7 Ağustos 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Siyasi tefrika:15 ERMENİLER Yazan: A.H. Türk propağandası.. ş .. | İskenderona hususi idare veren bir emirname Hakikat her yerde bağırır ve her yerden başmı © uzatırken agandası,, ndan Şi- kâyet edenler güldürmek için ağlıyan bir Polişinele benzemi # ne gelelim: 14 nisan 930 kararnamesi şöyledi “ 1 — İskenderon sancağına bususi ve muayyen salâhiyet- ler verilmiştir. Bunun ahkâmı nı mutasarrıf ve sancak idarc meclisi temin edecektir. 2 — Kaymakama; sek memurları mutasi hası ile Suriye hükümet reisi tayin eder. Diğer memurların tayini mutasarrıfm salâhiyeti dahilindedir. 3 — Meclisi idarenin 9 âza. sı devlet idare meclisinin hap usulüne tevfikan âzayı da mutasarrıfın İistesin- den devlet reisi seçer . 4 — Sancak tekölifte hisse- sine düşeni verir. Hukukunu ve sancağa ait hususatı müna- kaşa edebilir.,, Sancağın bu suretle hususi bir şekle konması parçalamak siyasetine uygun ol ber Suriyeden 7 ğmmp ayrılması Türklere Türklüklerinin & ki Fransızların tir. Bunun içindir ki, göreceğimiz veçhile, her gün ilen haklardan ve salâhiyet lerden biri geri alınmakta ve ak barınılması güç bir va- / ziyete sokulmaktadır;Suriyede an Türk evlâtları kendileri ni arap kisvesi ve Fransız kas keti altında boğmak isteyen el lere karşı kaçmak veya müda- faa tedbirleri almak mecburiye tinde kalmışlardır; Gençlerin Antakya ve yeni Antakya g muhtelif isimlerle açtıkları si- yasi klüpler kapatılmış ve ye- rine “Union Française,, ve bu- na benzer bir çok Fransız ocak ları açılarak Türklük cereyanı- nın önüne engeller dizilmiştir. Türkçeyi kaldırmak içino kadat hâtıra gelmez tatbikler yapılmaktadır ki bir çok aileler evlâtlarmı tahsil için Anavata na gönderi edirler. Fransız lar buna da aileleri şüp Sancağın idare: verile kabulü için Türk geçmek mecburiye- olması da Fransızları rine çok yar- dım etmektedir . Sancakta hâkimler araplar- dan veya arap taraftarlarından seçilir. Resmi lisan Türkçe ol- duğu halde mahkeme celpleri arapça yazılır. Hükümet daire lerinde muamele arapça cere yan eder. Hattâ geçenlerde bir Türk terzi kalfası “benim lisa , diye arapça gi len bir tebliği kabul etme! mahkemeye gitmemiştir , Tiyatroda bir 'Türk şarkısi söylenmesi; çalgının bir türk havas; çalması türklü; bürü ve Türk pröpagandası ad dolunur. Franasız yaprakları kalslerle ( dolar. idd da o- İlanların hudut harici edilmesi. ni isteyenler çoktur . Antakya belediye reisinin resmi bir ziyafette Türkçe söy lediği bir nutuk bile “Türk pro pagandası,, addedilmiştir. F- ransızların arapça © konuşan (Elvakit) adl: bir dili vardır; diyor ki: “Yazık! Fransızlar Kürt isyanlarından istifade e demediler, Türklerin gırtlağı - Imadılar. Halbuki bir nca kom istifade hükmündedir. F. n bu insaniyetine inu aba Türkler İskende- aşağıda | neşredilmişti.. | ron sancağındaki menfur pro- pagandalarına nihayet verecek | ler mi?,, Yine bu sivri dil ilâve ediyor. “Türk propagandasını iyi tahlil etmeli; Türk mektep | lerine ne kadar talebe gittiğini | öğrenmeli, Türkçenin hâkimi- yeti