13 Ağustos 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Siyasi tefrika: 25 ERMENİLER Yazan: A.H. Müstakbel program Biz hiç bir milletle, ne türk, nede bolşevikle harbedemeyiz. Nitekim edenler pişman oldular.. ! Briand Artık intikam hissini kal | İırmak ve yıkılanları tamir et- mek sırası gelmiştir; tarafın da tamir edilecek ha beleri vardır . Türk - Ermeni münasebatı nı düzeltmeliyiz. Bu, gün me- selesi değildir; Türkiye haricin | deki ermeniler artık gazete sü tunlarında ve kürsülerde ayni şeyleri tekrar etmekten vazgeç melidirler. Geçmiş günlerin a- cılarını hatırlatarak milleti tah rik ve iğfal etemeğe (nihayet verilmelidir. Bunu yapmadık. ça türklerin de lehimize fedi kârlık yapmalarını bekleyeme yiz. Silâhlı o müsademeler, sui kastlar müstakbel © programı- İmızdan çıkarılmalıdır. Biz hiç | millete karşı - ne Türk ne | evik - harp edemeyiz. Nite kim vaktile etmiş olanlar şim- | di pişman olmuşlardır. Türk - Ermeni münaseba mühim nokta Erme- nistan hükümetine verilen rol- dür, Türk - Ermeni meselesini halledecek bir ermeni hüküme ti var mudır? Eğer bütün erme niler ermeni ( tabiiyetine geç- miş olsalardı meselemizin hal- lini bu hükümete birakırdık. | Rusya haricindeki © ermeniler | ermeni tabiiyetinde — değildir, onlar kendi meselelerini do; rudan doğruya halletmek iddi- asındadırlar. Bu iddianın W hakkuk © edebilmesi | hariçte Kürt - Ermeni münasebatının aslahına çalışmakla olur . tunda Taşnak gazeteleri ise bilâ- kis her gün Gavya arıyan ma- kalelerle doludur. Bunlar Tür kiyeyi yalnız Taşnak gözü ile görüyorlar. Meselâ | 18 şubat tarihli Taşnak Husaper gazete sinin Taşnak fırkası Mısır mer kezi komitesi imzasile neşretti ği beyanname bu nevidendir. Bu beyannamenin merkezi sik İetini Türkiye ve Kürtler teş- kil etmektedir. Mücadeleye de vami”edileceği, o Taşnakların muvaffakıyetten ümitlerini kes medikleri ve türklerin, o zaafa uğradıkları yazılıdır. Bu keli- meletin manası var mıdır? Bu nu yazanlar siyasi bir fırkanın mes'ul heyeti mi yoksa edebi bir hokkabazlık mı yapılıyor? Türkiye son on sene zarfında eski vaziyetine nazaran on defa daha kuvvetlidir. İtalya, Yu- | nanistan, Rusya, Almanya gi birçok devletlerle muahedeler aktetmiş olan bir develete na- 8ıl zayıf denir? Bilâkis Türki- yenin beynelmilel vaziyeti çok Mektep sırasından sonra ilk kıdeme olarak iktidar sanda- Iyasını görmektedirler. Hukuk mektebinden çıkanlâr ve hekim olmuş olanlar, bir mi, iki mi, kendilerine kısa bir müddet köy ve taşra hizmetini mecbur kılan kanunda bin man- tıksızlık buldular. Kadroyu gençleştirmek, va- #iyfe ve idealdir. na terbiyecisinden Cüm- isine kadar, bin kademeli ördivendir. Bu merdiven basamak basa- mak çıkılacaktır. ve| ek gerektir. Bir genç eti ve vaziyteyi red | küçük büyük, ağır, ra İdi. Tekeyan efendinin Türk - İ “Türklerle İ sur olduğumuzu dünyaya ispat | | Saine-Philibert gemisi Falih RIFKI kuvvetli, Cenevredeki terki teslihat kongresine davet edil- miş ve İtalya ile Lehistan: ten- kit eden sosyalistler Türkiye hakkında hiç bir tenkitte bulu- namamışlar ve hatta sitayişle bahsetmişlerdir. 