududundan itibaren 4 re içeriye kadar mıntakalardaki kulkı daha geriye almağa ve bu m dahilindeki evleri yıkmağa karar vermiştir. 1 Fatsaya hiç bir vapur uğramıyo: « Limanımıza uğramakta olan İn mlam vapur kumpanyaları da bu limana vapurlarını FATSA 2 (Milliyet) — resi vapurları Karadeniz. bu limanı kalı uğratmamaktadır. d retle hem ticaret ve hem de yolcular için müşkil vaziyet tabaddüs etme tedir. Fatsada mangenez madenleri FATSA, 2 (Milliyet) — Fatsada Ordu Manganez Maden Şirketi eifi bendisleri bir aydan beri tetkikatta bulunmaktadırlar. are n itüüren muhtelif ahilerden ocaklar açmak üzere terme faliyet —Söğğük suvarileri Mançuri hududunu geçmediler MOSKOVA 3 (A.A.) — sefirini tekrar kabul uzadıya görüşmüştür. Hariciye komiseri M. Litvinof Japoti ederek Mançurideki vaziyet hakkında'ız MOSKOVA 3 (A.A.) Sovyet süvari devriyelerinin ve zırbifi otomobillerinin Mançuri hududunu geçtiği hakkındaki İngiliz. rl zetelerinin neşriyatı tamamen asılsızdır. Bu neşrikattan Sovyet Rusyaya karşı tahrikâtta bulunmaktır . Ankarada bir yangın 20 dakikada söndürüldü ANKARA, 3 (A.A., — Bugün saat 13 te Hamamönünd Dumlupmar mabellesinde bir evin ocağından yanın çıkmıştıf” itfniyenin seri müdahalesi neticesinde 20 dakika ştür. Evin yalnız üst katı yanmıştır. Yangının g maşır yıkamak üzere yakılan ateşten ileri geldiği anlaşılmıştır. Köyceğiz ormanlarının keresteleri KÖYCEĞİZ, 3 (A.A.) — Bu sene Köyceğiz ormanlarındaf 1 5bin metre murabbat kereste imal edilmiştir. Keresteler he sen Mısıra sevkedilirken bu sene Rusların rekabeti yüzünden tılamamıştır, Maamafih Mısır hükümeti Ruslardan da henüz k€ reste almamıştır. Son zamanlarda İskenderiyedeki kereste taci” leri pazarlık suretile Mısır hükümetine yüz bin travers satmi muvaffak olmuşlardır. Fiat çok düşüktür. Kaza dahilinde iskel&” lerdeki istif edilmiş bir halde bulunan kereiteler müşteri bekl€ mektedir. Diyarıbekirde sonbahar at koşularının neticeiii DİYARBEKİR, 3 (A.A.) — şularına başlanmıştır. Dün şehrimizde Sonbahar at K Hiç koşuya girmemiş tay koşusunda Sabri Beyin Nasibi ii Kızıl Beyin Supha'sı ilcinci gelmiştir. Haliskan at ve kısrak YE rışlarında Sabri Beyin Mes'udu birinci Mehmet Efendinin Gü ikinci gelmiştir. Her ırka mensup at ve kısrak yarışında Re; Emin Efendinin atı birinci, Sofyanlı Mustafa Efendinin atı ikindi geldi. Yerli ve arap at ve kısraklara mahsus yarışta Mehmet E fendinin Güzel” Sofyada SOFYA 2 (Milliyet) Bilhas sa Bulgar ekalliyetlerinin mü- dafaasına çalışan Otetez Paisi ismindeki Bulgar vatanperver- ler birliği Makedonya ve Dob- rucada Bulgar unsuruna karşı irinci, Sait Efendinin atı ikinci geldi. Koşuy” kazananlara mükâfat tevzi olunmuştur. f 8 miting ! | kullanılan tedhiş siyasetini pr? testo makamında, bu ayın döf” düncü günü Solyada ve diğe vilâyetler metingler tertip miştir, B aşiretinin 405 aile garp vilâyetlerimize yerleşmek üzere memleketimize bi" SEFSEFEBSEBESİ EEESER ES #5 " ZE İYEENSIF