kaldırılmalı: yeni harfler- le türk tedrisatı menedilmeli, esmi dairelerde Tütkçe melâta müsaade edilmemeli, Tehlikeyi gören Sankak Türk- leri nihayet Yüce O komisere yle bir şikâyetname verdiler: mua- çe konuşanların inkişafı bal - | talamak için Türk lisanı kaldırı | lıyor, Türk memurlarının ikti- | dar mevkiinden uzaklaştırılma | ve muamelâtin arapça yap İ urdması suretile (Türklüğün Suriyede söndürülebileceğini hükümet adamlarının lisanm- dan işitiyoruz. Halbuki Fransa namına Ankara ahitnamesini imzalayan Franklen Biyon co- napları 20 teşrinievvel 921 T. li beyannamesinde o Antakya | mıntakasınin Türk ırkıma men sup memurlar tarafından idare | edilmesi zaruridir. demişti. Penso Hz., kaderi siya- ize tevdi biz İskenderon ve Antak | ya Türkleri, maruz kaldığımız şu haksız akibete, içinde bulun duğumuz şu feci vaziyete, tem sil ettiğiniz büyük milletin ne- cip vicdanını alâkadar etmek isteyoruz ve ondan müzal bekliyoruz. Ayni mealde bir şikâyetna- İ me de Antakya TürkHisesi ta- | lebesi tarafnıdan © verilmiştir Zavalll manda esirleri, hâlâ ce vap bekliyorla, Filhakika | Türklüğü boğmak © proğramı şiddetle tatbike başlanmış ve | bugün Antakya livasnıdaki yüz | lerce memurlar arasında Türk memurların adedi altıya indi rilmiştir . Kapılardaki Türkce levha- lar kaldırılmış, arapçaları asıl- mıştır. Mahkemelerde işler bir türlü bitmez ve ber biten işte İ bir sakatlık görülür. Koca An- takya livasında bir tek sulh hâ- kimi vardır. Halbuki icap etmektedir. Yaltuz Halep. | te 4 sulh mahkemesi varken 8 | | nahiyeli Antakyada bir | mahkeme bulunması neye at - | folunur?. a Gençen sene nihayetlerin. İskenderon polisi Şam po) müdüriyetine raptedilmiş ve o vakte kadar müstakil olarak sancağa merbut olan bu idare de sancağın elinden ınmaştır. İskenderon—Antakya hülü- | met memuriyetlerine adam al- mak için imtihan şartlarına (arapça bilmek) © maddesi de | konmuştur. Bu hususta “Liva. | nın resmi lisanı Türkçe ve A. | rapçadır,, , iddi bilirse de bu doğru * değildir. Çünkü arap memurlar Türkçe bilmek şartı | maktadır , için aranma- Kırhan Kadısı her İ gün yüzlerce Türkün davasını | | dinlemek mecburiyetinde oldu ğu halde bir tek kelime Türkçe | bilmez. Mühim mevkilerde bu | na benzer memurlar çoktur. İş- İ te türklerden memur tayin et- memek için güzel bir sebep! Suriyede yalnız Türklük de- gil Türkleri yaşatacak vasıta lar da öldürülmektedir. (altın tarlaları) denilen Amik ovası her yağmur yağışta, her sular kabarışında bir deniz hi ır, köyden köye sandallarla gidilir. Evvelce Altın ovası o- lan yerler şimdi yosun ve bal- sık sahrası olmuştur. (Devamı var) acağımız Türklerin ve türk | £ İdanM | rası âzâsından M. Plauk bulu at 22.02 de Ro-| İ ta gazeteleri Alman MİLLİYET CUMA g AGUSTOS 1931 HARİCİ HABERLER.. Alman nazırları Romaya gittiler | Alman ve da memeli balamsn isbdişli teslihat | meselesi ile de alâkadar olacaklar.. Brüning Ve Curtius Bu münasebetle Papayı da ziyaret edeceklerdir v e pe — A li si « Romaya gelen Alman hari- ciye nazırı Curtius ve başvekil Brüning BERLİN, 5 (A.A.) “ üning ile M. Curtius rafakat lerinde sefaret müsteşarların- Thonson ve devlet şu- duğu halde ma'ya müteveccihen Berlinden hareket etmişlerdir. Nazırlar, istasiyonda M. Terviranus, bir çok zevat, İtalya sefareti mü ieşarı ve Papanın vekili tara- teşyi edilmişle Nazırlar, y: İtalyan hud ve oradan İtalyan demiryolları | idaresine ait bir salonlu vagona bineceklerdir. M. Brüning ile Curtius, Grand Hotele inecekler ve ora- da İtalya hükümetinin misafiri olacaklardır. İtalya hükümeti- nin hazırlamış pruğram haricinde Alman na- zırları Papa'yı da ziyaret ede- ceklerdir. Rv “i müzakereler haricin de A san nazırlarının fırsat- tan bilistifade İtalya arkadaşla ri ile muallik O meselelerle iki memleket alâkadar eden bütün meseleler hakkında kâlemeler de icra usi mü edecekleri | söylenmektedir . Ne konuşacaalar ROMA, S5 - (A.A.) pale di İtalia ve Lâvoro Fascis nazırları- ziyaretlerinin idesindan bah- Giornale d' İ tin icrası haberi üzerine Alman matbuatının kullarımış dostane Ran kaydetr bu haberin | İtalyada da ayni dostane zihniyetle karşılanmış olduğunu ilâve gazel csnasında tetkik edilecek olan evvece bu meseleleri birer birer tâdât et- iş olduğunu ve bunların tah- didi teslihat ile, gümrük birliği ve tamirat meselelerinden bu bu meselelerin Avupanın ikti- alia, bu ziyare- İ İ fetten vaz | gibi gi olduğu resmi | | buhranına çare İdik İ duğunu ilâve eylemiştir. | Mac sadi meseleleri ile münasebile- | rinden ibaret olduğunu yazmak tadır. Mezkür gazete,Roma ile Berlin arasındaki münasebet. lerde muhadenet husule gelmiş olduğunu ilâve eylemektedir. Bu müzakeratın şumullü bir vak'a olacağı ve her iki tarafın ihlâs ile noktai nazar teatisin- de bulunacaklar temin edil. | mektedir. Daha evvelce son Cenevre içtimaında iki memleketin hu. susi meseleler hakkında ve hareketlerinde tevafık bu- lunduğu müşahede edilmiştir. Daha umumi meselelerde de böyle bi tevafık husule gelmesi çareleri araştırılacaktır, Lâvoro Fascista gazetesi ya ziyor: Bu noktai teatisinin gerek iki memleket arasındaki skı münasebetler için ve gerek hali hazrda mevzuu bahs olan beynelmilel meselelerin ve bil- hâssa ve ilk olarak tahdidi tes- ihat meselelerinin daha ziyade tenvir ve tavzihi için ne kadar faideli olacağını söylemek zait- tir, nazar fikir | İ Prusya Reyiâmı Alman kabinesinde tebeddül icap ettireceğe benziyor BERLİN, 5 (A.A) Mer- kez Alma siyasi ma | hafilinde dah. ayanın bazı İ dustos için ine histesi- | nin hazırlanmakta ber veiliyor. Bu mahafilde P yi un min olunmaktadır. yik karşısında (M. Brüning'in binenin düşec: ektedir. Bu takdir M. Hugenberg Brüning- ir etmek üz retine getirileceği dir. Bu haber, mahafilinde bii ve tereddütle ve bessümlerle karşılanmıştır. BERLİN S5 (A.A.) yalist gazetelerinde rduğu na M. Hugenbe: Brü- ning kabinesine karşı muhal meyletmiş | Berlinin nebze şüphe zlenilen te- Sos- göre meğ: ektedir . v9 İşşizliğe çara Hoover Iktısadi büyük bir | konferans mı toplayacak? NEV-BEAFORD, 5 (A.A.) | — Beynelmilel mesai federas- yonu reisi M. Gre hik bul M. Hoover'e büyük bir