20 — Mart 931 tarihli Arevelek gazetesi yazıyor: Vahan Hekeyan efendinin er muharrirliğe geçmesi üze- rine Arev gazetesinin * “satışı pek ziyade artmıştır. Gazete hacmini büyütmeğe karar ver. Ermeni münasebatı hakkında- ki makaleleri üzerine kendisine her taraftan tebrik telgrafları çekilmi Hakikatler coşuyor Tekeyanm bu makaleleri u- yuyan ve uyuşturulmuş olan bazı hakikatleri uyandırmakta ki maksadımızın verdiği mey- valardan sayılabilir, Biz istedik ki herkes karanlıkta oynanan oyunları ve saman altından a- kan suları görsün, hangi akıbe- te doğru sürüklendiğini anla. | sın ve hükmünü serbest bilsin. Bizim için ilâve edecek bir şey kalmamıştır. Fakat ba zı akislerin de buraya kaydı ka rilerimin mütaleasma © yardım etmek hususunda faideli ola- caktır . Tekeyana cevap veren Dik- ran Ronikyan ismindeki biri münasebatımızda pek ihtiyatlı olmalıyız, fakat her halde Türkler aleyhindeki neşriyalımıza da nihayet ver- iz. Münasebatımızı islah için ilk şart budur,,, diyor. Sergisyan imzalı açık bir hitapediyor: Ermeni ef 1 umumiyesince tasvip edil- miştir. Türk —Ermeni münase batının ıslahı yolunda sarfedile cek gayretler boşa gitmez, Er- | meni milleti bu yoldaki çalış- malara müzaheret edecektir. Makalelerinizi okuduktan son- ra Larnaka şehrindeki klüpte ir konferans verdim. Hazır bu | lunan Ermeniler müttefikan 1s lah lüzumunu tetkik Suriyede bulunduğum Ermeni gençlerinin de ayni Gi | kirde olduklarını görmüştüm , | Ortada yalnız bir engel ve bir güçlük vardı ki o da Taşnakla | rın tuttuğu yol idi. Müdafaa | ettiğiniz fikirler devam ettikçe taraftarlarınız çoğalacak Taş- nak propagandası suya düşe cektir . Sonra bir ermeni gençi Te- keyana yolladığı O mektup şu cümlelerle bitiyor: “Makalele. inizi bir kaç defa okudum ve fikirlerinizin doğruluğunu ve tatbik edilmediniğini görerek | müteessir oldum. Yüreğimde hasıl olan bir sızı ile ağladım. Yunanistanda çıkan (Nor— Or( gazetesi “Siz Türklerle Venezilos itilâfı mı yapmak is | tiyorsu: diye ıslah taraf- | tarlarına bir istihza sorgusu 39 | ruyor? Ârev cevap v ; yır, biz yalnız anlaşmak ve bundan sonra Türkiye ile | dünyaya karşı daha şerefli bir yol tutmak istiyoruz, Geçmiş hı günlerle uğraşacak va- e değiliz. Gelecek günler biz.>:n kan istemiyor. Daima intikamdan bahsetmek Türkle- ri bizden uzaklaştırır, Her şey den evvel sulh arayan bir un. | vere- etmeliyiz. Zira ne olursa olsun bütün dünya bizi zayıf, fakat hem kendimize hem de başkala rına karşı zararlı ve iğtişaş un- suru olarak tanımıştır. (Bitmedi) SAİNT - NAZAİRE, 11 A.A, — Saont Pbifi bir Römer. , kör vasıtası ile rihtema e bağlanmıştır. rt, gemi itmiş ve | HARİCİ HABERLER... Hoover plânının tatbiki esasları| Köylünün refahını üzerind Alâkadar hükümetler m M. Laval ve Ancak eyl lden sonra Berline gidecekler yö M. Briand ve Laval LONDRA, 11 A.A. — Londradı toplanmakta olan maliye mutal sısları konferansı Hoover plânının tadbikine sit fenni cihetler hakkın da tam bir anlaşma elde etmişler. dir. Bu itilâfa ait resmi protokoller öğleden sonra imza edilecektir. ariciye nezaretinde İtilâfname imza edildi LONDRA, 11 A.A. — Mütahas solar itilâfı protokolu, saat 17 de imza edilmiştir Bâlle'de umumi içtima BALE, 11 A.A. — Avrupa ve Amerika'nın