iktısa. wferabsı içtimaa davet et- mek teklifinde bulunmuştur. Mumaileyh, Amerika rcisicüm hurunun Amerikanın hali hazır daki iktisat siteminin tamamen iflâs etmiş olduğunu anlaması lâzım geldiğini ilâve etmiştir. | M. Greân, önümüzdeki kış| mevsiminde 7 milyon amelenin işsz kalması tehlikesi olduğu fikfinde bulunduğunu | beyan ve M. Hoove i| nezaretirin Federal iş bürosu- nu tensik etmek suretile buna çaresaz olacağı ümidind bulun Stimson - Mac Donald mülâkatı LONDRA, S (A.A) —M. Donald, Rogart'ta M. Stimsona mülâki olacaktır. A- merikan nazırı orada bir köşk kiralamıştır. Başvekil, perşem- be günü kızı ile birlikte oraya gidecek ve iki gün M. Stimso- nun misafiri olacaktır. M, Mec Donald, bu ziyaret mpi beyanatta bulunma- hali hezedaki vaziyete ve bi hassa Alman bankalarının vazi yetine dair ozun iükekereleri de bulunulacağı tahınin edil. mektedir, zira, Başvekil müte- madiyen Köndre ile öemnü he linde bulunmakta ve bugün Al- man bankalarının açılmasının ne gibi bir tesir hasıl edeceği dikkatle takip etmektedir. Esa sen mumsileyh, vaziyetin heye Hi umumiyesi hakkında bir ra. por alacağını tahmin etmekte. dir. M. Mac Donald nikbindir. yiv Felemenkte fırtınalar AMSTERDAM, 5 A.A. — Fe- lemengin her tarafında şiddetli fer. ektedir. Birçok düşmesi yüzün. tınalar hüküm sür çiftli den yanmıştır. Üç kişi de dırm isabetle telef olmuştur. Mollison Atinada ATİNA, 5 A.A. — Tayyareci Mollison bu sahah Atinaya gelerek yere inmiş ve biraz sonra İngiltere. ye gitmek üzere tekrar havalanmış. | tr. Mollison'un yarın varacağı er yıldırım İngiltereye | it edilmektedir. Fransız hava filosu ROMA, 6..A.A.— Fransız hava filosu bu önbah Zurih'e gitmiştir, | raya çıkmıştır. 1896 » | tünden Ağreman istemiştir. Alman Bankaları Normal bi tekrar muamelâta başladılar BERLİN,S - (A.A) —22 şekilde | gü 19 a-| | n Almanyada bu sabah ra bi tan itibaren Normal Banka mu amelit tekrar başlamıştı. ci alâime naz: i in süküne di ü telâkki etmiş oldu ğu anlaşılmaktadır . Berlin'in bankalat vukubulan teha- normaldır. Bir | yapılan tevdi- at miktarı o müesseselerden çe kilen paralar miktarından pek fazla olmuştur, Hali bu sabah paralarını istedikleri veçhile serbesçe alabilecekleri" ni gören mev har Brüning'in 1s at sahiplerinin etleri ile M. tavur ri söylenilebilir, Halkın hissiya tı, hemen hemen bütün banka- bilvaita temine olduğu ve binsenaleyh kane ri için korkulacak hir bulunduğu m Gizli telimat (A.A) — Dö olan yeni ah m pro İ biyet vermekte, bu yi muv akkat olduğu Ru ve pek yakın zamanda k Idırılabile tasrih mektedir. Fakat bu husustaki üphe ve tereddütler yine baki- d ğini et. Hükümet, bu tedbirlerin ec- nebiler aleyhine İ olmadığını ki amafih bütün ecnel tahdit etmek tehdidinede bu lunmaktadır. Gizli talimat, ithalâtı üç sını fa terfi ketmişti, Birinci sınıf, Alman iktisadi yatına lüzum olan emtea olup bunlar için istenildiği kadar döviz alınabilir . İkinci sınıf, daha az zaruri olan mahsuller ve bilhâssa ma mul mevat olup bunlar için 10,000 mark döviz alınabilir. Diğer emtea üçüncü smıfa da- hildir. Bunla da