büyük bankaları tara fından Almanya'ya açılmış olan kısa | vadeli krediler meselesinin yarından sonra Bâle'da açılacak olan ve bü- tün alâkadar hükümetler mümessil. lerini ihtiva edecek bulunan umumi bir konferans tarafından müzakere edileceği haber verilmektedir. mümessiller Almanya'nın mali vazi yetini tetkike memur olup beynel- milel tediyat bankası mutahassıslar komitesi ile beraberce çalışmış ve iç timalarına geçen hafta başlamış o- lan murahkaslar konferansına dahil | bulunan azâlardır. M. Laval ve M. Briand'ın Berlin seyahati PARİS, 11 A.A, — M Lavalin Berline ancak Cemiyeti | Alevarim Eylül içtima devresinden sonra git- mesi muhtemeldir. M. Laval'e bu seyahatinde M. Brinnd da refakat edecektir i Avusturya Yardım isteyor Cemiyeti akvam tetkikat için memur gönderdi CENEVRE, 11 A.A. — Avustur ya hükümeti Cemiyeti Akvam bir tezkere göndererek Avusturyanın mali ve iktisadi müşkilleri hakkında tetkikat yapmasını, bu vaziyete ça. re olabilecek tedbirleri arayıp bul- rica etmiştir. Cemiyeti Akyam Avusturyada tahkikat yapmağa ve lüzumu olan vesikalar: ve malümatı toplamağa iki murahhasını memur etmiştir. ERENLER LARA EE ME AE Dünkü rüzgâr Dün şehirde yakıcı ve bunal tıcı bir rüzgâr esiyordu. Bu hu- susta Kandilli rasathanesinden aldığımız malümata göre, Rüz gâr yıldızdan esmiştir. Sür'ati saniyede 14 metreyi bulmuş. tur, Bu rüzgâr Karadeı den geçtiği için ratipti. Eyyamı bahur Bu mevsimde eski takvimle. rin yazdıklarına göre, 12 gün e- sen ve ismine eyyamı bahur de nilen bir rüzgâr eser, üstün- Bu rüzgârlı zamanda denize girenlerde çil husule gelirmiş... Bazı deniz meraklısı okuyucu. larımız bu günlerde eyyamı ba. hur geçti mi, geçmedi mi, diye tereddüde düşerek denize gire. mediklerini ve bu müşkülleri- nin hallini bizden telefonla sor muşlardır. Aldığ na ımız malümeta göre, Bu| Jai Bundan başı u Acaba Nerede? Sismograflar © müthiş zelzele haber verdiler LONDRA, 11 A.A, — Dün sa at 22,28 de West-Broşmwik rasatha- lunan şiddetli bir zelzele kaydetmiş tir, Diğer taraftan İstokholmdan alr nan bir telgraf Lund rasathanesi Sismografının saat 22,27 de memiş derecede şiddetli bir kaydetmiş olduğunu İ dir. Bu ikinçi zelzelenin 3,400 mil mesafededir NAPOLİ, 11 A.A. — Arzi fizik ösü cihazları 10 ağustosta sa at 22,22 de bir saattan fazla devam &den şiddetli bir zelzele kaydetmiş- tir. Zelzelenin merkezi 11,200 kilo. metre mesafede bulunmakta İ zelrele merkezi Reyiâm | Suya düşünce Fransız- Alman dostluğu lehinde nümayişler CONSTANCE' 11 (A.AAA.) — Fribourg- en -Brisgau, Ueberlingen | ve Reichnaumcersbourg'da Alman- | Fransız dostluğu leyhinde beynel milel nümayişler yapılmıştır. Kon- greciler, her tarafta samimi bir hüs- nü kabal görmüşlerdir. Alman mukareneti kongresi, suları İsviçre, Avusturya, Bavyera, Bad büyük dokalığı ve Vortmberg sahil İ Fransız - lerini yalayan Constance köyü üze rinde şel olup ayni ismi — taşıyan de toplanmış ve bu toplantıda hükümet mümessili, belediye reisi ve birçok demokrasi âlemine sup zevat bulunmuştur. Kongrenin son kapanış içtima. İ da Nobel müküfetin kazanmış olun profesör Ouidde;-iki © memleketin siyasetini tahlil etmiştir. Fransa murahhası M. Marc Sang Bir, Çelik muğferlilerin ve Hitler taraftarlarının tabrikâti karşında ittihaz etmiş oldukları hareketler. den dolayı Alman sulh | severlerini tebrik etmiştir. Ingiliz, İtalyan, Belçika ve panyol murahhasları, bu sulhcu; ne nümayişlere iştirak etmişlerdir. Çelik miğferler ne isteyorlatmış? BERLİN, 11 A.A. — Çe Ferliler teşkilâtının birinci Seldte bu teşkilât | etmek üzre söylediği bir | nutukta ALSACE - LORRAİNE! de tadbik edilen idare usulünün değiştirilme. sini ve şark hududunda tashihat ya pılmasını istemiştir men- Is- Berlinde tevkifler BERLİN, 11 A.A. — BULOW- PLATZ hâdiseleri dolayısile 174 ki. şi tevkif edilmiştir. Komünist gazeteler yurda kapatıldı? BERLİN, ib A.A. — Komünist matbuat yurdu kapatılmıştır Bir gazete idarehane- sini yaktılar BILBAO, 1 SAA — 10j) Ağustos gecesi saat 23 e doğru bir. çok eşhastan mürekkep bir. grup, mıntakanın katolik © gazetesi olan Gaceta de Norte'un binası © önüne Bunlar, petrol gazi tene iyice gazladıktan © sonra binaya ateş vermişlerdir. Polis mü dahale ederek kundakçıları da muştır. İtfaiye efradı yangını dürmeğe uğraşmaktadır. Rusyada asarı atika işleri WARŞOVA, 11 A.A. — Riga. dan bildirildiğine göre Sovyet Rus- ya'da asarı atika mutahaasısları Ka- radenizde Sivastopol yakininde kâ in eski Chorson şehri harabelerinde yapmakta olduğu taharriyatı bitir. miştir, Şimdiye kadar malüm olmar. yan bir şekilde bulunan ve ne mak- anlaşıla. sön- satla inşa edilmiş olduğu nesi merkezi 4,060 mil mesafede bu | bildirmekte. | miyan bir takım binalara tesndüf & şehrin eten | İsnr çeviren yüksek bir de sur bu-| e itilâf edildi messilleri toplanıyorlar Çinde Feyezanlar Dahili muharebeleri gölgede bıraktı SHANJHAJ, 11 A. A. — Çinin her tarafında bir ay içinde vuku bu lan 1 feyezanların yaptıkları tabiri bat bitmek tükenmek biliyon da- hili harplerin sebep oldukları za ve istirapları gölyede bırakmıştır Yang Tsâ vadisinde bu sene ili bahar çok iyi geçmiş mahsul revkalâde bereketli kat birkaç gün içinde 8 mast 18000 milik bir sahayı mış, dört milyon kadar bina, idi bar arın taş kapla- tah” rip etmiş ve yirmi üç milyon çok derin bir sefalet içinde birak- böyle bir feyezan olduğu görülmemiştir. Nüfus zayiatım mıştır. Son seneler zarfında miktarını tah- in etmek şimdilik imkân harici dir, fakat birçok köyler su altında kalmış olduğundan insanca za; büyük bir yekün tutmuş şüphesizdir. Hankeou den gelen bir çok mül teciler henüz anlaşılmamış bir se hepten dolayı ölmek: Vahim bir sari hastalık zuhurundan korkul maktadır. Lâzum gelen tedbirler alınmıştır. Pekin den gelen haberlere göre Shihli eyaletinde vuku bulan feye. zanlar iki yüz elli binden fazla kim #öyi aç ve perişan bir hale düşürüş- tür, Hekimlerde vuku bular, ve hasar miktarı zarar nilyon İngiliz lirası tahmin olunmaktadır. Bu he yaletteki en büyük kanal taşmış ve civardaki eraziyi su altında bırak. Bütüm memleketteki bu va ziyet kış mevsiminden © evvel çek büyük bir kıtlık olacağını göster. mektedir. 