tamamen iş- lenmiş mevat ile gıdaya müte. allik maddelerdir. Bu mahsu- lât için döviz alınmaz. Fransa, Canada, Arjantin ve Avustur- yadan yapılan idhalât hemen hemen tatil edilmiştir. Bazı sınai ve ticari mahafil Frontiste denilen zirai cemiyet | ler teşkilâtının hükümetin bu şiddetli himaye siyasetini ta- kip etmeğe karar vermesinde büyük bir tesiri olmuş olduğu nu tahmin etmektedir. same. Malyguine'nun seferi MOSKOVA, 5 (Tasw) — A.A, lalyguine buz kıran: ile seyahat olan beynelei kutup beyeti, | Ağustosta Jackson adasında kâin Norveç burn esinde Nan sen, kışı bu mahalde geçirmi Kutup meskunlerinin izlerine te sadüf edilmemiştir. Malyguine, bundan sonra Rodol phe adası İstikemetine teveccüh © da- k kesif sisler muntakasına olmuş ve tevakkuf etmiştir. Fransa'nın Berlin elçiliği BERLİN, 5. A. A.— Burada alı nan haberere göre Fransa hüküme- | ti, M. François Poncet'in Berlin se. İaretine tayini için Alman bükü; Alman hükümetinin muvafakat © edeceği şüphesiz addolunmaktadır lük bir moatoriumdan son- | Hari | büyük ve küçük | hazırda, | | Şube reisi binbaşı Müfit âhat tetbirlerine Ankara, * edilmiştir. Münhal bulunan muhasebe müdüru Kem mağazası müdür muavini Asım, ihdas olunmuştur. düşmemiştir. Cevat Haydarpaşa mağaza müdü: HIKA Devlet demir yollarında ye tebeddülât ve peşin maaş 6 ( Telefonla ) — Devlet d zeme dairesi reis muavini Moreti mış ve yerine Haydarpaşa mağaza müdürü Taip Bey 4 a kta | mir yolları kilâttâ yeni müdürlüğü vekâletine mut öğüne, Awkara mağal , Haydarpaşa tesellüm ve sevk müdürlüğü Ankara mağaza müdürlüğl Haydarpaşa sevk müdürü Nuri Beyler tayin edilmişleri Devlet demir yolları idaresinde peşin maaş usulü yenit I Merhum Melâhat H.ın cesedind yapılan otopsi neticesi anlaşıldı Ankara, 6 (Telefonla) — Ziya Gevher Beyle çocukları! ahval umumiyeleri tevekkuf halindedir. Ateşleri tamam Merhum Melahat H. ın cesedinde yapılan otopsi netici anlaşılmıştır. Hastalık gıdai tesemmüm neticesinde paratil dir. ,Bir Amerikalı pr | kuk mektebinde bir konferans ofesör Ankarada Ankara, 6 (Telefonla) — Amerikanın maruf perofesörl rinden M. Brpda yarın Ankara'ya gelecektir. Profesör b verecektir. Beyin muhakemesi ANKARA, 6 (Telefonla) — Ge çen ramazanda Kangal ceza hâkümi | Galip B. i öldüren Kangal askerlik şubesi reisi binbaşı Müfit B. in mu | esine başlanmıştır ent evrakına Galip B. Kan dos invsiyesi üzerine en evvel şul gal'a gittiği zaman bir nun si Müfit Beyle tanışmış ve biraz da | kıntısı olduğundan Müfit B. den 5 lira ödünç ve aynı zamanda Mü | letile Hacı ağa isminde | yatak yaptırmak üzere 17 | i okka yün almış ve parası olunca bu | borcunu vereceğini söylemiştir. dost gibi olan | Galip Zeyle Müfit B. in arası bila- hare açılmış ve Müfit B. borcunu | vermesi için Galip B. e şiddetli bir İ mektup yazmış ve 1315. doğumlu | olduğu halde mektum sayıldığı için | yaşını mahkemede teshih ettiren bi rini bu karara rağmen sevkeden şu- be reisine de hi üm çok © ağır bir tup göndermiş! Türk - Soyyet ticaret muahedesi tasdik edildi MOSKOVA, 5 A.A. — Merkezi wnitesi divanı 16 Martta Mos vada imzalanan Türk cüret ve seyri; | Ağustos ta tası | Rus sporcuları şehri- | mize geliyorlar MOSKOVA, 5 A.A. — Odessa fabrikalarına mensup en iyi 23 Spor cu 8—12 Ağustos arasında Koms tomobin Spor yatıla bir gezinli yap mak üzere İstanbula gideceklerdir. Sporcular Istanbulda 3—4 gün | kalacaklardır. M. Gualino ağlıyor, fakat cevap vermiyor MENTON, 5 (A.A.) — İs tasyonun intizar salonu, istin- tak odası hâline ifrağ dilmiş ve burada İtalyan bankeri M. Gualino'nun isticvabına başla- nılmıştır. Mumaileyh iddia edil diği gibi Fransada tasarrfattan para alarak m min etmediğini, bilâkis büyük zararlara uğradığını beyan et- im menafi te- miştir . Hâkim, kendisi hakkında ba 21 ithamları, bilhassa Oustric | meselesindeki ithamatı bildir. , Bundan sonra M. Louis | Marin, sorduğu suallere cevap vermesini M. Gualino'dan rica etmiş, ihlâs ve istikamet hisle- | Ve ya maznunun gözlerin- İ rine müracaat eylemiştir. M. Lowis Marin, uzun uz İ söylemiş, dep yaş akıtmağa muvaffak ol- İ muştur. Fakat Gualino, hiç bir cevap vermemiştir. M. Gualino ile M. Oustric'in l müvacehesi öğleden sonra icri edilecektir. | ri dolaşırke, Bu vekayi üzerine Müt © arasıra hâkimin evi önünde gesi hay bir gece silâh koşar Galip Beyi yerde kanlar içinde İ göt - Orada genç hâkim son # fesini verirken: rmüşler. seslerine muşlar, yakmdaki kahveye müşler... — Beni şube reisi vurdu... diy biliş... Tahkikat evrakı okunduktan # ra Müfit B. isticvap edilmiştir. M nun demiştir — Galip B. odama geldi ve b üç el silâh attı. Ben bekledim, Vİ İ ramadığını anlayınca ben mı çektim; ve vurdum. Şahitlerin okunan ifadesinde fit B. in kaçtığını gördüklerini 9İ mütehassıs raporları da hâkimi tabancasının boşalmamış © oldul merkezinde idi. Mahkeme 26 ağustos bırak tar, İngiliz lirası Birdenbire düşmesi Nevyo ta hagreti mucip oldu. LONDRA, 5 (A.A.) — İdi giliz lirasının birden d mesi Nevyorkta hayreti mucijl olmuştur, Nevyork bankerlerinin ren aktetmiş oldukları içtin | hakkında mütaleatta bulu; Nevyork Times gazetesi, b kerlerin kısa | vadeli miş olan tedbirlerin muvak olduğunu beyan eylemiş old ğunu yazmaktadır. Bu ban ler, yegâne çarenin uzun vade bir istikraz hazırlamak m i İ dile harp tamiratı meselesi yeniden tetkiki olduğu fikrin dirler. Fakat Avrupanm Am rika ile harp borçlarını da b na göre tadil etmek icap edef) Binaenaleyh yeniden £ tetki keyfiyetinin içtinabı kabil olm yan bir zaruret olduğu umı yetle zannedilmekte ve cil bankerler komitesinin bu me İeyi mevzuu bahsetmekten çmamayacağı ve fakat buni gayet dakik bir surette yapi! | ması lâzım geleceği mütale serdedilmektedir. ş Makalenin muharriri, be nelmilel tamirat bankasına  | merikan bankerlerinin mümet sili olarak M. Wiggin'in i hap ve izamı mânidardır. Zi bu zat harp borçlarınm indiri m in dehşetli bir taraftı dır. Saint - Philibert gemi” sinin enkazı MİNDİN, 5. A.A.— Bir müdöfl evvel Saint-Nazair açıklarında b mış olan Saint-Philbert enkazı meydana gemi çıkarıl indeki suyun boşaltılmasi" faaliyetle devam olunmaktadır. G* İ mide yeniden 9 ceset bulun