7,595,000 İngiliz talebe si hocasız kalacak LONDRA, 11 A.A. — Eveni, g Standard gazetesi yaziyor: Milli muallimler birliği icra mec İisi azasından birisi, birliğin tasar ruflar raporunda tavsiye edilen üc- vet tenzilâtına karşı şiddetle müca- dele edeceğini ve ica;' ettiği tak. de azasına sınıflara devam ten imtina etmelerini tereddüt eyliyemiyece; tir Böyle bir karar verildiği tekdir. de bütün mektepler kapanacak ve takriben 7,595,000 talebe kalacaktır. emretmekte ni söylemiş. hocasız Bakü petrol kuyula- rında yangın TAHRAN, 1 AA. — Baku petrol kuyularında bir müddet vel çıkan yangm 12 günden beri devam etmektedir. Her gün yanıp mahvolan petrol miktarı 800 hiçbir netice hâsıl olmamaktadır. Şimdiye kadar 3 kişinin öldüğü, birçok kimselerin de | yaralandığı söylenmektedir. Feyezanlar BOMBAY, MAA Bombaya 150 mil mesafede kâin Malvan mın takasında vukua gelen & feyezanlar dolayısile binlerce kişi yersiz kal mıştır. Bir çok kişi boğulmuştur. TAMPICO, HA A— Ayalot dahilinde feyezanlar vukuu © haber veriliyor. Birçok © kasabalar sular tarafından tahrip edilmiştir. Tam- pico kasabasının büyük © bir kısmı sa altında kalmıştır. Telef olanla rın miktarı henüz malâm değildir. Bir kasaba yandı OTRANT, 11 A.A. — Bir yan. gm, Garde gölü üzerinde kâin Bo- logmano kasabasını tamamile harap #tmiştir. Hasar, iki milyona (baliğ bulunmaktadır. Bir telef ve altı ya ralr vardır. Yangın mahsülâtr da yakmış ve 450 kişiyi yersiz yurtsuz. buralemıştar. Memurlar, felâketzede- lere yardım için hemen iran ANKARA, 12 (Telefon) — Ziraat Bankası buğday ve arpa müstahsallarının borçları yeri- ne buğday ve arpa almak verdiği kararın ilk safhasını tat bik etmektedir. Banka idare m bit Bey bankanın bu husustaki faliyeti halkında atideki izaha tı vermişt olduğundan | uliy, her türlü | etmek | -Bankamız borşlulardan pa İ ra yerine buğday ve arpa ala- | caktır. Bunların köy ambarla- İ rında ihtiyar heyetlerinin mes- altında muhafazası | ve istasyon veya ihraç iskelele- rine köylü vesaiti nakliyesi ile müştereken nakli gibi ya ait tedabir alırımıştı Bundan sonra muamele, ya- ni nakledilecekleri mahallerde İ depo tedariki ile malların hüs- SOFYA,II(A.A.) — üsi reisi Sa | temin için Buğday ve arpa mustahsillerıne Ziraat bankasının yardımı nü muhafazasına ve vagonlai tahmiline ve muvafık fiyatla hi riç veya dahilde satılmasına # tedbirler hakkındaki tetkikati mız henüz bitmemiştir. Köyl nün ıztırabını talyfif ve refahı temin için her türlü tedbir W teşebbüsten geri durmadan bi kümeti cümhuriyemizin yül sek arzu ve yardımı ile bani mız da imkân ve kudreti linde bu hususta ( borçla; her türlü teshilâtr gösterec tir, Bankamız bu sene borçl ra karşı yaptığı bu muameli depo, silo ve iratlar gibi vessil temin ettikten sonra gelecek neler hükümetin müzaheret # yardımı ile bu işi daha Şi ve esaslı bir surette tevsi et, azmü kararındadı(r. Bulgaristanda tevkifat Bulgaristanda bir takım Makedony: lar tevkif olunmuştur. Bu tevkif hakkında sorulan bir suale cevi | ben Başvekil M “Hükümet hı yişi bozmasına ve Bulgaristaı müsaade etmemeğe karar verni kümetin bu kararnun tatbiki tezahüratındandır. hürmet ederim. Ancak memleketin verlere ve vatanperverli Malinof demiştir ki: hangi bir şahsın vatani sebepler bahanesile ai müşkül bir vaziyette bırakma: Binaenaleyh bu tevkifat Ben vatanp, nunlarına da hürmet edilmelidir. Vatanperverliğin şiarı hüküi tin siyssetine müzaheret etmektir. Engel olmak değildir.,, | Soyguncular | İZMİR, I2(AA) ba cekti Ajansın notu: Anadolu Ajan, rat sergisi açılacaktır. lara tebligat yapılmıştır. ne çarptırınışkır. tedarik edememektedir. Sıhhat IZMIR, 12 A.A, — İzmirin kur. tuluş bayramı olan 9 eylül gününün bu sene de fevkalâde © merasimle tesidi için faaliyetler ve hazırlıklar başlamıştır. her hangi bir mahkeme ve Divan tarafından mahküm olmamak) kay- di vardır. Ben de beş sene “evvel İstiklâl Mahkemesince mahküm ol- duğum için gazetenizde bu madde- nin şahsıma da şamil olduğu zehabı verilmel Halbuki benim İstiklâl mahkeme mahkümiyetimi istilzam eden hâdise, ne Vatan, ne Milli mücade le, ne Cümhuriyet ve ne de İnkılâp aleyhinde işlenmiş bir cürüm değil. dir. O vakit “Resimli Perşembe"'de Cevat Şakir Bey tarafından yazılan “hapishane hatıraları,, münasebeti. le gazetenin sahibi sifatile mahküm olmuştum. Mahkümiyetimi müstel- im cürüm de (Asakiri Osmaniyeyi tahrile” tır, ve Ceza kanunu mucibince (Vatan sleyhi de işlenmiş cürüm) addedilmemek- Bu itibarla, bu kaydın bana su. lar hakkında takımla beraber giden muharriri mahsusundan al a yakalandılar! lat etmiş n Rusyada yapılacak bütün maç Kongreye iştirak edecek resmi etibba için de alâkadar m Ankarada bir tren kazası ANKARA, 12 (Telefonla) — Bu sabah saat yedi buçuk Cebeciden hareket eden tren Çapuççu fabrikası yanında bakkal İ ise eden Mehmet Efendiye çarparak kulağ Yapılan tahkikata göre Mehmet Efendi treni bile bile kendisi ndan yaralamıştır. Dizantiri ilâcı meccanen tevzi edilecek ANKARA, 12 (Telefonla) — Cenup vilâyetlerimizin bazılı rında hüküm süren Amipli dizantirinin pahalı olan ilâcını vekâleti bu ilâcı devlet kinini bi yaptırarak halka meccanen tevzi için hazırlık yapmaktadır. kadar tedavi tatbikatına başlanacaktır. İzmirin kurtuluş günü | Kral Alfonsun emlâki MADRİT, 1 A. A. — Meclisi kral tarafından bir takım borçlar İ karşı rehin olarak burukulmış cif) satın alımmasnı tasvip etmiştir. Kanunu zete sahibi ve muharrir olamıyad ğun hakkında çıkardığınız. hükü İ yanlıştır. , Efkârı umumiyede yanlış bir naat tevlit edebilecek olan neşri bu tavzihnamenin neşrini rica odö rim efendim.” M. ZEKERİYA İzmir gazetelerinde değişiklikler IZMIR, 12 (Hususi) — Halle sesi sahibi Sırrı Bey, fransızca of rak sabahları intişar eden Le 8 vant gazetesindeki hissesini o Yes devretmiştir. Le Levanf'ım basım harrirliğini Mişel B. yapacaktır. Yeni Asrın neşriyf müdürlüğünü Ali Şevket B. yap” caktır. Halkın Sesi başmuharrin Yy Geçenlerde Torbalı ve Cumaovası acthy) sında otomobili soyan haydutların kâffesi derdest edilmiştir. B Futbolcularımız hararetle karşılandı !s, ODESA, 12 (A.A.) — Türk futbol takımı mu etle istikbal olunmuştur. Derhal Moskovaya hareket pe iv cağı mufassal telgraflar bültenlerinde neşredecek ve ayrıca vü: rudü akşamı radyoya verecektir. Milli Tıp kongresi ANKARA 12 (Telefonla) — Dördüncü milli tıp kongresi İk; eylülde Ankarada toplanacak ve bu münasebetle tıbbi müstahz# ir, iy l lo emval ve emlâkin devlet tarafında! İşi | tmazı tekzip zımnında gönderdiği Asır başmuharriri Behzat Arif Betik,